Katalog

Aslında Dor d()/eninde olan lapınak, sutun di/isirtin ııstdnde yer alan tlgürlü l'ri/iyle nıiınurlık taıihinde ayrıcalıklı bir yapıdır. Tapınağın içiııdtki, çakıllardan yupılnıa ımı/aik ancak kazıların başladıgı (arihc kadar jelebiltniş. Bugün lıiçbir izi kalmatnı$ bu &Uslcmenin... Iapınağın buluııdugu yerc varıldıgında çcvrede çok sayıda kalıııtıyla kar^ıla^ılır. Cierçi kabaıtmalar hugUn l*ariü, Bustun ve Islanbul ımı/.ekriııdcdir. Arıcak kalanlaı <veııli bir çalı$nıa ile rıuınaralamnış, lapınagırı bazı sUtunlurı da kimi yerlcrinc cklcmc yapüaıak yrnidcn uyağa kaldmlmı>ıır. Kentin ana kapısımn dı$ındaki lahit ve mez;ır aıııtlanyla dolu aruik ıtıe/atlıgı (Nekropol) da Pruf. İ'mit Serdamftlu başkanlıftınilakı bir ekip kiuıyor. Ana kapıdaıı girince karsınıı/a ilk olarak <;ymna.sium çıkar. Dorl bir yanı suiunlu 32*40 mcırelik bir avludan oluşur spor etkinlikkrinc aynlmış olan bu yapı. (lymnasiuın'un ku/eydogıı kesiininde, aııtik yapının dstünc Bizans dftneminde bir dc kilise yapılmi}. Anıik keni teprnin dcnizc dogtu olan yamacında bir leraslama sistemi ilc kurulmu$. Karşılıklı iki stoadan oluşan ARora'da ticari vapılar vc yönctim binalurı yer alıyor. Üç kaılı güney stoanın ona katı isc taıu bir "kapalıçar>«" işlevini gflrüyormus o dö nemdc... Anıik kcntin can damarı olan bu alandaiı f'ikir vercbilecek pek a/ k.ılmtı gU1 mlınu/c kalnıış ıit ya/ık ki... Yine dc Agora lapıııağnıın ıcmcticriıu, tlclcnİMİk donem diıkkânlaı ının, sinanın vc kcnı mcdİM biııasının (Bnuicuterion) duvarlarını gOıebılırsini/. Bira/ daha aşağıda istr kentirı liyutrosu yer alır. Anadulu'rııın rn gOrkeınlı ııiiiıı/ıııaya sa hıp ıiystrolarıtuian birîymiş Assos liyalrosn... Hemcn aşa^ıda ıtıasnıavi dcni/ışlc bdremit Körfezi ve kar^ıda buıün heybetıylc Mıdillı Adası. Hıı (iyatroııun kultuklarında oturan kijjleı, dikkailcrinı bu üöslıııyf yn dn konuşnıaya vercbilmck igiıı cpcy /orlanınısiardır htı lıaldc Hir yO/.yıl öncc ııcredcyse bııtııntıylc ayakia olan bu ııvatrodan gUnüıtııı/e heınen lıiı,bir kalıniı ulaşamamı>. Yiıu* do o nokıada durmak ve ilkçaft in.tanınm gOrsc) zen$inliğini taınıak gcrek... Ttlrk döncınirıden kalına iki yapıt isc Assos kalmtıtarına uyrı bir renk katar. Hunların ilki, akropoldc ortavaga ait bir kulenin hcmen yanındaki camidir. Mural HüduvendiKur dönemi yapısı olan caminin girivındc lli/.ans yapılarındanalınma nıal/cnıoieı de kııllanılmış. tkinci yapı ise Hchraıııküy'e giden yolun suluııda yer alan ve artık kullanılma yan 14. yüzyıl köprüsOdür. Sivri kenıcrli bu zarif köpril ariık emektiye ayrılmıj durumda... Assos'un rurisıik lesiskri, aı i)nce âe söylediğiini? pibi antik limanın vevresinde yer alıyor. Tcsisleriıı ı,(»fıı