Katalog

Enerjik bir yaşam için yol haritası l Yatmadan önce ekranlardan uzaklaşın. l Gün içinde 5-10 dakika mola verin. l Egzersiz yapın mümkünse açık havada güneş ışığı alın. l Aile ve arkadaşlarınızla bol bol kaliteli zaman geçirin. l Günlük ekran sürenizi sınırlayın ve sosyal medya diyetine girin. l Dengeli beslenin ve su içmeyi unutmayın. Dünyanın en yalnız ağacı Antarktika’daki Campbell Adası gezegenimizin ün ücra köşelerinden biri. Öyle ki 19. yüzyılın başına kadar bu adanın varlığı bile bilinmiyordu. Burada yaşayan “Sitka ladini Picea sitchensis”, Guinness Rekorlar Kitabı tarafından “dünyanın en yalnız ağacı” ilan edildi. Bunun nedeni, ona en yakın ağacın yaklaşık 222 km uzaklıktaki Auckland Adaları’nda bulunmasıdır. Unutmadan Yeni Zelanda’daki Jeoloji ve Nükleer Bilimler Enstitüsü (GNS Science) birkaç yıl önce ağacın iklim değişikliği ve karbon dengesi arasındaki ilişki hakkındaki çalışmalara büyük destek verdiğini de açıkladı. 23 MART 2025 2 EDITÖRDEN ünümüzde “çağımızın hastalığı” etiketiyle G paylaşılan pek çok hastalık türü var. Bunların büyük çoğunluğu psikolojik temelli rahatsızlıklar. Biliyorsunuz Aydınlanmanın en önemli kazanımlarından birisi hijyen, beslenme gibi temel yaşamsal koşullarda dünya genelinde ölçütlerin geçmiş dönemlere göre epey yükselmesidir. Böylece hem insan nüfusu hem de insanların yaşam ömrü giderek yükselmiştir. HHH Bugün, psikolojik rahatsızlıkların gündemde DAIRESEL ve inceleme altında FLORA olması ise şu soruyu sorduruyor: Fiziksel sağlığımız ile akıl sağlığımızı takas mı ettik? Takas, eski çağların Ağaçlar en bilindik alışveriş ve ticaret yöntemidir. Günümüzde onun yerini para aldı. AYÇA Para da aslında bir çeşit CEYLAN takas arcısıydı. Çünkü varlığı nesnel değerlere yalnızlık çeker mi ayca_ceylan dayanıyordu. Yani cebinizdeki her kuruşun ? dünya üzerinde gerçek bir Çocukluğumdan beri geçtiğim yollardaki ağaçları izlemeye ve onların büyüsüne kapılmaya devam karşılığı vardı. Artık yok. ediyorum. Belki bu siz değerli okuyucularımızdan bazıları için de öyledir. Bu haftaki yazım özellikle HHH Para artık yurttaşların uzun yolculuklarda gözü yolun kenarındaki ağaçlara takılanlar için daha farklı anılar ve duygular devletle ilişkisinde içeriyor olabilir. Aynı zamanda yalnızlık çekmenin sırf insana özgü olmadığını da anlatıyor. yatan karşılıklı güven ve işbirliği esasına yüzyılda yaşamış Alman ressam Caspar Caspar David Friedrich, dayanan temsiliyetin bir David Friedrich’ın bir eseri var ki hem yalnız ağaç simgesinden ibaret. sanat tarihini hem de görenleri, aurası Söz konusu güven ve ile etkisi altına alır. Koyu yeşil paltolu işbirliği duygularının 19. sağ elinde baston tutan bir adam, saçları da giderek çatırdadığını rüzgârda dalgalanırken kayalık bir uçurum kenarında sırtı söyleyebiliriz belki. dönük biçimde ayakta durmaktadır. Sisle kaplı manzarayı Toplumun akıl sağlığının izlemektedir ve sislerin arasından kısmen gözüken başka tehdit altında olmasının kayalıkların ötesine doğru bakmaktadır. 