Katalog

24 MART 1987 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 Şahin Kaygun'un ükyönetmenlik denemesi "Afife Jale" HAYVANLAR ÎSMAIL GÜLGEÇ EPENOM BU Hk kadın sahne sanatçımızın tophuıı koşuüanyla çaüşması Kültür Servisi 1969'dan bu yana fotoğraf sanatçısı olarak lanıdığımız, ancak son donemde "Dul Bir Kadın", "Adı Vasfiye", "Aaahh Belinda", "Anayurt Otdi" gibı filmlerde sanat yonetmenliği yapan Şahan Kaygun, ilk yönetmenlik denemesını "Afife Jale" adlı filmle gerçekleştirdı Çekimleri kısa bır sure önce tamamlanan "Afife Jale"nin senaryosunu Nezihe Araz ve Selim Deri kaleme aldılar. Tiyatro ağırlıkh bir oyuncu kadrosu olan "Afife Jale"de başlıca rolleri Miijde Ar, Miinir Özkul, Macit Koper, Şahika Tekand, Tunca Yonder, Bulent Erbaşar, Guler Ökten, Reşit Gıirzap ve İsmel A> paylaşıyorlar. Sahneye çıkan ilk Musluman Turk kadını olan Afife Jale'yı fılmde Mujde Ar canlandırıyor. Yönetmeni Şahin Kaygun'a gore, "Afife Jale1, 1902'de doğan ve 1941'de olen sanatçının bir kişilik olarak, bır kadın olarak zamanının toplumsal koşullarıyla çatışmasının filmi. O dönemin Türk tiyatrosu onamı, fılmde bir art alan oluşturuyor. Böyle bir temelden yola çıkılarak bir donemin kadınerkek ilişkileri, çıkar ilişkileri yansıtılıyor beyazperdeye. Nitekim, Afife Jale'nin o donemin toplumsal yapısı içindeki yeri ve çatışmaları, ona trajik bir son hazırlamış. Acımasız çarkın içinde Şahin Kaygun, özellıkle iki açıdan ılgınç buluyor işlediğı konuyu. Birincisi, Afife Jale'nin bir kadın olarak verdiği mucadele, ote yandan kendi dışında oluşan ilişkilerin kurduğu tuzak karşısında çaresiz kalışı, bır kadımn acımasız bır çarkın ıçınde yok oluşu, bir başka deyişle bır insanın trajedisi. lkincisi, bir insanın tiyatro gibı bır sanat dalına yaşamı pahasına da olsa gonul vermesi. Kaygun, 1900 başlarında yaşanan bu olaylann, gunumuz Turkiye'sinin çok fazla değişmediğini gosterdiğı, bu tur olaylann başka kılıklarda sürduğu kanısında. İlk fotografla biriikte yut kazandınyor sinemaya. Doğal ki, burada kurulması gıiç bir orkcstrasyon ve uyum gerekli. Bu, beni sinema konusunda uzun süre dikkatli ve sabırtı olmaya itti. Ancak zamanla belli bir birikim, belli bir sinema anlayışı, belli bir sinema dünyası yakalamaya çauştım. Ve vakti kerabetin geldiğini fark ettiğim de, bazı filmlerin çalışmalarına katıldım. Bu çalışmalanmııı ama N R I . KcmtH. İSMAiL ClÇLÛSÜ S d N i H4 P İ K N t K PtYALE MADRA MORALIM BOZUk. MORALIM çolc BOZUK HIZLI G AZETECİ NECDET ŞEN ÇARLİ Aaaab o ÇARü ..! Mosil dc scmpotikti fcarota.. Nası! ctlordı AYŞİN ablasımn kucagma . Masıl anlordı soylanan har sozu.. Kobul gunler/nd<z ilk ikrom onc yapitwaz5O nostl öa kusüp somurturdu soatlorco.... Tam bir apartman kuçukuçusuydu CAQü \: ASUNOA 8EM WıÇ 6ÖRMEDİM. AFtFE JALE'Yİ MÜJDE AR OYNADI Şahin Kaygun'un ilk ftlmi "Afife Jale'Ue, sahneye çıkan ilk Müslüman Türk kadını Afife Jale'yi Müjde Ar canlandırdı. Filmin tiyatro oyunculannın ağırlıkta olduğu kadrosunda Tunca Yönder de önemli rouerden birini üstlendL Şahin Kaygun'un sınemaya yonelişinde, eskiden beri