iikçag yapıiarıııdan arda kalan ıa>!aıl;ı yapıtmı^. Ikmcn lıcr kesfyo vc bcğeniyc uyguıı bir yer bulnıak milnıkıtn AsSTK'U... llaiıa ıiKiiL'lkTİıuııkasındaki kcsiıııdc kaıııp yapnıa olana^ı da var. Gundiir Fdrcmı( Körfc/.i'nin seıiıı sıılarında ferahlamak vc gUn^lvnmek hıırada yaptlabilccek lek tıkinlik... Aıiıruk uk^ama dogru köyiın l>u keumindc bir harcketlilik bay lar. Ualığa vıkan teknclerin dönü^ü, lukanta görcvlileıi kaduı iııtistleri de hcyvcanlandırır. (,'ünkıi akşant ycnccek balıkların scviıııiııc gelmisıir sıra... Teknelerden Jimanııı la^larına yayılan balıklar guııdu/ siparişlcı iıtc görc lıcmen kapı^ıtır. Akşaııı ycmeği garanıiyc alıııdı ya şimdi ıcmbdliğin âlcmi yok. l>ojru yukarıya, köyc v'kmak gcrek... Köyilıı antik tuvkırdan olıışan daraok sokaklarında gcztnildi^iııdc, Bge sahil kOylcritıfıı sımsıcak havası saraı insanm benlijiini. Bclnanıköy'iın sokaklarında küı,ük cocııklar vı ya>lılnr. fl?enle i$lcnmış dantelleri sıınnr ?\ yaretçîkre... Şimdi köyün mcydantnda turisıİcrin ve köylülcrin olu?turduğu canlı kulubalığa kalılnıanın lam sırası. Krtyün kahvcsi, Atıadokı'ıııın lıcr yerinde oltitığıı gibi bıırada da bir (anı^ına ve guruşmc merke/J. Turisilcrk burada sulıbct cdilir, sabah Ayvacık'a giımek iı,ın burada it>pl»mlır. Kalnenin anlik süıutı ba^lıgı vc govdekıiıulen okı^an masaları, Anadolu'ııuıı kcsiniisi/. sürtn kıılıür çirgisinin küçlık bir stüslctja'sklıı. Bu siıuın ba^lıkları arasındu Bi/.ans Uoucnıindc h:wta vü.slcnmiş olanlara rasılar, kar^ınızda boydaıı boya u/anan Midilli'ye bakarak Lge'nin öie yaknMnduki kunı>umıı/la nc kadar krVklü ve yaknı bağlaııiılar içinde oldııpıuıuı/u dü$ünür. bugünkü ile(i>inı gılçliıkleriııe pck an lam veremezsini/. Kahvcde sohbeı koyu)a>makiadır gitgide. Arıcak Assos'un si/.c sunacakları daluı biınıedi. Yemek için a$ağıya innıektc aaMe edilmez dc akropole cıkılırsa net'es kcscn bir rnaıızara ilc kar>[lu$ılıı. Hani Ege kıyilannırı ço%.u ivin deııir ya "Cuıtıc^in h:ıiışı bııratta bir ba$kadır!' diyc... t>ıc Assos da Ku yerlcrdcn biridir. Aıhcııa Tapınağı'nın stıııınlan arasından yava> ya\a^, kirını/ı bir (op gibi siuülür gtlneş... Tahii hu duruııı roioğıal* meraklılaıının işıahını kabariır had sallıada. UeklunSöre basınanın lam zamamdır >inıdi... il ASMS'M dkmtvtd kiılurmdon Eg* kıyılflrı gibl danfal donlal ıllflarlyla Umron lonmeı. DANTELCİ KIZLARIN ASSOS^ K Erdal Yazıcı etme ıa>lardan duvarlat OrülınU> Assos'a, di/i dızi... OstUnc darılcl örülmık>; duvarların usitııulc vi^ck vıçck avmıj dantclkr; hcpsi ayn tlokuda, ayri kokuda... Uu dantcllcu kim doktıdu bu duvarlara? Biri Leyla, biri llantfe... Yarılannda karaba'j köptklcri. hem dokuılar Uem sa tarlar. On