Katalog

.ı ARALIK iw>. S,W\ 506 Ycınııı asır denizin dehnliklevinde saklı kalan Sııudi hazinesinin casusluk ve bilimkurgıı benzeri bir öyküsü var. 1992 vılı Kcısun ayında geminin veri belirlenince derinlerdeki hazineyi giin ışığına çıkartmak için pek çok özel taktik gelişririldi. İki 111 sommda operasyona sotı ^'eıildiğhıde haziııenin yüzde 40'//?/ ohtşturan sikkeler ele geçirilmişti. Gemıde kaıaıtma \e telsız sessİ7İiğine kesmlıkleuyuldu. Ne \ar kı. 2N ağuslosta "SS Jolın Baıı> "ıun kaplam John Elleruald. Alıııan tUSS^ıdenızaltısmm torpıl hedefmdeoldııgunu bılmiyordu. Alman kaplaıı yarhay Jolıaıın.lebscnjıedefini "molorscsfnegöresaplanııştı. Yarbay .lebsen.önce ıki lorpil aleşiedı. İlkı hedcfi ıskaladı. İkinci toıpıl ısc. gemiyesaııeaktaııisabeieiti. Patlama.gemideikiüç dehkaçtı. kaptaıı .lohn tllcı\\ald yardını istemek içın " S O S " \ erdiğindc, bulunduğuyeri( 15' 10" kıı/cy \ c 5 5 ' 1 S" doğu) olarak bildiıdi. Üçüneu lorpıl dc ıskaladı. Gcmı lerkedilmek uzere ıken sancaktan ıkincı hirtorpildahayedı. Ukelcdepatlayan sonuncu Alman lorpıli, geminin yazgısmı çİ7di "John Barry " 3 milyon gümüş sikkedenolıışangizlı ha/ınesı ılebattı. "Suncna" adlı biı I lollaııdatankcri.geminın nuiıettebatından 31 gemiciyi. bir gün sonrada"Benjamin Bourne"adh Amcrik.ın şilcbi 35 kişiy ı kurlardı. Gonıido. si\pıllcrden başka ABD Dcııı/ ku\ \eileıı'ndeıı 27 denizcidebıılunuyoıdu. kazada.y aşamını y itirenlerinsayısı.sadeee ikiydı. Sa\aşdönemindeolunduğuıçın.gemmin manifestosundahazıneyeyerverilmemıştı. kuruılanlar. Aden'de 4 eylülde \erdiklcri ifadelenndekargolannı l()Ston\ine. 1 1 lon aıabayedekpaıvası.23ıon kazıaraekın.vok miktarda da sac \e bonı olarak bıldırdilei'. Birkaç gemicı ıse. '"gı/cmli bir haziııenin \arlığmdan".sözetlı. 23 Marl 1^45'te\\ra>hinglon'da, \Bl) Kı> ı Koruma Komulanlığı'nea ha/nlanmışgızh bınaporda. bu ifadeleri dognıluyordu. Bülün bu \ criler, 40 \ ıl boyunca gÖ7İendi. Sadeee bu ö/el \e gizli kaıgo deüil, aynea Suudı Arabistan'ııısikkeleıı ABD'debaslırnıa nedeıııne ılı^kın sis perdesı de l c )S4'te aralandı. Amaç. peirol slüku lükeııen müttefiklerin ihtiy acına cevap verecek, y üksek kapasiteli biıpeirol rafinerisinin çok i\ edı olarak Sııudi AıabıMan'da injasını sağlayaeak Sünni Araplara bu özel günuiş paraları bıran öncc yeti.ştirmeklı. *sf^L Günıiiş sihhı'lt'ii t(i.\tyaıı "SS John Kany" ııdlı geminin rotıısı ıv bııtuğı yvv. dan sonra \ apılan ba}\ urulardan en eıddisi. l^S^'da "John Barry Group " adlı özel bir kurulu^langeldı. ABD Denizeilik ^'önetımı, bukurulu.'jla bir "kurtarma sivleşmesı" ıııızaladı. Sözle.şme. I^^O'da "Ok\anus Grubu" adlı birbaşkaşırketedev redıldı K.asım ! l W2'de geminin \eıı beluiendi. l.bknı. deıınlıkte\alanhazıne\ ıçıkarmak amaeıv la pek çok özel leknık gelışıuildi Bu kadar deıınde. dümadaşimdi \ekadar\apı Imi!j ilk kurlarma operas\onunun yapılmaBu iş ıçin özel \apılmı.ş deni/altı sonar araçlan \euza\ u\dıılaıının\ardımları\ la. batığm\erinin L'inman'ın Salalah kı\ wnın 125 mılgmıey ııuie olduğu belıı lendı. I l>l> 1 baharında.Ö7el\apılmı^bırkamerailegemi saptandı. l^ l )2^ubatında.gemininikı parçasının hırbırmden 3d0 meire uzaklıkıa olduğu tiörüldü. K.asım 1 l ) l )2'dc. Fransız Hükünıetı'nın Denız Araştırma 1 nsiitusu'neaıt " I F REMFR " ad11 aıaeı bölge> e geiırıIdı \ e hatığın kaptan kö.şkündekı plakaMiıdan "John Barry "adı ökundu. Arşı\ belgelerınegöre.ha7ineikıa\ rı bölünıeşüklenmi^ti. Bölümlerdcnbirinindağılmadıgı.\emıdea\ nendurduğu.aneakgemidekı dığeı ağıı yüklerin uzeıını önnıesı dolay IM\ la.obokımdeki hazınenınçıkaı ılnıasinm olanakM/lığı anl jşildı "Blue\\'aterRcco\enes Lıd"adlışirketin NÖnetieisi olaıı Robeıt Hudson un gözeiıınıııdc. 