1818 tarihli nedeni de belki de bu. “Bulutların Üzerinde Yolculuk” romantik dönemin en önemli HHH baş yapıtlarından biridir. Öte yandan sizlere aynı ressamın İnsanların kendilerinden başka bir eserinden söz etmek istiyorum. “Yalnız Ağaç”, büyük yapılara karşı 1822 yılında sipariş üzerine sanatçının ürettiği bir eseridir. Bu duyduğu güvenin bir kâğıt uyarı iletilerini paylaşmalarını sağlar. Stres altındaki ağaçlar eseri ilk gördüğümde çok etkilenmiştim. Tıpkı yolculuklarım parçasıyla sınırlı olması diğerlerine tehlike sinyalleri göndererek durumu haber verir sırasında gördüğüm manzaranın ortasında tek başına ve bunun bilinmese bile ve savunma kimyasalları salgılar. Ayrıca mikro iklimler duran ağaçlar gibiydi. Gölgesiyle bir yolcuya sığınak olan, fark edilebilir olması. oluşturarak nemi ve sıcaklığı dengelerler. Doğal topluluklar görüntüsüyle melankoli ve başka duygular uyandıran yalnız O yüzden olsa gerek içinde gelişmesi ağaçların en iyi hallerine ulaşmaları için ağaçlar. Resme geri dönecek olursam merkezdeki yalnız meşe insanlar büyük ölçekli gereklidir, tek tip dikilen kentsel ağaçlar bu iletişimden ağacı gücün, direnmenin ve tek başına da olsa bilgeliğini dayanışma ağlarına ve mahrum kalır ve zayıflar. dünya ile paylaşmanın anlatısını barındırır. sivil toplumun işlerliğine Nebraska Statewide Arboretumu Yeşil Altyapı hiç olmadığı kadar 500 MILYON YILLIK ILETIŞIM Koordinatörü Justin Evertson “Yalnız ağaçlara nasıl yardım gereksinim duyuyor. edilmeli” isimli makalesinde ağaçların doğal olarak az çimen Peki acaba gerçekte de ağaçlar yalnızlık çeker mi? Bu soru Ülkemizin en büyük uzun bir süredir kafamda dolanıp duruyordu. Yanıtı için bulunan ormanlarda yetiştiğini, çimlerle çevrili tekil bireyler eksiği de bu. Hepinize iyi ilk olarak ağaçların birbiri ile iletişim kurup kurmadığına olarak dikildiklerinde zarar gördüklerini ifade ediyor. Çim pazarlar... ve kuruyorlarsa bunu nasıl yaptıklarına bakmak lazım. biçmenin, herbisitlerin ve sıkıştırılmış toprağın, ağacın DENIZ ÜLKÜTEKIN Ağaçlar, kökleri aracılığıyla mantarlar ve kimyasal sinyaller köklerine zarar verdiğini, ağaçların mantar ve mikrobiyal kullanarak iletişim kurar. Yaklaşık 500 milyon yıllık geçmişe yaşam açısından zengin, gevşek toprakları tercih ettiklerini de deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr sahip yeraltı ağı (Wood Wide Web), ağaçların besin ve vurguluyor. biraz ekran detoksu yapmayı deneyin. artırarak daha rahat haraket etmemizi sağlıyor. KENDINIZI DINLENMEYE ZORLAYIN Mavi ışığı durdurun Bazen enerjik hissetmek için yapmamız GÜNEŞ IŞIĞININ MUCIZESI gereken tek şey dinlenmeye izin vermek. Sabahları 15-20 dakika güneş ışığına maruz uyanık kalmaya programlıyor. Sürekli yorgunluk hissediyorsanız “Ama işim çok yoğun!”, “Evde kalmak bedenin biyolojik saatini düzenleyerek