Katalog

29 EYLÜL 2024 2 Uluslararası Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü’nde savurganlığın nasıl azaltılabileceğini uzmanına sorduk Editörd En anatsal yaratımda ‘açık büfe ısrafı mükemmelliği getiren tılsım S nerededir? Bana sorarsanız yanıt kusurlarda gizli. Bir yapıtı izlenir, arzulanır duruma tetikliyor’ getiren onun görüntüsündeki mükemmellik olabilir ıda ve Tarım Örgütü’nün verilerine ama bu mükemmeliği göre küresel ölçekte 1.3 milyon betimleyecek bir öykü gıda çöpe atılıyor. Bu miktar dünya de ardında gelmelidir. Gıda çapında tüketicilere sunulan tüm Bilirsiniz akla kazınan Ggıdanın yüzde 17’si demek. Bugün öyküler de kusursuzluk ise Uluslararası Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık içinden pek çıkmaz. Günü olarak kutlanıyor. Gün özelinde ülkemizde politikaları HHH gıda israfı da dahil olmak üzere gıdayı hem insan Tüm güzel hem gezegen sağlığı için bütüncül bir yaklaşımla sanatlar tarihini veya ele alan Sorumlu Restoran yetersiz sayfalardan sahnelere, Hareketi’nden Akkomarka Daseeir L oradan ekrana taşınan Restaurant Community u Ülkemizin gıda politikalarını nasıl FLaor tüm kurgusal üretim şirketinin kurumsal iletişim buluyorsunuz? sürecini yaratıcı müdürü Elif Üngör ile Türkiye, tarım ve gıda üretimi açısından ruhların kusurlarından konuştuk. önemli bir potansiyele sahip ama çevresel arınma çabası olarak sürdürülebilirlik ekseninde gıda politikaları u Sorumlu restoran hareketi görebiliriz belki. yeterince kapsamlı ve bütünleşmiş değil. nasıl ortaya çıktı? Mükemmel bir eserin Özellikle tarımsal üretimde yoğun kimyasal 2019 yılında sorumlu hatasız olmasıyla gübre ve pestisit kullanımı toprağın verimliliğini Restoran Hareketi ile övünülebilir ama en ve ekosistem sağlığını olumsuz etkiliyor. Akkomarka Restoran çok görülmemişi, Türkiye’de son yıllarda gıda israfını azaltmaya Ça Topluluğu olarak sürdürülebilir yapılmamışı içermesiyle yönelik bazı kampanyalar başlatıldı ancak kalkınma odaklı hedefler çağının ötesine taşınır. c La N bu konuda kapsamlı ve uygulanabilir bir belirledik. Projeyi sadece gıda Görülmemişi yapmak, ulusal strateji tam olarak devreye girmedi. israfı odağında düşünmeyip yapılmamışı görebilmek ayca_ceylan Sürdürülebilir gıda tedarik zincirinin bütünsel sürdürülebilirlik ise süregelen işleyişe oluşturulması, yerel üreticilerin desteklenmesi ve programı olarak ele aldık. dışarıdan bakabilme kısa tedarik zincirlerinin teşvik edilmesi, karbon Enerji tasarrufundan plastik kullanımına, geri becerisi ile ilişkilidir. ayak izini azaltmak için önemli adımlar olabilir. dönüşümden kadın istihdamına ve coğrafi işaretli HHH ürün kullanımına kadar birçok amacı yerine İşleyişteki kendini getirdikten sonra son noktada atığını sıfırlamak için sürekli tekrar eden kendi kompost tesisini kurmuş bir proje ortaya çıktı. Komposttan üretilen gübre besin değeri çok gidişat bir parlak fikirle yüksek olduğu için doğru kullanımda verimliliğe tersyüz edilebilir. u Şu ana kadar kaç restoran harekete dahil oldu? Atıklar nasıl olumlu etkiye sahip. Kompost gübre, toprağın Bu bireyler için de İBB Beltur ile imzaladığımız protokol sonucunda havalanmasına ve veriminin artmasına katkı toplumlar için de Sorumlu Restoran Hareketi projesi artık her iki sağlıyor. geçerlidir. grubunda dahil olduğu bir oluşum oldu. Güncel toplanıyor? Bu yüzden kimi olarak 60 lokasyon Sorumlu Restoran Hareketi