Katalog

8 aarlık 2024 5 İnsanlık dramına sahne olan topraklarda bir ABD’li gazeteci... gazze’de her şey ‘sürekli’ azze’de bir yılı aşkın süredir anılarına dayanıyor. Peki kitapta sözlü tarihe devam eden savaş dünya ve insanların anılarına yer vermek bölgedeki kamuoyunun gözleri önünde zamansızlığın, tekrarlayan ve hiç bitmeyen yaşanıyor. Günümüz dünyasında olayların metaforik bir anlatımı mıdır? Gher habere ve görüntüye anında Anılar kusurludur ancak yeterli sayıda insan ulaşabilen insanlık ise tepki verme konusunda küçük tutarsızlıklarla bile çok benzer bir hikâye geçmiş kuşaklara göre epey eksik olmakla anlatırsa geçmişte neler yaşandığının genel gidişatını anlayabiliriz. 1956’da yaşlı insanlarla eleştiriliyor. 2009’da hazırladığı grafik roman deneyimleri hakkında röportaj yaptığımda “Footnotes in Gaza” (Gazze’nin Dipnotları) ile beni dinleyen oğulları ve oldukça ilgi çeken ve anlatısına kendisini de torunları neden bugün dahil ettiği öykülerle Joe Sacco bölgedeki dramı olup bitenlere dikkat ‘Kendimi etmediğimi sorguladılar. farklı bir iletişim o zamanlar korkunç İkinci İntifada penceresinden görünse de günümüzün eğittim’ sırasında oradaydım, sunan Malta standartlarına göre u neden Ortadoğu ve Gazze’ye İsrailliler periyodik asıllı ABD’li neredeyse nazik kalıyor. odaklandınız? olarak Gazze’ye gazeteci ve u Bir gazeteci Filistinlilerin terörist olduğunu saldırıyor ve karikatürist olarak kendinizi düşünerek büyüdüm. 1982’de Mısır sınırındaki Joe Sacco’nun de öykülerinizde deniz Beyrut’ta Filistinli mültecilerin evleri yıkıyordu. çalışması bir karakter olarak ül KüteKin öldürüldüğü sıralarda bu varsayımı Bir kişinin bana yeniden ilgi ekliyorsunuz. Aynı sorgulamaya başladım. Ana akım söylediği gibi görüyor. zamanda gerçeği medyanın bana yıllardır yanlış olaylar “sürekli”dir. İthaki tarafından yeniden anlatmakla yükümlü bilgi verdiğini fark ettiğimde bu Filistinliler hiçbir basılan kitabın günümüzde olduğunuzu düşünürsek konuda kendimi yavaş yavaş zaman geçmiş yarattığı etki ve çizginin gücünü kendinizi hikâyede nasıl eğittim. Ortadoğu’ya gidip olayları hazmetme Sacco ile konuştuk. konumlandırıyorsunuz? kendim görmek, kendimi lüksüne sahip olmadılar u Gerçek yaşamöykülerini Her gazeteci hikâyeye, eğitme sürecimin bir çünkü bugün onlara çizimle anlatmanın ilginç bir yanı, aşina olmadığı bir yerde parçasıydı. yeni ve daha da büyük acı ve üzüntü içeren gerçekliğe sonsuz belirli önyargılarla girer. dehşetlerle kendini dayatmayı ve tekrarlı bir şekilde başka bir boyut Ben bir Batılıyım ve sürdürüyor. kazandırması. Peki “Footnotes in Gaza” Batı önyargılarımı da açısından baktığınızda, dünyanın dört bir Her Keste önyargı var yanımda taşıyorum. yanındaki insanların Gazze’deki duruma Kendimi bir karakter u Gazze’nin geleceğini nasıl tepkisini nasıl yorumluyorsunuz? olarak göstermek, bunu öngörüyorsunuz? Bölgedeki mevcut durumun Batı’dan söz ediyorsak insanların Gazze’deki okuyucuya iletmenin bir birinci ve ikinci intifada günlerinden farkı Çünkü karikatüristim. Eğer bir film yapımcısı şiddete tepki