Katalog

NUIIISltattl USTALARA SAYGhKEN RUSSELL Ingiliz sinemasının haşan çocuğu gonsclliği yinc dc uyunıla hannanlayan ^üçlfi bir kigiligin ürünlcridir. IX H. Lawrence'in romanından uyarladıgı M Afik Kadınlar" (69) ona bu kcz hcnı tceitnüicl lıcııı ılc ulaslonınısı başarıyı gciirdı. Oyııncuları Olivvr RmTle Alan Balcfc't anadan dogına gürc^lirdigı cnttik cınsdc^lik sahncsiylc pcrdcdeki crkck cinsellijli (ahusııııu du son vcıdı liu çalı^ınaıııi] ardııulatı hır cşctıısctltf ncmfumanın aşk ı>yküsü olarak bcliınlcdi^i n Yalmz KalphT^İ (71) çckli. *lbmnı> si (75) sincnuı larihinin ilk rwck opcra Hlmi oldu. SCHSI/ sıncmarım idolü Kııdı>lp \*kntino'ııuıı lıulkın bcgcnismi yilırmcmıı ardınduıı gclivırrcıi imjik oyktisünü anlat1 tı. **Bİr fİnı öııcvlikk ola^ınfolü görsdllclerarimlerdenuluynaİL (^Sriinlfi, stinema fflrihimh \vs \v nıürikien once urtlr. Ingplim lıir rümk>1 Fransı/ra, ^incv ya da AlmaiKını ^vıirin, htr İHrimlı* MrMrindcn degi^îk şc)kr smkTsinl/. Kirinin suralına yumruk alan mianıı da herkeft aynı fekiîdı* algılar. Bvncc pünumü/ün kllpleri. üriecvftin anbıtını biçkmleri otacak, halta «Idtılar bile. tilmler HH* çok u/jın üflrfiyıır. Viruinta Wonii; lek bir «a>fadıu I927Vr bir Inyli/ hahçvUnde lııplanmi) dokıu çocu^un duygıılannı aklanbilroriL Yflmlıını/JD bitiminüe artık sinema da kaimayacak. tlerknc evindeki biyflk cknuılanh. bcyinkriiH* baftlannnj eleklrullarla dikdi0nl bulup t/Je>t!Mle&kT 1 îclcccgtıı scyir bivimlcıivic ilgili çok di^ı^ik düşüncc vc yorumİarı olaıı Ken KumlL 70'lcrde işlcdigt lemalarla /iimaııımn öiesinc gcçmi) bir yanılıcı y5neüııcn. Kaioliklîk vv cinscllik oıuın ana tcmaiandır. Koyu dıııdarlık. ya^gının SJnatıması. sadıkfcLatuliUer.ycnidcn diriü/vcri, baghlık. I n vc vanıııha gcrirahip vcrahihclcrsconıın anlafttgı ktınuların ha^ında gelir. Tummy adcla ba$ansı/ bir mcsıh gıhidir. Mahhn Mımnıe isc Hakirc Mcrycm'in ycrmı alır. loinmy. Isa pcygnnibcı gibi suyun ü/crindc vürik Çcvrcsindcki lünı çiîrumcyc kar^ı o günah ıjlcmc/, kımscyi SIK;laına/. Kıuscîrın nimlerindc mutlu çiftILT yıtktur. cvlilîklcr ya salıtcdir ya da buk sımluıuı. Anluilıklarıııda yasak lar. ya^ananıamış, yarıda kalınış iiişkilcr vardir. Oiıuıı kudınhın gcnclliklc l'ahişcdir. i\ yerlcüik, ha^cdilme/ sayılan labıılan yıknıaya bayılır. l:$cınKclligı. cnscsti. cinscl suplantılan, fahişclıgi sıklıkla i^lcr Su. aleş. ropnık. ha\a. bu dttri ann unsunı, dılşlcri. ^Krııkiuk uınlaritıı anısı/ kııllanır. Aynı gtirüntülcn ycnidcn filmlcrinc yericjiinr (inriinffi ustası RIKSCII. dti^lcriııın no ya/ık ki nimlctıııdcn çok dulıa ( gııvliı »Idııguna. I'ilınlcrinin ı'ilcsific gc<,(>gıno ılcgînir: "Duşferim o kadar karmaşık vc tuhar ki, prilkflk blk >ansıhlanıa/JarT Sıncmada. müzikal, nıck tvpcra. lanlıi dcstanlar. biliınkıırpu. korku. cdcbiyal uyarlamalan. kits<lı komcdı »lıııuk îi/cre Vuk dcgışık lüıdc sonn V tt/uluın nim vc opcra yönctmcni. senarist, yapımcı. ıiyuncu Kcn Russcll. Ingîlîz vc dünya sinemasının yenilikvı yaklaşımları nlan öncnıli yönclmcnlcn arasında yad&ıııama/ ycrini aldı. ASUSELÇUK aınan, insanları sarsmamn, k tckıiMfk nwnm /aıııanı. Zaııuıu, Imanlara alışılmnclık şcykr «fiyİHnrnİn, ımlanlan lepki ak manın /annam. Oflaybn okluftundan haflf gösltrnnrnin bir mlem oMuguna askı inanmıyonım. Hlıııhrrinı iıuanlan ynkt cdhvR" 701i yıllann Ingîli/ sîncmusınm lıa$ırı çucugu olurak ııilelencn Ken KıiMtriL Jİurtılı, simgelcrle dolu, knrmagık. goslcri^vi. kcndinc <VgQ anlaiımıyla biı\ok MÎSIÜ, sıradışı. vıınıcu çalı&manın uslası. 