Catalog

İlkyardım ve insan Kriz, Saydamlık ve İnternet hayatı B I lk yaıriım hcı turlu anı hastalık ka zalar zehırlenmeler yardldnmalar bocjulmdldr afetler kasacd ınsdn hayatını ılgılendıren her turlu arıl du ıumda hastanın değeılendırılmesını ve ılk mudahalesını yapmak hastdneye ulaşmaya kadaı ya da profesyonellere trslım edene kadaı olan yaıdımı sagla yobılmektır Boyle bıı mudahaJe ıçın onreden alınmış bır egıtımın olması şaı ttır Ancak bu şckıldo hayatta kalmak ıçın ya da olumu gen dondurebılmek ıçm bır şans yaratmış olunur Bızlet acıl seıvıste yanı heı kaza oldyının son noktasında bulundııgumuzddn en çok kazazedelerın anl çprvısı nıızp ulaştınlmasına kaddi geçen suıeç te yaşananlaıa ısydn etmekteyız Çunku bu sureçte yaşananlar deyım yerındey SP kazazedenm ıkıncı bır kez daha kurban edümekte olduğunu goster mektedır Arıl bıı duıum kaışısındd nasıl uluibd ülsun bu şekılde hemen hastdneye goturmekten başka çarp uıeteme yen ılk yardım bılgısızlıgındekı ulke mız ınsdnı doktorun olmadıcjı yerde bız doktora gıderız şeklınde ıyı nıyetle yola çıkîıgı bu davıonışın ncloıe mal ol duğuııu bıle bılrneden bıı çok kez gereksız ınsdn olumleruıp spbep olmakta dıı Ilk ydidmı ırıutldkd bu konuda eojıtımı olanlarm uygulaması gpreken son dererp onemlı bn muddhdledu Oncelıkle kaza afet, yaıalanrrid gıbı dulurnlarld kdrşılaşmadan once hasarı azdltmaya yonelık todbııleı alınmasının gereklı oldugu aşıkardıı Ancak ılk yardırn sddece kdZd afet yaralanma gıbı durumlar sonrasında dcğıl hayatımızın heı anındd bızleıe geıeklı olan vazgeçılmez bır bılgıdır Gelışmış ulkelerde ılk yaıdım ha yatın hcı anında kaı şılaşıldbıiecck ve hcrkesın bılmesı zor unlu bır egıtım ola rak gonılmpktPdır Bu amaçla okullarda zorunlu ılk yaıdırfı ecjıtımı veıılrnekte ve dcıl sıstemleı tek bır merkezden yonp tılmektpdır Turkıyede ıse nidalesef oluşrridmib yd dd yanlış olusmuş bır ılk yardım bılgısızlıgı mpvnıttur Turkıyede ınsana veıılen oneının dcıccesı heıkesçe malumduı Tek merkezlı bır arıl merkez ol madıgı gıbı okullarda da ılk yardım egı tımı veı ümemektedır Acıl bır duıumkarşısında nasıl olursa olsun bır şekılde bır an onrp hastaneye goturmek" dı şında başka bıı şey akla gelmemekte du Yapılan araştırmalar gostermek tedır ulkemızdekı kazalaı sonunda mpydana gelen olumlerın %10'u ılk 5 dakıkada meydana gelmekte ve onlenemez olumler olarak tanımlanmakta dır Yıno olumleı ın ° o 20 sı 5 ıle 15 ddkı kada meydana gelmekte ve ıyı bır ılk yardım bılgısıyle bırçoğu profesyonel ydidım gclene kadaı geuktııılebılecek olumlerdıı Asıl uzucu olan ıse % 30 olumun ılk 1S TS dk ıçınde yanı hasta neye getuılııken hayatmı kaybedenleı olarak tanımlanan bolumudur Bu olurnİprm bırçogu gelışmış ulkplprde ıyı bır ilkyardım bılgısıylc onlenebılmekte ya da gecıkürılebılmektedır Işte bu noktada bızlpr de bırpy olarak her şeyı devletımızdon bekle mek yerırıe bır konuda devletımıze yaı dımcı olmalı ulkemızm çozmek zorun da oldugu bırçok sorunun yanında bazı mucddelelerı kendımız yaparak bır an lamda vatandaşlık gorpvımızı ypı ıno go tıı melıyız Çunku ılk yardım bır ınsanlık boıcu ve onurudur Bu konudd devletı mız okullarda ılk yardım dprsı koymak ve tek merkezden yonetılen bıı ılk yaı dım sıstemı kuımak konuldiındd çaba sarf ederken, bızler de toplumda bellı yerlere gelmış bueyleı olaıak çalıştıgı mız ış yerlerınde egıtım programldrı duzenleyerek ve bu konuda egitım ve len ılk yardım kurslaıından da destek alaidk her konudd bdşkdsınd havale ettığımız gorev sorumluluk VP yardımı <?