Catalog

2 SAYFA 8 MAYIS 2011 PAZAR YAŞAM Hayatlarında ‘gri’ yok Sınır (boderline) kişilik bozukluğunun, duygularda, davranışlarda dengesizlik ve kaybetme korkusu olarak tanımlandığını söyleyen Psikiyatrist, Psikoterapist Uzman Dr. Sevilay Zorlu, “Sık görülmesine rağmen klinik olarak, sıklıkla yanlış ya da az tanı konan bir kişilik bozukluğudur” diyor S ınır, (boderline) kişilik bozukluğu olanlara göre insanlar ve ilişkileri algılayış; iyikötü, şimdihiçbir zaman, siyahbeyazdır. Ara renkler, gri tonlar yoktur. Onların gözünde bir insan dünyanın en iyisi iken birden dünyanın en kötüsü oluverir ve öfke patlamalarının hedefi haline gelebilir.Toplumda genel görülme sıklığı yüzde 12’dir. Kadınlarda iki kat sık görülmesinde erkeklerde daha az tanı konmasının etkili olduğu düşünülmektedir. Borderline kişilik bozukluğu tanısı, psikiyatride yatarak tedavi gören hastalar arasında yüzde 1520, poliklinik hizmeti alanlarda yüzde 10 sıklıkla görülmektedir. Klinik ortamda en sık görülen kişilik bozukluğudur. Toplumsal yapıdaki değişim göz önüne alındığında önümüzdeki yıllarda daha sık görülmesi beklenmektedir. Birinci derece akrabalarında major depresif bozukluk, alkol ve madde kullanımı sıktır. Cuma günü saat 14.3015.30 arası Radyo Box 92.5’te, konuyla ilgili canlı yayında sorularınızı yanıtlayacak. Sevilay ZORLU, Uzman Dr. lişkilerde sorunlar T Dürtüsellik İsteyerek kendine fiziksel zarar verici ya da daha genel dürtüsellik gösterebilirler. Borderline hastaların davranışları çoğunlukla öngörülmez. Hastalar başkalarından yardım almak için, öfke ifade etmek için, ya da aşırı olumsuz duygulara kendilerini duyarsız kılmak için bileklerini kesebilir ya da diğer kendini kesme davranışlarında bulunabilirler. Madde kötüye kullanımı, yeme bozukluğu, sözel patlamalar ve dikkatsiz araba kullanma görülebilir. gusal acıyla diğer kişilik bozukluklarından ayırt edilebilir. Hastalar bir anda tartışmacı iken, sonra depresifleşebilirler, biraz sonra da boşluk duygusundan yakınabilirler. Sorun yaratan, ancak psikotik olmayan problemler; kötü olma ile ilgili aşırı değerlendirilmiş düşünceler, kendisini çevresini farklı algılama yaşantıları, kuşkuculuk, hallüsinasyonlar, psikotik depresyon görülür. Tanı Kriterleri Aşağıdakilerden beşinin ya da fazlasının olması ile belirli, genç erişkinlik döneminde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan, kişiler arası ilişkilerde, benlik algısında ve duygulanımda tutarsızlık ve belirgin dürtüselliğin olduğu sürekli bir bozukluk: Gerçek ya da hayali bir terk edilmeden kaçınmak için çılgınca çabalar gösterme. Gözünde aşırı büyütme ve yerin dibine sokma uçları arasında gidip gelen, gergin ve tutarsız kişiler arası ilişkilerin olması. Kimlik karmaşası; belirgin olarak ve sürekli bir biçimde tutarsız benlik algısı ya da kendilik duyumu. Kendine zarar verme olasılığı yüksek en az iki alanda dürtüsellik (örn. para harcama, cinsellik, madde kötüye . kullanımı, pervasızca araba kullanma, tıkınırcasına yemek yeme). Yineleyen intiharla ilgili davranışlar, girişimler. Duygudurumda belirgin bir tepkiselliğin olmasına bağlı duygusal düzensizlik. Kendini sürekli boşlukta hissetme. Uygunsuz yoğun öfke ya da öfkesini kontrol altında tutamama. Stresle ilişkili gelip geçici paranoid (şüpheci) düşünce ya da ağır kişilik dağılması bulguları. Hoş olmayan duygular Gereksinimlerini başkalarının dikkate almadığı algısının sonucunda gelişir. Öfke, keder, utanç, panik, korku, kronik boşluk ve yalnızlık duyguları yaşarlar. Bu kişiler yaşadıkları çok yönlü duy Tedavisi Borderline kişilik bozukluğunun büyük bir kısmına, temel tedavilerden kabul edilen bireysel psikoterapi ve hastaneye yatırma yetmemektedir. Diğer tedavi yöntemleri, aile, ilaç veya grup tedavileri yararlı olmaktadır. anı kriterlerinin birçoğu birbiriyle bağlantılıdır. Borderline hasta terk edilme riski olmaksızın birebir ilişki oluşturmaya çabalar. Başkalarına güvenmek zor olduğundan, reddedilecekleri düşüncesiyle panik düzeyinde kaygı yaşarlar. Tek başına olmayı önlemek, bağlandıkları kişinin imdadına yetişmesini sağlamak için bilek kesme ya da kendine zarar verici davranışlara başvurabilirler. Aşırı dozda ilaç kullanımı ve aşırı yemek yeme ve kusma atakları sıktır. Kontrolsüz ani davranışlar, rastgele cinsel ilişkiler ve madde bağımlılığı da tek başına olmayı önlemeye yönelik olabilir. Yüzeysel olarak kabul edilebilir ölçüde ilişki kurabilir görünseler de sosyal uyumları zayıftır. Gerçeği değerlendirmedeki bozukluklar, sosyal uyumlarının zayıf olmasına neden olur. Terk edilmek üzere olduklarını düşündüklerinde ya da sevdikleri kişilerin güven verici varlıklarının yokluğunda açıkça paranoid (şüpheci) hale gelebilirler. Bir yanda yalnız kalmayı önleyecek çaresiz girişimlerle, tekrar tekrar telefonla arama ya da fiziksel olarak yapışıp kalma ile kendisini gösteren derin terk edilme korkusu vardır. Sık tartışmalar, tekrarlayan ayrılıklar, başkalarında korku ve öfke yaratan uygunsuz davranışlar nedeniyle yakın ilişkilerde karmaşa görülür. Yakın oldukları kişilere bağımlı olabilirler, ancak düş kırıklığı yaşadıklarında yakın arkadaşlarına yoğun öfke gösterebilirler. Yalnız kalmaya tahammül edemezler, tatminkar olmasına aldırmaksızın çılgınca ilişki arayışına girebilirler. Yalnızlığı gidermek için kısa süreli bir yabancıyı arkadaş olarak kabul edebilir. C M Y B C M Y B