Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
27 ikem 2024
3
Atatürk’ün özel Çaresizlik,
iyimserlik ve
fotoğrafçısı
çekilir. Ali Rıza Tuncay
Balkanlardan İstanbul’a uzanan
ile birlikte bir grup LÖSEV
zorlu göç yolu sonrası kendini
fotoğrafçı ikinci Meclis
binasının önünde sıralanır.
objektifi ile Ankara’da bulan
LÖSEV’in bugün tedavi başarısında geldiği nokta
Cumhurbaşkanı Mustafa
ali Rıza Tuncay’ın
Ali Rıza Tuncay, Atatürk’ün en
son zamanları. öğrenilmiş iyimserlik sahibi genç bir hekimin
Kemal, Meclis Başkanı
çok hatırlanan fotoğraflarından
Kâzım Özalp, Başbakan
bakış açısı sayesindeydi.
İsmet İnönü, Dışişleri Bakanı
bazılarını çekmişti.
Tevfik Rüştü Aras, Genelkurmay
sikolojide Seligman lösemili çocukları yüzde 92
ustafa Kemal Atatürk’ün Başkanı Fevzi Çakmak gibi önemli
tarafından ortaya oranında iyileştirmektedir. Bu
ünlü fotoğrafını isimler Meclis’ten çıkacaktır.
atılmış “öğrenilmiş oran LÖSEV’de yüzde 94’tür.
hepimizin biliriz ama Rekabet halindeki fotoğrafçılar en
çaresizlik” ve
Evet, yüzde 94. Bu orana
fotoğrafın arkasında
iyi açıyı yakalamak için yerlerini
P“öğrenilmiş
Üstün Ezer’in ve çalışma
Milginç bir öykü olduğunu
almaya çalışır. Bu sırada Ali Rıza bir
iyimserlik” isimli iki kavram
Ali Rıza Tuncay’a ait başka arkadaşlarının öğrenilmiş
bilir miyiz? Fotoğrafı çeken kişi
omuz darbesiyle yere düşer ve o itiş
bir fotoğraf ise o dönem “Türk var. Bakalım: iyimserlikleri ve çalışma
Ali Rıza Tuncay o dönem gencecik
kakış sırasında fotoğrafı çekemez.
Ocağı” olarak bilinen, günümüzde Belli bir konudaki itici azimleri sayesinde ulaşılmıştır.
bir fotoğrafçıdır.
Narin bir yapıda olan genç Ali Rıza
de “Resim ve Heykel Müzesi” olarak uyarıcıları kontrol etmeleri Bu noktada şunu
Tuncay’ın kızı Sevinç
bir köşede ağlamaya başlar. Mustafa
kullanılan binada çekilmiştir. Mustafa uzunca bir süre engellenen hatırlatmak isterim, LÖSEV
ve torunu Murat
Kemal durumu fark eder. Yanına gider.
Kemal 14 Mayıs 1931 gecesi Fevzi hayvanlar ve insanlar lösemili çocukların teşhis
Tuğcu ile konuşarak
Neden ağladığını sorar. Ali Rıza durumu
bu uyarıcıları kontrol ve tedavisinden hiçbir
Çakmak’ın kızı Muazzez Hanım’ın
aldığım bilgiler
anlatır. Sonra Gazi, “Nerelisin” diye
edemeyecekleri konusunda ücret almamaktadır, tedavi
nikâhına katılmıştır. O gece yine
doğrultusunda gelin
sorar: “Üsküplüyüm!”,
şemalar oluştururlar. Bu sırasındaki tüm giderler ve
birkaç fotoğrafçı vardır ve yine benzer
Ali Rıza Tuncay’a ve
Ali Rıza Tuncay o günü bize şöyle
uyarıcılarla ilgili kontrol tedavi sonrasındaki uzun süreli
bir durum yaşanır. Tuncay’ın torunu
fotoğrafa bakalım.
anlatır: “Kendisine adımın Ali Rıza
gıda yardımları tamamen
Murat Tuğcu şu bilgiyi paylaşmıştır: edebilecekleri, kurtulabilecekleri
1905’te Üsküp’te
olduğunu söyleyince biraz yüzü asıldı.
“Dedem çekim için son hazırlıklarını bir sıkıntıyla ücretsizdir.
