Katalog

10 SİYASET 84 BBC ekranıncla kıırgıısal politika ovıııııı BBCi jtelevizyonu 13 Marr 1984 akşanıı "Terör ve ' Devlet'' k onıılu bir açıkoturum yayınladı. Columbıa Ünıversilesi Hukuk Profesörü "Renno Schmidt'in vonetlıflı aı;ık oluruına, uşağıda adlan bulunan, çeşııtı zamanlardu sorumlu nıevkılerde bulunmuş Batılı devlet adamlurı kuJıtltan A Mi'RY lngılıeıv dışişlerivlego>.vlı Dcvleı Bukunı. 197274 i.eorge 1İM.I ABD Dı^şlen Bakcın > ardıııiım. 196166 Joseph C7 MhANO ABD Başkanlık Ozel Dtıııı>ıiHtm, 196569 H'illiam COLBYCIA Buskanı, 197376 I loyd C l'TLF.R ABD lhn,kanlık Danıy nıanı, 197981 l'arricia DF.RUS ABDınsan haklanylıı gorevlı hakan vardıınası, 197781 Frank Dh U\F ABD'nın El Salvadot Buyııkelçısı. 197679 Bulent ECEV'tT Turkiye eski başbakanlarından. IVorniclı I oıdıı FNSAI.S Ingiltere dışişlerıvle von'vlı devlet hakanı, 197476 . \lexander H \IG ABD Dışifleri Bakaııı. 198182 Irving KAVFMAS ABD YUksekMahkeınesı Uyesı Jaınes S( HLFSINGFR ABDSavunma Bakıını, 197375 Peter SHORE /ııgılteıe tşçi Partisi dışiilerı sozaısıı, 197980 Gary SICK ABD Mıllı Guvenlik Kurulıı uyesi 197781 Bu çok ilginç oturumun bazı bölumlerini çcşitli kısallmalarla aşağıda bulacaksınız. Diktatör hayali de olsa politika sahici Olay şudur: General Basti, Baiı'nın çok değer verdiği eski bir dosttur. Japon denizmdc, Sovyctler Birliği'nin guney kıyılarına 150 mıl u/aklıkıa bulunan Şinoy ada devletınin diktatörudür. Şinoy'un Balı açısından buyıık biı stratejik değeri vardır. Basti, giderek vahimleşen iç politikalar izlemekledir. Kııtduğu rejim yozdur ve kurduğu baskı giderek koyula^maktadır. Mr. Schlesinger, iki gün önce Şinoy'da kate alınırsa, eninde sonunda durumu kamuoyuna açıklama zorunluluğunun doğmaması düşünülcıntv.(...) YÖNETEN Bir gazctecinin sizi arayıp, hüktımetınizin cinayetten Basti'nin sorumlu olduğunu bildiği söyleniyor derse, gerçeği söyleme zorunluluğu sizi... HAİG Hayır, böyle bir zorunluluk sö/ konusu değildir. Soruyu geçiştirmek Şimdi Şinoy'da oldukça güçlü bir demokratik hareket var. 1950'lerdcki sivil yönetimin önde gclen lıdcrlerinden olan Mr. X bu hareketin önderı. ö t e yandan, Sovyetlerle gerçekten yakın ilişkileri olan, Sovyetlerin sağladığı silahlan bulunan bir yeraltı örgütu dc mevcut. Dolayısıyla, Basti devrıldiğınde, ne olacağını, yerine kimin geleceğini kestirmek güç. Mr. X mı iktidara gelir, yoksa daha az sevimli başka bir altcrnatif mi ortaya çıkar, bılinmiyor. Haig: Toplumda orman kanunları işlemeye başlamışsa hükümet de baskı yapar. onde gelen nıuhalefet lıderlerınden bırı evinden kaçıııldı ve ertesi gün vücudu kur•junlarla delık dc^ık edilmiş bir halde bulıındu. Basti, bu olaydan komunistlerin sorumlu olduğunu iddia etti. ABD hükümeti, bu cinayetten kimin sorumlu olduğunu araştırır mı? SCHLESİNGER Elbette. Çünkü adada istikrann korunmasını isteriz. Ve cinayetin sorumlulan gerçekten Basti'nin suçladığı kimseler değilsc, adada istikrar gi| derek bozuluyor demektir ve ABD'nin tuj tumunu gözden geçirmesi gerekebilecektir. Görevimiz güç vermek DEVINE Bu durumda görevimiz mUmkunse bize daha yakın görünen altcrnatilleri ve iktidara gelme olasılıklarını güçlendirmektir. Basti'nin (aleyhındeki göstcricılere karşı kullanınak amacıyla istediği) gözyaşartıcı bomba talebine gelince... Eğer Basti çok kötu durumdaysa... ve yurttaşlarına daha ıyi davranacağma dair anlamlı bir güvence veriyorsa; gözyaşartıcı bomba öldürücu olmayan, kabul edilebilir bir alternatif olduğuna göre, ben Washington'a talebi kabul etmesini öneririm. "YÖNETEN