Catalog

TartışmaEditöre mektup de mevcuttu Buyuk Brıtanyadakı Severn Koprusu Severn Nehrı uzerındekı çok sayıdakı koprulerden bırı olan bu asma kopru, Boğazıçı Kopru su gıbı aerodınamık kutu tablıyelı ve eğık askılı bır kopru ıdı ve Boğazıçı Kopru yapımı başlddığında 4 yaşını doldurmuştu Işte kısaca Boğazıçı Koprusu'nun "genetık oykusu" budur Ayrıca bugune kadar da Boğazıçı Koprusu'nun ıkı ozellığınden ne bı rının nede otekının yanlış bır konsept olduğu kanıtlanmadı Ikı ornek verelım: vern Asma Koprusunde de 1994 yıhnda kapsamlı bır takvıye projesı uygulanmış bulunmaktadır Yapılan teknık muayene sonucu, eger gerekıyorsa, kopru askıları da, baglantı duzeneklerı de yenılenır veya degıştırılır Ancak çok onemlı bır noktanın altını çızmek ısterım: ASKILARA KURŞUN ÎLAVESİ Koprude yapılacak değışıklık ve ılaveler (orneğın askılara kurşun kut leler baglanması) koprunun dogal pe rıyodunu değıştırır Bu da ruzgar ve deprem durumunda koprunun davranışını etkıler Eğer bu turden ekleme ve degışıklıkler yapılacaksa, koprunun yenı durumunun ruzgar tunellerınde test edılmesı gerekır Son olarak yorulma konusuna da değınmek durumundayız Yorulma tum malzemelerde ama en tıpık olarak çelıkte yaşanan bır olaydır Ozellıkle de kopruler gıbı trafık yuku altında olan muhendıshk yapılarında karşılaşılan bır durumdur Hareketlı yuklerın olu yuklere oranı ne kadar buyukse o kadar krıtıktır Bılındıgı gıbı katı cısımler meka nıgınde yorulma şu şekılde tanımlan maktadır Bır gerecın yavaşça (tedrıcen) artan yukler altında mukavemetının sona erdığı "statık mukavemetı nden ayrı olarak. yuku belırlı ıkı duzey arasında tutarak "perıyodık' olarak degıştırmek ve degışmenın sayısını ye ter derecede (yuzbınlerce) arttırmakla bır malzemeyı statık mukavemetının çok altında lıarap etmek kabıldır Burada harabıyetın nedenı, yu kun şıddetınden çok, onun perıyodık olarak uzun bır sure değışmesıdır Bu olaya kısaca 'malzemenın yorulması" denmektedır. Yorulmayı yapan sınır yukler azaltıldığı zaman, cısmın harap olması ıçın gereklı yuk değışım sayısı artmaktadır Koprulerdekı yapı elemanların da trafik yuklerı nedenıyle taşıttan gelen yukun yarattıgı gerılmeler, elemanın sureklı olarak maruz kaldıgı olu yuklerden kaynaklanan gerılmele re taşıt geçerken bır anda ılave olur ve taşıt geçıp gıttıgınde ortadan kal kar Boylece elemandakı gerılmeler taşıtlar kopruden geçerken bır artar bır azalır Yanı yorulmayı yaratan kısa zaman arahkları ıle gerıhnelerm artıp azalmasıdır Dolayısıyla 1) Ister duşey ıster V bıçımı ol sun dsma kopru askıları, tablıye olu agırlıkları nedenıyle sureklı olarak çekme gerılmesme maruzdur ve bu ge rılmeler taşıtlar gehp geçtıkçe artıp eksılırler Yoksa bır halatta yukun ta mamen boşalması hıçbır zaman (eger kopmadı ıse) soz konusu olmaz 2) Bır koprunun gece boşalması, gunduz yuklenmesının, yukarıda kısaca anımsattığımız yorulma