Katalog

Cumhurfyef vusrı Cumhuriyet Cumhuriyettir or ktırııın. kı^ı \a du kisılcrcc ktırıılın \iwak hKbirkıııum kuıııMııgu tsıirı îuıruınLiMm> ılcuılılıı. ,ınc,iK bır >ıırcç ısrııuk biı nıurit^ı ka/anıı \ıınııs Nadi " Ma\ı* 1**24'tc C"ıınıhıırı>cl'i kunluını LMIII kıil'uMiKİakı hıı insaı ınıla ynla cıkıymlıı; aıını. ( Limliımvci'ııı kurımıla>muM /nınun içimlc gcrçckk^n. (ien.vkie I urkuc * ıınıluırı\ciı ihri*ıunhııri>ci tM/ctcu aru.MiiaJ;ı hı hcn/crlıgı. utıliMl bır kuttılluk. bır uıılurmLışlık \.ıı. NEIMI?.. • u ^ N ı a i ı Minnı f \ltil PMK'de Vcrtı t îîiırıı cık..ıt4İı \iu\ik Ut.ıııbııl U» M;ırı lftOl>ıkcm|vr\;ılisilcr Mr.Hıihl.ın :>^>:ı1 tfdılıııcc nc \a|iüc:ıkir1.. Vetıı (iuıı. ln£tlı/ r>^l g oldıı Nc \iir kı İSI.Mİ Kıııııııl.ınlıdı \Vni i mn'ıi kupsıilı. VuııuN N;u1i*yı Miuktaınak ıçıiı iiramaya ha^lüılı. Ycnı (»üiMirı H:i!>\ ;ı/.ın Aıımlolu'va pcvti: yj/clcsini MusLıfii Kcniiirın Ank;ıı.iMini;ı çtkurıiKiy.ı ha^ludı. 23 Nis.m |>>20'ıfc Iİu)îik Millci \ltx\\s\ 2(Tdc Vcni (îün yayııuı 2Vf:kım l«»2Jatc(uıııhurivci il.mcdıklî... 7 Mavıs W24'lc C'ıınıluıruci <ıkti Yunus Nadı ılk sjyıda "C'uıııhuri.uf'i Oku>uvuluru Sunuf** ya/ısııuia ılnor kı. " t umhurHcl'ln «Kıui pnıurdiııı i^ıiHmlnı brlK ııklugıı uîbl, ımıı >u>ıınlın:ınİHnıı *k\wA hu>Mflun da İKllidiı. ( unıhıırivti rüridye'dc lıü>ük k»KJbrlıı Mv e<lîİJiu> f»rihi hir' Minuftıır. W/ vU\v nlilmiş hu anı»v UKruııdJi l U n çulıv>u> ânsuııljıv. \lniikkı ı lii k hu nnı/jııTcr \v pılip fikrin v«k kıı\ \rlli taraftariın vardır, C'unthııri>ri ımnılrkftiv fitatl ulıııu$ Irir likKrdir. Rî/ oıııın inıiMk'iu ı r knnı>iKiısu>iiiL Ikı innH du>uikc m*/ tînündr tuluklukiaıı sımra ktiân ulanık w»> Irri/ ki KH/ctımi/ nc hükîîmH f*a/rtı*«î ne öV hir paınî Ka/Hısidir. i unıhııri>ü \adtve cuınhuriyrtîru MUniM»! \v *a>j*m ifsMMyk1 dcnmkrminin Mvuııııruduıf Yunus Nshh "Ytnittfıı'dınfuınhurlyvtV1 adlı anı dı/ısııtdı: dc $uylc yu/ıyur' B*nİManhıılidun I«2ÖMumnıniMnd Kilnii ajnJnn^ım. l > /aınrnı hurada \onl I iün rnırnbnmırdu. O /sıınan d ü f İnanı>»nlııın. llnitu hu Idarrİıaımî ııhın Mnx\ ı îki yddıın UJÜUI Mr SÜIY k i n d ı lunum. .