Mr. Ecevit, siz bu durumda ne duşünürsUnüz? Basti'ye gözyaşartıcı bomba göndcrmeli miyiz? ECEVlT Halkını eıen bir lideri desteklemeyi sürdürmenin yanlış bir politika olduğunu düşünürüm. ABD'nin guvenlik çıkarları o ulkedeki tek bir kişiye ve çevresine bağlı ise ve bu şahıs ancak güç kullanarak ıktidarda kalabilıyorsa, dostlarıma guvenlik çıkarlarının ve önlemlcrınin pek çurük dayanakları olduğunu söylerim. (...) Emir Basti'den gelmişse COLBY ABD yöneliminden 1520 kişiye haber verirdik. gerekebılir. (...) YÖNETEN Mr. Schlesinger, sizce doğru tutum nedir? Durum kamuoyuna açıklanmalı mıdır? SCHLESİNGER Kesinlikle hayır. YÖNETEN Niçin? YÖNETEN Farzedelim ki, Basti'nin yakınındaki bir kaynaktan, cinayetin Basti'nin emriyle işlendiğini öğrendınız. O zaman ne yaparsınız? SCHLESİNGER Durumu hemen Ulusal Guvenlik Kurulu'na götururum. Basti'nin ulkcsine ya da kendisine hâkim olamadığı anlaşılmaktadır. Heı ikiduıunıda da ABD'nin ilişkileri tehlikede demek Zorunda değiliz SCHLESİNGER Çunku Basti'den uzaklaşmak istesek de, devrilmesıni kolayla^tırmak isiemeyiz. Basti aleyhindcki söylentiler çoğalacaktır, ama biz bunları doğrulamak zorunda değiliz. KALFMAN Acaba Mr. Schlesinger ve Mr. Haig'e, dışisleri bakanlığının her yıl 31 Ocak'ta dünyada insan haklarının durumu hakkında rapor vcrıne zorunda olup olmadığını sorabilir miyim? SCHLESİNGER Evet, bir buçuk yıl sonra. (GULÜŞMEl.ER) Bu aşamada yalnızca bilgilerimizin eksik olduğu söylenir. YÖNETEN Şinoy'daki durumu biraz daha açayım... Ülkenin köklü bir demokrasi geleneği yoktur. tkinci Dünya Savaşı'nda önce Japonya'nın bir sömürgesiydi. Japonya'nın teslim olması üzerine 1950'ye kadar ABD'nin işgali altında kaldı. ABD çekilince sivil bir yönetim kurul Çantada keklik YÖNETEN Mr. Amery, Basti çan Colby: Kamuoyuna açıklama yapmadan, hükümet izleyeceği politikaya karar vermeli. tir. Basti'nin yerini başka birinin alması olasılığı artmaktadır. Bundan sonraki adımımızın ne olacağına karar vermek gerekecektir. YÖNETEN Mr. Colby, CIA Başkanı olsaydınız, Mr. Schlesinger gibi davranır mıydınız? COLBY Kuşkusuz, evet. YÖNETEN ABD hükümetinde kaç kişinin durumdan haberi olurdu? COLBY 15, 20 kişinin. YÖNETEN Bilgiler kamuoyuna açıklanır mıydı? COLBY Bu aşamada hayır. önce hükümetin izleyeceği politikaya karar vermesi gerekir. HAİG Gerçeğl söylemek zorunluluğu diye bir şey söz konusu değildir. YÖNETEN Batı için hayati önemi olan bir Ulkenin lideri, iktidarda kalmak için muhaliflcrini öldürıneye başlarsa, Batılı hukumetler ona dcstek olmayı sürdururler mi? Batılı devletlerin desteklemc ya da terk etme kararının tran, I ilipinler, Amerika kıtası ülkeleri gibi yerlerde dik(atörlerin kaderi açısından büyük önem taşıdığı görülmü^tur. Bu masanın çevresinde toplananlann hcpsi, bu çeşit kararların alınmasına kanşmış kımselerdir. Ama kararların ayrıntıları her /aman gizli kalmı^tır. Bu programda açık konuşmalarına olanak sağlamak için, onları hayali ama gerçekçi durumlarla karşı karşıya getireceğız. Kamuoyuna duyurmadan önce YÖNETEN Mr. Haig, dışişleri bakanı olsaydınız, siz de benzer şekilde mi davranırdıni7? HAİG Durumu kamuoyuna duyurmadan önce mumkun olduğu kadar çok bılgı toplardık. Ama durumun önemi dik Devine: Diktatör yurttaşlarına daha iyi davranacağma söz veriyorsa ona gözyaşartıcı bomba yollanabilir. du. Ancak bu sivil yönetim 1960'ların başında bir askeri darbeyle devrildi ve General Basti iktidara geldi. O tarihten sonra muhalefete izin vermedi. ECEVtT Dnstlarımm ülkemize müdahaleye çağırmak onlarada haksızhk olur.