1027'dc lnf>illerc Smıt hamptdn'ila doğan Russcll, askcrı kolejdcki mutsuz ügrcnciliginin aıdından aile mcslc£ı ayakkabı işini surdîinncyi dc ıvddcticrck halct vc oyuncıı olıııtıyı scçti. Sonra Suuilıamplon Tcknik Koİcji'ıukfoıograf'çılık okmlıı. Maıh lî>lograiçı.sı olontk çalı^maya haglayan Ribscll, 501cnn snnıına dogru hirçnk amatür filııı gerçcklcşiirdi (Amclia ve Molek, Pecp Shnw, Lnurdcsl. HBC*yc gınp mcslckkışı John Schluâıi|»ır (lan "MonHor" dizilerinin çckimini ndflnç alınca da TV dfinyasında ünlcnmcye haşladı. Küçfık bütçelcrlc gcrvcklcgtirdigi nzgün, lccimscl haşarı da getırcn IV progrumlurıonun ünlü bcstccilerin o/yatamöykülcrindc u/munlaşmusını sağludı: Elgar (62). Pıukofkv. Bariok. Dehussy (65), Delius (Mt|. Stnıuss (70) gibı hcgcnilen di/iler çckli. Uu ynpımlar Kusscll'ın düşscllik. olaganüsfü görscllik, gü/alan dckorlar, döncınitı incc ayrınlıları. genjekle fantezinin kanşımı ve karaklcrin iç dünyusını sonuçla oldugunca yamıian çalı$nıalardı. llk U7.uıi mccrajları (Frcnch Drcs.Nİııg/63, Bılliun Dııllar Brain/(ı7) abartıyla tsinc nim Valentlno USTALARA SAYGI: ÖMER KAVUR Bir yönetmeninüç dönemi duygular. kavramlar vardır; bu duygıı vc katramlar onun aincmasına gizcmli bir çekîcilik ka/andınr. Kavur, cçcn yıl göstcrimc gircn *Karfilaşma' lilmlcriıulc bbcyllk* konuları i^lcmckicn cckmınc/. filmiylc ıılusal lcsiivallcrdcki birçok Mîlil ancak hikâycyi Ycşilvam kalıplanm /orlayarak i^lcr llk loplayan Ömer Kavur, Bahranı Bay/ai, l'ılmlcrindc baglanı bir ncdcnsiMUK ılişktsi kıınır. oluy Werner Hcrzog & Klıns Kinski, Ken örgusü «m ılcrcıc sadcdir. I7ilmııı ıncsajım dujınıdan Rusıeriu birlikic 2İ. Islanbul Hlm seyirciyc ulaşlınr. Kuvıır'un ilk filmlcrindc (ö/clliklc ftstlyairnin 'Ustalan Saygı' hölumündc YusuHlc Kcnan ıla) alllnn alla pııhiik vc clik hıı 'mısaj* dort filmiylc rcslival izlcyicisiylc buluşacak. vardır. Zalcn v*>ih">;> UIIMII hıı ı da bu 'ıtıraıj' ü/critıc Ûlkcmiz siiKiiutsının cn öncmli yoncimcnlcrindcıı biri kunıhır. 19701i yıllarda Toplumru C^rçckçiük* ctkısinolan ( W r Kavur. Ycşilçam döncmıııdc pıyasamn talcp dckı Önıcr Kavur, solpıiliiik .siııcmaıun ilgiylc lakip lcrı dışinda ürfın vcron vc kcııdi sincma anlayışıyla, cdilen hır yönccmcnıykcıı 12 bylül askcri darhc&imn izlcyicilcrin bcklcnlilcrini dcngclcnıcyc çalıgan. l'akui ardından "varoluşçu' hır sincma anlayı^ım bcnimscr. bıınu yaparkcn sincma anluyı$ından, filmlcrinin lcmcl Ö/clliklc *Ana>uıi (Adi* vc 4(rfcı Ynkuluty* i»lkcmi/xlc iadcklcrindcn vc cstctık ycrkinligindcn Ödiln vermcden çckilnıiş varolu^u Hİncmanııı en gü/cl örncklcridir: hıkâyesini anlatan bir yönctmcn i;csıival programında Kavıtr, bu filmlcrdc hikâycdcıı daha v°k. lıikâycııııı ycr fJİarı ^Yusvfile keuan\ *Ana>url