Catalog

Denizlerde birisi gerçek, diğeri görüntü iki grup renk söz konusudur. Gerçek renkler mavinin tonları ile mavimsi yeşil arasındadır. Son haftalarda özellikle Boğaziçi'nde görülen parlak "cam göbeği" rengi alışılmışın dışındadır ve planktonlardan kaynaklanmaktadır. llham Artüz Doğayı suçlamayı bırak, sen ne yaptın ona bak Milton Denizin laciyerdi, yeşili nereden geliyor? kahverengi, kırmızı, beyaz renkler sedimanter materyalin suya karışması, karalardan bırakılan boyalı maddeler veya biyolojik faalıyetler sonucu ortaya çıkarlar. ILIMlEKMK Doğal olarak denizlerde rastlanan renk tipleri aşağıdaki (forel skalası) tabloda gösterilmiştir. Bu renk farklılıkları deniz suyunun kimyasal ve özellikle de biyolojik yapılarının sonucu ortaya çıkmaktadır. Ayrıca renk, günümüzde deniz kirlenmesi için de bir endıkatör görevi üstlenmiş bulunmaktadır. Gökyüzünde atmosferi oluşturan moleküllerin göğün tıpik mavısini oluşturması gibi, su yüzeyine düşen güneş ışınları su kütlesi içerisinde ilerleyen su molekülleri tarafından yansıtılarak ve dağıtılarak mavı rengin oluşmasına neden olurlar. BaşDevamı 2. Sayfada V S S V P f V P R f f f H l i l H I SC YU: M69 RTE S İ P A R A S IZ Hayvandan insana A EKİ A | B&UlllllÂUİUkHH ^ ^ ^ ^ 25 HAZJRAN 1988 uzanan uzun yol TUS tartışması Kıyılarımızdaki deniz kaplumbağaları Uç boyutlu görüntülerle plastik cerrahi Sibernetikte temel kavramlar Ayrupa trafiğe çözüm arıyor S G eçen mayıs başlarından beri Hopa'dan Çanakkale'ye kadar uzanan sahil şeridinde genış alanlarda gözlenen alışılagelmiş deniz renginden farklı oluşumlar kamuoyunda haklı bir kuşku ve ilgi yaratmıştır. Bu "domatesçorbası" rengindeki kırmızı suların nedenlerı ve yaratıcısı yakamoz (Noctıluca mılıaris) konusunda denizlerımiz dosyası X'da bilgı verilmiştı. Ancak denızlerimızin bu kırmızı renkle bizi uyarmakla yetinmeyip, kirletilmelerinin boyutlarını gözümüzün içine sokarcasına renk spektrumunun tümünü sergileyeceği anlaşılmaktadır. Son haftalarda, denizlerimizde kırmızı suların yerinı parlak bir "cam göbeği" rengı almış bulunmakta ve bu alışılagelmişin dışındaki renk de çok kimsenın ılgisinı çekmiştir. Yazımın başından beri, alışılagelmemiş renk deyimini kullandığım için, denizin renginin ne olması gerektiği ve hangi şartlar altında farklı renklerın oluştuğu sorusu ıster ıstemez gündeme gelecektir. Zira Hopa'dan Iskenderun'a kadar güzel sahillerimiz boyunca bir yolculuk yapabilmiş şanslı kimseler, Karadeniz'in grimsi yeşil, Marmara'nın normalde yeşılımsı mavi, ancak kirlenme sonucu son yıllarda kahverengimsı renge dönüşen, Kuzey Ege'nin parlak lacivert ve Akdenız'ın ıse gök mavısı rengını, (şayet kendilerini deniz tutmamış ise!) ister istemez fark edeceklerdir ayıları her gun gıderek artan özel otomobıller ve yarattığı trafık sorunları, ilk kez uluslararası düzeyde ele alındı ve ortak çözüm aranmaya başlandı