Katalog

28 EYLÜL 2025 3 Helikopter Birlik olmak anne babalar ama kiminle? ve yöneticiler 06 yıl önce bugün 28 Eylül kesilir. Ertesi gün de emri 1919’da Mustafa Kemal altındaki sivil asker görevlilere Paşa Sivas’ta Kongre der ki: “İstanbul hükümeti›nin Ali Kemal atı’da bir şeydir. Bağımlı olmak Binası’nda. Temsilciler tuttuğu ve takip etmekte çocuk bir çocukların gerek küçükken 1 Kurulu Başyazmanı Cevat olduğu gericilik yoluna ve gün annesine gerekse büyüdüklerinde Abbas Gürer yanı başında. Gece yaşamakta olduğumuz günlerin “Başımda gelişmelerini, özgür uyumamışlar, telgraf başında büyük korku ve tehlikelerine B dönen bir kararlar verebilmelerini Abdülkerim Paşa’yla altı saati aşkın karşı haklarımızı savunmak helikopter gibisin” demişti. olumsuz yönde etkiler. ŞADUMAN HALICI konuşmuşlar. Abdülkerim Paşa kim? ve varlığımızı korumak için Çocuğun bu metaforu “Son Bir Saat” ismini sadumankaragozhalici@gmail.com Konu ne? Milli Meclis’in seçilmesini psikologların, taşıyan son Mustafa Kemal’in tanıdığı ve ve toplanmasını sağlamak ve eğitimcilerin romanımda sevdiği bir asker. Selanik doğumlu. Sıkışan İstanbul hükümeti çabuklaştırmak bugünün en hoşuna gitti, Turhan Bey onu aracı koymuş, Paris’te Osmanlı’nın kaderi belirlenceği sırada önemli görevidir.” (İ.Güneş, “Helikopter anne adında bir tarih aradaki ikiliğe son verin diyesi. 27 Ekim günü saat 23.00’te 6-12) babalar” kavramı öğretmeni var. başlayan görüşme tan ağarıncaya kadar sürmüş. Son sözü Mustafa ortaya çıktı. Bir kızı olan DAMAT FERİT’İN PLANI Kemal söylemiş: “Millet güçlü, idrak sahibi, azminde kararlıdır. Burada kastedilen bu babanın kızı Damat Ferit Mustafa Kemal’i Fiili hareketler seri cereyanını almıştır. Padişahın lütfen karar şey annenin, evlenmiştir, eşiyle de yola getireceğini sanır. İşte Damat Ferit vermeleri ve meseleyi halletmeleri zamanıdır.” (Nutuk, 151-156) babanın veya her ve çocuğuyla Abdülkerim Paşa’nın aracılığı o Mesele, Damat Ferit’in koltuğundan çekilmesi. Çünkü aylardır ikisinin birden yurtdışına PROF. DR. günlerin eseridir. Mustafa Kemal yapılamayan seçimlerin önündeki en büyük engeldir o. Dile kolay, sürekli olarak gidecektir. için dostluk bir yana vatan millet ÜSTÜN tam 281 gündür Meclis kapalıdır. Mustafa Kemal’in Şişli’de, “ihtiyaçlarını Turhan öğretmen, sevdası bir yanadır. Meclis koridorlarında, minber sütunlarında gösterdiği çaba DÖKMEN gidereceğiz” diye “Küçükken kızımı 28 Eylül sabahı kongre yankısını bulmamış, 21 Aralık 1918 günü padişahın kararıyla çocuğun etrafında çok bağımlı binasının küçücük odasında Meclis kapatılmıştır. Anayasa çiğnenmiş, dört ay içinde yapılması dolaşmalarıdır. kıldım, bunalttım, sessiz ama kararlı iki asker gerekirken millet hep oyalanmıştır. Türkçemizde, “Etrafında acaba şimdi bu yüzden mi vardır. Sessizliği bozan Mustafa Ali Kemal örneğin 1 Ocak 1919’da “Milletvekili seçimlerinin pervane olmak” diye bir uzaklara gidiyor?” diye Kemal: “Yaz çucuk” der Cevat yakında başlayacağını sanıyoruz” der Sabah’ta. Ertesi gün hükümet kavram var. Genelde bir düşünür. Abbas’a. Gece boyunca telgraf seçim tarihini, barış yapılıp ülke normalleştikten sonraki dört aya güçlünün, bir padişahın, başında yapılan görüşmeyi HELİKOPTER bırakır. 