Catalog

2 22 MART 2020 Yeterli ve dengeli beslenme şart İleri yaşlarda bağışıklığı koruma Bütün dünyayı etkisi altına alan koronavirüs en çok ileri yaşlardaki bireyleri etkiliyor. Hij lu güçlü bir bağışıklık sistemi. u Yaş ilerledikçe bağışıklık sistemi fonksiyonunu kaybetmeye başlar. Yeterli ve dengeli beslenme son derece önemlidir. yene dikkat etmek ve kalaba u Dünya Sağlık Örgütü, 65 lık ortamlardan uzak durmak yaş ve üzeri bireyleri “yaşlı” almamız gereken ilk önlem olarak tanımlar. ler arasında. Tüm hastalıklarda olduğu gibi koronavirüsden korunmanın en etkili yo MERVE SAATÇİ Türk Kalp Vakfı Beslenme Uzmanı u 65–74 yaş: Geç yetişkinlik. 75 84: Yaşlılık. 85 yaş ve üzeri: İleri yaşlılık. BU LISTEYI DENGELI TÜKETIN Ev tipi peynir üretimi yayılıyor Burhaniye sütüyle Fransız peyniri Besin Ögesi Çinko Magnezyum Selenyum C Vitamini B12 Vitamini Fonksiyonları Kaynakları u Bağışıklık sisteminin güçlenmesi u Hastalıklara karşı direnç geliştirilmesi u Unutkanlık ve bunamadan korunma u Yağsız kırmızı et, karaciğer, süt, peynir, yumurta, deniz ürünleri, fındık, ceviz, muz, tam tahıllar, kuru baklagiller, buğday kepeği, bira mayası u Kemik sağlığının korunması u Tansiyonun düzenlenmesi u Kan şekerinin düzenlenmesi u Tam tahıllar, buğday kepeği, soya fasulyesi, fındık, fıstık, ceviz, alabalık, yeşil yapraklı sebzeler u Bağışıklık sisteminin güçlenmesi u Hastalıklara karşı direnç geliştirilmesi u Kasların güçlenmesi u Deniz ürünleri, böbrek, yürek ve diğer etler u Bağışıklık sisteminin güçlenmesi u Kanserden korunma u Kuşburnu, kırmızı biber, yeşil sivri biber, koyu yeşil yapraklı sebzeler, portakal, limon gibi turunçgiller u Kan hücrelerinin yapımı u Zihinsel fonksiyonların sürdürülmesi u Karaciğer hastalıklarından korunma u Sinir sistemi fonksiyonlarının sürdürülmesi u Et ve ürünleri, süt ve ürünleri, balık, yumurta Folik Asit u Kan hücrelerinin yapımı u Zihinsel fonksiyonların sürdürülmesi u Kalpdamar sağlığının korunması u Taze yeşil yapraklı sebzeler, brokoli, portakal, avakado, maya, karaciğer kuru baklagiller, tam tahıllar, fındık, ceviz D Vitamini E Vitamini u Kemik yoğunluğunun sağlanması (osteoporozdan korunma), kırıklardan korunma u Bağışıklık sisteminin güçlenmesi u Hücre yıkımını engelleyerek yaşlılığın geciktirilmesi u Kalpdamar sağlığının korunması u Kanserden korunma u Bağışıklık sisteminin güçlenmesi u Zihinsel fonksiyonların sürdürülmesi u Güneş ışınları, sardalya, alabalık, balık yağı, yumurta sarısı, u Bitkisel yağlar, tahıl taneleri, buğday özü, yeşil yapraklı sebzeler, fındık, ceviz Omega 3 Yağ Asitleri u Kalpdamar sağlığının korunması u Şişmanlıktan korunma u Eklem iltihaplanmalarından korunma u Balık, balık yağı, su ürünleri, kolza, keten tohumu yağı, yeşil yapraklı sebzeler (özellikle semizotu) u Yeterli su güçlü bağışıklık için çok önemlidir. Sık aralıklar ile günde 2 litre su içmeye özen gösterin. u Stres ve düzensiz uyku da bağışıklığı düşürür. Kendinizi strese sokmadan önlemlerinizi alın, hijyene, sağlıklı beslenmeye özen gösterin. Şimdi o köpeklere kim bakıyor? Okullar ve köpekler “H er okula bir köpek” projesinin, hüzünlü sonuçlandığı çok fazla örnek gö PATI GÜNLÜKLERI la iletişime geçtiklerini anlatan bir gönderisine denk geldim. Derneklerin çoğu sahiplendirdikleri hayvanların pe rüyoruz. Mesela, bundan iki, şine düşmüştür. Ancak baş üç hafta önce, Ataşehir’de yer ka yollardan hayvan sahiple alan özel bir okulun batması nen okullarda kim bilir kaçı nın ardından bahçede