Catalog

BİLİM DÜNYASINDAN HABERLER hastalıklan ortaya çıkarabilmektedir. bu hastalıklardan birisi de; akciğer filminde plevra denilen akciğer zarında kalsifikasyon (kireçlenme) veya kalınlaşma (plaklar) oluşturabilmesidir. Bu görünüm bazen geçirilmiş bir tüberküloz hastalığı ile de karışıklık yaratabileceğinden, kesin bir sayı vermek imkânsızsa da inanıyoruz ki birçok Türk göçmen boş yere oralarda verem teşhisiyle tedavi altına alınmıştır. Isveç ve Hollanda'daki Türk işçilerinin bu durumları yakın olarak izlenmekte ve bu yüksek riskli bölgelerin insanlanndaki kanserler "Emporte vakalar" şeklinde yayımlanmaktadır. Madenlerin veya fabrikaların en sorunlu yerlerinde, muhtemelen yeterince korunma olmadan çalıştıkları ellerindeki "maluliyet nedeniyle emekli" belgelerinden anlaşılan ve genellikle Türkiye'ye geri gönderilen işçilerin sayısı ve geri döndükten sonraki akıbetleri ise meçhuldür. Türklerin tıp dünyasına soktuklan ender hastalıklardan biri olan "Behçet Hastalığı", genel olarak Akdeniz cıvarında görülen "Ailevi Akdeniz Ateşi (Famılıal Mediterranean Fever)" ve köpeklerden insana bulaşan Hidatik kist hastalığı çeşitli Avrupa ülkelerındeki vaka bildirimlerine göre Türklerde sık olarak bulunmaktadır. Türk tıp fakültelerinden yetişen ortalama bir pratisyen hekimin bılebileceği bizim çok sık gördüğümüz bu hastalıklan ise Avmpalı hekimler aynı hızla tanıyamamakta ve yanlış teşhislerle, gecıkmelere neden olmaktadırlar. Son 20 yılda tüm Avrupa ülkelerinden bıldırılen Hidatik kistli hastaların hemen hepsi göçmen olup Irak, Ürdün, Mısır, Tunus, Somali, Yugoslavya, Fas, Surinam, Lübnan, Türkiye gibi ülkelerden gelmişlerdir. Hastaların sayısal dağılımlarına ülkelerine göre düzenlenerek bakılacak olursa, tüm Hidatik kistli hastaların yarıdan çoğunun bir ülkeden geldiği görülmektedir; Türkiye. Ne yazık ki gerçekte bir hayvan hastalığı olan Hidatidoz nedeniyle ülkemizde her yıl resmi rakamlara göre yaklaşık 2500 kişı ameliyat olmakta ve 20200 kişi arası hayatını kaybetmektedir. Kaç kişinin sakat kaldığı ise bilinmemektedir. Bizim de aralarında bulunduğumuz ülkemizdeki bazı kliniklere sırf bu nedenle Almanya'dan hastalar gelmektedir. 1990 yılında Isveç'te yaşayan erişkin Türk göçmenlerde yapılan son bir araştırmada ise; hayatlarının herhangi bir dönemlerinde astım hastalığı görülme oranı % 15.5, alerjik nezle % 22.5, egzama % 26.8 ve ürtiker (kurdeşen) % 16.8 olarak bulunmuştur. Bu rakamlar Isveç'in kendi halkına kıyasla oldukça yüksektir. Normalde de alerji hastalıkları göçmenlerde daha sık olarak görülmektedir. Yazımda bahsettiğim konular zannediyorum aysbergin ancak görünen ucudur. Türkıye'deki ilgili kuruluşların yani Sağlık Bakanılığının, ünlversltolerin, Türk Tabtpleri BJrlJğrnin, TÜBİTAK ın ve araştırmacılann bu konulara da el atmasının zamanı gelmiştir. Belki de gurbetçilerin sağlık sorunları ile ilgili bir birim de oluşturulabilir ve Avrupa'daki çeşitli kuruluşlardan ve Dünya Sağlık örgütÜ'nden yardım da sağlanabilir. * Doç. Dr. Hacettepe Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıklan ABD Öğretim Üyesi SJ* ,„, I i Mîde neden kendini yiyip bitirmez? Mide neden kendini yiyip bitirmez? Normal olarak kendini de yemesi gerekmez mi? Şengör'e Fransız ödülü Insan midesi hergün yüksek derecede asitik salgılardan boi miktarda kullanır. Bu asitik salgılar demir çivileri bile çözecek güçtedir. Bakterileri tahrip eden ve yiyecekleri parçalara ayıran aynı asit kendisini üreten organı parçalamaz. Bu konuyu incelemek üzere tavşanların midelerindeki asit üreten hücreler üzerinde araştırmalar yapıldı. Mılimetrik Üç Nesil Bir Arada Anadolu