savunduğu göruşun payı da buyük. Kaygun, sanatlann bileşimine inanıyor. Nitekim, onun bu anlayışı, fotoğraf çalışmalarında da kendıni ortaya koyuyor. "Sinema, sanatlann bileşimi ilkesinin en guzel ornegi" diyor Kaygun "Birçok sanat dalının bir araya gelerek >eni bir sanat oluşturması, benim gozumde kutsal bir bocı, sinemayı içerden izlemek, iç yapıyı kavramaktı. Bundan sonra kendi projelerim ustunde çalışmaya başladım." Ayn bir dünva Yabancı sinema adamlanndan kimler yakın geliyor Şahin Kaygun'a? Kaygun, ilk ağızda Fassbinder, Visconti, Michael Radford ve Emir Kusturica'nın adlarını sırahyor, kendısıne son deBu nedenle de, müziği, edebiyatı, fotoğrafı, resmi bilmeden iyi bir sinema yapılabileceğine inanmıyorum. O sanatların bileşimini ivi kurabilecek bir yapıya sahip olmak gerek. Daha da önemlisi, sevgisiz sinema yapılamavacağına inanıyorum." Şahin Kaygun, ilk filmi "Afife Jale"nin kendi projesi olmadığını, kendisine onerilen bir yapım olduğunu vurguluyor. Asıl "Afıfe Jale", uzun yıllardır fotoğraf alanındaki özgün çalışmalarıyla tanman Şahin Kaygun'un ilk yönetmenlik denemesi. Filmde Müjde Ar'ın oynadığı Afife Jale, sahneye çıkan ilk Müslüman Türk kadını. Afife Jale'nin 1900'lerin başlarındaki toplum koşullarıyla çatışması, ona trajik bir son hazırlamış. rece yakın gelen, onu etkileyen yonetmenler olarak. Kaygun'u asıl etkileyen, bu sinemacıların her bırinin ayn bir dunyası olması. "Bu diınyalar içinde bana yakın gelen bir yığın uzantı beni etkilemişlir" dıyor. "Bir de kendi çalışmalarımın bende oluşturduğu birikimler var. Edebiyat \e tivatroyla ilişkilerim. Bunların tümunü bir araya getirerek yeni bir yapı kurmaya çalışıyorum. amacı, bundan sonra kendi kafasındaki projeleri gerçekieştirmek. Ancak, avangaıd, fantastik bazı projelerin Turk film piyasasında guçluklerle karşılaştığını soyluyor Kaygun. Ama butun zorluklara karşın, Kaygun'un fotoğraf sanatındaki ozgun, deneysel, araştırmacı çabalarını yakından bilenler, ondan Turk sinema sanauna da ozgun katkılar beklivorlar. ÇİZGtLtK KÂMtL MASARACI C \ Şahin Kaygun, yaklaşık 18 yıldır fotoğraf sanatının uğraşı ıçınde. Değişik, deneysel çalışmalarıyla fotoğraf sanatımızda ozgun bir yer edınen sanatçının "ansızın" sinemaya yönelmesi, kımilerini şaşırtıyor. Ancak. Kaygun'a sorarsanız, onda sinema düşuncesi, çektiği ilk fotoğrafla birlikte başlamış. Çektiği ilk kuş ve at fotoğraflannda hareketın guzelliğinın fotoğrafla yok edildiğını fark etmış. AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAN modefan fıkîalî losdlnkıerz. bL lk b Sıradan yaşcan kesitleri Sergisi 6 nisana kadar uzatılan Esat Tekand, son bir iki sergisinden bu yana gündelik, sıradan yaşam kesitleri üzerinde giderek daha çok yoğunlaşıyor. Nitekim son yapıtları için Tekand, "Elindeki fotoğraf makinesiyle bir odanın içinde rasgele, özensiz resimler çeken bir adamın seçimleri bunlar" diyor. Kultur Servisi Esat Tekand'ın altıncı kişisel resim sergisi, Sanfa Sanat Galerisi'nde suruyor. Ilgıyle ızlenen sergı, Istanbul'daki birçok sanat etkinliği gibı, son gunlerdekı ağır