22 Mart’ta Damat Ferit, “Nispi temsil sistemine geçeceğiz” vezirin veya bir zenginin özetleyen yazının ardından Sivas YÖNETİCİLER der. Azınlıklar daha çok seçilsin diye efendilerine yaranmak ister. etrafında bir emri olursa Kongresi Beyannamesi kaleme Anayasanın öngördüğü dört ay çoktan geçmiştir. Vatanseverlerin İlgili kaynaklarda diye tetikte bulunanlara alınır. sesi yükselir. Esat Paşa’nın Milli Kongre’sinin üyeleri 23 Mayıs’ta helikopter yönetici pervane oluyor denir. “Ülkenin ve milletin geleceği “Milli şura oluşturulsun” der. Milli şura, milli meclis, adı ne olursa gibi bir kavram yok Çoğunlukla otokratik Cevat Abbas anayasaya uygun bir hükümetin olsun halkı temsil edecek bir kurul isteği damga vurur Saltanat fakat pratikte bu tür rejimlerde halktan diktatöre kurulmasına bağlıdır. Seçimlerin Şurası’na. İstek yazılı olarak da verilir padişaha. 1 Haziran günü yöneticilerin, müdürlerin, yaklaşabilenler onun yapılmaması anayasayı hükümetten açıklama gelir. Lütfetmiş, milli şura toplanmasına diktatörlerin bulunduğunu etrafında pervane olurlar. çiğnemek demektir. Ortada vatan ve millet için yaşamak ya da razı olmuştur. Ve yine o gün hükümet Paris’te yapılacak barış düşünebiliriz. Bazı Demokratik rejimlerde ise ölmek seçenekleri vardır. Bu nedenle seçim hazırlıklarıyla yakından konferansına çağrılmıştır. Damat Ferit gitmeden gol atmak ister müdürler sorumluluklarını siyasiler hizmet edebilmek ilgilenilmesi, milletin aydınlatılması bir vatan görevi olmaktadır.” gibidir. Şura sözcüğünü benimsemiştir hükümet ama aklındaki tıpkı yardımcılarına delege etmek veya oy alabilmek için Demokrasi algısı o kadar yüksektir ki seçimlere yasadışı bir Saltanat Şurası gibi seçimsiz, atamayla oluşturulacak bir meclistir. istemezler, bütün evraklara vatandaşın etrafında karışmanın olmayacağı da özellikle vurgulanır. (ATTB:90-93) Sesler yükselir. Paris’ten çıkacak barış nerede onaylanacaktır? Kim paraf atmaya çalışırlar. pervane olurlar. Despot Bu kararlılık emperyalizmi de maşalarını da dize getirecek, onaylayacaktır? Seçimsiz oluşturulacak bir meclis yasal olacak Bu tavır bağımlı kılıcıdır. rejimlerden demokratik Damat Ferit 2 Ekim’de istifa edecek, Ali Rıza Paşa hükümetiyle mıdır? (İ.Güneş, 4-6) Bu tür müdürler işlerin rejimlere geçtikçe pederşahi seçimler yapılacak ve Meclis açılacaktır. aksayacağı endişesiyle tatile aileler yerlerini çocuk OYALAMA OYUNU SÜRER Evet Damat Ferit’i düşüren, seçimi uygulatan Temsilciler Kurulu çıkmazlar, hastalanırlarsa egemen ailelere bıraktılar. 