Katalog

96. yıl coşkusu 1329 EKİM 2019 SALI MURAT BARDAKÇI’NIN ‘BİR DEVLET OPERASYONU: 19 MAYIS’ ADLI KİTABI HANEDANCI MEDRESE YAZARLIĞININ YENİ BİR ÖRNEĞİ Bir kitabın, bir zihniyetin anatomisi OSMAN SELİM KOCAHANOĞLU AraştırmacıYazar I.Türkiye Cumhuriyeti için 19 Mayıs 1919 tarihi önemli bir semboldür. Cumhuriyet karşıtı hanedancı medrese yazarları ise yüzlerce gösteri fetişi arasından bu tarihe bir önem vermez. Murat Bardakçı da, yeni kitabında bu konuyu işlemiş, adını da “Bir Devlet Operasyonu: 19 Mayıs” koymuştur. Belirtelim ki, kitapta öne sürülen görüş ve yorumlar sadece Bardakçı’nın değil, ileriyi geride arayan tüm muhafazakâr kültürün zihin arkasıdır. Kitapta ilk dikkati çeken ve konunun özünü oluşturan husus, kitaba verilen isimdir. Sadece bu isim bile bilinçaltının dışavurumudur. Çünkü Samsun’a çıkışın altyapısı olarak sunulan belgeler ve hatırat alıntıları, daha sonra Anadolu’da yaşanan olayları hem izah etmekten hem Milli Mücadele’yi kavramaktan uzaktır. Böyle olunca, fiilen yaşanmış olgusal gerçeklikler bağlamı ve anlamından soyutlanmış olur. Bilerek ve isteyerek yapılıyorsa (kuşkusuz bilerek ve isteyerek), bunun adı çarpıtma ve manipülasyon hastalığıdır. O zaman amaç 19 Mayısı, Milli Mücadele ve Mustafa Kemal olgusunu açıklamak değil, Şahbaba’yı aklama operasyonuna dönüşür. Tarihi kirletiyorlar Önce soralım. Kitaba neden “devlet operasyonu” ismi seçilmiştir? Çünkü Vahdeddin, Cumhuriyet literatüründe “vatan haini” olarak damgalanmıştır. Sadece Bardakçı değil tüm hanedan yazarları kendilerine yönelen bu ithamı ve bu lekeyi kaldırmaya yönelmiştir. Cumhuriyeti sindiremeyen feodal zihinler, mücadelenin başlangıcı olan 19 Mayıs’ı hedef seçmiştir. Ancak olayı aydınlatayım derken farkında olmadan ucuz yorumlarla tarihi de kirletmiş oluyorlar. Bu literatürün başını çeken Murat Bardakçı da şimdi, güya belgelere dayalı bir kitapla ileriyi geride arayanlara yardımda bulunuyor. Belgeler tersten okunarak tarihe yeni bir göz boyaması... II.Hanedan yazarları şimdiye kadar devamlı şunu iddia etmiştir: Mustafa Kemal Paşa’yı vatanı işgalden kurtarsın diye Anadolu’ya bizzat Vahdeddin göndermiştir. Bunu da 15 Mayıs 1919 tarihli veda görüşmesinde, Mustafa Kemal’in ağzından çıkan, “Paşa paşa memleketi kurtarabilirsin” sözüne dayandırmışlardır. Murat Bardakçı ilk defa bir adım geri çekilerek bu söylemi tarihe gömmüş oluyor. Yani Mustafa Kemal’in bu sözü, “Samsuna çıkınca bir hareket başlat, vatanı kurtar” anlama gelmezmiş... Bu söz olsa olsa “bir protokol cümlesi” olabilirmiş... Asırlık bir safsata da böylece çökmüş oluyor. Bardakçı’nın senaryosu O zaman yeni bir söylem aramak gerekiyordu ki, bu da “Mustafa Kemal, Vahdeddin tarafından değil devlet tarafından gönderildi” tezini ileri sürmek... Yani hünkâr iradesi silinip devlet aklı öne çıkarılmış oluyor. Şunu söyleyelim ki, Vahdeddin’in elinde olarak veya olmayarak tarihe bıraktığı İngiliz işbirlikçiliğini, sadece Cumhuriyet literatürü ve Mustafa Kemal görmüş değildir. Süleyman Nazif’ten Abdülmecid Efendi’ye kadar pek çok kişi, onun için “hain” demiştir. En