hava koşullarından etkılenince, galeri yoneticileri sergıyi 6 nisana kadar uzatma gereği duydular. Esat Tekand, son bir iki sergisinden bu yana gündelik, sıradan yaşam kesitleri üzerinde giderek daha çok yoğunlaşıyor. Tekand'ın bu yeni sergisi de bir bakıma, bu gündelik, sıradan yaşam kesitlerinin bir başka ele alınışı. Tekand, Sanfa'daki sergısini bu sergide yer alan \e hemen hepsi bu >ıhn çalışmalarının ürunleri olan yapıtlaı ından şoyle söz ediyor: Kent vaşamı içinde "Kent yaşamı içindeki gezintimin bu üçuncu aşamasında, yerçlliğin \e tarihsel boyutun dışında, herhangi bir yerde, herhangi bir koşuldaki insanı ele aldım. Elindeki fotoğraf mekinesiyie bir odanın içinde ozensiz, rasgele resimler çeken bir adâmın seçimleri bunlar. Sandalyesınde oturan bir insanın kafasını soldan sağa çevirmesi kadar şaşırtıcı ya da yere duşen bir toplu iğneyı almak için eğilmesi kadar ozel, olağanustu! Bir yaşam muhasebesi Konunun ve fıgurun şaşırtıcı, sarsıcı ozellikler gostermesinin önune geçip, bir tür gemledım. Saydam, degrade bir atmosferin içıne yerleştırdığım figurler duşunce ve eylemın durum değıştırirkenki kararsızlığını taşıyor. Dalgın, statik, ancak kuçük bir el hareketi ya da goz kırpılması ile bir yaşam işaretı veren birtakım duruşların kapsadığı bir >aşam muhasebesi... DÜŞÜNCE VEEYLEMÎNKARARSIZLIĞI Esat Tekand'agöre, yeni sergisindeki yapıtlannda saydam bir atmosferin içine yerleştirdiği figurler, düşünce ve eylemin durum değiştirirkenki kararsızuğım taşıyor. Dalgın, statik, ancak bir yaşam işareti veren birtakım duruşların kapsadığı bir yaşam muhasebesL. Bır film şeridinde, onemli bır durumu diğerine bağlayan gozumuzun, bilincımizin zapt etmek için ozel bir çaba harcamadığı kareler benim ılgı alanım noktalarının başlangıç ya da sonuçlarına geçişteki o belirlevici karar sureci denilebilir. Orneğin, adam elindeki bilardo topunu az sonra karşısındakinin suratına fırlatabilir, oturmakta olan kalkıp koşabilir ya da az once koşmuştur. Sıkıntının, yalnızhkların, yenilgi ve başanrun toplama ve çıkartmasinın yapıldığı akşamuzeri durağanlıkları gibi . Esat Tekand'ın resim sergısınin ardından Sanfa Sanat Galerisi'nde 8 nisan gunü Şukrhe Dikmen'ın resim sergisi açılacak. Paris'te uç yıl Fernand Leger'nın yanında, iki yıl Academıe Ranson'da Singier ve Roger Chastel ile çalışan Şukriye Dikmen'in sergisi 2 mayısa kadar ızlenebilecek Esat Tekand'ın altıncı kişisel resim sergisi Devlet tiyatroları Baş Rejisörü Korad istifa etti ANKARA (Cumhuriyet Biirosn) Devlet Tiyatrolan başrejisörlük görevini 1983 ydından beri sürdüren Asuman Korad görevinden istifa etti. Korad, istifasının nedenini, Turgut Özakman'ın istifasıyla genel müdürlük görevine getirilen "Raik Alnıaçık'ın daha rahat hareket edebilmesini saglamak" olarak açıkladı. Raik Alruaçık ise, Korad'ın istifasını kabul ederek Kültur ve Turizm Bakanlığı'na yolladı. Alruaçık, başrejisörlük görevi için kimseyi düşünmediğini belirterek, "Bakanhk kabul ederse bu görevi de ben yıinitecegim" dcdi. Korad, Turgut Özakman'ın göreve gelmesinden hemen sonra