olayı ıle ne kadar ılgısı olduğu okuyucunun takdırıne bırakılmıştır AkınOyat InşYMuh akmoyat&superposta tom Özelleştirmelerin ası önemli sakıncası Teknolojilerin ürüne dönüştürülmesinde çok önemli olan büyük ulusal şirketlerin ö'zelleştirilerek yabancı etkisi altma sokulmasında bir sakmca görülmemesi; aynen Osmanlıların bilim ve teknolojiye uzak durması uygulamasmı anımsatıyor smanhlar kuruluşlarından 1683 II. Vıyana başarısızlıgına kadar hep guçlu olmuş, başkalarını ornek almayı duşunmemış ve ılk defa olarak bu savaştan sonra Avrupahlardan bır şeyler oğrenmeyı ve ışe ordudan başlamayı kararlaştırmıştı Ancak, Avrupalıların ustunlugunun nedenlerının bıhmsel çahşmalara ve yenı teknolojıler gelıştırmeye dayandığını ve aynı yola yonelmek gerektıgını gozardı ederek, doğrudan sıstemler ve teknolojıler satın alma yolunu seçmışlerdı Dıkkat edıhrse Turkıye bugun de aynı yontemı uygulamakta Turkıye'de sanayıleşmek hala, teknolojı ureterek rekabet ustunlugu saglamak olarak değıl, ydbdncı bır ortağa aıt veyd satın ahnarak ozumsenmemış teknolojılerle sadece en dustrıyel urun uretmek şeklınde anlaşılmdkta, bılım ve teknolojı dlanındd çahşmak unıversıte oğretım uyelerının ve araştırıcıların bır nevı meslekı yukselme ve kendılerını tatmın ışlevı olarak gorulmektedır YANLIŞLAR KANTTLANAMADI 1. 1981 Yıhnda trafığe açıldığı zaman Dunyanın en buyuk açıklıklı koprusu olan Buyuk Brıtanyadakı 1410 m açıklıklı Humber Koprusu'nde de, Boğazıçı Koprusundekı (or ta açıklık 1074 m) gıbı eğık (V tıpı) as kılar kullanıldı Humber Koprusu ayaktadır ve hızmet vermektedır 2. Çok uzağa gıtmeye gerek yok, Fatıh Sultan Melmıet Koprusunun tablıyesı, aynen Boğazıçı Koprusunun tablıyesı gıbı kutu kırıştır Dıger pek çok asma kopru gıbı Gorulduğu gıbı Boğazıçı Koprusu "Genetık Ozurlu" fılan değıldır 30 yıldan berı çok ağır trafik koşulları altında hızmet vermış ve vermekte olan bır asma koprudur Bu kadar uzun stıredır her turlu atmosferık etkıye açık ve ağır trafık yuku altında çalışan bır yapıda çeşıtlı yıpranmaların olması ve bazı arızala rın ortaya çıkması dogaldır Burada onemlı olan teknık muayenelerın çeşıt lı dtızeylerde ve çeşıtlı perıyotlarda ya pılarak koprunun devamlı kontrol altında tutulması ve gereklı mudahalelerın zamanında yapılmasıdır O tesi ve Ankara Yuksek Zıraat Enstıtusu reformlarıyla olmuştur" (2) Batı'da ıse daha 16 ve 17 yuzyıllar da gerçekleştırılen bıhmsel devrımle, orta çağın dın etkısındekı goruşler değışmış, gerek savaşlarda galıp gelebılmek gerekse, Hındıstan'a ulaşmak ıçın okyanuslara açılmanın ortaya çıkardığı venı ıhtıyaçla rın karşılanması, hastalıklarla mucadele vb nedenlerle bıhmsel çahşmalara ve yenı teknolojilerin gehştırılmesıne çalışıhrken buhar makınalarının da ıcadıyla sdnayı çağı başlamıştı SANAYİ ÇAĞININ ÖZELLİĞİ KÖPRÜ ELEMANLARI DEĞİŞTİRİLEBİLİR Bıldığımız kadarı ıle Karayulları Genel