şîıııdl Jw diinıiH* innncııu BR^vkkfnrifdr. Kıluıt güriildüfiü |«ihî huüiln psuHv nbrak İManbuHdan ukuyucukınnw \«mi(;un*adv0lf uıııhuriyet'f uııuı\nrum.lX'imk ki arada hu\uk dcvriııdcr rir. lıiraf ıiınru 1 mvrİNinını ki hu d^nıııkrin hii>üklitgü w utıvligîni kvııdfm Nlr >iımli ılaha i\ i aıilaıni)%r ılalıa vnfc Kıa\ tvtv ılü>ııııı> dıınııııduı ıııı, kadur ki /»ıııan /aıııan krndimi l&rçcüin \v lunaliıı lıu\ük wn)ina bıı aknıaklan alanuynrum. (V/i'Uikk1 1 T ^' ^ ^ Türkiyc C*ııtnluıriyvfî nc /arrun kunılmusiur?.. IİK kıı>kuMi/ hıı snnı>a 2** likmı l*J2Vic dıvc yamı tcnljr Hununla hıılıkic lıcrkcs hilıyor kı cumhıınycTm ıııayası 2} Nısan I*>:.V|C atıldi Vıııuis Naılı.'hu tarihMTİ gcrvcgı. AIMVJSJ kotımvomı liaşkarıı kirnlıgıylc. 29E kım I'O< 1'u/ancM sabuhı hıı>ıık MılUri MCCIIM kuısusuııdcn k Arkada>lar: Rîrinri l'üri%i>r llıı> ıık MüTri (doftudaj ti'Ui \* ııtiihim hir ıfcvlel kumıuvfur.U) I iirk nıilkli i k n %annı' \v »Iktkı İHniııı' di>r bülün dün>tı>tf INIHU Han rfli.<~) lcıkilulı İ.vaMU kaıııınu'nun Mrinri mndck^nv Mr likra ilınr ıdi\unı/. Hlrinri mndderöfctlir: 'llâkinmıi ka>ıl<a/>aınw/ mîllclİndKr. Idmv IIMIIM. hsılkııi nıukadclrnıhnı <>a/ıyMni) Uü/*i u» hUflfl îtİMivoinHMnc nıiKieniliir(da>iılıılıry.a ^laddv bu>du. Zjılın buıııın /ıııınıımla lahında HMİdı) bulunm şu fıkmıı ilaır t'inıiı lıulunu>ıınu: Türkiyr «Irtfetinİnhükumcl yfclfi cumhuriyvnüf ("unıhuriyı'iııı kuriJİu*>ıındn ha^bıngıcı 23 Nı&an 1923 sayaıı bıı >.tkla>ım ılogrudur. Buyük Millct MCVIIM Hüküınclı. Tüfkıyc Cumhunyciı dcvlctinc döniı^üyortlu Vunus Nudı'ııın I Hıısıl Kurlulu^ S<ı\ :t^t bttyuncı cıkjnlıpı '^iiıi Cün" ga/ctcsı dc bu süreç ıçıiHİı'( umlııımti* | Yunus Niiıli vckirdekfen yctiîmc bır ga/ctcci. atılgan bıı yııriMrvcrdı llabıâliUc kimi i Ayaktakiler (soldan safla) Nazime Nadi, Nadir Nadi. Yunus Nadi. SoMan sağa: DoflanNadi>NHafer(Nun)1Leyla(U9akhgil). ıılnıanın unligi >sı>kınlıkla>ıı>ukın l»ı\ınîyn niulhi) % e bü> uk taflıalanna kary adıiu sudaıı \ıkıiıif hahkduruıııundtı hulıınuyıınınt Hu kadur a/ hir /aınaııa bu kadar büyük dorimlrr M^alrilir nıi? Aıalıadürf hv>)il Mîrvn lıa>ıan lıa^aı rinsdaria dulıı lıir u\kudan ıııı u.taııduıı. yııksa ıscrvı.kklı^ıui> rüyıılar kar>iMndıı mı btüunuyıınını? C anım. daha dîln >u İstanlıul'un KnunnH >«haım w dtt^mnn I5*nı3vn; «ukaklannı, kı^lakınnı \v nlrrinâ \al>ancı u dü^man askırrini dnldurmu>ur ınuydu? (anım. ılaha dîin hu İManİHil tkyfl