Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
kitaplar yalnız bir tarih anlatımı olarak görülme- si Halifeleri devrinde Bağdat’ta ve ondan sonra
melidir. Anlayanlara, dünü anlatırken ve sorgu- Mısır’da hilafet makamının, asırlarca süren salta-
larken bugünün sorunlarına nasıl çözümler üre- nat makamıyla yan yana ve fakat ayrı ayrı bulun-
tebileceklerinin yollarını da göstermektedir. duğunu söyleyerek; Türkiye’de de hilafet maka-
Unutulmamalı ki tarih ilerisini göremeyenler için mının kalabileceğini ancak saltanatın kaldırılma-
çok acımasızdır. Günlük sığ olayların girdabından sını savunmuştur.
kendisini kurtaramayanların, var olan sorunlara Bu değerlendirmeye göre zaten geçmişte de
kalıcı ve kabul edilebilir çözümler üretebilece- asıl güç hilafet makamında değil, saltanat maka-
ğini beklemek, pek gerçekçi bir düşünce olamaz. mında bulunmaktaydı.
n Çağdaşlaşmada takip edilecek çizgiyi 27
‘GAZİ MUSTAFA KEMAL’İN
Eylül 1923’te Neue Freie Presse muhabirine
BAŞARISININ ARDINDA İKİ ÖNEMLİ
verdiği söyleşide ve Cumhuriyetin ilanından he-
NEDEN VAR: ÖZGÜVEN VE
men önce Fransız gazeteci Maurice Pernot’ya
HEDEFLERİNİN DOĞRU
verdiği demeçte nasıl ortaya koymuştur?
OLDUĞUNDAN ŞÜPHE ETMEMESİ!’
27 Eylül 1923 günü verdiği söyleşide Musta-
n Savaş ve Barış adlı kitabınızın devamı olan ve
fa Kemal, çağdaşlaşmada takip edeceği yolun ne
1922-1927 yılları arasını ele aldığınız Gazi Musta-
olacağını açıkça ortaya koymuştur.
fa Kemal anlatıyor - İdealim: Çağdaş Türkiye’de,
O’na göre çağdaşlaşma için uygar milletlerle
askeri dehası ve reflekslerini korumakla birlikte
ilişkiler güçlendirilmeliydi. Çağdaşlaşmanın ad-
düşmanları bu kez diplomasi yeteneğiyle alt eden
resi ise Batı’dır.
sivil bir Mustafa Kemal’i okuyoruz.
Mustafa Kemal’e göre; siyaset ve menfaat-
Gelişmeler karşısında öncelikle duygularıy-
ler Batı’ya yönelmiş bir Türkiye’nin gerekliliği-
la hareket etmeyen gerçekçi bir liderin nasıl ol-
ni zorunlu kılıyordu. Vücutlar Doğu’da ise fikir-
ması gerektiğini ortaya koyuyorsunuz.
ler Batı’ya doğru yönelik olmalıydı.
Meclis’in görevinin saltanatı ve hilafeti kur-
Netice olarak, o gün Gazi Mustafa Kemal Yeni
tarmak veya onu yeniden düzenlemek olduğu-
Türkiye’nin ilerlemesinin gelişiminin yolunun Batı
nu düşünenlere karşı sabır ve kararlılıkla verdiği
medeniyeti ile birleşmesinde yattığına inanıyordu.
adeta bir iç savaşın anatomisini de çiziyorsunuz.
MUSUL VE KÜRTLÜK MESELESİ
Çok isabetli noktaları içeren yorumlarınıza
n Gazi Mustafa Kemal, İzmit Kasrı’nda yaptığı
katılıyorum. Gazi Mustafa Kemal’in başarısının
konuşmada Musul meselesi ve “Kürtlük meselesi”ne
arkasında iki önemli neden var. Birincisi kendi-
ilişkin hangi saptamalarda bulunuyor?
sine özgüveni tam. İkincisi ise hedeflerinin doğ-
Gazi Mustafa Kemal’in İzmit Kasrı’nda
ru olduğundan hiçbir zaman şüphe etmemesi.
İstanbul’dan gelen gazeteciler ile 16-17 Ocak
Ancak o gerçekçiliğin gereği olarak bazen
günlerinde yaptığı konuşmalar çok kapsamlıdır
beklemeyi, konuları zamana yaymaya öncelik
ve önemlidir. Konuşma konularından birisi de
veriyor. Bu süreçte de hiçbir zaman ne tedbiri ne
Musul meselesidir.
de soğukkanlılığını kaybetmiyor.
Bana göre Fransız gazeteci Berthe Gaulis, Musta-
Mustafa Kemal bu konuda şunları söylemiştir:
fa Kemal’i en iyi gözlemleyen ve yorumlayan kişilerin
FRANSIZ GAZETECİ BERTHE GAULIS:
“Musul vilayeti milli sınırlarımız içindedir... Musul
başında geliyor. Elbette bu noktada kadın oluşunun da
“MUSTAFA KEMAL BEKLEMESİNİ BİLİR,
bizim için çok kıymetlidir. Birincisi, civarında sonsuz
önemli bir etken olduğunu kabul etmeliyiz.
