Catalog

İnsanların ne zaman giyindiklerini bitler söyleyecek Modeın ınsanlaı ıçın gıyınmek dogayla bırlıkte başlayan bır olaydı Ancak yenı bır çalışma, atalarımızın bu alışkanlıgı yakm bır zamana kadar edınmedıgını ortaya koydu Saç ve vucuttdkı bıtleım genetık ıncelemelermden elde edüen kanıtlara gore ınsanlaı gıyınmeye, buııdan 70 bın yıl once M ıka'yı terk edıp kuzeyın soguk ıklımıne goç ettıkten sonra başladı Antıopologlorsa, bu şaşııtıcı sonucu reddedıyor ve ınsansıların çok daha onceden kuıklere buruııduğu yonundekı eskı kanıtlarm arkasında duruyor Gıysılerın çabuk bozulmaya uğramasından oturu ınsanlann kıyafetlerme ılışkın çok fazld dogrudan kanıt bulunmuyor Hayvan derılerı uzerınde kullanılan aletleı m karbon yaşlaı ı, Afııka'yı modern ınsanlardan çok daha once terk etmış olan Neandertaller ve dıcjer ınsansı ların, kuzeym Buzul Devı ı ıçın 300 bın yıl once sarıp sarmaldndıkları yonunde ıpuçlan venyoı Alnıanya'dakı Max Planck Enstıtusu nden molekıüer antropolog Mark Stoneking ve ekıbı olaya degışık bır şoküde yaklaşarak farklı bır tur olan vucutta ve kafadakı bıtlerı ınceledı Kafa bıtı, kafatası derısını kuçuk kuçuk ısırır Vucutta bulurıan bıtse gıysı ıçmde ısınırken derıyı yer Aıaştırnıa cılar parazıtlemı "ev sahıplerıne" ayak uydu Düşük oranda düzenli alınan alkol de zararlıymış Iş donuşu ıçılen bır bardak bırarun bobreklere, bır kadeh hrmızı şarabın da kalbe ıyı geldıgı sandıyordu Oysa Alman bıhm adamları duzenlı olarak az mıktarda alman alkolun de zararlı oldugunu ılerı surdu Eılangen Psıkıyatrı ve Psıkoterapı Polıkknıgı araştırmacılan bır bardak bıra veya şarabın bellek bozuklugu ve beyın fonksıyonlarında gerüemeye neden ola büecegını açıkladı Olumsuz etkılerın ortaya çıkmasında alkol ruru onem taşımıyor "Araştırma sonucumuz gunde bır kadeh kırmızı şarabın saglıga ıyı geldıgı kanısını çuruttu" dıyor araştirmayı yuruten Stefan Bleich Ekıp, beyın fonksı yonlarırun gerılemesınde alkol ve homosısteımn etkısıru araşürmış Sonuca gore alkol alımryla oluşan homosısteın hatah uyarı maddesı şeklınde etkıyerek beyın hucrelenne zarar vermekte Alınan alkol rnıktarma bağh olarak da homo sısteın oranı artıyor Işın ügmç yonuyse beyın hucrelerındekı hasarların kandakı alkol sevıyesının duşmesınden sonra baş lanıası Alkol bagımlüannda bu etkı beyındekı sınır hucrelerının tekrar tekrar zarar gormesı şeklınde gerçekleşmekte En kotu durumlar ıse alkolun bırakılması hahnde ortaya çıkıyor Hatta ılk gunlerde epüepük nobetler yaşanabüır dıyor Bleich Bılım adamları alkol bagımhlannın tedavisınde folık asıt onerıyor Dıger bır tedavı ıse alkolun bırakılmasından sonra ho mosısteın sevıyesını normale ındırmek Bu şekılde bagırnlıların %50 sınde beyın hucrelerı yenılenebüıyor Homosısteın amınoasıdı yaşamsal onem taşıyan proteın yapıtaşı metıonının