Tolga
doğan Tuncay’ın
Şaşırmıştım. Ne olduğunu anlayamadım.
yaparken Cemal Işıksel kadrajı düştüklerinde pasif Peki, LÖSEV
annesi Kadriye
aydoğan
Hata yaptığımı düşünmeye başlamıştım.
ayarlamış hatta çekmiş bile. Sonra kalmayı tercih ederler, gereken parayı
Hanım, Üsküp’ün
Fakat daha sonra öğrenecektim ki babası
da ‘Tamam Gazi Hazretleri çektik’ adeta teslim olurlar. nereden temin
saygın ailelerinden
Ali Rıza Bey’i küçük yaşta kaybettiği
Küçükken ince bir etmektedir? İyi
demiş. İnsanlar tam dağılacakken
Subaşı ailesinin kızıdır.
için hiç kimseye ‘Ali
iple bağlanan fillerin kalpli insanların
Atatürk dedemin çekemediğini fark
Babası Osman Bey ise
Rıza’ diye hitap etmemiş.
bu duruma alışmaları, bağışlarından temin
etmiş. Bu sefer ‘Dağılmayın! Sarı
1890’ların sonuna doğru
Bu yüzden bana hiçbir
büyüdüklerinde rahatça etmektedir. Tedavi
çekemedi, hadi Sarı çek bakalım!’
Üsküp’e gönderilen bir
zaman adımla hitap etmedi.
hizmetinin yanı sıra
demiş. Dedem o meşhur fotoğrafı kurtulabilecekken
yöneticidir. Kadriye
Saçlarımın sarı olmasından
“Bir tuğlada da sen
çekmiş.” kurtulmamaları bu
Hanım ile Osman Bey,
PRo f. dR.
dolayı beni hep ‘Sarı’ diye
koy” kampanyasına
Bunun haricinde Atatürk’ün duruma bir örnektir.
Üsküp’te tanışır, evlenir.
ÜSTÜn
çağırdı.”
yapılan bağışlarla
İsveç büyükelçiliğindeki meşhur Yine insanlar arasında
Bu evlilikten Ali Rıza
Atatürk, Ali Rıza’nın
çocuklara ve
fotoğrafları, İran Şahı Pehlevi’nin kölelerin teslimiyetleri dö KMEn
ve Faik adında iki
fotoğrafı çekemediğini
de öğrenilmiş çaresizliğe yetişkinlere
Ankara ziyaretindeki fotoğraflar hep
çocukları olur. Balkan
öğrenince üzülür ve
örnektir. Çaresizlik doğuştan tüm branşlarda hizmet
Tuncay tarafından ölümsüzleştirilmiş.
Savaşı başlayınca
“Arkadaşlar! Tekrar içeri
gelmez, öğrenilir. veren LÖSANTE hastanesi
Osman Bey eşi ile iki
‘o na sevgim bitmeyecek’
gireceğiz, tekrar aynı
Çevremizdeki uyarıcıları kurulmuştur. Bu hastane nitelik
evladını İstanbul’a
Tuncay, Atatürk’ün vefatından sonra
şekilde dışarı çıkacağız!”
ve işleyiş açısından dünya
kontrol edebildiğimizde,
gönderir. Kadriye Hanım
bir süre İzmir’de ve İstanbul’da yaşar.
der. Genç bir fotoğrafçının çapında ödül kazanmıştır.
olumsuzluklarla mücadele
çocuklarıyla günler süren
1943’te Vedide Hanım ile evlenerek
gözyaşlarına kıyamayan MEDTOP adlı bu ödül
etmeyi alışkanlık haline
bir yolculuk sonunda
aynı gün çekilen fotoğraf
Ankara’ya döner. Atatürk Bulvarı
yüce Atatürk, yeniden LÖSANTE’ye dünya çapında
getirdiğimizde öğrenilmiş
İstanbul’a ulaşır. Osman
Cumhuriyet gazetesinde de
üzerindeki Foto Apartmanı’nın birinci
Meclis’e girer ve o tarihi bir hastalığı etkili şekilde
iyimserlik içine gireriz.
Bey akrabaları olan Talat
yayımlanır. 31 Ekim 1929
katında “Foto Ressam” adıyla bir
tedavi ettiği için verilmiştir.
pozu verir. İyimserlik de öğrenilebilen bir
Paşa’ya haber göndererek
fotoğrafhane açar. Bu süreçte yine
Bu ödülden önce 2017’de
Atatürk’ün çok sevdiği Ali şeydir.
ailesine sahip çıkmasını istemiştir.
devlet büyüklerinin de fotoğraflarını
LÖSEV’in kurucusu Dr. Üstün
Rıza Tuncay Meclis’te birçok fotoğraf İyimserliği öğrenmiş
Ancak beklenen olmaz, Talat Paşa
çekmeyi sürdürür. Bu isimler arasında
Ezer Çocukların Dünyası
çeker. Onlardan birinde Atatürk espri ile kişiler ağır bir hastalığa,
ilgili davranmaz. Kadriye Hanım ise
İsmet İnönü, Celal Bayar, Cemal
(World of Children) Vakfı
yaklaşır, Tuncay o günü şöyle anlatır: örneğin vereme veya kansere
Feriköy’de ahşap bir konağın giriş katını
Gürsel, Fahri Korutürk de vardır.
tarafından Çocuk Hakları
“Atatürk saatler sonra çalışma yakalanınca tedaviye umutla
kiralar. Kocası Osman Bey’in de şehit
Resim kabiliyeti de olduğu için
Nobeli olarak nitelendirilen
arkadaşlarıyla Meclis’ten çıktı. Dalgın devam ederler. Eskiden vereme
düştüğünü öğrenir ve zor günler başlar.