u Ülkemizdeki restoranların çevresel sürdürülebilirlik kusurlar çok değerlidir. gerekliliklerini yerine getirmektedir. ile olan ilişkisi ne durumda? Bakışınızı derinleştiren, u Atıkların toplanmasından dönüştürülmesine Türkiye’deki restoranlar, çevresel sürdürülebilirlik ‘BEsin dEĞEri YÜksEk’ diğerlerinin bakmadığı ve yeniden kullanıma yönelik sürecinizde ne gibi konusunda son yıllarda bir bilinç geliştirmeye çevresel duyarlılıklarınız var? yöne bakmanızı başlasalar da genel olarak bu alanda kat edilmesi u Toplanan gıda atıklarının bir kısmı kompost Atıkların toplanmasından dönüştürülmesine ve sağlayan çoğu zaman gereken çok yol var. Sürdürülebilirlik bir araç değil tesislerinde evcil hayvan mamasına dönüşüyor. Bu yeniden kullanımına yönelik süreçlerde temel çevresel kendinizde eksik amaç olmalı ve ancak böyle yol kat edilebilir. mamalar nereye, nasıl ulaşıyor? hassasiyetler, kaynakların verimli kullanımı ve gördüklerinizdir. Dönüşen gübreler ve mamalar katılımcı u Açık büfe konsepti ile ilgili ne düşünüyorsunuz? atıkların doğru bir şekilde yönetilmesine dayanır. O eksiği tamamlama restoranlarda misafirlere ücretsiz olarak İşletmeler bol çeşit sunma isteğiyle israfı Bu süreç, atıkların kaynağında ayrıştırılmasıyla çabası da kimi zaman veriliyor. Ayrıca mamalar tetiklerken hazırlanan yemeklerin taze başlar ve organik atıkların kompost veya evcil bir fırça darbesi kimi çeşitli sivil toplum kalması için kullanılan enerji ve su hayvan mamasına dönüştürülmesi gibi işlemleri zaman ince ince organizasyonlarına içerir. Toplama ve taşıma aşamalarında karbon ayak miktarını da artırıyor. Bu yüzden, örülmüş bir “antigone” ulaştırılmakta, izinin azaltılması elektrikli araçlar tercih edilirken sürdürülebilirlik açısından olarak belirir. gübreler ise kadın enerji verimli yöntemlerle dönüştürme süreçleri açık büfelerin dikkatli bir HHH kooperatiflerine gerçekleştirilir. Sıfır atık felsefesi benimsenerek şekilde yönetilmesi ve Kendisini yaratım ulaştırılıyor geri dönüşüm ve yeniden kullanım stratejileriyle kalan yemeklerin nasıl için seçtiği ruhu ve kadın doğaya zarar vermeyen bir döngü oluşturulur. değerlendirileceğine ilişkin ölümsüz kılar. Belki de girişimciler Plastikten kaçınılarak cam, metal ve kompostlanabilir net bir planın olması kimilerinin esin perisi destekleniyor. malzemeler gibi çevre dostu seçenekler ön planda gerekiyor. Açık büfe olur. tutulur. Böylece sürdürülebilirlik hedeflenir. Özellikle konsepti, doğru yönetildiği u Peki Kusurlarınızı sevin. üretilen mamalarda canlı sağlığına zarar vermemesi takdirde sürdürülebilir gübreye Hepinize iyi pazarlar... için Ar-Ge çalışmaları sonucu belirlenen reçete dışına dönüşen olabilir, ancak bu çıkılmaz, mikrobiyal ve kimyasal riskler açısından atıklardan alanda dikkatli adımlar sürekli analizler yapılırken, besin değerinin de dEniz Ülk Üt Ekin çiftçiler atılmadığında çevreye zarar yüksek olması için üretim süreçleri kontrol edilir ve deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr memnun mu? verebilecek bir uygulamadır. sürekliliği sağlanır. Antik çağların gizemli çalışmaları günümüzde hâlâ merak uyandırıyor Simya: Taştan insan yapma sanatı azı elementleri altına dönüştürmek onlardan biridir. Yazının da mucidi olan olsa gerek. Felsefe taşı Latince’de mümkün müdür? Çağdaş dünyanın Hermes, simyaya ilişkin sırları zümrüt “occultum lapidem” diye adlandırılır. rahatlıkla “Hayır!” yanıtını vereceği tabletlere yazmıştır. Bu bir dönüşüm ilkesidir. Cıvanın altına bir sorudur bu. Peki simyacılar kalay, Keldaniler, Fenikeliler, Babilliler gibi dönüşmesinden kastedilen aslında bir Bgümüş, kurşun ve cıvadan altın birçok kadim doğu halkının bu ilmi bildiği simyacı, bir sophos (bilge) aracılığıyla yapabileceklerini mi zannediyorlardı? söylenir. Yunan ve Roma’da da bu sanat kişinin kendini insana dönüştürmesidir. Simyacılar hakkında Artephius şöyle diyor: uygulanmıştır. Orta çağlar boyunca simya Simyacı filozoflar aslında taştan insan “Her kim simyacı filozofların yazdıklarını yalnızca bir felsefe ve bilim değil aynı yapabilen kişilerdir. “V.I.T.R.I.O.L.” simgesel değil de harfi anlamda anlarsa asla zamanda bir dindir. şe aarc kodu bize bunu söyler. kurtulamayacağı bir labirentin bucaklarında Manly P. Hall’un şu açıklaması oldukça Simya sanatının ana kodu olan kaybolur.” dikkate değer, “Kendi dönemlerinin dini Vitriol’un açılımı tam olarak şöyledir: Kendimizi böyle bir labirente sokmadan konuyu kısıtlamalarına isyan edenler, felsefi öğretilerini “Visita interiora (interiorem) terræ (tellus) anlamaya çalışalım. altın yapma kılıfı altında gizlemişlerdir.” (*) rectificando invenies occultum (operae) Hayat nedir? Akıl nedir? Kuvvet nedir? Bu Böylece bir kişisel özgürlük alanı yaratıp idam lapidem” yani “İçine seyahat et (içine dön), temel sorularla ilgili olan simyacıların tarihi edilmek yerine aşağılanmayı göze almışlardır. toprağının içindeki felsefe taşını bul ve rektifiye kökenlerini bulmak için Khem diyarına yani Simya üç aşamalı bir sanattır ve üçgenle et (arıt).’ Mısır’a gitmemiz lazım. Alkemi ve kimya sembolize edilmektedir. Peki bu nasıl yapılacaktır? Bobaroğlu’ndan sözcüklerinin kaynağı olarak gösterilen Khem, Metin Bobaroğlu, “Simgesel Düşünme” yardım alalım: “En büyük drama ‘yaşam- “karanlık” anlamına gelen bir kelimedir. Buradaki eserinde “simge” kavramına odaklanarak şöyle ölüm’ dramasıdır. Ölüm karşısında yaşamın karanlık Mısır topraklarının rengine gönderme diyor: “Simyacılar, metallerle düzenli deney sorgulanması insanı varlıkbilimsel (ontolojik) bir yapar. Simyaya “karanlık sanat” denilmesi yapmalarına karşın bugünkü anlamda bir kimyacı anlam arayışına iter. Bu nedenle ‘niye varım’, ise toprakların renginden çok simyanın gizli veya metalürji mühendisi değildirler. Onlar bir ‘yaşamsal amacım nedir’ ‘insan olmak, hangi süreçlerinin sürekli karanlıkta kalmasında yandan metallerle deneyler yaparak doğanın değerleri yaşama geçirmekle olanaklıdır’ gibi aranmalıdır. gizlerini araştırırken diğer yandan metallere sorulara yanıt aranır.’ Simya biliminin kurucusu olarak literatürde simgesel değerler yükleyip onların arındırılmasına Sokrates’in dediği gibi “Sorgulanmayan birkaç isim gösterilmektedir. Bu isimler arasında paralel olarak kendilerini de arındırmak yaşam, yaşam değildir.” üç kez bilge Hermes en öne çıkan kişidir. İslam dönüştürmek isterler.” (**) geleneğinde İdris peygamber olarak bilinen, * Manly P. Hall, Tüm Çağların Gizli Öğretileri, Mitra FEls EFE taşı Anadolu’da kullanılan “eren, ermiş” sözcüklerine Yayınları. Simyacılar denildiğinde Harry Potter sayesinde de kaynaklık eden bu isim sayısız bilimin ** Metin Bobaroğlu, Simgesel Düşünnme, Destek ilk aklımıza gelen şey olasılıkla “felsefe taşı” Yayınları. kurucusu olarak kabul edilir, simya yalnızca ay ey ay