ındırgenmesı sırasında ara urun olarak oluşmakta Yuksek oranda alkol tuketı mı mdırgeme surecını bozarak homosısteın sevıyesınm yukselmesıne neden olur Anlaşılan bılımın ıçmdekı anlaşmazlıgı çozmek ıçın daha uzun yol alınması gerek Bltler, atalarımızın ne zaman giyindlklerinl blze iöyleyebllecekler ml? racak şeküde evıım geçırmclerınden yola çıkarak, kafa bıtının gıysüere geçtıgı ve vucut bıtı halıne geldıgı zdmamn ınsanlann da gıyınmeye başladıklan zaman oldugu sonucuna vardılar Stonekıng'ın ekıbı bıt turlermın ne kadar zaman once farklılaşükiarını saptamak ıçın mo lekuler bır saatten yararlandı 40 kafa ve vurul bıt soyunun DNA'larını sırasıyla duzenleyen ekıp sekanslar arasındakı farklılıklan hesapladı Araştırrnacıldi, Cuırent Bıology doıgısının 17 Agustos tarıhlı sayısmdakı makaleleımde vucut ve kafa bıtlerının yaklaşık olarak 70 bın yıl once bırbırınden ayrüdıklarını belırtıyorlaı ı Bu deger 40 bın yıl yukaıı veya aşagı olabüır Stonekıng'e goıe bu bulgu gıysüerı Neandertallprm degü ınsanlaı m keşfettıgını gosteııyor tabıı egeı Noandertallerın bıtlerı kendılerıyle bırlıkte yok olrnadıysa Stonekmg, "Cıyınme, gunumuzdekı insanların başanlı olmasıru saglayan keşıflerden bııı olabüıı" dıyor New Yoıktakı Doga Tarıh Muzesınden paleoantropolog Ian Tattersall a goreyse eğer Neandeıtallcı gıyınmemış olsalardı Buzul Devrı nın ıklımıne dayanmak ıçın fazladan 67 küoya ıhtıyaçlan vaıdı Ancak boyle bır verı kemık ıncelemelennde ortaya çıknıadı Sonuç lar ıçm "absurd" ıfadesmı kullanan VVashmgton Unıversıtesı'nden antropolog Erik Trinkaus ıse, Stonekıng'ın ekıbının molekuleı verılerle antropolojık ve arkeolojık verıler arasmda bır baglarıü sağlayamadıklannı kaydedıyor 863/4 Bundan yakldşık yuz yıl once dogu Avıupadan Amerıka ya goturulen mavı kantaron (Centaurea cyanus) hızk çoö;dlaıak yerel bıtia tuıletını yok ettı Bıyolog Jorge Vivanco geçtıgımız yıl bıtkının lakıplen nı zehuledıgmı kaıutlamıştı Scıence dergısınde yayımladığı araştırma ya/ısında mavı kantaıonun kok leı ınde salgıldiidiı bu maddenın dığer bıtkılerm buyumesım ve çogalmasını engelledıgınderı soz edıy or Bu /elıulı madde kokle:den başlayaıak tum bıtkıye zarar vermekte kalıtım bılgılerının ışlenmesı engel lenıyoı ve tum kok sıstemı oluyor Avıupada kantdionla aynı bolgodc yaşayan bıtkal er kdiıtdion zehıme dııenç kazannuşlaı O y y bıyologldr uzun bu suıedır bıtkılerm yetersız kaynakları daha ıyı degerlendırebümek ıçm aısızlaştıgını sanıyorlardı Araştırmacıldi faıklı bolgeden getırüt n hıı turun yenı bıüolere zarar vermeden gelışıp gelışmeyerpgıyle ügüeıuyotldi Kantaıon zeluı ote yandan mesela yenı ılaçların gelıstırılmesınde de yararlı olabılecek Mavl kantaron komşu İstecje bağh bitklleri zehlHlyor yenı sinir hücreleri Araştırmacılar her zaman her yerde bulımabılen