nu>di ki, iokaklannda \ntf\ü knimçlanndan vrpaüksırya kahMdmrianndan CTİImlyordu?.. ( anıııı. yı C'umhuriyrtV >önetim nıerke/i v»plı£ım bina b\k daha diin KFHMK w InKiH/ /aİNtasıııın hianhul'a /ulflnı yagdırdıgı %r da>ak alnnda I ürk oldünlügü >vrde0l nrfydi?" Cunılııırıyci ı*a/ctc\ı ı^ic höylc kııruldu. Cia/clcııın adını Ja 'tlmi* kuydıı. Clerçckic ^a/vtcııın. ( umhunyct'ın ılanı vılı a olan I923 ic çıkınusi dıi^ınüluyurdu. ancak ha/ırlıkljr gccikiı. ycıiı ay wnni 7 ınavısu ilk vrnsı yayırnlandı. C'uınburıyci bır lıkıı g.ı/1'icsi kîmligiylc yayııı ya^ımına gırdi. O döncmdc Habroİi'dc kar>ıdcvrimcı pck v«k a yaswtc vardı. C'uniluın\ci ın i^levî dtrvrimlcrı sayunmakiı !"'24 >ılı öncnılı hir tktncıııcçlır. llilafct *il|9i" cdılııın, Şcr'ıyc Vckfılcıi . OfErclıın Hirlıpı Mc\ liıd i Yasiisı yıınirltıüc >'inm>. 1924 kabııl cı1ılıııi!}iır. l ıınıhuhycı, cııııılııırıvvtın kıııiJİıışuıida ıka\ıındcrin yaıııııd:ı ycrırıı almı^ır. Ancuk (ııınlıunyct İııvhır /aıııan "hîr hfıkuıııcfl ya da ımrti" ya/ctCNİ olrıı;ulı. hcr /aınnn sıvasal ıktıdann UV|;iJİanıal,ıı ıııı clc^iıu1 hagıınsı/ gu/clc kuulıgını knnuln Hıı ncdcnlc 1^34'ic 10 yiin ^irc> lc kap.ıiıldı. Ilk 50 > 1 1 k yavın yu^ınnml:ı i. umhunvvi hc$ 11 kc/ kapaiıUlı liıınlard.ın cn u/ıınu i'n,' «ıv >iiu\i\ Dahii MHira sıv«ısal ıklıdarlaılu çaihiiMİı lîcvctı. kırııi /aıııan nnııcu hükünicllcr dcnK'inlcruukr sakıncalı N;I\ ılıp rcsiiıı kıırulu>l:ıra alınıııaviin ı uıııluırısct'ın kımı :>a)kınv^rclcrcc *nıMiıı uörii^'ıi savıyla clc^ıuılıih.'sı dc ılyıiK hir llütün bu sa\a>ımlur Nİirvcındc l'uıuhurıvci'ın kurıınilii>ıııast udını .ıdıın ycrvcklc^iı. I(M5 yılının JS Ma/ıranı'ndu Yunus Nadı (un/lcruıı vavunii kapatlı (iii/cicnııı yöiKMiınını Nadir Nadî ıisflcndi. Topfuıııbılımııı dılc ı>ciııdıgı vc Uııılıııı LııııiLulı^ı bu ı>cr<ck \ar. dc\rımlcr sıcdkkcn cvlcıncı jöıanıı vu^anır: aik'ak dcvrımlcr ucis'cklc^ıp dc >cnı dîı/cıı kunılılııjiıı /amaiı uişkukır M ki. ık'vrunlcrı bıı dıîııcııulc knrıııııak cn i>lc\İLnlcııhırKİır h Ikıncı I Jüııya Savj^'ndan sonıa Tiîfkiyc nin s«>k pariılı rcjınıc UL\IIICSI. t'ıkır un bîr oriamda pnlifikalaııııı dcıııukıaM üanıııuk iddairıiiicasına d.