atandığı başrejisörlükten istifa etmesiyle ilgili bir soruyu yanıtlarken, "\feni yönetimin sonımluluğuna girmek istemedim" dedi. Korad, "Muhalefet şerhi verseniz de alınan bazı kararlara katılmak zorunda kalıyorsunuz. Bu görevin sanat yönü çok onemli. Bu nedenle yeni yönetimin istediği kişiyleçalışabilmesi için Raik Alnıaçık'ı serbest bırakmak istedim" diye konuştu. Raik Alnıaçık ise, başrejisorlük görevini kendi yetkisinde tutacağını belirterek, "Bakanlık izin verirse genel müdurlükCen ayrılana kadar başrejisörlük görevini de ben yurüteceğim. Rejisor kökenli bir genel müdür olarak bu işi de kendim yapmak isüyorum." biçimınde konuştu. BAŞREJİSÖRÜÎS YETKİLERİ Yetkilerini tam olarak yerine getirdiğinde genel mudürden daha yetkili olan başrejisör yönetim kurulunun tüm toplantılanna katılabüiyor ve sanatçılann haklarını birinci derecede savunuyor. Devlet Tiyatrolan'nın sergileyeceği oyunlan belirlemede de birinci derecede yetkili olan başrejisör, sergilenecek tüm oyunların yönetmenlerini ve oyuncu kadrosunu da beürliyor. Idari yetkilerin sahibi olan başrejisör oyunların sahnelenişi sırasında provalan izleyerek yönetmeni ve oyunculan denetleyebiliyor. tsterse, oyunun sahneleniş biçimine müdahale edebiliyor. TARİHTE BUGUN MÜMTAZARIKAN EN DEGERLl PULL 197O'7E BUGÜH, BIR INGIUZ PULUMA fZEKOH O&ANDA PAISA ÖPBNDÎl 18S6 YIUNOA IH6IUZ 6UVAA/A 'SlHDA SASILMIÇ OLAN 1 SEMTUK PUL,Çe$ırU KOL£K£lYOMCUt LARIM ELlNE GEÇTtKTEN SOUB4f BıR AÇIK AeTf/SAAADA tt6 SlN STBRUAje (238 SlN DOLAB) F&EPEfUOC SMALL'A SATJlAVŞTt. YIUMPA,IN6lL7E8AŞLAUAN PULLA&J, SIR ROWC/WD HILL '/A/ POSmC/LfKZZI yAPTTĞt BJ/Z ızeFORMiA yâ/eü/eiM(S£ SOKULMUÇTTJ. 24 Mart PUL ICOLEICS1YOUCULUĞU OLBüSUUUfJ OBTAYA Ç/. KIŞl, ESKl, £ S AZ BULUNAAJ ~V VE BU A/ZADA HATALI BASId YAPILMIŞ PUUARIN /4f/£/ £>£6EG KAZANAAASlNI SA6LAMŞT7. BAZl KOLEKSıroUCULARlM, AZ SAylDA SouJA/AAJ Ş PU Rİ 8İLE PUYULMUŞW£f TEK OLAN GUYANA PULJJAJUM SATIflMDAM 3 YfL SOAI BA, 1318TARİHLI DâZTUJ BİR BLOK PUL IÇlM SoO S/fJ DOLAR. ÖOENECEKTİR. NBPEMİ DE, PULLA&DAKJ UÇAK KESMİİ 7E2S BASILMIÇ OlMASlp/B f 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet Filistin ateş içinde Kudüs 20 (Hususi) Filistini bir seneden beri karta boyayan tedhişçı hareketi, iki gündenberi şimdiye kadar gorulmemiş bir dereceye çıkmıştır. 18 mart akşamı memkketin birçok noktalannda, bilhassa Kudüste, Yafada ve TelAvivde bombalar patlamış birçok kimseler ölmuştür. Bütün Filistinin ateş içinde olduğunu soylemek mubalağa sayılmaz. vukuuna meydan vermemek için çöplerin Davutpaşa kışlası arkasında hazırlanacak bir yere dökulmesi duşünülmekte idi. Fakat Ankaradan bildirildiğine gore Istanbuldaki çöp meselesi hakkmda sahibi selahiyet bir zat şu beyanatta bulunmuştur: ' Çöplerin herhalde fenni usullerle imhası için hususi fırınlarda yakılması lazımdır. Bu tstanbul halkınm sıhhati için elzemdir. Bunun için de evveliemirde bu nevi fınnlarm tesisi icab etmektedir ki, bu da en az birbuçuk sene zarfmda yapılabilir. Bu Zamana kadar tstanbul çöplerinin, gene eskisi gibi, denize dökulmesi tstanbul Valiliğme bildirilmiştir. Yalnız 24 Mart 1937 bu çopler sehirden en az 10 mil uzağa dokulecek ve lodos havalarda çöpler mavnalarda bekletilecektir. tstanbulda yapılacak çöp yakma fırmları şehrin muhtelif yerlerinde kurulacaktır. Bunun için Istanbul Valiliğine ecnebi firmalarla temas selahiyeti verilmiştir. Şışli civarında toprak uzerine çop dökulmesi şıddetle menedilmiştir." 19371987 bugünden itibaren ışe başlıyacaktır. Afışlerden almacak yeni resim için tanzim edilen tarife henüz Beledıye meclisınde teıkik edilmektedir. Bu tetkikat bitinceye kadar eski tarife uzerinden resim alınacaktır. Polonyadaki grev Kattoniçe 23 (a.a.) Gıesche kömür madenlennde çalışan 3400 amele, 8 gündenberi grev ilan etmişlerdir. Cuma sabahı maden galerılerinde bulunan 1500 kişi, açlık grevine başlamışlardır. Silezya voyvodası grevcilerin taleblerini yeniden tetkik etmeği vadetmiştır. Galerideki madenciler açlık grevini 48 saat durdurmağa karar vermişlerdir. Afiş işleri Afiş işlen bugünden itibaren fılen Belediyeye geçmiştir. Bu işleri idare etmek üzere bir şef, iki tahakkuk memuru bır tahsildar ve uç afiş memurundan murekkeb yeni bır teşekkül vucüde getirılmiştir. Bu şube Çöpler gene denize dökülecek Geçen yaz çöplerin Şişli haricine atılması üzerine Beyoğlu semti bir sinek ıstilasına uğramıştı. Belediyece bu sene de böyle bir hadısenin Resimsel o>unlardan annmış Bugun talıp olduğum resim, duşünsel aksiyonun akışı ile eşgudum halınde, buna ters vonde ya da bununla dıkey olarak kesışen gorsel aksiyonun önemsız gorunen buluşma noktalarında ortaya çıktı. Bu seçim beni gerek teknik, gerek kompozisyon olarak gosterışsız, resimsel oyunlardan annmış bir noktaya getirdi. Daha açmak gerekirse, bu res\mler için, dışardakı şaşamın olumlu \a da olumsuz yuksek tLAN BAKIRKÖY 3. AŞLİYE HUKUK HÂKİMLİĞİNDEN 1986/869 Davacı Bakırköy Belediye Bşk. vekili Av. Nalan Sanay tarafından, davalı M. Cahit Toran aleyhine açılan el koyma davasında verilen karar Uzerine: Davalıya çıkarulan tebliğat bıla tebliğ iade edilmiş olup, adresi zabıta kanalıyla da tahkık edilemediğınden, davalı adına ilanen tebligat yapılmasına karar \erilmi$tır. Davalı M. Cahit Toran'ın mahkememizce tayin olunan 24.4.1987 Cuma gunü, saat 11.15'te hazır bulunması veya kendisini bir vekille temsil ettirmesi, aksı takdirde duruşmaya gelmediginden HUMK'nin 509510. maddeleri gereğince gjyabında duruşma yapılacağı ve karar verileceği hu^usu ilanen tebliğ olunur. Basın: 2755 ILAN KARTAL 1. AŞLİYE HUKUK HÂKİMLİĞİNDEN 1986/189 Keziban Çakır vekili Avukat Fevzi Helvacıoğlu tarafından Kemal Çakır aleyhine açtığı tescil davasından dolayı davahnın adresi tespit edilemediğınden ilanen tebligatlar gerçekleştirümiş, bu defa Kartal Kurtköyu'nde kaın 1 pafta 35 parsel sayıh gayri menkuldeki Kemal Çakır'ın 1/2 hıssesinin 1.75O.OOO lira bedelle davacı adına tesciline, 52.500 lira harç bedeli, 68.925 lira mahkeme masraflarırun ve 129.500 lıra ücretli vekâletın davalıdan alınmasma mahal verîlmış, bu kararın davalı Kemal Çakır'a tebliği yerine kaim olmak uzere ilan olunur. 19.2.1987 Basın: 2787