50lonluk bu \ ükiı.2.6km deı iı lekı denızalıından kaldırıp su yüze\ ineçıkaracakhineknolo|ikM.slem \aralıldı. Uzaklankumandalı biı aıaemueuna. 5(Jionlukbıı \ ükiî kaldırnıa kapasiıeMiıe sahıp hiı çe^it kepçelakıldı. Bu aıaçla. 21 Ekım 1^04'ıe ha/ıııenm ıkıneiböiiimüniinbulunduğubatıktakıınolozun lenıizlenme.siııeba.şlandı. l 'çgi'ınlük hirçalışmadan sonra. arzulananbölgey culaşildı. 2 kasimda gemiden. keıesie \ e öiekı ba/ı \ ııklersuy uze\ ıneçıkanldı "I le\ LD" adlı bir gemiden \iııüiulenoperas\onun 13. gününde. herbırmm içinde 2.000 adet giimiışsikkenınbulunduğutoıbalar\ üzeyeçıkarılma\ahaşlandı. 1 7 kasimda operasyona son \erikii. Salalah lımanma. haziııenin y üzde40'mı oluştııran gümüşsikkcleı ele geçuılnıısolarak dönüldu. I lazinenm batıkta kalan öteki bölüınüniin "ıieari""açıdançıkarılnıaMnın<>inıdılıkolanaksız olduğu açıklandı. > milyonsikkeden 1.3nıılyonuelegeçırildı. Bunlaı\ian240binadeditemizlendi..\dı 1 üıkçe\e "\kı\ i Sularda Kurtaınıa!>irketi" dıyeçe\ rilebıleeek olanşırkei.temı/lemııis olanlarla bııiıkte I 3 milyon sikkenin tümünü. müza\ede\e çıkarması amaeıyla Sothebys'eıeslımeıtı. Id kasım peişemhe akşamı. t enevre'de "BeauRn.ıgc" olelııuiekimüzayedede. 1.3 mıly on giimiiş sıkkeden oluşan hazinenın en biıy tık muşiensının Smıdı Aıabistan Krallıuı ılepıeıisleı ınııı olaeağı sanılıyordıı. Sotheby "s'ın sözeüsü Aınanda Stueklin. ınü/e\edeöneesındeCumİHiı lyeı'e \aptığı açıklamada "Hazınedeny aklasık 20 milyon dolaı (1.4uılyonlııa)bekhyoruz"demıstı Şirket.buamaçlahareadıgı 35 mılyondolarlıkmasrafıçıkardıkiansonıa. 1015 milyloıı dolardakâretmey ı hesaphyoıdu. Ancak, haziııenin 5()yılhköykQsunünsonundae\ dekı hesapçarsıy a uy nıadı () gün Suudı prensler. Sothebys'in aynı y erdeki müce\ hermüzayedesıne ılgı gösterdiler. Milyonlarea dolaılıkmüee\her satııı aldılar. Sırahazmcnin açıkariıımasmageldığınde. salonda tek bir Sııudi prensınm kalmadığı göriiklü. Böy lece.hazmeogeeemüzayedeyeçıkartılmadı \esatılamadı. Şırkel \eSolheby 'syelkılileri.diişkınkhuı ıçindeydiler. Bir Suudi prens. olay uzerıne su yoruıııu y aptı: " O günkü sa\ aş ko.şullarında Islrahyet ıçın bastınlanbusikkeleı, gerçekanlamı ile sahte sayılır. Bir kere bunlar. Kutsal Mekke'de değıl Philadelphıa'da basılmiştı. ikineİM 1^35'tedeğil. l l >44'iedarpedilmi^lerdi. Hazıney ı olusUıtan sikkeler.geıçekolmadığı ıçin kinıse ılüi gosiermedi Belkı bundan sonra. salılsasalılsa birkaç tanesinimerakhlaralır. 1 lazinenin geri kalaııı da ham giimiiş fıyatınapazarlanabılu." kâgıl paıakullanmay an Sıınnı Nıaplaı ııı ^rensleri de. sahıegunııışııy alleıebeklenen 20 mıly on doları ödememişlerdi.^ SUUDİTAKTİĞİ Suudi sikkelerin ön yüzünde (tuğra yüzünde), Suudı Arabistan'ın simgesı olan palmıye ağaçları arasındaki bir çift kılıç ile, "Suudi Arabistan Krallığı'nın Kralı Abd al Aziz bın Abd alRahman alSa'ud" yazısı bulunuyor. Sikkenin arka (yazı) yüzünde ise, yine aynı palmiye ağaçlan arasında değerinı rıyal cınsinden gösteren (1) rakamı ve ayrıca, 1354 (yani 1935/1936) yılında Kutsal Mekke'de darbedılmlştir" yazısı okunuyor. "John Barry" batmasaydı, Suudi Arabıstan'dakı Sünnı Arap ışçiler, Philadelphıa'da 1944 yılında basılmış bu sıkkelerı, Kutsal Mekke'de 1935'te darpedilmiş olduklarını sanarak kullanacaklardı. Muslumanlıgın en büyük savunucusu rolundekı krallık da, bu yutturmacaya aracı olacaktı.^ Özgün 2001) sikkc taşıyan torbalardan biri. Maceraperestler devrede Sa\aşian sonra. "sö\ieıılıleı"den hareket eden pek çok maeeıapereM, bu lıazineyi çıkarnıak ıçın ABD Hükünıetinc ba^\urdu. Ancak. Amenkan hükiimeti, gerek o dönemde meydana gelmis olavın gizlilığmden. gerekse çok deıınde yattığı sanılan batıkta bir kurtarma operasyonunu gerçekle.şlırecektekııolojininbulunmayı^ından,ba^\ urulaııkabulelnıedı. Belgelenn 1984 "te resmen açıklanma.sııı