Catalog

Enerji Teknolojileri SONU BİLİNMEYEN YOL İşte karşınızaa kurbağalan, pemtie tavşanian ve uydulanyla pilin evriminin uzun hikâyesi. U 200 B.C.E.: l'artlılar (bugün Bağdat), sirke yenıden şarj edilebilen kurşunasit pilleri üretti. Bu kimya, günümüzdeki otomotiv akülerinde de kullaııılıyor. ü 1896: San Francisco'daki Ulusal Karbon Şirketi, 15 santimetre uzunluğunda olan çinkokarbon birlcşimi ilk ticari Q 1947: Georg Neumann, sızdıran NiCd pilleri için gaz sıkıştmcı bir mülıür geliştirdi. • 1956: Bovvers Battery ve Spark Plug şirk e 11 e r i, buz depo1arın da saklamanın pillerin, vaktinden rince bitmemesıni sağladığı fikrini açıkladı. ü 1957: Pil ile çalıştırılan kalp atışını düzenleyen ilk cihazda, cıvaçinko pili kullamldı. U 1957: Eveready şirketi araştırmacılarından Lew Urry, Ohıo'da ilk ticari alkalin pili geliştirdi. Bu pil, çinkokarbon pillerden 8 kat daha dayanıklıydı. Urry'nin forınülü, kullanıhp atılan pillerin lıala standardını oluşturuyor. N oluşlurdu. Ancak hem bunda hem de sonraki Genıini uçuşlarındakı performansı, NASA'nın Apollo fırlatışlarında alkalin yakıt pillerini tercih etmesine neden oldu. U 1967: Lavvrence Berkeley Ulusdl Laboratuan'ııda susuz elektrolitler üzerine yürütülen çığır açıcı bir araştırma, lityuma dayalı pillerin var olabileceğini gösterdi. De ri, piyasaya çıkarak şarj edilen piller piyasasında NiCd'leri yakaladı. • 1990: Hubble Uzay Teleskopu, şarj edilebilen nikelhidrojen iplerli uzaya götürdü. U 1991: Melalik lityumun buharlaşabilme özelliğini yakalamak için Sony'deki mühendisler iyonik lityum kullandılar. Şarj edilebilen Liiyon pilleri halka arz edildi. Üİ992: Energizer, ilk kullanıhp atılan Liiyon AA'yı piyasaya siirdü. ü 1995: Duracell, şarj edilebilen pillere öz •JÜ alkalin pillerinin prot o t i p 1 e r i, Amerikan Tarihi Müz es i' ne alındı. ü 2002: Pillerinizi artık soğuk depolardan çıkarın. AlkaIıni n dondurulmasınııı, pillere hıçbir yararı olmadığı açıklandı. ü 2003: Duracell, prizmatik pillerin ilk lasarımlarını tanıttı. Düzgün ve dikdörtgen şekil pillerin, çok daha ince dijital fotoğraf makinelerinde kullanılmasını sağladı ü Haziran 2004: MTI Micro Yakıt Pilleri, MP cep bilgisayarlarının prototiplerini çalıştıran (r e s i nı d e k i) direktmetaııol yakıt pillerinin ışe yaradığının kanıtı oldu. " yıs 2004: Gil« lette, ilk pille çalışan ve kullanıldıktan soııra atılan tıraş bıçaklarını üretti. ü 2007: Hubble teleskopunun 17 yıllık nikelhidrojen pilleri birden bitti ve uydunun sonu geldi. ü Ma doldurulmuş çömleğin içine, bakır silindirle kaplanmış demir bir çubuk sokarak kaba bir pil yaptılar. • 1780: İtalyan fızikçi Luigi Galvani, sinirlerin e bağ1a n • m ı ş g neylerde, lityum neme tabi tutulduğunda şiddetli tepki veriyordu. ü 1974: Duracell, televizyonlarda reklamları yayımlanan ilk pil oldu. Davııl çalan küçük, pembe tavşan, Duracell pıliyle çahşarak günümüze kadar geldi. J 1980: Eveready, ürettiği alkalin pillere Energizer adını verdi. ü 1981: Pille çalışan "diz iistü bilgisayarlan" geldı: Osbourne 1, tamı tamına 11 kiloydu. Epson'un HX20'si yaklaşık 2 kiloydu ve şarj edilebilen NiCd pilleriyle 50 saat çalışabiliyordu. • 1989: DDB Needham'ın Energizer tavşan kampanyası, eski Duracell reklamlarının gülünç bir kopyası oldu. 20. yüzyılın en tanınan reklam idolleri arasında ilk beşte yer aldı. U 1990: NiMH pille ü P i r inç k ancaların, demir bir plakaya değdirilmesiyle bir kurbağanın kaslarının aniden hareket ettiğini