Atatürk’ün yağlı boya tablolarını
bir ödüle değer görülmüştür.
dalgın yürüyordu ki beni fark etti. “Derd-i deva napezir” yani
yaparak bunları devlet kurumlarına
ÜnlÜ fotoğraf çekiliyor
LÖSANTE, Sağlık
çaresiz hastalık denirdi. Bu isim
Yanında İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak
bağışlar. Dönem Ankara’sında kamu
Kadriye Hanım, Ali Rıza’yı önce Bakanlığı’mızın denetleme
bile mücadele etme hevesini
da vardı. ‘Hepiniz sıraya girin Sarı
binalarına asılan Atatürk’ün dev
Notre Dame de Sion’a sonra da kurulu tarafından üç gün süren
kıracak nitelikteydi. Oysa
geldi’ dedi, fotoğraf çektirirken ‘Bütün
kumaşlara işlenmiş resimleri yine
Beşiktaş’ta yatılı bir okula verir. Ali denetlemeler sonucunda 100
gelişmiş ilaçların bulunmadığı
orduları karşımıza diziyoruz, Sarı da bizi
Tuncay’ın hünerli ellerinden çıkar.
Rıza hafta sonu Cağaloğlu yokuşundaki üzerinden 99.67 puan almıştır.
dönemlerde bile iyi beslenmeyle
karşısına diziyor’ dedi”.
Hiçbir çalışmasından para
Resne Fotoğrafhanesi’ne giderek Bu puanla sanırım LÖSANTE,
Heybeli Ada Sanatoryumu’ndaki
almaz ve “Ben Atatürk’e
fotoğrafçılığı öğrenmek istediğini Türkiye birincisi sayılmaktadır.
gibi bol oksijenli ortamlarda
olan borcumu bu şekilde
söyler. Sahibi Rahmizade Bahaeddin LÖSEV, LÖSANTE
verem tedavi edilebiliyordu. (Bu
ödüyorum, ona olan sevgim
Bediz de İstanbul’un ilk Müslüman
ödül kazanmıştır ancak
sanatoryum yakın zamanlarda
asla bitmeyecektir” der.
fotoğrafçılarındandır ve hafta sonları Ali
dört yüz yataklı hastane
kapatılmıştır.)
Rıza’yı yanında çalıştırarak işi öğretir. Tuncay’a dönemin Kültür
olabilmesi için gereken
Öğrenilmiş çaresizliğe ve
Ali Rıza Bey liseyi bitirince Mimar Bakanı Namık Kemal
ruhsat Sağlık Bakanlığı
iyimserliğe ilişkin ülkemizden
Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi’nin Zeybek tarafından başarı
tarafından verilmemektedir.
iki örnek:
temelini oluşturan Sanayi-i Nefise ödülü verilir. 15 Şubat 2000
LÖSANTE’nin kapasitesi
iyimserlik ve lÖsev
Mektebi’ne girer. İbrahim Çallı’dan senesinde aramızdan ayrılan
başlangıçtan bu yana 400
ders alır. Bu sırada fotoğrafçılıktan para Tuncay’ın arşivi bugün kızı Dr. Üstün Ezer genç bir hekim
yataktır ancak ilk önce 75
kazanacağını düşünerek Ankara’ya gider. Sevinç ve torunu Murat olduğu yıllarda hematolojiyi
yatağa izin verilmişti, şu an ise
O fotoğraf ise 29 Ekim 1929’daki ali Rıza Tuncay’ın 29 Ekim 1929’da Meclis önünde atatürk ve Tuğcu tarafından özenle seçmişti. O yıllarda lösemili
200 yatağa izin verilmektedir.