gösterdiğini düşünüyorum. nedir? yolu. Her şeyi bilen bir olsaydım film kullanırdım ama bir karikatüristin Özellikle gençler. Canlı yayımlanan görüntüler yarı Tanrı değilim, kendimi yabancı bir konuma Gazze’nin geleceğinin ne olduğunu bedenine hapsolmuş durumdayım. Çizgi insanları derinden yaraladı ve onları Filistin yerleştirmeye çalışan yanılabilir bir bireyim. söyleyemem ama olup bitenin mantığı, imha romanlar görsel medyalardan biridir ve insanlar sorununun tarihi hakkında eğitmeye yöneltti. Elbette, doğru bir şekilde haber yapmaya mantığıdır. Açıkça, ABD ve diğer Batılı ülkelerin görsellere içgüdüsel olarak tepki verirler. Ancak korkunç olaylar bir yıldan uzun süredir çalışıyorum. Hâlâ alıntıladıklarımı doğru bir sağladığı silahlar ve diplomatik korumayla İsrail, Çizimler okuyucuyu ister şimdiki zamanda ister devam ediyor ve biz de bir noktada alışıyoruz. Gazze’de ve belki de Batı Şeria’da yaşayan şekilde yazmak, insanları doğru bir şekilde temsil geçmişte bir zamana ve bir yere götürebilir. u “Footnotes in Gaza”yı, Kasım 1956’da Filistinlileri bir şekilde ortadan kaldırarak etmek konusunda bir sorumluluğum var. Çizimler okuyucuyu içine çeker ve sanatçının Gazze’de Han Yunus ve Refah’ta yaşananların gerçekliğini yeniden düzenleme fırsatı görüyor. u Neden sadece bir kitap yazmak yerine görsel bir günlüğü olarak yarattınız ve bu Bu mantık 1948’den beri işliyor. Birinci ve ikinci grafiksel gerçek zamanlı romanlar yaratmayı yapmak istediği kadar derin ve geniş bir sahne kayıtlar o günleri hatırlayan Filistin halkının intifadalar bu mantığa bir tepkiydi ve şiddet seçtiniz? Çizimin gücü nedir? oluşturur. Suriye’de 1930’larda kurulan ittifak Türkiye’nin içinde bulunduğu zor durumdan yararlanmayı amaçlıyordu Kemalist hükümete karşı bir örgüt ış politika günler yaşadığı yıldır. Dış Örgüt üyelerinin birbirleriyle Komite, kurulacak devletin diyanet gündeminde yıllardır politikada Fransa’nın manda iletişimini Reşit’in oğlu Arslan işleri başkanı olarak da Halep, Şam, Ortadoğu’daki rejimini terk etmeye hazırlandığı yapar. Özetle TKFK Hoybun ile Amman arasında mekik dokuyan selefi örgütler var, Suriye dolayısıyla Hatay sorunu anti Kemalist Çerkeslerin amaç ve kurucular arasında yer alan Ali DEl-Kaide, IŞİD ve vardır. İçeride ise bir yıl önce birliği ile kurulur. Haydar Hoca’yı seçmiş. “Kürt Astana sürecinde onlardan ayrılan Tunceli ismini alan Dersim Komitenin tüzüğü solcu/ isyanını organize etme” görevi ise HTŞ. Son günlerde Suriye’de kaynamaktadır. sosyalist olarak tanımlanan Arif Antakyalı Hacı Halil’e verilmiş. yaşananları da izliyor, Türkiye’ye Amman’da Çerkes Ethem’in Oruç’un kaleminden çıkar! 