Çözüm: Yatmaya en az çocuklar var!”, “Sosyal uyanıklık hissini artırıyor. Ayrıca D vitamini uyku kalitesizliğine ve gündelik bir saat kala telefonla yaşantımı kaçırmak üretimini destekleyerek bağışıklık sistemini yaşamda stres seviyesine karşı vedalaşmak ve kitap istemiyorum” gibi güçlendiriyor ve depresyon belirtilerini azaltıyor. okumaya ya da hafif bahanelerle önlem alabilirsiniz. Gün içinde bol bol doğal ışık almak kendinizi bir meditasyona kendimizi hep bir daha dinç hissetmenize yardımcı olabilir. Fırsat irçoğumuz sabahları koşturmacanın yönelmek. buldukça güneşe çıkın ve o doğal enerjiyi içinize INSANLIK kahvemizi içerken içine çekin. Bu, yorgunluk hissinizi oldukça azaltacak. HALLERI “Bugün neden SOSYAL MEDYA sokuyoruz. bu kadar yorgun Ancak verimli AILE VE SOSYAL BAĞLAR ETKISI B uyandım?” diye çalışmanın İnsanlık sosyal bir varlık. Araştırmalar, güçlü Sosyal medya bir yandan düşünüyoruz. Oysa gün boyu en önemli sosyal bağlara sahip kişilerin daha az stresli, sosyalleşmenin çağdaş hali çok fazla enerji harcadığımızı kısmı kaliteli daha mutlu ve daha enerjik olduğunu gösteriyor. gibi görünse de beynimize da söyleyemeyiz. Belki ofiste dinlenme. Sevdiğiniz insanlarla zaman geçirmek kahkahalar sürekli yeni uyaranlar bilgisayar ekranına bakarken Avrupa atmak ve fiziksel temas (evet sarılmak) oksitosin sunduğundan çok yoruluyoruz ama fiziksel genelinde salgısını artırarak hem psikolojik hem de fizyolojik zihinsel olarak bizi yapılan bir olarak pek bir şey yapmıyoruz. olarak daha iyi hissetmenize yardımcı oluyor. ALICAN yoruyor. Harvard araştırmaya göre gün içinde Peki, bu bitmek bilmeyen Dolayısıyla daha canlı yaşam dolu ve enerjik ELKOREK Üniversitesi’nde kısa molalar veren kişilerin yorgunluğun nedeni ne? hissediyoruz. yapılan bir üretkenliği ve enerjisi hiç ara UYKU KALITESI MI araştırmaya vermeden çalışanlara göre çok daha SAAT SAYISI MI? göre sosyal medya yüksek. kullanımı dopamin Uyku süresi önemli ama tek başına HAREKET ET MUTLU OL yeterli değil. Kaliteli uyku, yalnızca sekiz salgısını artırıyor Egzersiz yapmanın yorgunluğa saatlik yatakta geçirilen zamanla değil uyku ama aşırı kullanımı iyi geldiğini herkes söylüyor ama döngüleriyle, derin uyku oranıyla ve gece dikkat süresini bunu yorgunken yapmak pek mantıklı boyunca bölünmeden dinlenmeyle de ilgili. azaltarak bizi gelmiyor değil mi? Oysa hareketsizlik, Araştırmalara göre mavi ışığa maruz kalmak zihinsel olarak bedenimizin daha az oksijen almasına ve (Gece yatakta Instagram’a bakmak!), tüketiyor. Eğer kaslarımızın sertleşmesine neden olarak melatonin salgısını azaltarak uykuya gün içinde bizi daha yorgun hissettiriyor. Sabah veya dalmayı geciktiriyor. Üstelik yatmadan kendinizi akşam 20-30 dakikalık bir yürüyüş bile hemen önce ekrana bakmak beynimizi enerji seviyelerini yükseltebilir. Direnç yorgun egzersizleri yapmak ise kas kütlemizi @Alican_Elkorek @alicanelkorek hissediyorsanız