sınyal verıcı bır molekul olan nıtrık oksıdın (NO) erışkın beynınde yenı smır hurrelerının uretılmesıne olanak taıudıgını ortaya koydu Bu devrenın kapatılması suretıyle yakm bır gelecekte sınırsel hastahklan olan ya da travmank bır zedelenme geçıren hastalaım beyınleruıde yenı smıı huc relerının uretüebüecegme manılıyor I n san beynındekı sı nır hucreleruıın bu yuk bolumu ana rahmınde oluşuyor Ne var kı aıaştırma nlar kısa bır suıe once erışkmlerın beymlerınde yaşamm daha sonrakı evrelerınde yepyenı smır hucrelerme donuşen kok hucreleı oldugu nu gosteıdı Parkınson ve Alzheımer gıbı yaşlanmdya baglı kımı hastalıklar beymdekı sınn hucrelennın bozulmasmdan kaynaklandıgı ıçm doktoılar bu bulgu karşısında şaşkınlıga kapüdılar Cornell Unıversıtesı smııbılııncı lermden Grigori Enikolopov ve Steven Goldman bu goruşterı yok çıka rak, tam teısme bu devreyı kapatmanm yollannı araştırdılar Noronal rutıık asıt sentazı (nNOS) adı veıüen ve NO uret mek suretıyle hucre çoğalımıru frenledıgı sanılan bır enzım uzerme odakla narak farelerm beyınlerırun yenı kok hucrelerın bolundugu bolgelenne nNOS enjekte eden araştırmacılar sınır hucreleı me donuşen kok hucrelerın sayısmda "'U70 oranmda bır artış mey dana geldıgme tanık oldular Kuyı ukluyıldızlann bulundugu Kuiper kuşagınddkı uç topağuı bulunması kuyrukluyıldızların kokenıyle ügüı yem bu taıüşmaya yol açtı 25 üa 15 kılometre çapmdakı cısurüer bu yüm bdsında Ameııkalı bılım adamlannoa bulunmuştu Bunlar Neptun yakınında bulunan en ufal' topakldidı Bılım adamlau bugune dek dunyanın uzerınden uçan kuyrukluyıldızların Kuıpeı kuşağma aıt oldugunu sanıyorlaıdı Neptun ve Pluton gezegenleri arasınddkı suıu yuneş sısteırumızm. uk,aonemlenne aıt soguk topaklaıld oluştuıulmuştuı Pennsylvanıa Unıversıtpsı bılım adamlaımdan Gazy Bernstein en az 60 topak bulmayı umuyoıdu ama Hubble fotogıaflarmda sadece uç taııesı goınrıdu Beınstem bazı kuçuk topakların guneş sıstemmuı oluşumundan bu yana çarpışmalar nederuyle toz halıne geldıguıı dığerlerının ıse üuneşm etrafında dorıdukleı mı tahmın edıyoı Ayııca kuyıukluyıldızlarm olduklarmdan dahd buyuk olaıak da tahmın edıl dıgı sanüıyor Eğer kuyıukluyıldızlaı geıçektende sanılandan daha kuçukseler kokeuleıı bukaç topakla açıklanabılecek Astronomlar guneş sıstemımızm ılk donemlerıne aıt maddeleı ıçerdı^ı vu oluşumu hakkmda bılgı verebüeregı ıçm Kuıpeı kuşağıru oıaştuıyoı Kuiper kuşagı ellı yıl once Gerard Kuiper ve Kenneth Edgeworth tardfmdan Neptun ve Pluton arasındakı buzlu topaklardan oluşan bu buuıa dayanaıak tahmm edılmıştı Ancak tez 1992 yümda ılk topağm bulunmasıyla kanıtlanabüdı Yenı aidştıımalaıld heı şeyden once Kuiper kuşagmda neden daha buyuk gezegenlerm oluşmadıgı sorusuna yaıut aKffiacak Kuiper kuşağındaki cisimler nerede? Sayfa haberleri: Nilgün Özbaşaran