12 Komite, 1937 Haziran ayından etkilerini tartışıyoruz. Ben ŞAdumAn HAlıcı evinde bir toplantı yapılır. maddeden oluşan programı vardır. başlayarak Dersim isyanında etkin rol sizlere 91 yıl önce bu coğrafyada Toplantıya Hoybun örgütünden Belgelerde “esas program” olarak de alacaktır. Nasıl mı? sadumankaragozhalici@gmail.com kurulmaya başlanan bir komiteyi, Elbistanlı Hamdi ve Yusuf Ziya anılır. Nasıl bir devlet ve toplum Komite üyeleri Türk topraklarındaki programını ve çalışmalarını katılır. Sonuçta TKFK merkezi düzeni arzuladıkları da programda isyana Ortadoğu’dan verilen desteğin anımsatacağım. Amman, ana şubesi Halep olmak üzere kurulur. yazılıdır. parçası olur. Üyeler Maraş ve Elbistan Kuruluş hazırlıkları 1933’te başlar bu Şam, Antakya ve Kudüs’te de örgütlenmiştir. üzerinden Dersim’e geçme kararı Komitenin amaçları komitenin, 1937’de tamamlanır. Belgelerde ismi Kurucu listesinde 20 isim vardır. Aralarında alır. Bu amaçla önce Şeyh Sait’in Komitenin amacı Kemalist Türkiye Kurtuluş Fırkası Komitası (TKFK), Celaded Bedirhan, Kürt Rıfat, Ethem’in ağabeyi kardeşi Abdürrahim ile Muşlu Hilmi, hükümeti ortadan kaldırmakmış. Türkiye Anadolu Yıldırım Komitası veya Cenup Reşit, Abdülkadir Kemali, Halep’te Dr. Arif Dersim’e sevk edilir, Haseke sınırları içindeki Kendisine biçtiği görev Ankara Kemalist (Güney) Vilayetleri Yıldırım Komitası olarak Hikmet, Antakya’da Adalı Mehmet, Fransız tabur Cezire’de Dersim’e gönderilmek üzere ikinci grup hükümeti zulmünü yıkmak, yerine dinsel ve geçiyor. Biz TKFK olarak anacağız çünkü esas imamı Cezayirli Hacı Mustafa, İdlip Camisi kebir hazırlanır. Türk istihbaratı bütün gelişmeleri izler. bireysel özgürlüklere ve eşitliğe dayanan adil bir ismin bu olduğunu vurguluyor kurucuları. imamı Hacı Tahir, Amman’da Emin Broski, Ne var ki Şeyh Abdürrahim ve arkadaşlarının 17 hükümet kurmakmış. 1937, Türkiye’nin iç ve dış politikada sancılı Münbiç’te Kurmay Yarbay Kemal de vardır. Temmuz 1937’de öldürülmesi, Seyit Rıza’nın 5 Kemalist devleti yıktıktan sonra kuracakları Eylül’de yakalanması ikinci grubun Suriye’den BeRRin KARAdeniz devletin dinsel gayesi İslam, resmi dili Türkçe, ayrılmasını önler. Üyeler, faaliyetlerini Filistin’e yazısı da Arap harfleriyle olacakmış. berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr Konserden tiyatroya, sinemadan kaydırır. Komite harekete geçtikten sonra işgal edeceği sergiye kültür sanat dünyasında bu mıntıkalarda Ankara Kemalist hükümetinin zorla DünDen bugüne ba Kış hafta öne çıkan etkinlikler… dayattığını düşündüğü şapka giyilmesi, Latin Kültür rotası Komite, Dersim isyanı ile umduğunu harfleriyle eğitim öğretim, medeni yasa, tekel bulamayınca propaganda faaliyetini artırır. Ali yasaları gibi kararlarını geçersiz kılacakmış. Haydar Hoca öncülüğünde bir grup komitenin v Gurur ve Önyargı sahnede Kurulacak devletin yönetim şeklinin mutlakiyet hazırladığı beyannameleri Türkiye’ye sokar. debiyatın sevilen mi, meşrutiyet mi yoksa cumhuriyet mi Hedefleri Türkiye’de yaşayan Kürtler ve Eklasiklerinden Jane olacağına oluşturacakları mebuslar meclisi karar bağımsızlık mücadelesi veren Sancak/Hatay Austen’ın “Pride and verecekmiş. Türkleri olur. Kürtleri Hoybun’un yanında Prejudice” romanından Mebuslar meclisi başkanı ve “nazırları” özgür olmaya, Hatay Türklerini ise Türkiye ile uyarlanmış “Gurur ve bir seçimle ve oy çokluğuyla belirlenecekmiş. birleşmemeye çağırırlar. Dünyanın ikinci savaşa Önyargı*(*gibi bir Hangi dinden olursa olsun bütün