17 Haziran’da, Kabine toplantısında seçim karşıtı sesler yükselir. Başkanı Mustafa Kemal Paşa’nın irade ve kararlılığıdır. Ancak bu geride kalanlar inisiyatif Çocuk egemen ailelerde Başı İçişleri Bakanı Ali Kemal çeker: Gerekçe, ülkede seçim irade ve kararlılığın arkasında Çiftçiler Derneği gibi vatansever kullanamadıkları için ise helikopter anne babalar yapılacak ortam yok. Aynı gün Damat Ferit, “O ortamı yaratan dernekler, kurullar ve siyasal partiler vardır. Sarayın ve hükümetin sorunları çözemezler, çıktı ortaya. Çocuğun İttihatçılardır” diyerek şikâyet eder Paris’te ve Ali Kemal 23 Abdülkerim Paşa ile kaldırmak istediği İstanbul-Anadolu ikiliğini bağımlı çocuklar gibi etrafında pervane olan, Haziran’da baklayı çıkarır ağzından, “Seçimler ertelensin” diyerek. vatan ve millet için yapılan elbirliği ortadan kaldırmıştır. anne babalarını beklerler. isteklerini hemen yerine Gazeteler, sivil toplum örgütleri ikiye bölünür. İktidar yanlısı Sabah Diyeceğim o ki amaca ulaşmak için birlik olmak gerekir. Birlik Müdür ise samimiyetle ben getirmeye çalışan, sürekli , Alemdar, Hürriyet ve İtilaf hükümeti destekler. Ülkede zaten olmak için de birlik olmak isteyenlerin düşünsel ve eylemsel olmadan yapamıyorlar diye olarak “Çalış!” diyen, onları çok sorun varmış, bir de seçim sorunu eklenmesinmiş. Ülkedeki duruşlarındaki yanar dönerlik göz ardı edilmemelidir. düşünür. Oysa elemanları kurstan kursa taşıyan anne Hıristiyanlar da seçim istemiyormuş… Karşılarında vatanperverler müdürsüz yapamaz hale babalar bu gruba girer. dik duruşu sürdürür. Vakit, Akşam, İleri’de kimi yazarlar, Vahdeti kendileri getirmişlerdir. Kaynakça: Milliye, Milli Kongre gibi oluşumlar Sulh ve Selameti Osmaniye, BAĞIMLILIK Bazı diktatörler de - Atatürk’ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, TİTE Yayınları, Ankara, Milli Ahrar, Sosyal Demokrat, Ahali İktisat gibi partiler seçimden 1964. Helikopter anne babalar helikopter müdürler gibi yanadır. Milli Ahrar bir de bildiri yayınlar hükümete karşı. Onu - Gazi Mustafa Kemal, Nutuk, Kaynak Yayınları, 2015. iyi anne baba olduklarını her iş kendi tekellerinde - İhsan Güneş, Atatürk Dönemi Türkiye’sinde Milletvekili Genel Seçimleri, Vahdet-i Milliye kurulu izler… düşünürler. Çevreleri de olsun isterler, bu yüzden İş Bankası Kültür Yayınları, 2017. Hükümet 11 Temmuz’da yine toplanır. Bakanların çoğu tepkiyi onları iyi anne baba olarak becerisi zayıf yardımcılar görmüştür, seçim yapılmasından yanadır. tanımlar. Ancak bu anne seçerler. Örneğin İki isim hariç. İlki Damat Ferit’e vekillik baba tavrı bağımlılık Napolyon, Waterloo’da eden Mustafa Sabri diğeri Adalet Bakanı yaratabilir. Hem çocuk 27 mareşalinden en Vasfi’dir. Bütün kulaklar ise Damat anne babaya bağımlı olur iyilerini kendi başarısını Ferit’tedir. Paris’te adeta azarlanan hem anne ve baba çocuğa gölgelemesinler diye başbakan döner dönmez hıncını Mustafa bağımlı olur. Adeta evin cepheye sürmemişti. Kemal’den çıkarmaya yönelir. Zaten ortasında bir bonzai Hitler de yapılan her işin yokluğunda Mustafa Sabri, 9. ordu (bonsai) çıkar ortaya. Sahibi kendi emriyle yapıldığını müfettişliğinden azletmiştir Paşa’yı. O çok uğraşmıştır ama bonzai vurgulardı. Himmer’in da tutuklanmasını buyruk verir. Danışıklı devasa ve özgür bir ağaç bir denizaltının suya dövüş, istifa eder 21 Temmuz’da ve olacakken güdük kalmıştır, indirilmesiyle ilgili yine atanır aynı gün başbakanlığa ve şirin