ı telemek yerıne ılk yaıdımla ılgüı bılgıyı en kısa surede kendımız edınmelıyız Ulkemızde bırçok ılerı goruşlu şııketın yonetıcılerı de şııket ıçı egıtım prog lanılaıının ıçınde ılk yardım konusuna da yer vermekte ve bu konuda çalışan laıına ılk yaıdım ve acıl durum eylem planlaı ı konuldi ırıdd egıtım dldırarak bır anlamda uzerlerıne duşenı yapmak tadırlar Ancak bu duşuncenın ulkemız de çok daha yaygınldştııılrndsı gerekmektedır Bu konuda ulkemızde Mıllı Egıtım VP Saglık Bakanlıklaıı na baglı ptofesyonel çalışan ılk yaıdım egıtımı vererı kuruluşlarm var olması bızİPrın bıreyspl olarak da bu konuda eksıklık lenmızı gıdermemıze olanak saglamaktadır Mıllı Egıtım Bakanlıgı nın ılk yaı dım egıtmenı olarak savaşını verdıgımız ılk yaıdım egıtımleıı konusunda aynı zamanda sorurnlusu oldugum Özel Yeni Isviçre Hastanesi'nın acıl ser vısınde de ımkânlarımız olçusunde çalışmalar yapmakta ve egıtım kurumu olmamıza ragmen acıl servısımıze has ta olarak başvuran kazazedelere hern saglık hızmetı vermekte hem de acıl ılk yardım konularında bılgıleı veı mek teyız ugun Tuıkıye bır krızın kıskacında kıvranmaktadır Krız sadere pkonomının denge loı ındo dogıl buıokıatık ve sıyasal kadıo ldra olan guven ve toplumun gelecegıne oldn ınançta da vardır Turkıye'nın bu knzden çıkmak ve daha onemlısı boyle krızlerı tekrar yaşama ınak ıçın bır yemden ydpılanma bır yon degıştıı me geçırmesı gerekır Ulkenrn rant ekonomısınden uretıme yonel mesı dunya ıle butuıüeşmesı rekabetı ve verım lüıcŞfi one çıkdrmdsı gerekır Daha da onemlısı tek çıkış yolunun bu olduğunu aydırdarın toplum on deıleıının oiyasetçının sdridyıcının dnldması ve ulkeyı bır degışıme yoneltmesı gerektıgıdır Tek tek heı bıı yuıttaşın bıreysel ve kaınusdl sorurnluklarının bılıncıne vararak aıaştıran ogrenen daha ıyısım yapma dizubuyld çırpıridn bueyleı halıne gelmesı gerekır Ulkenm gundpmınde ııretım bı lım aıaştuma gelıştııme bılışım ve İnternet uı olması gpreku Dunya devnmsel boyutta bu gelışmeyı yaşıyoı lleüşım Bılı şım ve Bügı Teknolojüerrnın başını çektıgı gelışme sanayı devrımı ıle yaşananddn ddha onemlı bıı do nuşumdur ve ydşamı heı boyutuy ld koklu olarak degıştıı me surecı negumıştıı Bu degışım ekonomı nın yapısırıı ulkenın rekabet guru nu ınsan gucu pıofılını degıştıı meye başlamıştıı Buey one çıkmış beyıngucu kol gucunun onune geçmış, bılım bılgı VP araştırma gelıştırme one çıkarak bu uretım faktoıu halıne gelmıştu Yetış mış uı&diı gucu ve bosyal sermaye one çıkmaktadır Kendılerını bu teknolojılere uyarlayan ulkeler de verımlılık artışı beklenmeyen boyutlara çıkmış bu teknolojıleıde one çıkarı tılanda ve tsrail gıbı ulkeler gelışmışlık duzeyınde sıçrama yapmış tır Internet teknolojilerinln saydamlığı artırıcı, toplumsal denetime olanak sağlayacak şekilde kullamlması, toplumun sıyasal sisteme ve giderek kendine olan güvenini artıracaktır. sında, kamuoyu ıle pdylaşılmalı unıversıteler, mesİPk ve sıvıl toplum kuıuluşlaıı VP vatandaş oluşumlaımdan yazılı goı uş dluuıidü ve halka dçık ortamlarda goruşler paylaşılmdlıdır Vatandaş yasa taslağı metnını TBMM ye gıttıkten sonra goıe bılır uygulamasmdan vazgeçmelıdıı Yolsuzlukların ulke gundemınde oldugu gerçegmden hareketle bazı somut oneı ıleı Mev cut mekanızmalaıla yetmmemeü yenı mekanızmalar kurmalıyı? Bunlar gerekıree geçıcı olabılu Bunun ıçın gerekırse geçıcı yasalaı çıkaı tdbılme lıyız Ük akld gelen devlet denetleme kurumuna yetb ve kadro takvıyesı yapmak ve bu ışle gorev lendırmek Ozel uzmanlık mdhkemelerı kuınidk uzeı ınde duşunulmesı gereken dı ger bır konu Paılamentonun yenı bır denetleme mekanızmdsı kurması duşunulmelı Açıktır kı Yuce Dıvan ve gensoıu yeteısız kalmak tadır Soruşturma komısyon lapotları dd çok fazla bır şeyı degıştı rmemekte rapor metnının bıle ge nış kıtleleıe sunumu sdğlanamarndktadır Bır sıyasıyı Yuce Dıvan a gondermek başlı başına bıı sonuç olmaktd bu ıse bu yolu tıkamakta dır Halbukı dncdk bu tur bır yaıgı lamanın sonucunda kışı aklanmalı ya da sıyaset sdhnesrnden çekılmek zorunda kalmalıdır Temız toplum fıktını yaşatacdk katılımcı saydam Inteıneü unıveısıtelerı sıvıl toplum oı gutlerını, meslekı kuruluşları da kapsayan meka razmalar oluşturmalıyız Bunldiın bu mıktaıı 9 u andakı duı urnu ortaya çıkaı tdcak temızlığı sağla yacak bır kısmı da ılerıye yonelık mekarazmalaı olmalıdır Turkıye nın onune Hazuan ayındd ımzalayd idk tddtıhut dltına gııdıgı eavrupa+ projesı ıle ul kemızı bılgı teknolojılerıne yonlendımıe ve bu vesıleyle en azındıin telekom egıtım msan gucu vs konuldrırıdd bır yenıden yapılanma olanagı çık mıştır Bu konuda en buyuk soıun sıyasal salııp lenme eksıklıgıdır Işın onemını kavramış bunu kendıne ış edınmış projeler gelıştırmeye hazu ınsanlan dınleyen ve bır adım one çıkacak sıyasal kadrolar aıanıyoı İnternet ve büışım teknolojılerı saydamlık katılımcılık ve toplumsal denetım konulaıında çok onemlı olanaklar sunmaktadır Bugun ulkemızde sıyasal kadrolara ve burokratlara guven çok du şuk duzeydedu İnternet teknolojüeıının saydam lıgı artırıcı toplumsdl denetrme oldndk sa^laya cak şekılde kullanılması top lumun sıyasdl sısteme ve gı derek kendıne olan guvenını artıracaktır Bu teknolojıler yolsuzluklan onlemek ıçın kullanıldığında toplumsal destek yanında onemlı mık tarda kamu kaynagı çarçuı edılmeyıp uretken bır şekıl de kullanılabılecektır Boyle ce hem maddı hem de manevı yonde onemlı kazançlar or taya çıkacaktır Burada ana ıl ke gızlüıgın çok ozel koşulldr dışında yok edılmesı ve sıvıl oluşum ıle uzmanlıgm sureç leıe ortak edılmesı olmalıdıı Ornegın bır yasa tasarısı en başında, daha hazırlık aşama I) Seıvet beydnnarnelerını ınternettp yıllık olarak yayınlamak Bu bellı bıı duzeydekıbuıokidtldiı oiyujüe n yan kamu gorevlılerını, generdllerı toplum on derlerını vs kapsamalıdır Bununla bulıkte veıgı beyannameloıı ve odenen ven.ii nuktdildrı da ya yuüdnmdlıdıı II) Ihale sureçleı ını yenıden tasarlamdk a) Ihalelerı anahtaı teslurı tek dugmeye basıncd çalışdcdk bır kaç yılı kapsayan dev pro jeler mdntıgından uzaklaşıp moduleı bubıyle uyumlu ıç denetımı olan paıçalard bolrnek b) Şartndmeyı ıhdleyı ve sonrasını da katı lımn ve saydam bır şekılde hayatd geçumek Uı negın Ihale şdrtndmesı ıldiunddrı once uygun bır sure (1 hdfta1 ay) webte yayınlanabılır Daha sonra rakıp fırmalar, uzmanlar sıvıl toplum orgutlen onunde taıtışılıı Ihale sahıbı nıye boyle bır ıhdleye bu şdrtname ıle çıktığını katüanlara dnlatu Ihaleran kendısı yıne bu ekıpleıın onunde yapılır ve sonıası hem vveb'ten yayınlanır hem de perı yodık olardk ızleme toplantıları yapılır IID Atamalar ve ışten çıkaı tılnidldiı webten vavınlamak Haftalık, avlık ve vıllık olarak, kurum vapılan atamaldr ve ısten cıkaı tmalaı, savı ve ısım bazında vavınlansın Belulıbu duzeyınustun dekı atdmalaıdd, atanan kısmın ozaecmısı . ecntı mı. ıs tecrubesı ve dtandıcii ıse uvcaınlucaı bovut ldrını one cıkaran bu şekılde webten vavınlanmdlı Bu vavınlar. tdiafsız bu ucurıcu partıre, arsıv dmdcıvld Vdnsıldnmalıdır Kanımca bu ve benzeı ı mekanızmdlar ko layca kuıulabılır Bunlar hem onemlı olçude yol suzluklan onlemeye kattada bulunur hem de va tandaşların sısteme demokıasıye ve sıydsdl pdi tılere ılgısı ve giderek guverıı drtar Çozum sıyasetten geçmektedır Mustafa Akgul Mustdf akqul(^i)tbd org tı 763/15