Mudurluğu 1986 yıhnda, Boğazi(,ı Koprusu ıçın etraflı bır teknık muayene yaptırmıştı Japon İHI tırmasın ca yapılan bu muayene sonuçları raporlar halınde Idare ye sunuldu Karayolları Gentl Mudurluğunun bu kapsamlı muayene sonuvlarına gore yapılan uyanları ve onerılerı ne olçude dık kate aldıgını bılmıyoruz 1999 Depremlerı sonra.sında da Boğazıçı Koprusu, sısmık ıncelenıeler altma alınmış bulunmaktadır Kanımızca, yapılışından 30, ılk kapsamlı muayeneden de 18 yıl sonra, koprunun yenıden kap.samlı bır teknık muayeneden geçırılmesı uygun olacaktır Koprulerın bazı elemanlarının degıştırılmesı veya yenılenmesı, bu arada kopru askılarının, yada askı baglantılarının degıştnılmesı orneklerıne oldukça sık raslanan bır durumdur Orneğın Iskoçya'dakı unlu Forth Road asma koprusunun, duşey tıptekı 192 kablosu 4 yıl kadar once 15 mılyon USD'ye degıştırılmış ıdı Yıne Se Aslında bıraz daha gerıye Islam'ın ılk çaglarına gıdersek o zamanlar da 'Islam dunyasında an tık bılıme karşı ılgının oldugunu ve zamanııı evrenstl bılımıne coğrafya, matematık VL tıp alanında katkılar saglandıgını goru ruz Hatta Islam matematıgı ortaçagda parlak bır matematık etkınlıgıdır (1) ATATÜRK DÖNEMİ HARİÇ Antık bılgının ortaçag Avrupasına Islam duşunurlerının eserlerıyle taşındığı kabul edılmektedır "Ancak, Osmanlı çagı ortaçag Islam matematıgının uzerıne bır şey koyamamıştır 'Osmanlı yuksek kulturu 16. yuzyıldan bu yana kesınhkle dını duşuncenın sultasına gırdı Avrupa kultu runun kılıse baskısından kurtulup gelıştıgı donemde bızımkı gıderek artan bır dogmatızme bulandı '(1) Gunumuze kadar gelen donemde de ulkemızde, Ataturk donemı harıç, bılım ve teknolojiye onem verılnıedı, yayımlanan Bılım Teknolojı Polıtıkaları uygulanmadı "Turkıye'de bıhmsel araştırmanın ulusal egıtım polıtıkasında temellı bır yer alması, ancak 1933 yıhnda, Ataturk doneınınde, gerçekleştırılen Istanbul Unıversı Sanayı çağmın en behrgın ozellıgı sanayıleşmeye çalışan ulkelerde Devletle rın ulusal teknolojı gelışımını, bu amaçla da ulusal şırketlerı desteklemesıdır Sanayı çdgının ıkıncı behrgın ozellı ğı de, sanayıleşmış ulkelerın derhdl lıberal ekonomık duzen sdvunucuları ohnaları ve uluslararası tıcarette berbest taaret ser best rekabet ılkelerını savunmalarıdır Dunyadd sdnayıleşmış butun devlet lerın ulusdl şırketlerını kayırdıklan bır gerçektır Bunun en yaygın uygulamdsı da kamu ahmlarının ulusal şırketlerden yapılmasıdır Avrupa'dan Amerıka'ya ora dan Japonya'ya butun sanayıleşmış ulkeler kamu alımldrını ulusdl şırketlerden yapmaktadırlar Ulusal şırketler de ulusal teknolojilerin gehştırılmesı ve gehştırılen teknolojilerin urune donuşturulerek ulkeye uluslararası tıcarette rekabet ustunluğu sağlamasının en onemlı aracı olmaktadırldr Nıtekım tamamen bu anlayışı sergıleyen Israıl savunma sanayıı sektorunde; Devlet ArGe desteğını araştırma kuruluş 887/20 20 Mart 2004