azılı Kuvayi Milliye düşmanı Refik Halit Karay bile Lübnan’dan dönünce “Vahdeddin gibi cüceleri Mustafa Kemal gibi yüceleri” geç fark ettik diye pişmanlık sergilemiştir. Şu halde Murat Bardakçı’nın bu senaryosu Vahdeddin’i temize çıkarmaya yeterli görünmüyor. Bu senaryonun gerçek olmadığı veya olamayacağı da Mustafa Kemal, Anadolu’ya ayak basınca yaşanan gelişmelerle ortaya çıkacaktır. Görünüşe göre bu projenin baş mimarı Vahdeddin oluyor. Ama ne var ki, böyle bir projeyi en başta Vahdeddin’in ağzından duyan olmamıştır. Bir konuşması veya gazetelerde bir demeci çıkmamıştır. Onun ilk ve tek yazılı belgesi Hicaz’da yayımladığı Mustafa Sabri’nin kaleminden çıkan Mekke Beyannamesi’dir. Ne Malta durağında ne bu beyannamede, bırakın bir “pro Vahdeddin’in elinde olarak veya olmayarak tarihe bıraktığı İngiliz işbirlikçiliğini, sadece Cumhuriyet literatürü ve Mustafa Kemal görmüş değildir. Süleyman Nazif’ten Abdülmecid Efendi’ye kadar pek çok kişi, onun için “hain” demiştir. je” lafını, Milli Mücadeley’i desteklediğine, “Mustafa Kemal’i ben gönderdim” dediğine dair tek bir cümlesi bulunmaz. Ortada yüzlerce belge ve hatırat dururken, buradan bir “vatan kurtarma projesi” çıkarmak, kurgu ve hezeyandan öteye geçmez. III.Mustafa Kemal saray projesinin bir parçası değil, olsa olsa kendi projesinin adamıdır. Onun kafasındaki proje, sonu belirsiz olsa da, ıssız dağ başlarında yanan çoban ateşleriyle yani halkı ile buluşarak onları kıyama hazırlamak, kurtuluş ve kuruluşu gerçekleştirmektir. O halde bu bir isyan, bir ihtilal, bir devrim projesidir. Kongreler ve Anadolu mücadelesi bunun işaretidir. İşte tüm bu hamleler 600 yıllık saltanat ve onun havarilerinin başına çorap örecek Cumhuriyet projesidir. Saltanat yandaşlarına göre Mustafa Kemal’in bu kurtuluş ve kuruluş projesi, kendileri açısından bir ihanet projesidir. Aradan 100 sene geçtiği halde, Cumhuriyet devrimleri, Mustafa Kemal ve uygarlığa karşı direnmek için sakladıkları kin ve nefret duygusu buradan kaynaklanır. 17 gün yaşayabildi Biz de Bardakçı’nın gözünden kaçan alıntılardan sadece birini aktaralım. Vahdeddin, 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırılınca İstanbul’da ancak 17 gün yaşayabildi. Tramvaylara “hain Vahdeddin” yazıları yazılıyordu. İngiliz temsilciliğinden Rumbold’u davet edip sığınma istedi, onlar da bu işbirlikçi dostlarını Malta’ya kaçırdılar. Osmanlı tarihinde vatanını kaçarak terk eden ilk sultan olacaktır. Bunu duyan Süleyman Nazif, İleri gazetesinde bir yazı yazmıştır. Herkesin dilindeki kelimeler onun bilincinde başka çağrışım yapardı. Güçlü kalemi, ironik üslubuyla Vahdeddin’e seslenir: “... Sultan Abdülmecid’in kanla şehvete tapan küçük oğlu, yalnız kendi zamanının, kendi hanedanının, kendi kavim ve dininin değil, bütün insanlığın yüz karası kalacak ve hünerleri dilden dile, nesilden nesile nefretlerle anılacaktır. (...) İsterim ki benim bildiklerimi İslam âlemi de bilsin, Kuzey Kutbu’nun buzullarına, Afrika’nın kaynar çöllerine kadar, Vahdeddin ismi lanetlerle anılsın...” (İleri gazetesi, 31 Kasım 1922)