iki ya^ında olatıı da vat. on svki/ ya>ında olanı da... Analan, ninclcri öğreımiv lir kı/lara daıııet flrmesini; yaka için, sclıpa içırı, yuıgao için, masa için... C'mran, henü/ ilkokul "bc>"tc, daııuli yeni öğrenmcktc, ^imdilik anasının dokuduklarını satmakıa. Anası, "Kıuroı ukutacagıın; mnıı danivl d« U i . " diyor; "Salmajıı UIHIUMI da kim ıırrvrk «onra?" Assos'a (Ik'hıamkalf'yfl gcleccksini/ de Hanil'e'nin. Lcyla'nıtı daıııellcıini guımedcıı gidrccksini/; ilk Orıcc unlar kar>ılaı si/i karaha^ kcıpeklcriylc. Korkmayın karaba>ian; ojanı bitcni diki/Icr o yan gözlc. Ha>larında h'runşı/, Almarı, Ingili/ bir de Turk, iıayranlıkla izlerler claıııellcri... "Klmiül hayranlıklıı i/Jtr l/lcr «İIIIT. 11 Bunlar Türklrr. "Kimisi de salın alır.*' Bunlar da yabantıljı. llanii'ı* (îürbü/ htııü/ oıı doıt V.IJIIKI.I. llkıtkıılıı biıirnıiş, aıııa "Orla)a" ^ıdcıııomiş. Okıılııını. "Pfkijiylc" hiıırını>, vısiclık öğrcirııcrti dc ısraılu i.sterni> Hanitc'tıin okumasıııı, aıııa olmaıııış: "Oriaokııl Pu$ıikoy'de, Kİdip Krlmesi /nr." İKlelık bir dc g<\im /ıırlugu... Vc okul bir yana, Hanile tıgı yumag: l ) , baılaıııi} daniel örmeye, çeyizini de du/meyi crtclcmi> I lunilc. Babasıııın i^lcri de ki'sat niınıii hu yıl; balık v'iknutyuiı'u deııi/ den, çekıni^ kaıaya ıckncyi. Haııik'ylc aa ııoi divlıa da lu/landırımşlar ijlcti; ya/ bilip kı> gL'ltııcdcn karınca gayrcliyle dantclkıı dokumak. saiıuak pırck; sonra karakı^ basii^r^a nv'oluı halkri? kaç >;<")ıl dunlcl var, kayalan, dııvarları snslcyen, çiçek çivck açan? Hanife'yle 1 cyla vaymakla biıiremiyorlar: "Baynnlara yakalık, M.lıpa lakımı, çnrsaf lakımı, masn ürlusü, trapka..." Ya/ so/üiıuııuıı açılmasıyla satı^laı lıı/lanıyor Awos'ia. Kif boyıı örüloııliT bir biı çıkıyor gunifigıııu. Ta ki se/on kapanıp ycrli yabancı luriMlcı eliııi ayafiını çckinceyc kadar, kı/.lar lıcın dukuyup hem de sutıyorlar el cnıcği, güz nuru dokumalaıını... Kolay mı danıel dokuıııak Hattil'e, 1 ryla? Biri sO/t) htrakıyor öbürü alıyuı. ••YerII luristltr dıgerlni bilmedikkrindcn nlsa Rerck, (ljnlcltcrimi/i pulınlı lıuluM>rlnr. BİJ suallerre, nıınltrte bazcn yvtıııyi jçıneyi unulup hu dvsenlerf öriiyoru/. Her scfcrindr >eni \cııi flesınlrr çi/iyorıı/ kafııınudun, Yabuncılar Iıu>ruıı1ıkla i/Hynrtar ıtanli'llerimizi; halta ba/tn iıglurı tlltrine %rrip nusıl örtildURünü «oskTiyonı/ onlıtra. lln/ılnrı desenlerinıi/i vi/ip Ktttüruyorlur. PurıiM dıı bir şry d«^EI /iiKn: > akıılur un hin, schpa orlıisü be> hin. masa orlüsiı elliyuz bin lir»... Çok mu?" Tabii ki çok degil, bu emeğc a/ bilır! Kaldı ki İÇİIKIC sudece yumak yumak ip nıi \aı bu dantcllcriıı? Scvgi var, c*/lcm var, unıuı var; dcscnktiıı dili olsa da konuşsa. D 19