Catalog

KONGRELERDEN BİLİM KÜLTÜR grubunda ıse lezyonların çapı 110 cm arasında olçulmuştur 54 hastaya alkol enjeksıyonu ve transkateter embolızasyon yapılmış 1 yıllık % 82, 2 yıllık % 67, 3 yıllık % 53 ve 4 yıllık % 47 yaşam suresı sağlanmıştır 23 hastada sadece alkol enjeksıyonu yapılmış ve ıkı grup arasında yaşam surelerı arasında fark bulunmamıştır Bazı çalışmalar da 5 yıllık % 50 yaşam suresı ıle cerrahı rezeksıyona yakın sonuçlar elde edılmıştır Alkol enjeksıyonunun ağrı, ateş, serum transamınazları ve bılurıbın duzeyınde artma, serum albumınde azalma gıbı yan etkılerı, % 2 8 oranında karacığer yetmezlığı, karın ıçınde kanama ve karacığer nekrozu gıbı cıddı komplıkasyonları olmuştur Bugun ıçın alkol enjeksıyonu uygulamasında ıkı ternel sorun vardır Bunlardan ılkı, ılk alkol enjeksıyonundan sonra lezyonun gorulmemesı ve daha sonrakı enjeksıyonlar ıçın goruntulemenın zor olmasıdır Bunun ıçın bazı ışaretleme yontemlerıne başvurulmaktadır Ikıncı onemlı nokta ıse, en lyı radyolojık goruntuleme yöntemlerıyle dahı, hastalığın derecesının % 1015 daha az bulunmasıdır Bu da hastalığın tedavısının tam yapılamaması veya yetersız kalmasına yol açmaktadır. nıriı ve genel durumu lyı olan karacığer kanserlerınde en lyı sonuçlar "Cerrahı Rezeksıyon" ıle alınmaktadır Kemoterapı ve radyoterapı genelde yaşam suresını uzatmamaktadır HSK'nın prognuzu kotudur Çok yuksek oranda hepatıt vırusune balğı bır sıroz zemını ustunde gelışır Karacığer damarlanna yayılımı sık, karacığer tutulumu genıştır Çoğu kez tanı da geç konulur Bu nedenlerle cerrahı olarak rezeksıyon şansı fazla değıldır Cerrahı rezeksıyon şansının bulunmadığı, hastanın genel durumunun cerrahı ıçın uygun olmadığı hallerde, alkol enjeksıyonu lyı bır seçenek olarak gözukmektedır KAYNAKLAR: 1. Onık G Alternative treatment for Hepatıc Tumors Chırurgıa Int 56 22, 1994 2. Okada S Medıcal treatment (Chemotherapy, percutaneous ethanol ınjectıon) of hepatoceliülar carclnoma Progress ın Hepatology 94 3. Sheu J , Huang G et al Small hepatocel luar carcınoma intratumor ethanol treatment, Raıdology, 163(1)43 1987 4. Litraghı T , Vettorı C Percutaneous ethanol ın)ection therapy of hepatoma Card Interv Rad 13 14d, 1 90 5. Shina S Tagavva K , Unuma T Percutanous ethanol Injectıon therapy of hepatocellular carcınoma analysıs of 77 patients AJR, 155 1221, 1990 * Prof. Dr., Marmara Univ. Hastanesi Genel Cerrahl Anabılım dalı. Bilim dunyasmdan kısa çeşitlemeler... Vehbı Belgıl Ingıltere, bılım ve teknolojıde uygarlığa en çok katkıda bulunmuş bır ulke Ama, bu ıkı alanın butun dallarında Matematıkten ıktısada, fızık ve Astronomıden edebıyata kadar her alanda Bu yuzden ulkenın kulturle ılgılı her olayı butun dunyada yankı buluyor Ayak ustu bır kanıt verelım Bugune kadar 110 element bulmuş bılım dunyası Bunun 60 kadarını Ingılızler bulmuş Ama, Ingılız Eğıtım Standartları Ofısı'nce yayınlanan bır raporda, Ingllız ılkokul öğretmenlennde matematık ve bılım eğıtımının eksık olduğu vurgulandı Ofısın kuruluş amacı Ingılız ve Galler bolgesı okullarında eğıtım bırlığı sağlamak Evet, ofıs, Ingılız ılkokul öğretmenlerının bılım ve matematikte yeterınce bılgılı yetıştınlmedıklerı kanısında Şunu hemen belırtelım Matematık, bılımlerın en onemlısı, onsuz bılım olmaz Aynı konu ıle ılgılı bılgıler matematık formüllerı ıle anlatılmadığı surece "bılım" adını alamaz Astronomıde, fızıkte, kımyada böyle oldu Matematık, Fransız Auguste Comte'un bılım saymadığı psıkolojıye de gırdı Descartes, "Bır gun gelecek, bılım, evrensel