Katalog

Dosya • Ne hikmet ise fatura geliş tarihleri hep ay sonuna rastlar. Üstüne üstlük, her yeni fatura bir öncekine göre "katmerli"dir... Vatandaş; ne elektrikten ne sudan ne doğalgaz ya da tüpgazdan geçemeyeceği için de "bağıra bağıra" öder zamları... satış fiyatının, 1996 yılı sonunda 7 bin 403'e çıkarıldığını belirtiyorlar. Buna göre geçen yıl elektrik fiyat artışı yüzde 88,3 oranında gerçekleşti. DİE istatistiklerine göre ise mart. ayında elektriğin kilovatsaat başına ortalama satış fiyatı 10 bin 505 lira. Ancak DİE'nin verilerinde Aralık 1996 yılındaki elektrik birim fiyatı, Enerji Bakanlığı'nın açıkladığı gibi 7 bin 403 değil, 9 bin 431 lira. Buna göre, bu yılın ilk üç ayında elektriğe 11,4 oranında zam yapıldı. Eneji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'ndan zamlarla ilgili sorularımıza verilen yanıtta şöyle deniyor: "Her ay Türkiye'de yaşanan enflasyondan dolayı teşekkülümüzü doğrudan etkileyen maliyet artışları oluşmaktadır. Bu girdi artışları ve TEAŞ'dan alınan enerjinin maliyet artışları son tüketiciye satış fiyatını da etkilemekte ve elektrik birim fıyatına temel teşkil eden herhangi bir girdiye gelen zam otomatikman elektrik fiyatlarına da yansımaktadır. Yaptığımız hizmetlerde kâr amacı güdülmemekte, hizmetin götürülmesi için gereken işletme maliyetleri ile yapmak zorunda olduğu yatırımları karşılamak üzere gelir elde edilmesi amaçlanmaktadır. Elektrik enerjisinin birim fiyatının belirlenmesinde öncelikle teşekkülümüzün personel giderleri, amortismanlar, malzeme giderleri, vergiler, fonlar gibi kalemlerden olusan mali gereksinimleri, TEAŞ'dan ve dışarıdan alınan enerjinin bedelleri, yatırım harcamaları gibi çeşitli giderler göz önüne alınmaktadır." Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Hüseyin Yeşildere, elektriğin "vasıtalı vergi" olarak kullanıldığını savunuyor. Yeşildere, "Bizim hesaplarımıza göre, elektriğin birim maliyeti, yaklaşık 2 bin lira dolayında. Ama faturalarda birim fiyatı 10 bin lira olarak Sayfa 5 • Faturalardaki zam kaosunu, tüketici özelleştirme ve sorumsuzluğu; satıcı ise maliyet artışlarına bağlıyor... llle de doların önlenemez yükselişine... Ya üretici? Onlar, özelleştirmenin getirdiği işsizliği de yaşıyorlar... Özelleştirmenin yaşattığı tekelleşme ise işin "caba"sı... Yetkililer ayrıca dağıtım kuruluşlannın doğal gaz alım fiyatlarının dolar üzerinden belirlenerek her üç ayda bir yenilendiğini kaydediyorlar. Tüketiciye satış fiyatını TL. olarak belirleyen dağıtım şirketlerinin, kur değişiminden kaynaklanan farkları satış fiyatına yansıtmalarının buradan kaynaklandığı ifade ediliyor. Sudaki artış, akısından hızlı Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE) verileri, her ay zamlı satışı Doğalgaz ve elektrik, fatuıalaı ına en fazla itiraz edilen siirekli giderler arasında yer alıyor. yapılan suya bir yıl içerisinde 103.8 oranında zam yapıldığını yetkililer, "Bütçemize göre doğalgaz, döviz kurundaki görülüyor. Yani maliyetiyle gösterirken, İSKİ yetkilileri, suya elektrik satışından belli bir değişmelerden direkt olarak satışı arasında yaklaşık 5 yılda yalnızca bir kez zam gelir de elde etmemiz etkilenmektedir. Bunun misli fark var" diyor. Elektrik yaptıklarını savunuyor. yanında dolar bazında da satışından elde edilen gelirin, iç gerekir" diyorlar. 