Catalog

KISA HABERLER Çimentodan ayakkabı M endel'ın melezleme genetiğı, geçerlılığinı halen koruyor Amerlkalılar bazı ıtuzumu otlarının, boceklere karşı gelıştırdıklerı savunma mekanızmasını, klasık bıtkılerın yetıştırılmesınde kullanmayı duşunuyorlar Bitkıler ıle böcekler arasındakı savaş, mılyonlarca yıldır suruyor Hemen her zaman bitkıler, kendılerını böceklerın saldırılarına karşı savunabıldıklerı maddeler gelıştırebıliyorlar Ancak başarıları hep kısa surelı oluyor, çunku bırkaç nesılden sonra böcekler savunmayı kırmayı ve bıtkılerın yaprak ve çıçeklerını buyuk bır ıştahla kemırmeyı başarıyorlar Bu nedenle, Ithaka'dakı Cornell Ünlver8İtesl bıyologlarından Ward Tlngey ve John Stelfens, patates ve domates yaprakları uzerındekı kılımsı yapıları (trıkom) ınceledıler Bulguları, yaban patateslerlnde savunma görevı gören 2 tıp trıkom olduğu yolunda dan, bu bozulmuş trıkomlar 2 çeşıt kımyasal madde çıkartıyor Bunlardan bırı, başta duru ve sıvı olmasına karşın, hava ıle karşılaştığında, oksıdasyon sonucu katılaşıyor ve böceklerın ayakları bu maddeye yapışıyor Dığer madde ıse boceğı şaşkınlığa uğratıyor, çunku hayvan ancak, sankı ayağında çimentodan ayakkabılar varmışçasına yuruyebılıyor Bıtler, panık ıçınde debelenırken ılkıne oranla daha dayanıklı olan 2 tıp trıkomları da bozuyorlar Bu kez fışkıran madde, ılk yapıştırıcıyı guçlendırıyor ve artık hayvan hıç hareket edemıyor, beslenemıyor ve sonuçta da öluyor Domatesler ıse kımyasal sılahlarını sadece korkutmak ve kaçırmak amacıyla kullanıyorlar Onların trıkomları, böceklerı ıten maddeler ıçerıyor Trıkomlardan bırkaçı bozulduğunda, dığer böcekler artık domates yapraklarına konmayı ıstemıyorlar Şımdı bılım adamları, yaban patateslennın savunma yapılarını melezleme yoluyla, beslenme amaçlı yetıştırılen patateslere aktarmaya çalışıyorlar, çunku bu patateslerın trıkomları, yapıştırıcı bır özellığe sahıp değıl (n.ı.) ödul, Vıyanalı Yuk Muh Mıchael Heıss'a "Yanlışların Onlendiği Gray Code" projesı ıçın, 25000 şılınlık ıkıncılık odulu Tırollu Martin Pfurtscheller'e "(loresan yoğunluğunun bilgisayar yardımıyla ölçulmesi ve lazer mlkroskobu yardımıyla bağışıksal özgünlük denetimi" konulu projesı ıçın, 15000 şılınlık üçunculuk odulu de Vıyanalı Bernd Kopper'e "llerl ölçude sakatlar için PC veri slstemi" adlı projesı ıçın verıldı ütün dünya sanayinin, günlük yaşamınm çarklarını döndiıren enerjinin üretimi ve tükeüminde altın çağ mı başlıyor? Petrole bağımlılığın sonu mu? Tehlikeli atom santrallerinin pabucu dama mı atıltyor? Çevre kirtUiği bitiyor, denizler, karalar, atmosfer kurtuluyor mu? Çok uzun enerji kullammı ıle maliyetler hızla düşecek, üretim bolluğu mu yaşanacak? Artık petrol arayışlarma, dışalımlarına mılyar akıülmayacak ve hızlı kalkmma sonucu refah patlamasına mı tanık olacağız? Biri Ingiliz, diğeri Amerikalı iki araştırmaanm deney tüpünde "neredeyse bedavaya" enerji ürettiklerini açtklaması, sadece fizıkçilehn ve kimyacıların dunyasını kanştırmakla kalmadı, günlük yaşamın da en çok konuşulan konuları arasına girdi. Artık gelecek için bol bol tatlı hayaller üretme zamanı... Bedava suyu enerjiye çevirecek "çağdaş devri daim makinesi" nihayet bulunmuş muydu? tki bılim adamı, mılyarlık yatırım ve araştırmaları gerektirmeyen basit bir laboratuvar deneyi sonucu, palladiyum elektrodları aracılığıyla eldesi çok ucuz "ağır su" döteryum atomlarım birbirine kaynaştırarak enerji üretmişlerdi. Deney başka ülkelerde de yinelendi. Evet, sonuç doğruydu. "Bir koyuyor, dört atıyordun. " Ancak deney sürecinde henuz açıklama bekleyen fiziksel olaylar vardı. • •• Fizikçiler ve kimyaalar deney üzerinde tartışmalarını sürdüredursunlar, bazı hesap adamları da, bu yolla enerji üretiminin aslında oldukça pahalıya mal olacağını belirtmeye ve enerjide altın çağ hayallerinin biraz erken olduğunu vurgulamaya başladılar. örneğm, Frankfurter Allgemeine Gazetesi'nin bilim eki "Natur und Wissenschaft"m (Doğa ve Bilim) hesabı şöyle: tki bilim adamı bir gram palladiyum başına bir watt enerji elde etmişti. 