bır matematık halıne gelecek" demıştı Şunu kastedıyordu "Butun bilımler matematıktekı şeffaflığa, vuzuha kavuşacak, onun kesınlığıne erışecek" Doğada matematık dıye bır şey yok Insan zekâsının yarattığı bır bılım mate matık Bu yüzden, sonradan, zekânın yarattığı bu bılımın doğa bılımlerı ıle nasıl olup da bağdaştığı konusu gundeme geldı Matematık ıçın soyledıklerım şımdılık bu kadar Ya bilim ne? Bugun sayısı '2 000'e yaklaşan bılımlerın amacı, her bın kendı konusuna göre doğanın sırlarını ortaya koymak Duşunürier, öncelerı, butun evren olaylarını toplu halde anlamaya çalışıyor Bunun ımkânsızlığı anlaşılınca her olay ayrı ıncelemeye alındı, sonuç olarak da ıkı bın kusur bılım çıktı, fızık, kımya, bıyolojı, psıkolojı, sosyolojı, meteorolojı gıbı Ancak bu ıkı bın dolayında bılımın hepsı okunmuyor hıçbir yerde Bılımlerden seçme yapılmış, bunlardan örnekler okutuluyor Karma şekılde Işte Ingılız ve Galler bolgesı okullanndan yetışen ılkokul öğretmenlerı bu duruma ınmış Tabî buna çare bulmak ıçın yazılmış rapor Ilkokul çok önemlı öğrencı matematık ve bılım sevgısını oradan alıyor Kendımızden pay bıçelım Bilim ve matematikte İngiltere'ye kırık not Sonuç: Diyabet bakımı toplantısı Doç. Dr ŞükriiHatun* iyabet (şeker hastalığı), butun toplumlarda sık gorulen kronık hastalıkların başında gelmektedır Uluslararası Diyabet Federasyonu'nun (IDF) verılerıne gore Dunya'da 100 mılyon diyabet hastası bulunmakta ve bu rakam Dunya erışkın nufusunun % 6'sını oluşturmaktadır Diyabet, Dunya Sağlık örgutu (WHO) tarafından "global epidemı" olarak tanımlanmakta ve diyabet prevelansının 1988'den sonra uçe katlandığı bıldırılmektedır Diyabet, görulme sıklığı, uzun donemde yol açtığı sorunlar (kronık bobrek yetmezlığı, kalp hastalıklan vb) nedenıyle butun ulkelerde bır halk sağlığı so runu olarak kabul edılmektedır WHO,Mayıs 1989 asamble kararları doğrultusunda dıyabetın halk sağlığı yönune dıkkat çekmek ve diyabet bakımının gelıştırılmesını sağlamak ıçın çeşıtlı aktlvıtelerde bulunmaktadır Bunlardan en onemlısı Ekım 1989'da WH0 ve Uluslararası Diyabet Federasyonu Avrupa burolarınca duzenlenen St Vıncent toplantısıdır Bu toplantı sonunda St Vıncent Bıldırgesı yayımlanmıştır Bıldırge diyabet bakımının geliştırilmesı ıçın beş yıllık hedeflerı belırlemektedır Bu hedeflerden bazıları şunlardır 1. Hastaların katılımı ve kamu kurumlarının desteğı ıle dıyabete yönelık geniş kapsamlı programlar hazırlamak ve uygulamak 2. Kamuoyunun ve sağlık personelının dıkkatını diyabet ve komplıkasyonlarına yoneltmek 3. Diyabet hastaları, yakınları ve dlyabetle 'uğraşan sağlık personelı ıçın yeterlı eğıtım sağlamak 4. Dıyabetık çocukların uzman kışı ve ekıplerce bakımının sağlanması ve diyabetlı çocuk aılelerınin sosyal, ekonomık ve emosyonel yonden desteklenmesı 5. Diyabet bakımı eğıtımı ve araştırması ıçın yenı merkezler kurmak, eskılerının eksıklerini tamamlamak Erken donemde yakalanan, kuçük, sı bır elektnk fabnkası Anlatalım Ingıltere'nın 'Suffolk' bölgesınde (52 enlem uzerınde) RollsRoyce fırmasınca tavuk gubresı ıle ışletılen 13 megavvatlık bır elektnk fabnkası ıkı yıldan bu yana çalışıyor 130 000 ton tavuk gubresı ıle Bu kadar gübre, kumes hayvanlarının yan urünlennın % 10'u oluyor öbürlen et, yumurta, tuy gıbı şeyler 70 mılyon kumes hayvanından gelıyor fabrıkaya bu gubre O kadar tavuk bu kadar gubre yapabılır mı? Yapıyormuş, şöyle Gubrenın bır kısmı ağaç talaşı, bır kısmı saman, bır kısmı da gubre Bu kadar gubre, aynı mıktar kömurun yan sıcaklığını verıyormuş Buna