Catalog

BEYİN ARAŞTIRMALARI LIMBIC BRAIN NEOCORTEX sonraki gözlemleri sürüngenlerin yuva, yer ve eş seçme ve alan savunması gibi davranışlarının, sürungen beynine bağlı olduğunu kanıtladı. McLean'in en son bulgularına göre ilkel beyin, duygu beyniyle birlikte bizim temel kişiliğimizi oluşturmaktadır. Bu gerçekler var olan bilimsel görüşleri alt üst etti, demek ki insan, yıllardır sanıldığı gibi beyin kabuğu emrinde mantıkh bir hayvan değildi. Insanı yalnızca beyin kabuğunun ürünü olan bir mantık, düşünce ve dil hazinesi olarak görmek yanlıştı. Beyin kabuğunun egemenliğıne indirilen bu darbe, hamster deneyleriyle kanıtlandı. R COMPLEX 2 günlük yavru dişi hamsterterin beyin yarımküreierinin çıkarılmabindan sonra şunlar görüldü: Norrnal büyüme, normal oyunlar, erkekle normal birleşme, 8 yavru yapma, iyi bir anne olmak ve meme vermek. Kısacası beyin yarımkureleri çıkanlmış bir hamster, normal hamsterler gibi davranmaktadir. Ancak beyin yarımküreleri çıkanlmış hamsterler bu işlerde normal ustalığı gösterememektedir, çünkü beyin kabuğunun çıkartılmasıyla görme merkezlerini kaybetmişlerdir. Gerçi son buluşlara göre hayvanlar görme merkezi olmadan da görebilirler, fakat soluk bir fotoğrafa bakar gibidirler. McLean kuşlarda da aynı bulguların doğruluğunu kanıtladı. Tavuklarda duygusal (limbik) beynin çıkarılmasına rağmen, hayvan kalan ilkel beyni ile normal günlük hayatını yaşamaya devam eder. Beyin kabuğunu çıkarmak nasıl yapılacağını çok iyi bilmesine rağmen gerekli işlemleri peşpeşe yapamaz. Nörolojist R.M. Restak "Beyin: Son Sınır" adlı kitabında toplumdaki ani, sebepsiz düşmanlıkların nedeninin ilkel beyin olabileceğini vurgular. Insanlann belli bir deri renginden, vücut biçiminden (örneğin şişmanlıktan veya sıskalıktan) vb. hoşlanmayışının sırrı ilkel beyindedir. McLean bir hayvanın diğerinden çok az farklı olması durumunda bile, diğerlerinin hücumuna uğradığını ve öldürüldüğünü belirtmektedir. İnsan toplumlarında yenilikçilere karşı düşman olanlar da muhtemelen sürungen beyinleriyle hareket ediyorlar! Kısacası ilkel beyin hayvanları ve insanları eskiye bağlı ve yeniliğe düşman hale getiriyor. Muhtemelen yenilikçi olanlara, kimseye benzemeyenlere, alışılagelmişi bozanlara toplumun sürungen beyni iyi gelişmiş kesimi karşı çıkıyor. Llmblk braln= Duygusal beyln (limblk slstem), neocortex= Mantıksal beyin (beyin neokorteks), Rcomlex= llkel beyln veya sürungen beynl (R kompleksl). kolojisi üzerindeki etkileri çok büyüktü. Insanlarda da ilkel beynin aktif olduğu, sara hastaları üzerindeki gözlemlerle doğrulandı. Psikomotor sara (şakak lobu sarası) denen sara tipinde, beynin "yüksek" ve "ilkel" merkezleri arasındaki engel yıkılır ve insanlar sürüngensi beynin emriyle ilkel bir hayvan gibi davranmaya başlarlar. Bu tip saralılar, insan gibi döğüşmek yerine (ki öğrenilmiş bir davranıştır), ellerinde olmadan bir dağ gorili veya bir kertenkele gibi saldınrlar; bacaklar gerllmiş, kollar yana açılmış, iki yana sallanarak. Bu gözlemin getirdiği sonuçlar gerçekten inanılmazdır: Evrimde milyonlarca yıl önce yaşamış soğukkanlı kertenkeleler içimizde yaşamaktadır, benliğimizin bir parçasıdır. McLean, bulgularını doğrulamak üzere sürungen beyinleıini inceledl, bu hayvanların