topraklan aslında bilim açısından bugünkü Türkiye ka salgı bezleri mide duvarında tüp şeklindar kurak değildi. Bugünkü doğa bllimlerinin temelleri Anadolu'da atıldı. Thales, A de çukurlar oluşturuyor. Bezlerin açılış naksimandros, Anaksimenes, Herakleitos, bu topraklann yetiştirdiği seçkin doğa biyerlerinde tüpün iç kısmında mukoza limcileriydi ve Aristo bu lonyalı blllmcllere Füsikoi (Flzikçl} derdi. Rammal fizik ödü salgısı veren hücreler bulunur. Tüpün yalünün de, aslında bilim ve fizikçi açısından verimll bu topraklann yetiştirdiği bir Türk n yolunda asit salgılayan hücreler yer abilimciye, Şengör'e verilmesi bu açıdan da anlam kazanıyor. Fotoğrafta Şengör (or lır. Bu konuda yapılan daha önceki araştada) " İTU'ye girmemde ve yetişmemde büyük emekleri var" dediği, yine bu topraklann değerii iki bilimcisi Prof.lhsan Ketin (solda) ve Prof. Erdoğan Şuhubi ile bir tırmalar mukoza salgısı veren hücreler üzerinde yoğunlaştı. Mukoza salgısı yüklikte. Fotoğraf ayrıca Türk biliminin üç değerii kusağının belgesi olması açısından sek basınçla mideye verilen hidroklorık da önemli. Ketin 10 Nisan 1914, Şuhubi 4 Ekim 1934, Şengör ise 24 Mart 1955 doasitin kendisini üreten dokulara geri dönğumlu. mesini engelleyen koruyucu bir film oluşturuyor. Mukozanın altında bir bikarbonat iyonları tabakası, geçmeyı başaran asiti (başaran olursa) nötralize eder. Fakat kendi tahrip edici salgılarına açık olan asit üreten hücrelerde hiçbır mukoza Prof. Celal Şengör'e Rammal Ödülü verildi... veya bikarbonat tabakası yoktur. Onlan tahrip olmaktan koruyan nedir? ilintili araştırmaların yapıldığı çok çeşitli £ stanbul Teknik Üniversitesi Maden Araştırmacılar asit salgılayan hücreleri disiplinlerde (fiziksel kimya, biyofizik, ast• Fakültesi Genel Jeoloji Anabilim Dalı asitli çözelti içinde bıraktıklarında tüplerofizik, mühendıslık fiziğı) çalışan araştır| öğretim üyesı Prof. Dr. Celal Şenrin dış kısmında asiditenin yükseldiğini macılara yönelik. Portekız de dahil olmak gör'e, Fransız Fizik Derneği, 1993 yıgördüier, ama bir pipetle tüpün içine çok üzere Akdeniz ülkelerınde çalışan araştırlından beri Akdeniz ülkelerınde fen bilimlegüçlü bir asit enjekte ettiklerinde hücremacılar arasındaki ışbirliğini ve bilimsel rinde (en geniş anlamıyla fızıkte) çalışma gelişmeleri teşvik etmek üzere ortaya kolerin asiditesinde hiçbir değişiklik olmayapan araştırmacılara verdiği Rammal önan bu ödülü geçen yıl Arjântin asıllı pardı. Anlaşıldığı kadarıyla tüpün iç duvarındülünü verdi. Şengör'e bu ödül, tüm çalışçacık fizikçisi Miguel Vlrasoro almıştı. daki hücre zarları hidroklorik asiti (hatta malarından dolayı, özellikle Asya tektoniTürkiye Bilimler Akademisi üyesi, Avrupa karbondioksiti) geçirmemektedir. ğine ve dağ oluşumu mekanizmasının anAkademisi üyesi olan Şengör, bu yıl laşılmasına, jeolojik araştırma felsefesinin Araştırmayı yapan Yale Üniversitesi eRammal ödülü'nün yanısıra, Amerika Jegeliştırilmesine yaptığt katkılardan dolayı kibi hücre zarlarını bu kadar geçirmez oloji Derneği şeref üyeliğine, Fransız Jeoverildi. yapan şeyin ne olduğu ve zarın hücrenin loji Derneği şeref üyeliğine ve Rus FedeRammal ödülü, ismıni, araştırmalarının bir tarafında geçirgen olmayıp dığer tarasyonu Doğa Bilımlen Akademisi yabanbüyük bölümünü Fransa'da yapmış olan rafında geçirgen olmasının nasıl mümcı üyeliğine de seçıldi. Şengör, Rammal ve 1991 yılında henüz 39 yaşındayken ökün olduğu konusunda bir fikirleri olmaödülünü 1995 yılı mayısında Beyrut'ta len Lübnanlı fizikçi RAMMAL'den alıyor. dığını belirtiyor. (nb) düzenlenecek törende alacak. Bir fizik ödülü olan Rammal ödülü, fizikle 3917