karşılık, fabrıka, kömur fabrıkasının çıkardığı azotlu dumanların sadece % 10'unu verıyor Dahası var Gubre küllerı bıtkı yetiştırmekte de kullanılıyor Fabrıkanın adı 'Fıbropower' Fabnkanın başarısı ve gubre bolluğu, ıkıncı bır fabrıkanın kurulmasını gundeme getırmış Humberd'ın guneyınde, Glanford'da bu elektrık fabnkasının adı da "Fıbrogen" olacakmış. D 6. Diyabet hastalarının eşıtlığını, bağımsızlığını ve kendl kendılerıne yeter duruma gelmelerını sağlamak 7. Dıyabetın komplıkasyonlarını onlemek ıçın uğraşmak Atina toplantısı Atına da yapılan toplantı, St Vlncent Deklarasyonu'nun uygulama sonuçlarının değerlendırıldığı ıkıncı toplantıdır Atına Topiantısı'na Turkıye, ulusal diyabet programı sorumlusu Dr Fusun Sayek'ın başkanlığında çeşıtlı kurumlardan hekım ve endustrı temsılcılerınden oluşan 9 kışilık bır heyetle katıldı Toplantının en ılgınç oturumlarından bırısı diyabet bakımı Ile ılglll duzenlenen mahkemeye ayrılmış ve bu mahkemede tanık olarak hastalar, hasta aılelerı hekımler, hemşıreler dınlenerek diyabet bakımındakı problemler çarpıcı bır şekılde ortaya kondu Toplantı sonunda "The Acropolls Affırmatıon" isimlı bır metın tartışılarak kabul edıldı Bu bıldırge ıle bundan sonrakı yıllarda dıkkatlerın aşağıdakı konulara yoneltılmesı ıstendı 1. Diyabet hastalarının sosyal ayırıma tabı tutulmasına karşı mucadele edılmesı 2. Çocukluk çağındakı diyabet hastalannın özel ıhtıyaçlarının karşılanması ve yuksek duzeyde sağlık hızmetlne kavuşmalarının sağlanması 3 Dıyabetın onlenmesı komplıkasyonlarının erken saptanması ve onlenmesı 4. Dıyabetle uğraşan sağlık personelınln eğıtımının lyıleştırılmesı ve ekıp halinde çalışmalarının desteklenmesı 5. Diyabet hastalarının eğıtımı ıçın yeterlı kaynak sağlanması 6. Diyabet bakımında bırıncı basamak sağlık unıtelerı, uzman ekıpler ve hasta grupları arasındakı butunleşmenın sağlanması * Dr. Samı Ulus Çocuk Hastanesi Endoknnoloji Unitesı. Kımılerı ıçın "Hancı tavuğu gıbı yolcu artığı ıle geçınır" derız Pekı tavuk artığı ıle kımse geçınmez mı? Geçınır Koca Hancı tavuğu ve tavuk çıkartısı Normal hucrelenn 24816 şekllnde sureklı bölunerek çoğaldığını bılıyoruz Ancak, bunun sonsuza dek boyle olmadığını da bılıyoruz Her hucre en çok 50 kez bölunuyor, sonra ölüyor Ihtıyarlama dıyoruz buna Ama kanser hucrelerı olum nedır bılmıyor, durmadan çoğalıyor Deney tuplerınde, normal bır hucre 50 bolunmeden sonra çalışmasını neden durduruyor da kanser hucresı gemı azıya almışçasına surduruyor bolunmesını? Kanada'nın Ontaryo kentındekı Mc Master Universıtesı'nden Dr Calvin Harley konu üzennde durmuş ve şu sonuca varmış Bız konuyu lyı anlayabılmek ıçın ayakkabı bağcıklarını düşunelım Her bağcığın ucunda, kendı uzerıne katlanmış teneke parçaları vardır Bu bağcığın lıflerının dağılmasını dnler Işte normal hucre kromozomlarının ucunda da buna benzer duğumler vardır Bunlara "telomere" (telomer) denıyor Normal hucrelenn 50 kez bolunmesınden sonra bu telomerler yok oluyor O zaman hucre de oluyor Kanser hucrelerınde durum ne? Bunlarda "telomerase" (telomeraz) denen bır protein, hucrenın sonsuza dek bölunmesını önlemıyor Bu yüzden de kanser hucresı delırmışçesıne çoğalıyor Kanser hucrelerınde telomeraz'ın oluşması önlenırse bu hucreler de olümun tadını tadacaktır Kısacası, telomeraz denen enzımın oluşması önlenırse kanser hucrelerı de olecektır Şımdt bu enzımın uretılmesıne çalışılıyor Daha da başka bır deyışle Telomeraz, kanser hucrelerı ıçın bır tur "âb'ı hayat" (olumsuzlük suyu) durumuna gelıyor Ölmeyi önleyen protein 43013