OlrlK, 'toce arıKjtını bivimtnc îîncm vcrmi^tir. ümcr Kavur'un. Vnloıhıüu' ve *Gfcdi Yta1 yalnı/ca OIIKT Kavur'un l'ıl \u\ui Aiılgan'ın rumnnındnn filmc aldıgı *Anayuıi mografisindcki öncmli lllmlcr arasında ycr alınakla CMHi'. ycMcylc ilcii^im kıtrmakta aci/. ivinc kapiimk, kulmıyor, hıı niıulcr aynı /amanda ülkcmiz sincma lari psıkıılojik sorunlarıyla ba^ı gıkaniHyan, zayıl' vc var hinın kiloıııctrc ınglan dcrsck aKırtmış vlmayvL Sincma olan varpıklıkları duşunmck istcrncycn, kavan, üslunc mcrakliKi gcnç kuşaklann sincma salonunda ızlcnıc gidildikçc içindckî şiddcti difa vıının feZdwmrl* karak$an.sı bulamiidıjli bu dtîri film, onlar için aynı zamaııda tcriylc kcudınc basjka bir mccra hulmu$ gihıdir. bir sincma dcraı nıtcliği dc nışıyor. Ycşilçam gclcncginiu lamamcn dışındaki bu karaktcr, sincmamı/ın en güçlüfeantikahraman*ıdırve 1990'larla birlikic luı 'antlkahranıan' ya da 'kaybrdcnlerin1 Izıtie hikayclcn daha yoğun olarak ftlmlcrc konıı cdilir Başka ömcr Kavur, filmlcrinin omuıgasını saglam sciıary bir dcyi^lc Amcr Kavur 'Anayaü illdi'ylc yöncımcııolar üstuiK* oiıınur. îşini ^ansa bırakma/. anc;ık sc/giler lcnr, anlikahramanlan anlalabilmclcri için tmayak oldu. Kıyıda köycdc kalmış in&anlann hikâyelerinden film inc hcr «cydcn daha çok güvcnir. Kavur'un sincınasıtnla yapılabilcccgini göstcrdi. ' O c c Vnlculntu* 'Anayurt ncdcn, niçin gibi snnılardan daha çuk önc <;ıkan bclırli RlZAklKAÇ Olcli'ııdcn öncc Kcnaryosıı laıııamlanmış bir projc olmasına ragıııcıi, fılmındc '/cbcrccl'in ruh halı hîikimdır Ariık. Kavur'un sincmasında gnrsclhklc insan psikııhıjiNİniıı oıiü^lfıgti yclkiıı bir cslctik vardır. Filmlcnnin lıikâyclcn vogıı kc/ kasaba aıınusrcnndc gcçmcsinc ra^mcıı kırsal kcsimdcki yaşama ilişkin fa/la hir şey anl.ıiınaz. bu yü/dcıı filmlcrinde oluşlurdııgu mckânlar SIIIIAC cdilmi^ıir. Daha çok bir şchirli gö/iiylc hî/i o tnckânliirda gc/dirirkcn aynı zamanda birftRİzrm*inpcyindcn süniklcnihz.Anıria kalanlar 9ü'larla birlikic Kavur'un sincması varcıluşvuluktan pcısimodcrnizmc kayar. ^Gldi Yiz v Oriıan hmmk'un pt>simtHİcni roınanı kKara Khap'iaki küvük bir bölümdcn yula vıkılarak scııaryola^tırılır. Önıcr Kavur'un sıııcmasındaki kafi$ın. arayı^ın. gı/cmin duruk noktasıdır klîı/lı Yü/*. Artık her ^cy mishk bir sis bulııtıı ivînc pömülmüjtür. yaşanılan mckânlar. i/lcyicıyc o\ iaça£ın i/bc. iv sıkıcu hcr an ülümlc hurun bunına gclmc hıssı uyandıran atmosfcrinı çagrı$lınr.Bu •toıt lilnılik scçkiyc *Akıvbin ^»lculugu* da cklcnseydi. Ürncr Kavur sincmasınin 'Mrlcklrr Evf*nc kıidat tılan dÎMicminin laın bir panoramasını görmüş olacaklık. /ıra. 'Akıt'hin \nkulu£u\ Kavur siııcnıaüinın daha oncckt nimlcrindc i^lcdıgı lııkdyc ve ızlcklcrın *huvkv bir antolojısı nıiclıgındcdir. bu filmin 'orljlnallifii* Ömcr Kavur'un 'ksndlndvn1 almnlar yapmasıdır Yalnız. kcndinden alıntıladıgı snnılann ve ccvapların kcndisini dc lalmin cimcdigı dc filmdc açıkça görülür. Kavur, 'Akrcbin Yolculugu'ndaki kahıamanını 'Arafıa bırnkarak. sıncmasinda bir döncıııın kupandıgını, ycni hıı anıyı^ın haşladıgım ılaıı cdcr. 6.SAYFA 23. ULUSLARARASIISTANBULFİLMFESTtVAU