beyinleri yalnızca ilkel beyinden ibarettir (duygu ve mantık beyni, yani beyin kabuğu yoktur). Yeni yumurtadan çıkmış yeşil bir anolis kertenkelesi, benzerleri arasına atıldığında etrafına bir bakınıp "selâm" jestini uygular. Maymunlarda olduğu gibi ilkel beynin tahribi bu temel davranışları önler. McLean'in daha Insanda iç içe 3 beyin vardır Acaba beyinkabuğu yerinde bırakılıp ilkel beyin çıkarılsa ne olurdu? Bunu anlamak üzere McLean surungen beyni ile duygusal beyni bağlayan sinir yollarını kesti. Bu operasyondan sonra maymunlann günlük normal hareket ve beslenkabuğu veya meleri durdu: Ancak yakın bir ilgiyle yemek yedirilerek ve dolaştırılarak yaşatılabildiler. Fakat maymun gibi görünmelerine rağmen asla maymun gibi davranmıyorlardı. Demek ki kişiliği sağlayan ilkel beyin ile duygusal beyin arasındaki yollardı. Bunlara sözsüz davranış yolları demek uygun olacaktır. Bu hayvan deneylerine ek olarak, ilkel beynin tahribine bağlı Parkinson ve Huntington gibi hastalıklarda hastaların en önemli yakınması günlük işlerini yapamamalarıdır. Ünlü Rus nörolojisti P.l. Yakovlev bu gibi hastaların günlük hayatta ne yapacaklarını bildiklerini, ancak gerekli hareketleri peşpeşe sıralayamadıklarını göstermiştir. Orneğin mükemmel yemek yapan bir kadın, yemeğin Sözsüz davranış yolları İlkel beyinin görevinin diğer iki beyinden farklı oluşu, onun bir iç salgı bezi gibi çalışmasından da bellidir: Sürungen beynimiz dopamine, cholinesterase, serotonin ve endorfinlerle (afyon benzeri maddeler) doludur. McLean, bir hayvanın dopamin sisteminin uyarılmasının mani nöbeti (manyaklık) yaptığını gösterdi (dopamin fazlalığı şizofreni denen akıl hastalığına da yol açmaktadır). Bir opossum'a dopamin arttırıcı bir ilaç olarak apomorfin verirseniz, geceyarısı uyanır ve sürekli hareket etmeye başlar. Aynı durum hindilerde de görülür. Maymunlarsa dopaminleri artınca başlarını duvarlara vururlar. Dopamin verilen papağanlar durmadan konuşmaya başlarlar (mani nöbeti de hastalarda sürekli hareket ve konuşmaya neden olur). Anfetaminlerin (iştah kesici ve zevk verdiği için alışkanlık yapıcı bir ilaç) neden olduğu geçici akıl hastalığının (şizofreni) nedeni de muhtemelen dopamin artışıdır. Ruh hastalıklarını tedavi edici ilaçlar da etkilerini ilkel beyin aracılığıyla yapmaktadır. llkel beyin, beyindeki afyon bağlayıcı uçların büyük bir bölümünü içermektedir. McLean'e göre ilaç alışkanlığı, ilkel hayvanlarda görülen karşı konulmaz tekrarların içe atılmış şeklidir ve bu nedenle ilkel beyinle ilgilidir. Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz: Beynlmizde geçmiş sürungen atalarımızın "hayalefi yaşıyor, ama onu duygular beyni olan limbik beyin ve mantık beyni olan neocortex çevreliyor. Duygularımızı ve aklımızı bir yana koyduğumuzda bir sürüngenden farkımız kalmıyor: Yalnız bedensel gereksinimlerimizi düşünüyoruz. Alıştığımız şeylere bağlı kalıyor, yeniliklere karşı çıkıyor, rakiplerimize düşman oluyor, hatta onları öldürüyoruz. O halde ancak aklımızı keskinleştirmek ve duygularımızı derinleştirmek yoluyla bir sürungen olmaktan kurtulabiliriz. O zaman insanlığın doruklarına sürünerek değil, uçarak çıkabileceğiz. Science et Avenir'den çev.: * Doç. Dr., Dopamin ve etkileri 3735