ı ynl M;U. Rıı dnthrnulc ("uıiilıııı itcl'm ı^ı çuk /ondu. Nudir N.ulı hcr tuılu yiKİııpc ^ügiİH gcıcrck Cunılıunyvrın laf ılıscl ı>Jc\ ıtıı lııv ıklün ııhnlanıı ifinuY yü/ıııuj Yeni Oün'ün Başyazan Yunus Nadi Anadolu'ya geçti; gazatasînl Mustafa Kemal'in Anfcarası'nda çıkarmaya başladi. 23 Nisan 1920'de Buyük MHIet Mecllsi açılmnftı... 10 Ağustos 1920'de Yeni Oün yayına başlamiftı. 29 Ekim 1923'te Cumtiuriyet ilan adiML. 7 Mayıs 1924ta Cumhuriyet çıktı. vcrmcıkn yıîriiıtii; TumhurlyrUafk nımhuri>Ttin, ıdı. Yunus Nadi rumhuriycrî kurdıı; Nadir Nadî kurunila^iırdı. Yazımızın biişımla Mİykdifıuııiz gibı hcr kurıını kı>ı ya du kışılcrcc kurulur. ancak liK'bır kurıını kurııldugu pün kıımrnlu^miş dc\yıldır; ancak bıı siırcv kmdc bu micligi ka/anır. inptııınsal oltı>uında ycrmı alır. Ama Nadir Nadi'den sHHiraıicnİacakU?.. S I H I I \c Mffuıı bııydu. Cumhunyvt'm Maüv ^ r l u i r ktmhgindcn çıkanık vlıyıulann du Lıtıldı^ı vakıf kimli^uıc cK>niı>ıncsi. ^lcccgc ilîîııük hıı lasaıınıın ınantıgından dnf uvor Hıı j>u/cic dünyndii hcn/crı bııltııııııayaıı bır kuruluş vc Mirc^clı^ K'uıdv ^crvcklc^n ulagandıgı bır lii/cl kiMİj^ sahiptır Hu lü/cl kiıjılıf IU « umhuri>vl Nkkfı" ilc cclcccgc ad.unnıiM cn dugru kar.ıniı. hir tsa/ctcniıı .v;ıhıplcn, çalı*uııları vc okuriarı \\m\\\. Hu üç ;ıy:ık. bir vakıf çatısı allında ka>nu*tirak guvfcruıi bııtc>iırchihrlcnli Cuıuhuıı>cttıkurlarıga/clcnin I^ı3.1*171, \W2 yıllannıla ^ \ ı r d i f i nc buıuılım diincııtiiKİc ctkııı IOI tıyiıay:ıı.ık jjtf/ctcnin ya/^ısını sjpuuiıak yııltıııît;ı auırlıklaf ıııı kuvmıı^brıiır: ('uııılıııııyct'in kmili^i okiırlannın KÜVCIHTCM sılııııdudır fVctkrıvrk: Hu üa/rfrnin adını Alalürk kmdıı.. (ta/rir>i \ııııu% Nadl kunlıı» Nadîr Nadi kurunıla«(tırdı. t'ıııııluımci aıtık kanuı IIKIII ı<ibidir. lii/cl kı^ıltğınııı (ıtplutiKa İKinııiM.ıiıncsi ncdcnıylc hir l'ikir bayragı Miyılnıakiiidır. Cıırııluırivcl Vakt'ı.yetııtı> vıli a^kın bır Mİrcctc. nıcc crnck. i'Li^Uik. vahsı. <iıvu>ııııLı kuıuıııhı$nu> bıı IÜI lavıyjcak hir MJHK >;ıyılubılıı. C mnhııııyvt VttktVna cl vcrıııvk tc tkslcV sa^Uıııiiik. Ai.ıu'ııi'üıı adını kııydugu bir kııruınu ya^ıtnıak \oluuda kaıkı uıtclı^ı ra>ı\acaknr taıııııhıın\ci uı gkvıifejicn j<ckvc(c ıki^ru Mİrcgckfi bırıkıınlcn |iulıa bK*dtııc/ Ucücılcı nlıifiımıyiYr. o ık'gerlcnn ii>ıunc dc^crlcr kuiıiKik. yu/cl bır i*. ıııuılu bır savılnulı...