beraberindekileri çektiği tarihi fotoğraf. (Kaynak: Sevinç Tuğcu)
Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında saklanmaktadır. çocukların iyileşme olasılığı
400 yatağa izin verilmesi için
yüzde 15 kadardı. Genç hekim
LÖSANTE’nin hiçbir eksiği
Üstün Ezer bu tablo karşısında
yoktur. Daha da vahimi bu
bERRin KaRadEniz
üzülüyor, bir şeyler yapabilmek
hastanemize çeşitli branşlarda,
berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr
v Kovacs Türkiye’ye geliyor
için çırpınıyordu. Bir gün bir
yeterli sayıda doktor kadrosu
hocası ona, “Kendini üzme, bu
verilmemesidir. Niçin? Ben
014 yılında büyük ilgi toplayan ilk
çocuklar nasıl olsa ölecekler”
bilmiyorum, bakanlığa sormak
2teklisi “My Love”ı yayımladıktan sonra
Kültür rotası
demiş. Bence Üstün Ezer bu
gerekir. Niçin sadece 200?
dikkat çeken Hollandalı şarkıcı ve söz
Konserden tiyatroya, sinemadan sergiye
sözde teselliye tıp tarihine
Niçin doktor kısıtlaması?
yazarı Sharon Kovacs, ülkemizde üç konser
kültür sanat dünyasında bu hafta geçecek bir karşılık vermiş.
Dr. Üstün Ezer’e lösemili
verecek. Kovacs, 17 Aralık’ta İzmir Hangout
Onlara, “Madem öleceklerdi biz
çocukların tedavisinde
PSM, 18 Aralık’ta Ankara Jolly Joker,
öne çıkan etkinlikler…
niçin doktor olduk” demiş.
dünya çapında ulaştıkları
20 Aralık’ta ise İstanbul IF Performance
Bu diyaloğu yorumlamak başarının nedenini sordum,
Hall’da müzikseverlerle buluşacak.
v Bir mor ve ötesi
istersek şunu söyleyebiliriz: “Bu mevcut yöntemi çok titiz
müzikali: ARAF çocuklar nasıl olsa ölecekler” uyguladıklarını, hijyene çok
diyen kişiler öğrenilmiş dikkat ettiklerini söyledi. Öyle
hakespeare’in ölümsüz eseri Hamlet, mor
çaresizlik içindedirler. Üstün ki uzun süren tedavi sürecinde
Sve ötesi’nin şarkılarıyla sahneye taşınıyor.
Ezer ise öğrenilmiş iyimserlik anneleriyle kalan çocukların
Hamlet’in hakikatle başa çıkma çabası mor ve
içindedir. Onun iyimserliği
yatak odaları, banyoları,
ötesi’nin şarkılarıyla; o günün karakterleri bugünün
LÖSEV’i dünya çapında bir
tuvaletleri ayrıymış. Dünya
insanlarıyla ARAF’ta buluşuyor. İlk gösterimi 25
konuma ulaştırmıştır.
çapında bir başarıya ülke
Kasım’da yapılacak müzikal BKM prodüksiyonuyla
Niçin dünya çapında? En çapında bir engel.
sezon boyunca Maximum Uniq Hall’da sahnelenecek.
son edindiğim bilgiye göre Her neyse, LÖSEV’le,
bugün Amerika’daki ve LÖSANTE’yle gurur
v ‘Işık Senfonisi’
Almanya’daki birer hastane duyuyorum.
apı Kredi bomontiada, GALERİ ve 4.Kat’ta
Yiç içe geçen iki ayrı sergiyi ağırlıyor. Oylum
Öktem’in Cumhuriyetimizin kuruluşundan
v Polifonik bir bahçe İmtiyaz Sahibi:
günümüze dek, heykel, müzik, edebiyat ve
27 EKİM 2024 SAYI: 1803 n Yayın Koordinatörü
CUMHURİYET VAKFI adına
DENİz üLKüTEKİN
resim sanatlarının sanatçı ailesinin arşivi
üratörlüğünü Eda önce sergilenmemiş işlerden
ALEV COŞKUN
n Sayfa Tasarım
“Cumhuriyetin Sanatçı Ailesi: Işık Senfonisi”
Genel Yayın Yönetmeni
KYiğit’in yaptığı farklı oluşuyor. Beyoğlu Tokatlıyan
EMİNE bİLGET
MİNE EsEN
ilk kez sergileniyor. Oylum Öktem’in beşinci
disiplinlerden 11 sanatçının yer Han’da 31 Ekim’e dek ücretsiz n Reklam Genel Müdürü
Sorumlu Müdür
pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr
EsRA bOzOK
kişisel sergisi “Bir Çağın Kapanışı; Yeniden
bETüL bERİŞE
aldığı “Polifonik bir bahçe” ziyaret edilebilen sergi,
baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve
Doğuş” ise sanatçının 25’ten fazla çalışmasından Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ.
teras sergisi, mekâna özgü mekânın geçmişi üzerinden bir
Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad.
Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel:
oluşuyor. Sergi 30 Kasım’a kadar görülebilir. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz
(0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: reklam@
yeni üretimlerden ve daha anlatıma odaklanıyor.
Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın
cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611