vatandaşların sürüklendiğini görenler Türkiye’nin de bu şey)” tiyatro oyunu, eşitliği sağlanacakmış. Bütün dinler her türlü savaşa gireceği günü iple çekmeye, o güne kadar yeni bir yorumla saldırı ve aşağılamaya karşı ağır cezalarla propagandalarını artırmaya yönelirler. sahnede. Birce Atalay, korunacakmış. Ne kadar demokrat değiller mi? v ‘Biz de Varız’ Sözün özü bugün Suriye’de yaşananları, dün ise Nergis Öztürk, Özge Ama programın bir alttaki maddesinde yazılan hiç Atatürk döneminde yapılan Dersim harekâtlarını stanbul Modern Sinema’nın Türk Özberk, Ayşegül Uraz de öyle değil. 8. maddeye göre hangi dinden ya da ve İnönü’nün II. Dünya Savaşı’na girmeme İsinemasından en yeni filmleri bir araya ve Kardelen Arpacı’nın mezhepten olursa olsun şeri yani dinsel hükümler direncini TKFK bağlamında bir kere daha getirdiği “Biz de Varız!” programı, yönetmen bir araya geldiği oyun 23 ve 24 Aralık’ta üzerine yürümeyenler ceza yasasında yazılı en ağır düşünmek gerekir. ve oyuncuların katılımıyla 19–29 Aralık Maximum Uniq Hall’da. ceza çarptırılacakmış: Oruç yemek, namaz kılmak, Komitenin kuracağı yeni devlette yer arasında sinemaseverlerle buluşuyor. Bu yıl üzerine farz olup da zekât vermemek gibi... verdiği şeriye sandıkları ise Mahmut Esat’ı ve 12’ncisi düzenlenen programda. “Gecenin v Karşının Taksisi Kemalist Ankara Hükümeti tarafından kapatılan Osmanlı’nın eytam sandıklarını da hatırlatmıştır. Kıyısında”, “Mukadderat”, “Dargeçit” gibi medreseleri yeniden açacakmış. Bunların Önemlidir, bir sonraki yazıda size de anımsatmak endine has tekniğiyle oluşturduğu yapımların yer aldığı 14 filmlik bir seçki masrafları devlete ait öğreticileri de imamlar isterim. Ktuvallerinde dokulara ve derinliğe bulunuyor. olacakmış. odaklanan sanatçı Meltem Özçelik’in Kurulacak devlet dilencilik benzeri kazanç Kadıköy’ün ve insanlarının zihninde bıraktığı Kaynakça: v Bülent Ortaçgil Babylon’da kapılarını yasaklayacakmış ama zekât, fitre ve Cumhuriyet Halk fırkası Katibiumumiliğinin Fırka Teşkilatına izlenimleri tablolarında Umumi Tebligatı, Cilt 3, Hâkimiyeti Milliye Matbaası, Ankara, 1934. kurban derileri şeriye sandıklarına verilecekmiş, apı Kredi 80. Yıl Sahnesi, sanatta 50 somutlaştırdığı “Karşının Emniyet Genel Müdürlüğü Arşivi. üstelik her Müslüman “Bu gibi dini borçlarını Yyılı geride bırakan şarkıcı ve söz yazarı Taksisi” isimli sergi Oğuz Aytepe, “Çerkez Ethem ve Kardeşlerinin Yurtdışında Kurdukları Cemiyet: Türkiye Kurtuluş Fırkası Komitesi”, Toplumsal Bülent Ortaçgil’in Babylon’daki konserine vermeye zorunlu”ymuş. Kaçıranlar ise gizlediği açıldı. 8artı1galeri’deki Tarih, c.9, S.54, 1998, s. 46-47. ev sahipliği yapacak. 11 Aralık’taki konserin miktarın 10 mislini ödemek zorundaymış. Her sergi, 22 Aralık’a kadar Şaduman Halıcı, Yüzellilikler, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, biletleri Biletix’te. il ve kazada oluşturulacak şeriye sandıklarında görülebilir. Eskişehir, 1998. toplanan paralar ise muhtaçlara harcanacakmış! Şaduman Halıcı, Ethem, 2. Baskı, E Yayınları, İstanbul, 2024. KÖPRüBAŞı