bir minyatür olmuştur. konuşmasını izlemiştim. taze İçişleri Bakanı Adil yine “Seçim Bonzai sahibine bağımlıdır, Himmer “Führerimizin yapılacak” der. Bir hafta sonra da seçim sahibi de ona bağımlıdır. emriyle yapıldı bu gemi, hazırlıklarını başlatır. Her ağzını açtığında Birbirlerine bağımlı adını da o koydu. Şimdi İttihatçıları suçlayan hatta Anadolu’da olarak yaşayanlar bir onun emriyle denize filizlenmeye başlayan mücadeleyi süre sonra birbirlerine indireceğiz” diyerek ibretlik İttihatçılıkla eş gören hükümet yine o öfkelenmeye başlarlar. bir konuşma yapmıştı. İttihatçıların çıkardığı geçici yasaya Hem çocuk, “Bana çok Tarih ülkelerini bağımlı sığınır. Asker olanların oy kullanmalarını karışıyorlar” diye anne kılan, her şeyi tekellerinde ve milletvekili olmalarını engellemektedir babasına öfkelenir, hem tutan, sonuçta her şeyin o geçici yasa. Mustafa Kemal de asker anne baba, “Onun için kaybedilmesine yol açan arkadaşları da böylece giremeyecektir saçımızı süpürge ediyoruz, çok lider görmüştür. Bu seçime... bizi dinlemiyor” diye liderler de helikopter 30 Temmuz’da hükümet bütün çocuğa öfkelenir. liderlerdir. Ekranlarda, makamlara duyurur aldığı kararı. İçişleri Eğer bir felçli yakınınıza meydanlarda sürekli bakanı, seçim çalışmaları hızlansın bakıyorsanız karşılıklı öfke olarak gözükürler, tüm buyruğunu da verir ama hükümetin burada da çıkar ortaya. işlerin kendilerinin eseri sıkıyönetimi pekiştireceği haberleri Felçli kişi ve ona bakanlar olduğu izlenimini vermeye de yayılır ortalığa ve vatanseverler karşılıklı olarak bağımlı çalışırlar. Helikopter anne yine parti, dernek adı altında seslerini oldukları için birbirlerine babalar da çocuklarını yükseltir. Hürriyet ve İtilaf bile adaylarını hak etmedikleri öfkeler yetiştirmek için çok belirler. Kızgınlardır Damat Ferit’e. yöneltirler. uğraşırlar, onlar için Paris’e ayak basar basmaz “Ben Fransız Bir çocuğun ailesine, koştururlar ancak sonuçta dostuyum” demiştir başbakan ve İngilizci arkadaşlarına, ülkesine yaşamda kendi başına Hürriyet İtilaf’ın işine gelmemiştir bu bağlı olması istendik mücadele edemeyecek beyanat. Ülkenin dört bir yanında, işgal bir şeydir fakat bağımlı bağımlı bir çocuk, bir edilmemiş topraklarda seçim çalışmaları olması istemediğimiz bir bonzai yetiştirmiş olurlar. hızlanmışken milletin sesine Sivas’taki Genel Kongre Heyeti tercüman olur. 11 Eylül’de “seçimler hemen yapılsın” diye İmtiyaz Sahibi: 28 EYLÜL 2025 SAYI: 1851 CUMHURİYET VAKFI adına uyarısını yapar. O bu uyarıyı yaparken n Yayın Koordinatörü ALEV COŞKUN dizgiciler ertesi gün yayımlanacak DENİZ ÜLKÜTEKİN Genel Yayın Yönetmeni n Reklam Genel Müdürü Alemdar sütununa, “Meclis’in kısa MİNE ESEN EVSUN SİNEM ALKAN Sorumlu Müdür pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr zamanda açılmasına ihtimal vermiyoruz” BETÜL BERİŞE cümlesini dizmektedir... Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Mustafa Kemal Paşa kararlıdır. 12 No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611 Eylül’de İstanbul hükümeti ile ilişki KÖPRÜBAŞI