çöp gi na çözüm bulundu, kaçı yal bi bırakılmış, bir golden bir de nız başına aç susuz okul bah “terrier”e yuva aranıyordu. Bu “golden” ve “terrier” okul için belki de özel olarak satın alın DEN IZ YAVAŞOĞULLARI çelerinde kala kaldı. Bu gibi durumların kişisel inisiyatiflere bırakılması doğru de mıştı! İsmi çok iyi bilinen baş [email protected] ğil. MEB’in, “Her okula bir ka bir kolejin yine benzer şe köpek” projesi üzerine ge kilde, okula aldığı “golden”, nel geçer kurallar belirleme bir hafta sonu o velide bir hafta sonu bir si gerekli. başkasında, oradan oraya allak bullak Bence bu projenin bir “iyilik proje olmuş. Duyarlı veliler sayesinde hayva si” olması isteniyorsa, okullar, mahal na sabit ev içi yuva bulunmuş. Anlaya lenin küpeli, aşılı, sakin bir köpeğine cağınız, görünen yüzün arkasında çok okul bahçesine bir kulübe koyabilir ve trajedi var. ya Fındık gibi sokakta doğan bir yavru Her türlü durum için genel bir prose ya yer açabilir. Böylelikle, sokakta ya dür oluşturulmalı. Mesela şu an koro şayan bir hayvana güvenli bir yer sağ navirüs sebebiyle okullar tatil, okulların lanmış olur. Çevrenizde bu şekilde kö köpeklerine sahip çıkan oldu mu, ortada pek sahiplenen bir okul varsa mümkün kalan köpek var mı elimizde bilgi yok. se kontrol ederseniz harika olur. Unut Örneğin, Kihayko Derneği’nin Şanlıur mayın Covid19, kedi ve köpeklerden fa temsilciliğinin kendi sahiplendirdik geçmiyor. Haftaya bu konuyu ele alaca leri kedi ve köpekler konusunda okullar ğım, sevgiler. FIGEN YANIK [email protected] İster Camembert ister hellim... Tekstil sektöründen emekli olduktan sonra doğanın içinde yaşamayı seçen Ayşe Çelikkol butik tarzda peynir üretimi yapmakla kalmadı, oğluna da ilham verdi. Ayşe Çelikkol Bahar ayları, doğanın içinde yaşayanlar için farklı faaliyetleri de beraberinde getirir. Hayvancılıkla uğraşanlar, sabah daha gün doğmadan uyanır, ağıllara gidip kovalarca süt sağmaya başlar. Büyük şehirde yaşayanla NEDEN İLK CAMEMBERT PEYNİRİ? ‘‘Çünkü çok seviyordum. ‘Bol bol yapalım, istediğimiz kadar yeriz’ diye düşündüm. rın sabah kahvaltılarında sofraya çıkarılan pey Avrupa’da butik tarzda Camembert yapan nirler için henüz ilk adımdır bu... Sütün hayva üreticiler buldum, videolarını izledim. İdeali nın sahibinden üreticiye geçişi, işlenmesi, uykuya inek sütüyledir ama ben başlangıçta keçi sütüyle yatırılıp peynire dönüşümüne kadar kontrol edil yaptım. İlk denemelerde her adımı tek tek, saniye mesi sabır isteyen uzun bir yolcu saniye not aldım. Kalıplar getirttim. luktur. İstanbul’da tekstil alanın Camembert taze peynir, onu da çalışıp emekli olduktan son olgunlaştıran içindeki kültür ra Edremit’in Burhaniye ilçe maddeleri. Bu olgunlaşma sinde çiftlik hayatına adım süresi çok önemli. İdeal atan Ayşe Çelikkol’un ısı ve nemi sağlamanız başlangıçta peynir üret gerekiyor. İki hafta mek gibi bir ama boyunca her gün çevirip cı yoktur. İlk yılları temizlemelisiniz. Üç ya ekip biçmeyi öğren da dördüncü haftada mekle geçer. artık yenilebilir Çocukluğu babası hale geliyor. İçinde nın öğretmen oluşu ne koruyucu madde deniyle Kastamonu’nun olmadığı için de iki ayda Abana ilçesinde geçen Çe tüketilmesi gerekiyor. likkol, bir yaz bahçelerinde Şarapla birlikte çok lezzetli baktıkları oğlakla kurduğu ba oluyor. Hellim peyniri ise ğı ise unutamamıştır. Peynirci vakumlandıktan sonra bir yıl liğe adım atışı şöyle başlar: “Ço korunabiliyor. Peynir üretimi için cukken annemin titizliğinden eve hiç hayvan gi en ideal zaman ise bahar ayları..’’ remezdi. Bir yaz tatilinde babam bahçeye oğ lak getirdi. Bütün yaz en iyi arkadaşım oldu. Ta ki bir akşam yemeğinde sofraya pişmiş halde ge re süt alıyordum. Aklıma peynir yapmak geldi. tirilene kadar. Uzun süre aileme küstüm. Bu anı Ama hangi tür peyniri yapacaktım? Araştırmaya yı arkadaşıma anlattıktan bir hafta sonra kapıda ve bilgi edinmeye başladım. Ne yazık k gelenek bir keçi vardı. Kaz Dağları’nın Hanlar mevkiin sel peynirlerimizin üretimi hakkında profesyonel den gelen keçi yeni doğum yapmıştı ve memesin anlamda bilgi veren çok fazla kaynak yok. de süt vardı. İlk zamanlar o kadar O sırada oğlum bir üniversitenin kütüphane tecrübesizdim ki... Köyden bir sinde Prof. Mustafa Üçüncü’nün peynir hakkın kadın yardıma geldi ve sü daki kitabını bulunca işler kolaylaştı. Sonra da tü sağmayı öğretti.” Çelikkol sütü sağma BİZİM Avusturya’da eğitim almış bir çiftle tanıştım. Onlar da bana çok önemli bilgiler verdi.” yı, keçiyi bakla, mısır, yeşilliklerle doğal beslemeyi öğrenmiştir ama süt miktarı arttıkça, sadece yoğurt yapmakla tüketemez olur: ‘‘Bir keçiden günde 5 lit PEYN İRLERİM İZ TUZLU ‘‘Kendi peynirimizi üretmeye başlamamdaki en önemli nedenlerden biri bizim çok güzel peynirlerimizin aşırı tuzlu olması. Tuzlu peyniri yiyemiyorum. Yerli peynirlerde faydalı bakteriler kullanılmıyor. Bunun için de tuzlanıyor. Peynire aromasını kazandıran, uzun süre ANNEOĞUL BİRLİKTE Sütün yapısı, kimyasal özellikleri, pastörizasyonu, faydalı bakteri ve enzimlerin eklenmesi, kalıplara dökülüp bekletilmesi derken Çelikkol, peynircilik hakkında epeyce bilgi edinir. Evde butik üretim yapanlar için faydalı bakteri temin eden bir firma bulur. Tadını çok sevdiği için ilk ürettiği Fransız Camembert peyniri, çevresindeki bekletilmesidir. Avrupa’da ler tarafından çok beğenilir. Sonra sırasıy aylarca bekletilir.’’ la Rusların Tirsit, Akdeniz bölgesine öz gü hellim ve Ege’nin sepet peyniri gelir. Ke çi sayısı iki olur, süt ve peynirin miktarı çoğa lır. Çelikkol’un İstanbul’da yaşayan grafiker oğ lu Özgür Teker de yaz tatillerinde annesinin yanı na gelmeye başlar. Zamanla büyük şehrin kaosu, iş hayatındaki ilişkilerin yıpratıcılığından bıkın ca doğanın içinde üreterek yaşamak ona da cazip gelmeye başlar. İki yıl önce o da şehirden uzakta yaşamaya karar verir ve kiraladıkları yedi buçuk dönümlük arazinin içine kendi elleriyle bir ev in şa eder. Ağılını kurar, toprağı havalandırır, yon calar, sebzeler eker, keçilerinin sayısını da beşe çıkartır. Annesiyle birlikte peynir denemelerine başlar. Zamanla yalnız kendi keçilerinin sütüy le değil, çevredeki hayvancılardan aldığı inek sü tüyle yaptıkları peynirler de ciddi boyutlara ula şır. Anne ve oğul amatörce başladıkları üretimle rine “artizanpeynirci” adıyla yola devam eder. HAYVANCILIK ÖLMEK ÜZERE Ayşe Çelikkol’a göre, hayvancılığımız giderek yok olmaya başlıyor çünkü sütler yeterince değerlendirilemiyor: ‘‘Burhaniye’ye ilk geldiğim dönemde çevredeki köylülerin kendi sütleriyle peynir yapmamalarını anlayamıyordum. Zamanla nedenlerini anladım. Birincisi bölgede yeterince elektrik kapasitesi yok, mandıra kurulamıyor, kooperatifçi lik zayıf. Sütle ilgili geleneksel bilgileri var ama pastörizasyonu hakkında hiçbir şey bilmiyorlar. Memeden sağdıktan sonra hemen taze peynir yapıyorlar ama bu yöntem sağlıklı değil. Hayvanı olanlar da sütlerini mandıralara satmayı tercih ediyor. Yeterince gelir elde edemedikleri için, böyle giderse hayvancılık yok olacak.