HİÇBİR ŞEYİ RASTLANTIYA BIRAKMAZ.”
servet teşkil eden petrol kaynakları vardır. İkincisi, bu-
Gaulis, Mustafa Kemal’i şöyle tanımlıyor: “Mustafa
n İzmir’in kurtarılışı ile Milli Mücadele’nin bir saf-
nun kadar önemli olan Kürtlük meselesidir. İngilizler
Kemal beklemesini bilir, hiçbir şeyi rastlantıya bırak-
hası kapanmıştı. şimdi yeni ve zorlu bir safha ile karşı
orada bir Kürt hükümeti kurmak istiyorlar. Bunu yap-
maz. Ağır ağır inşa eder, arada bir bilinçli bir darbe
karşıya gelinecekti.
tıkları takdirde bu fikir bizim sınırımız içindeki Kürtle-
vurur. Her olay kendi saatinde oluşur...”
Bu yeni safhada Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın uygu-
re de ulaşabilir, geçebilir. Bu fikre engel olmak üzere
lamayı düşündüğü stratejinin ana dayanağının askeri
sınırı güneyden geçirmek lazımdır.”
‘GEREKİRSE VURUŞURUZ’ DEMENİN
gücü arkasına alan diplomasi olduğunu imliyorsunuz.
Ocak 1923’te Lozan’da Musul sorununa çözüm bu-
DİPLOMATİK YOLLA İFADE EDİLDİĞİ
Özellikle yerli ve yabancı gazeteciler, yabancı as-
lunmasının zor olduğu görülüyordu. O günlerde, Gazi
BİR KRİZ YÖNETİMİ! MUSTAFA KEMAL’İN
ker ve diplomatlarla yaptığı çeşitli görüşmeler yoluyla
Mustafa Kemal o bölgede bir Kürt hükümetinin kurul-
YAKLAŞIMI GEÇERLİLİĞİNİ BUGÜN DE
diplomasiyi tüm etkinliğiyle kullandığına, yabancı ka-
masının, Türkiye için bir güvenlik sorunu yaratabilece-
KORUMAKTADIR!’
muoyu üzerinde ne denli etkili olduğuna kitapta yer
ğini düşünüyor ve bu nedenle de sınırın Musul bölgesi-
n Gazi Mustafa Kemal’in dış kamuoyuna ilişkin
verdiğiniz gazetecilerin hakkındaki izlenimleri üze-
nin güneyinden geçirilmesini savunuyordu.
yaptığı söyleşilerde altını çizdiği nokta nedir?
rinden de tanık ediyorsunuz.
Mustafa Kemal sorunun diplomasi yoluyla çözümlen-
‘GAZİ MUSTAFA KEMAL KOLEKTİVİST
Bunlardan Fransız gazeteci Berthe Gaulis saltana-
mesini istemektedir. Ancak bu sağlanamazsa, Türk ordu-
ÇİZGİYE KARŞIYDI ÇÜNKÜ...’
tın kaldırılması sürecindeki Mustafa Kemal’i gerçek-
sunu kullanmakta kararlı olduğunu da karşı tarafı inan-
n Lozan Barış Konferansı 4 Şubat 1923 ile 23 Ni-
ten mükemmel şekilde tanımlıyor. Bu tanımı burada
dırmıştır. Bunun içinde bazı askeri hazırlıkların yapıl-
san 1923 arası kesintiye uğramıştı. Tam bu sırada
da dile getirir misiniz?
masına da öncelik vermiştir. Bu,
toplanan Türkiye İktisat Kongresi’nde Türkiye, ko-
“Gerekirse vuruşuruz” demenin
lektivist çizgiye hayır derken, Batı’nın liberal iktisat
diplomatik olarak ifade edildiği
anlayışıyla arasına nasıl bir mesafe koyuyordu?
bir kriz yönetimi örneğidir. Ge-
Gazi Mustafa Kemal, üretim araçlarının kişisel sa-
çerliliğini bugün de korumaktadır.
hipliğini kaldıran ve ortak kullanmayı savunan kolekti-
vist çizgiye karşıydı. Ancak pazar mekanizmasının ye-
HİLAFET VE SALTANAT:
terince gelişmediği bir ortamda üretici katmanlar ara-
“AYRILIR” İKİLİ!
sında uyum sağlayacak dayanışma, uzaklaştırıcı ve
n Türk Devrimi’nin dönüm nok-
bağdaştırıcı meslek dayanışmasına da gerek duyuyor-
tasında Gazi Mustafa Kemal’in 1
du. Aslında, böylece Batı’nın liberal iktisat anlayışıyla
Kasım 1922’de Meclis’te yaptığı,
da arasına mesafe koyuyordu.
Türk ve İslam tarihini özetlediği
ve konuşmasının ağırlık merke-
GAZİ MUSTAFA KEMAL: ‘WASHINGTON VE
zini Arap ve hilafet tarihi üzerin-
LINCOLN’ÜN HAYAT VE ESERLERİNDEN
de oluşturduğu tarihi konuşma-
İLHAM ALDIM! İLK ON ÜÇ DEVLETLE
sına yorumunuz? YENİ TÜRKİYE ARASINDA İLGİNÇ BİR
Gazi Mustafa Kemal Paşa,
BENZERLİK VARDIR!’
Meclis’te yaptığı bu konuşma- n Gazi Mustafa Kemal’in görüşmeyi kabul ettiği
da hilafet ve saltanatın birbirin-
yabancı gazetecilerden biri de Lozan Konferansı’nda
den ayrılabileceğini ortaya koy- son günlere yaklaşırken 13 Temmuz 1923 günü
maya çalışmıştır. Hilafetin tarihi Çankaya’da kabul ettiği Amerikalı gazeteci Isaac F.
geçmişini detaylı olarak anlatan Marcosson. Mustafa Kemal Paşa’nın Marcosson’a
Mustafa Kemal özellikle Abba- ABD ile yeni Türkiye arasında kurduğu >>
10 13 Nisan 2023