1995 ve 1996 yılında Ocak fıyat artışları olmaktadır" borç faiz ödemelerinde ve diğer ayları dışında suya zam Doğalgazda deniliyor. İGDAŞ yetkililerinin başka bütçe açıklarını fivat karmasas» verdiği bilgiye göre, son olarak yapmadıklarını söyleyen İSKİ kapatmada kullanıldığını yetkililerinin verdiği bilgiye göre, 3 Mart tarihinde belirlenen söyleyen Yeşildere, "Bunun adı 1997 yılı için suya ortalama Faturalarına en çok itiraz edilen doğalgaz satış fiyatı, konutlar vasıtalı vergidir. Yani elektrik için metreküpte 34 bin 398 lira. yüzde 69 oranında zam yapıldı. enerjilerin başında doğalgaz fiyatlarının artmasının tek DİE verilerine göre, geçen yıl Öte yandan BOTAŞ yetkilileri geliyor. DİE'nin Mart ayı nedeni maliyetlerin artması suya yüzde 104 oranında ise ilk olarak 1995 yılında çıkan verilerine göre doğalgazın değil, vasıtalı vergi olarak zam yapıldı. tebliğ ile dağıtım şirketlerinin metreküpü 30 bin 183 liradan kullanımdır. Maliyet fiyatı ile şehirlerde uygulayacakları satış Bu yılın ilk ayında suyun birim satılıyor. Istanbul Gaz Dağıtım satış fiyatı arasındaki fark fiyatı 38 bin 405 liradan Sanayii ve Ticaret A.Ş (İGDAŞ) fiyatlarını BOTAŞ'dan aldıklan elektrik yatırımlarına geri satılırken, Şubat ayında 40 bin fiyatın en fazla yüzde 30'u verilerine göre, doğalgazın dönmüyor" diyor. yüz iki liraya çıktı. üzerinden belirleyebildiklerini, tüketiciye satış fiyatı 5 ayda Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş Buna göre suya ayda yüzde 4.4 ancak daha sonra yetkilileri, oranında zam yapıldı. bu tebliğin elektrik satış Konut için Sanayide İSKİ yetkililerinin verdiği bilgiye yürürlükten fiyatını Enerji doğalgaz Dolar doğalgaz Tarih (TL/m ) (TL/m>) göre ise bu yılın Ocak kaldırıldığını ve Tabii ayından geçerli olmak üzere, belirtiyorlar. Fiyat 100.800 Kaynaklar 25 Kasım '96 21.060 belirleme yetkisinin konut ve sanayide suyun Bakanlığı'nın 6 Şubat '97 26.400 117.360 22.160 kullanımında birim fiyatı bu kez BOTAŞ'a belirlediğini 13 Şubat '97 30 660 119.800 24.650 bırakıldığını anlatan 22 bin lira ile 200 bin lira anlatıyor. Her 3 Mart '97 26.028 123.320 25Kasm 6 Şubat 34.398 13 Şubat 3 Mart arasında değişiyor. yetkililer, şöyle ayın son günü Yetkililer, su maliyetinin devam ediyor: bakanlıktan hesaplanmasında, enerji ve "Ama BOTAŞ tarafından gönderilen elektrik satış fiyatı yüzde 63 oranında arttı. malzeme giderlerinin, personel belirlenen oranlar 16 Ocak listesini esas aldıklarını İGDAŞ, doğalgaz fiyatlarını giderlerinın, su taşıma 1997'de Resmi Gazete'de kaydeden yetkililerin verdiği belirleyen organın BOTAŞ giderlerinin ve buna benzer yayımlanarak yürürlüğe bilgiye göre, bu listeye göre olduğunu savunuyor ancak çeşitli masrafların dikkate girmesinden önce konutlar için yüzde 5 oranında BOTAŞ, dağıtım şirketlerinin alındığını belirtiyorlar. Su Danıştay'ın ara kararı ile belediye vergisi ve yüzde 15 BOTAŞ'dan aldıklan doğalgaz satışından kazanç için konutları yürütmenin durdurulmasına KDV alınırken, sanayide yüzde fiyatının yüzde 70'i oranında değil, sanayiyi dikkate 1 belediye vergisi, yüzde 15 zam yapma hakkı bulunduğunu karar verilmiştir. Bu nedenle aldıklarını söyleyen yetkililer, kamuya duyurulan KDV alınıyor. ifade ediyor. "Çıkanlan maliyet hesabına mahallerine göre tespit İGDAŞ, 16 Ocak1997'denbu TEAŞ yetkilileri de elektrik edilen doğalgaz satış fiyatları göre, 10 metreküp'e kadar yana her ay doğalgaz satış fiyatının aylık artış oranının kullammı olan konutlara yürürlükten kaldınlmıştır. fiyatlarına BOTAŞ'ın üst sınır bundan sonra yüzde 3 kârsız su satışı yapılıyor. 10 Daha sonra 8 Şubat'ta getirdiğini belirtiyor. Açıklamada olacağını söylerken, vasıtalı metreküpden sonra yayımlanan yeni bir tebliğle, İGDAŞ, BOTAŞ'dan aldığı vergi eleştirisini kabul kullananlara biraz daha farklı gazı yine BOTAŞ'ın belirlediği dağıtım kuruluşlannın nihai etmıyorlar. Zamlann nedenıni, bir fıyat uyguluyoruz. Bu aynı satış fiyatlarının üst sınırı çerçevede, belirli bir kâr dolardaki artış, enflasyon ve BOTAŞ'tan aldıklan fiyatın en zamanda su tasarrufuna koyarak Istanbul'a "üretim faktörlerindeki katkıda bulunmak amacıyla fazla yüzde 70'i üzerinde değişiklikler ve masraflarının dağıtmaktadır. Tamamıyla da yapılıyor" diyorlar. »£a olarak belirlenmiştir." ithal bir enerji kaynağı olan artması" olarak açıklayan 3