Yüzyılımızın başlarında sayıları ancak bırkaç bın olan özel otomobıller, günümüzde milyonları çoktan aştı Tahminlere göre dünyadakı ozel otomobıl sayısı 350 milyon dolayında Bu sayının 100 mılyondan fazlası ıse AT ulkelerınde bulunuyor. Sadece bu verilere bakarak, trafık sorununun her gün bir öncekınden yuklu ve beter olacağını kestırmek ıçın falcı olmak gerekmıyor Oysa mevcut yolların otomobıl üretımi ile paralel olarak ne genışletılebılmesı ne de çoğaltılabılmesı mumkun Belırlı bir guzergâh saatte en fazla 1600 otomobıle geçış sağlıyor dıyelım Aynı gu zergâh 2000 yılında (Belkı daha da erken) 5 bın ya da 10 bın surucu taralından kullanıldığında durum nasıl olacak? Işte butun bu sorular, duşunceler, endışeler karşısında, geçen aralık ayında Bruksel'de "Promethee" sıstemı uzerındeçalışmalarbaşladı. Uzmanlar, ilk aşamada şu andaki yol durumunu ıncelıyor ve trafıği düzeltecek önerıler üzenndecalışıyorlar. Promethee sistemının çalışmaları şımdılık önümüzdekı ıkı yılı kapsıyor ve uygulamalara 1992yılındageçilmesıbeklenıyor llkdenemeler ıse 1988 yılının sonlarına doğru ParısLe Mans arasındayapılacak Uluslararası Otomobıl Federasyonu (FIA) yetkılilerı, çalışmalarının en önemlı amacının "Avrupa'datrafık kazalarındakı yıllık ölü sayısını (50 bın dolayında) ıkıye bölmek olduğunu belırtıyorlar Psıkologlar, tıp doktorlan ve çeşıtlı kesımlerden uzmanlar da zaman zaman çalışmalara katılarak öneriler qetırıvorlar Otomobiiturizmiiçin yeni bir uygulama U İkl renk grubu Denizlerde ıkı grup renk söz konusudur. Bunlardan bırısi gerçek renk, dığerı ıse görüntü (apparent) renkleridir. Gerçek renkler mavinin tonları ile mavimsi yeşil arasında yer alır. Bu renkler dışında, sarı, luslararası Otomobıl Federasyonu F.I.A otomobıl kulüplerı aracılığıyla geçen 1 mayıs tarıhinden itibaren üyelerı arasında yenı bir uygulama başlattı. Otomobılle gezen kulüp üyelerinın yolları üzerinde konaklayabileceklerı ev adreslerıni ıçeren bir mısafırlık ağı oluşturuldu Hıçbir kâr amacı gütmeyen ve kendileri de otomobıl kulübü üyesı olan bu kışıler evlerını dı ğer üyelere açmayı kabul ettiler. Bu evlerin adres lıstesı sadece kuluplerden sağlanabilıyor Deneme yılı olarak kabul edilen bu ilk yılda şımdıden dokuz ulke hızmet vermek ıçın F.I.A.'ya başvurdu. Bunlar Ispanya, Portekız, Belçıka, Polonya, Avusturya, ingiltere, Norveç, Fransa ve Tunus. Her ülke kendı doğal turıstık zenginlıklerını ortaya koyarak bu kuruluşa katılmakla bırlıkte yönetıciler, yaz turizminde aranan güneş, deniz gibi bilinen "urünlerın" yanı sıra, amaçlarının boş zamanı değerlendırmek, değışık bir ortamda konaklamak, kısacası akıllıca yolculuk ve farklı bir tatıl turu oluşturmak olduğunu belırttıler. Bu kuruluş ayrıca otomobıl ile yolculuk eden yaşlı ve çocuklara da kaldıkları ailenın tanıdığı doktor, dışçi, gibi sağlık hizmetlerinden de yararlanabılmeyi sağlıyor.