gözlenıledi. Galvani buna, "hayvaıı elektriği" adını verdi. • 1800: Bir başka İtalyai) fızıkçı, Alessandro Volta, bir tuz çözeltısiyle birbirınden ayrılan çinko ve bakırı kullanarak ilk modern pili icat etti. U 1859: Fransız fizikçi GasLon Plante, ilk pilleri geliştirdi. Bu piller, çoğunlukla telefonlarda kullanılıyordu. Üİ899: İsveçli mühendis VValdmar Jungner. nikelkadmiyum (NiCd) pili icat etti. Ancak pil sızdırıyordu ve hem bu ö'zelliği hem de yüksek maliyeti, bunun 50 yıl dalıa kullanılmamasına neden oldu. • 1898: I) boyutlu, çinkokarbon piller, içinde bir ampul ve pirinç bir ref lektorüıı bulunduğu karl(»n bir tup içinde piyasaya siirüldü. Bu ilk elektrikli el feneriydi. J 1960: Duracell, AA alkalini tanıttı. ü 1965: GE tarafından zamanından 10 yıl once kullanılmaya başlanan protondeğişimlizar yakıt pilleri, NASA'nın Gemini 5 projesinin gücünü Smart Battery (akıllı pil) sist e nı i n i açıkladı. Sisteme göre, pilin şarjını ve durumunu değerlendiren bir çip, şarj aletiyle "iletişim" kuruyordu. ıj 1996: Başkan Bill Clinton, "Cıva içeren ve şarj edilebilen piller" anlaşmasını imzaladı. Anlaşma, cıva pillerinden vazgeçilmesine ilişkin yönetmelikleri içeriyordu. • 1999: Li tyuıniyon polimeri piller, tüketiciye sunuldu. Katlanabilir plastik, ürün tasarımcılarının daha ince görünümlü aletler üretmesinin önünü açtı. U 1999: Urry'nin ilk HANGİ PİLDE NE VAR? Koltuklarınıza yaslanın vn cihazlarınızın ölmesine neden olan kötu karakterlere bir goz alalıııı • Tek kullanımlık alkalinler: Hâlâ varlar, ama hunun nedenı kımyasal özellikleri de ğil kullanışlı olmaları. New York'tan Nepal'e kadar onları her yerde bulabilirsiniz Uzun raf ömürleri sayesiııde, uzaktan kumandadan cfuvar saatlerine kadar her yerde kullanılırlar. • Nikelkadmiyum (NiCd): Toksık özellik taşırlar ve oğer tam olarak boşaltılmazlarsa zarar veren kristaller oluştururlar 1000 kez boşaltılıp kullanılabılirler NİCd'ler, güç ısteyen aletler dışında çok kullanılmazlar • NıkelMetal Hidrid (NiMH): NiCd'lerden daha yüksek enerji yoğunluğuna sahiplir, ancak 500 kez boşaltılıp kullanılabılirler. Gücünü kaybetmemesı ıçın her ay tam olarak boşaltılması gerekir. Yeni den şarı edilebilen AA pilleri ıle diger standart boyutlardaki pillerin ortaya çıkmasını sağlamıştır Görece olarak toksik degildir • Lityumiyon (Li iyon): Enerji yoğunluğu bakımından birincidir Dizüstübilgisayarları, videokayıtcihazları, cep telelonları ve genel olarak diğer taşınabilir aletlerin nolojıdir BİR PİLLE NE YAPMAK İSTEDİĞİNİZE KARAR VERMELİSİNİZ... Sony'nin yakında piyasaya süreceği taşınabilir Play Station (PSP) içindeki pil ne kadar dayanacak? PSP, clhazın içine yerleştirllen bir Liiyon pil taşır. Cihaz, 2005 başlarında piyasaya sürülecek. geliştirilmesini sağlayan tekmer: Liiyon pilinın kımyasının değıştirılmesiyle elde edilen 1999 yapımı bir çeşittir. Pilın içindeki katı, polimer yapılar sayesınde mühendisler pile istedikleri şekli verdiler ve fazladan yer kazandılar. • Lityumiyon poli Müzik: 10 saat Müzik dinlemek, 333 MHz'lik işlemciyi harcamıyor ve 16.77 milyon renkli TFT LCD ekranı karartılarak enerji tasarrufu yapılıyor. Oyun Oynama: 8 saat Filmler: 2.5 saat 480x272 piksellik LCD ekranında tam hareketli bir video ile fazladan işlemci döngülerini çahştırmak, pil ömrünü birkaç saat azaltıyor. Film seyrederken, PSP'nin sürekli bir nıotoru döndürmesi, lazerin de dönerek 1.8 GB'lık Universal Media Disk'i okuması gerekir. 925/11 11 Arahk 2004