4 bin megawatt gücünde bir atom santralma eşdeğerde "kaynaşma enerjisi" elde etmek için, 4 bin ton palladiyum gerekiyordu. Bu arada palladiyum fıyatları artmış, gramı 11 DM'ye yükselmişti. 4 ton palladiyumun ederi 44 mılyar DM'ydı. Bu para da 8 atom santralının maliyetıne eşitti. Dünyada palladiyum üretimi de yılda sadece 95 tondu. Çok ilginç bir deney yapılmış ve ucuz enerji eldesi için yeni ufuklar açılmıştı. Ancak anlaşılan "çağdaş devri daim makinesinin" bedavaya durmadan, yorulmadan çalışması için yeni deneyler ve teknik çözümler gerekiyordu... • *• Haftaya cumartesi buluşmak umuduyla, hoşçakahn!... B H AFTAN I N G Ü N D E M İ Öldüren darbe Böcekler, orneğın yaprak bıtlerı, patates yapraklarına konduklarında, 2 tıp trikomdan çoğunlukla sadece bırını bozuyorlar Ardın O K U R D A N BİZE Uygarlığa açılan yol İlgi duyduğum konular Uygarlık daima ileriye giimek demektir. lleri gitmek bakışlarımızı geleceğin parlak ufuklanna çevirerek bilgınin o sonsuz kalıcı zevkini tadan kimseler olmakla mümkündür. İcinde bulunduğumuz çağın şaıilan aa bunu gerektirir zaten. Bu yüzden bilim dünyası her zaman ilgimi çekmiştir. BilimTeknik Dergisi öğrenmek isteyıp de olanak bulamadığım bırçok konularda bana ışık tutmuştuı\ Tesekkürlerimi iletmek ısterim. Bir de bilim dünyasının yeni konusu olan "Soğuk Füzyon" bilim adamlarının nükleer ener/ı yaratmak için geliştirdikleri yeni bir teknik olan atom çekirdeğinin birleştirilmesi esasına dayanan bu buluşun mahiyeti hakkında derginizde açıklama yaparak beni aydınlatırsanız sevinirim. Kolay gelsin der şimdiden tesekkürlerimi ıletirım. ütün Avusturya'dan genç buluş sahıplerının katıldığı ve yeni buluşları konu alan bir yarışmada, guneş ışığıyla çalışan tıraş makınelerınden, otomatık meteorolojı ıstasyonlarına ve çevre sağlığına uygun spreylere kadar çok değışık konular ışlendı Bazılan son derece ustun nıtelıklı 37 proje arasından uçü Vıyana'da yuksek para ödullerıyle, on tanesı de çeşıtlı mansıyonlarla ödullendırıldı Jürı başkanı olan Vıyana Teknık Unıversıtesi öğretım uyelerınden Prof. Dr. Frltz Paschke'nın belırttığıne göre yarışmada dıkkatı en çok çeken noktalardan bırı, yaşlan 16 ile 27 arasında değışen genç araştırmacıların elektronik data işlemlerinden yararlanmaktakı yoğunlukları oldu Uç buyuk odulun sahlbı, bu ödüllere bilglsayar sektöriındekl önemlı buluşlarından oturu layık görulduler 50.000 Avusturya Şılını tutarındaki bırıncı Genç buluşçular yarışması B vusturya Posta idaresı, hıç duymayan ya da çok az duyan kımselere telefonla ıletışım olanağı sağlamak için kısa sure önce Vıyana'dakı telgraf merkezınde bır yazılı telefonu hızmete sundu 24 saat açık olan bu telefonun ışletmesının olumlu sonuç vermesı durumunda, Avusturya'nın başka bölgelerınde de aynı tesısat kurulacak I l Duyma özürlüler için yazılı telefon A Dergide ele aldıöınız konular bızleri ayaınlatıyor. Bubakımdan dergiyı beğeniyor ve sörekli izliyorum. Ancak benim de dergide görmek istediğim bölümler var. Ilk çağlardan günümüze değın bilim adamlarının yaşamöykülerı ve belırlı perıyotlarla yayımlayacağınız dizinler. (Konuya ve yazara göre). Böylece cıltler tamamlandığınaa, aradığımız bilgilere dana rahat ulaşma olanağı bulabileceğiz. Asiye AYDIN I KOCAELİ Blllm Taknlk'ln notu: Herhalde gözunuzden kaçtı Altı ayda bır, her cllt ıçın dızın hazırlıyor ve dergımızle bırlıkte yayımlıyoruz Bugune kadar uç dızın hazırladık Cumhurlyet Bilim Teknik • Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Türk Anonım Şırketı adına Nadir Nadi • Genel Yayın Mudüru. Hasan Cemal • Muessese Müduru Emine Uşaklıgil • Yazı işlerı Muduru Okay Gönensin • Yayın Yonetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yönetmen Tiiles Hasdemir • Mehmet İSTANBULLUOĞLU I İST.