Catalog

2 Bunları Biliyor musunuz? CBT 1487/18 Eylül 2015 ERKEKLİK HORMONU TESTOSTERON ÜZERİNE İLGİNÇ BİLGİLER ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak: İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Testosteron ile saldırganlık arasında ilişki var mı? Testosteron erkeklerin erbezlerinde, dişilerin yumurtalıklarında ve her iki cinsin böbreküstü bezlerinde üretiliyor. Gebeliğin ilk haftalarında erkeklerde üreme organlarının gelişimini başlatıyor. Doğumdan sonra testosteron, yağların dağılımından alyuvar üretimine, çeşitli süreçlerin düzenlenmesinde rol oynuyor. Testosteron hormonunun bulunmasından çok önce insanlar erbezlerinin gençleştirici bir güce sahip olduğuna inanıyorlardı. Romalı doğabilimci Büyük Plinius sırtlanın üreme organlarını (kuşkusuz, bal ile) yemenin cinsel gücü uyarıcı etkiler yaratabileceğine dikkat çekiyordu. 1920’lerde erkekliği arttırıcı ve birtakım sorunları giderici etkileri olduğu gerekçesiyle erkeklerin erbezlerine • • • Kas gelişimini desteklemek amacıyla yararlanılan ve kimileri olumlu, kimileri olumsuz etkiler yaratan 30’u aşkın anabolikandrojenik steroid türü var. Ancak bunların tümü de testosteronun kimyasal yapısına öykünen yapay bireşimler. Saldırgan davranış ile testosteron düzeyleri arasında belli ölçüde bir ilinti söz konusu olsa da, araştırmaların büyük bir çoğunluğu böyle bir nedensonuç ilişkisini kanıtlamaktan yoksun. Dahası, kimi araştırma sonuçları tam tersi bir duruma işaret ediyor. Bir araştırma 1213 yaşlarındaki erkek çocuklarda yüksek testosteron düzeyleri ile saldırgan davranış arasında çok daha sıkı bir bağ olduğuna, ancak 1516 yaşlarındaki erkek çocuklarda böyle bir durumun söz konusu olmadığına işaret etmekteydi. İnsanlar dışındaki canlılarla yapılan araştırmalarda saldırganlıkla yüksek testosteron düzeyleri arasında çok daha güçlü bir bağlantı olduğuna tanık olundu. Testosteron üretiminin etki ve zamanlaması canlı türleri arasında büyük bir çeşitlilik gösteriyor. İnsanlarda testosteron üretimi cinsiyeti belirlemek amacıyla doğum öncesinde başlarken, sıçanlarda üretim süreci ancak doğumdan sonra başlıyor. Kanıtlar “doğal” testosteron arttırıcılarını destekliyor: Kanada geyiği boynuzu testosteron düzeylerinde kalıcı bir etki yaratmazken, arı sütününhamsterlerde (cırlak sıçanlarda) harikalar yarattığı görülüyor. Araştırmalardan çelişkili sonuçlar elde edilmiş olması arı sütüyle testosteron düzeyini arttırmaya çalışanların hızını kesmiyor. ABD Besin ve İlaç Dairesi, 2013 yılında bunu içmeye başlayanların yüzde yirmi beşinin testosteron düzeylerinin gerçekten de düşük olup olmadığını anlamak için herhangi bir kan tahlili yaptırmaksızın bu kervana katıldıklarını belirtiyor. Rita Urgan, Kaynak: Discover • • Ancak düşüşün söz konusu olmadığı tek şey, testosterona duyulan gereksinim. 2010 yılında ABD’li hekimler 1.3 milyon hastaya testosteron reçetesi yazdılar. 2013 yılında bu sayı 2,3 milyona ulaştı. nedeni yaşlanma değil. Obezlik de bu hormonun azalmasına yol açıyor. Bedendeki yağ oranı arttıkça testosteron, estradiyol adı verilen ve testosteron üretimini daha da önleyen bir östrojene dönüşüyor. Obezliğe bağlı düşük testosteron düzeyi çok daha ciddi bir kısır döngüye neden oluyor, çünkü testosteron görünürde kas gelişimini yağsız beden kitlesiyle ilintili olan büyüme hormonu salgılayıcı hormonların (GHRH) üretimini devinime geçirmek suretiyle sağlıyor. Yine de, testosteron ilaçlarının sağladığı yararların olası çekincelerinden daha ağır basıp basmadığı kesin olarak bilinmiyor. Kimi araştırmalar testosteron ilaçlarının yaşları geçkin erkeklerde kalp ve damar hastalıkları çekincesini arttırdığına işaret ederken, kimi araştırmalar da bu ilaçların genel ölüm oranını düşürdüğünü ortaya koyuyor. Testosteron hormonu ilk kez 1935 yılında, bir başka erkeklik hormonu olan androsteronun yaklaşık 15 bin litre bağışlanmış idrarın damıtılarak ilk kez ayrıştırılmasından sonra, yapay olarak işlendi. Hollandalı araştırmacılar testosteron sözcüğünü aynı yıl türettiler. • • Ballı sırtlan erbezlerini yemek, •Düşük testosteron düzeyinin tek • • Cumhuriyet B L M VE TEKNOLOJ Türkiye’nin Haftalık Bilim Haberleri ve Kültürü Dergisi Sayı: 1487 18 Eylül 2015 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç GENEL YAYIN YÖNETMENİ Can Dündar SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Abbas Yalçın YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir “Sağlık” sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin, “Bilim Kültür ve Eğitim” sayfası İstanbul Kültür Üniversitesi’nin ve arka sayfa konuları ‘Atılım Üniversitesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır. • dilimlenmiş keçi erbezlerini yerleştiren Kansaslı madrabaz John Brinkley’in yaptıklarına kıyasla çok daha yeğlenebilir bir durum olsa gerek. Erkeklerde cinsel gücü arttırıcı etkisinin yanı sıra, testosteron kadınlarda da beynin cinsel etkinlikten sorumlu bir bölümündeki alıcıları devinime geçirerek libidoyu arttırabiliyor. Testosteronun da aralarında yer aldığı cinsellikle ilgili hormonlar 500 milyon yıl önceilk omurgalı hayvanların ortaya çıkışından öncetüm steroid hormonların “anası” olan östrojen hormonundan evrildi. Ne var ki, testosteron genelde erkeksi bir hormon. Kadınlarda normal testosteron düzeyleri erkeklerin yüzde 57’si kadar oluyor. Testosteron düzeyleri yaş ilerledikçe azalıyor. 80’li yaşlardaki erkeklerin yüzde ellisinde testosteron düzeyi erişkin bir erkeğin normal testosteron düzeyinden daha düşük oluyor. • • • • Genel Müdür: Özlem Aydan, Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü, Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya, Reklam Müdürü: Ozan Altaş, Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 CUMHURİYET REKLAM • • • • www.cumhuriyet.com.tr Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul •