Catalog

Sınırda yaşama merakı giderek Çok sayıda insan riskten armmış, güvenli yaşam yerine tehlikeli sporlara merak salmaya ve riskli alanlara yatınma yönelmeye başladı. yetenek ve korkunun kanşımırıdan oluşan bir eyleme katılma arzusundan kaynaklanıyor. Bu yolla Amenkalılar kışısel sınırlanru zorlamaya, bu sınırlan aşmaya çabalıyor. Kar patenı, dag bisikleti, tüpsüz dalış, yarnaç paraşütü gıbı sporlar tırmanışa geçerken, beyzbol, futbol, earobiks gibi 9O'lı yılların sporlan giderek kan kaybediyor. Bu arada kaçınılrnaz olarak yaralanma olasüıgı artıyor. Bugün şımdiye kadar olmadıgı kadar yüksek sayıda Amerıkalı, sınırlarını zorlarken kendinı yaralıyor. 1997 yılında Tüketim Ürunleri Güvenlık Komisyonu'nun bildirdigine göre, 48 bin Amerikalı patinaj yaptıgı tahtanın üzerınden duşerek hastaneye başvurdu. Bu rakam geçen yıllardan yüzde 33 oranında daha yuksekti. Kar pateninde meydana gelen yaralanmalaı yuzde 31, dağcılıkta ise yüzde 20 arttı. Buturı ıstatıstıksel olçumler Amerikalılann her geçen gün kendilerini bıraz daha tehlıkeye attıgını gosteriyor. Amerikalılar her zaman kendilerini aldıklan riske göre tanımlarlar. Bu, ulusun en belırgin ozellikliklerın den biridir. Bu ülke her türlü tehlikeyi göze alan göç menler tarafindan kuruldugu ıçın, insanlar bu gelenegı sürdurmeyı üke edinmiştir. Amerikan tarihi tehlikeyi yaşamın ayrılmaz bir parçası olarak gören kışılerle doludur. Lewıs ve Clark adlı kasıfler, Thomas Edison, köleligın kaldırılmasında büyük emeğı geçen Frederick Do uglass, sanayici Henry Ford, ilk kadm pılot Amelia Earhart bunlardan bazüarıdır. Risk alma ihtiyacı Bir oncekı nesü rısk alrna ihtiyacı duymuyordu, çunkü risk hiç beklenmedık bir anda, sıklıkla karşılanna çıkan bir olguydu. Dünya savaşlan, dogum sırasında ortaya çıkan tehlikeler, hastalıklar, grıpten çocuk felcine kadar sınırları aşan salgın hastalıklar, insan saglıgını tehdıt eden hatalı urünler, hatta Soguk Savaş yeterüıce tehlıkelı bir ortam oluşturdugu için, ilave tehlikelere ıhtiyaç duyulmuyordu. "Savaş zamanmda kimsenin aşın sporlara rrıerak salacagını sanmıyorum" dıye konuşan Californici State Unıversıty'den populer kültür profesöru Dan Cady, "Savaştan dönen bir asker evıne dondugu zaman yamaç paraşutu gibı aşın bir spora merak duymuyordu çünkü savaşta yeterince tehlıke gormüş oluyordu" diyor. Ancak yenı nesıl, eskı neslin maruz kaldıgı tehlikelerden bilim, teknoloji ve hukümetlerin aldıgı önlemler saycsinde kurtulmuş durumda. Gerçek tehlikelerden uzaklaşan ınsanın ortalama yaşam süresi de böylece arttı. Şıddet eylemleri de ABD'de son yülarda azalma egilimi gosteriyor. Amerikalılann kalp krizinden ölme oranı ebeveynlerine göre yuzde 57 oranında azaldı Bu arada ABD'de suçiçegı, kızamık ve çocuk felçı gıbi hastalıkların kökü kazındı. Tehlikeli sporlardan kazasız belasız kurtulanlar, ölümle karşı karşıya kaldüdannda yaşadıklan heyecan ve korku hissini anlaürken büyük bir zevk duyuyorlar, 1998 Raid Gauloises yanşını bitirmeyi başaran 5 yarışmacıdan biri olan Joy Marr, duygularını şöyle dıle getıriyor:"Günlük yaşamda rısk o kadar azaldı ki insanlar gerçek bir tehlıke ile karşı karşıya kalmayı özlüyor. Toplum olarak tamamen riskten anndık. Bu tur tehlikeli sporlara katüdıgım zaman gerçek ruhumu buldugumu saruyorum. Bu Lewis&Qark genı. Gerçek sınırlanmı bu şekılde keşfetmiş oluyorum." Y eni millenyuma gırerken, başta Amenkalılar olma üzere Dünya'da çok sayıda insan guvenli yaşamı bir kenara bırakıp, yaşamlanndakı rısk dozunu arttırmanın yolunu anyorlar. "BASE" jumping adı verilen yüksek noktalardan atlama, kar pateni, buzda tırmanma, engebeli arazide paten ve yamaç paraşütü bunlar arasında. Ancak bu eğilim, özellikle iş hayatında da görülüyor. Örnegin Amerıka'da bir zamanlar hisse senetlerı alıp, geleceğe yatırım yapanlar, bugün ani kararlarla işlerinden istıfa edip daha hareketlı ve maceraya açık işleri tercıh edıyor. Bugun Amerikalılann yüzde 30'u birikinılerini eskiye oranla daha riskli alanlara yatınyor. Bazüarı işi daha da ilerı götürerek, rısk dozu çok yuksek Internet ve teknoloji senetlerı alıyor. Güvenli işlerıni terk eden Amenkalılar, bir "ışsizlik boşlugu"na atlamaktan çekinmiyorlar. Amaçları daha büyük ursatları kovalamak; daha büyuk balıgı avlamak. Işınden kendi istegi ile istifa edenlerin oranı bugün yüzde 14 5'lerde seyrediyor. Bu, son 10 yılın en yüksek oranı. Dünyanın en prestijli üniversıtelerinden yüksek derecelerle mezun olmuş ınsanlar, artık Wall Street veya Main Street'de çalışmak ıstemiyor. Hepsi kısa zamanda zengin olma hayali ile bügisayar teknolojısine dayah alanlarda iş anyor. Harvard Üniversitesi'nin bu yılki mezunlannın yüzde 30'unun yüksek teknoloji şirketlerine başvurduğu belirtiliyor.Bu oran 4 yü önce yuzde 12'lerde seyredıyordu. • . ABD'deki yeni eğilim Bütun bu degışimın altmda yatan neden nedir? Bu kollektıf davranış sapması gayet saglam bir mantıga da~ yanıyor: Son 10 yüdır ABD'nın yurt dışında kazandıgı üs tünlüğe ve yurt içindekı yukselen refah seviyesine paralel olarak birey kendinı karutlamaya, kışüıginı yüceltmeye çabalıyor. Aşın sporlann kazandıgı bu popularite, tehlıke, "Hayatta mıyım?" Yuksek rısk alarak "hayatta oldugunu anlama" duygusunu çogunlukla sporcular, borsa simsarlan ve benzer işlerde çalısanlar dile getirir. Ömegin Silikon 654/4