Katalog

FOTOĞRAF ÖDÜLÜ: ZEHRA ÇÖPLÜ Fonda zeybek, kulakta cazgırların mânisi! İsa Çelik, Coşkun Aral, Garbis Özatay, İbrahim Yıldız ve Dr. Ersin Turan’dan oluşan seçici kurul, 21 eser arasından Zehra Çöplü’nün çektiği fotoğrafı birinci seçti. Yunus Nadi Ödülü’nü almayı “gurur ve mutluluk verici” olarak niteleyen Çöplü’yle deve güreşleri sırasında çektiği bu fotoğrafın hikâyesini, çalışmalarını, fotoğrafa bakışını ve gelecek tasarılarını konuştuk. CAFER KURT n Güzel sanatlar fakültesinde, moda tasarımı okudunuz ve uzun yıllar bu mesleği yaptınız... Moda tasarımı ile fotoğraf arasında kurduğunuz ilişkiyi anlatabilir misiniz? Bir moda tasarımcısı, toplumdaki birtakım eğilimleri ve genel yaklaşımları değerlendirip kendi yaratıcı bakış açısıyla birleştirerek giysi tasarımlarını oluşturur. Yaşanan dönemin ekonomi ile sosyokültürel durumunu ve siyasi göstergelerini de gözlemlemesi gerekir. Mesleğim gereği oluşturduğum gözlem ve analiz alışkanlığım ile estetik kaygımı, üniversite eğitimimdeki sanat altyapısıyla birleştirince; farklı bir sanat dalı olan fotoğrafla kendimi ifade etmem çok zor olmadı. ‘ANLAM GÖSTERGENİN ARKASINDA’ n Fotoğraflarınızda fonda genelde bir doğa olayını gözlemliyoruz, sis, bulutlu gökyüzü gibi... Bu kategorideki fotoğraflarınız “müphemlik” kavramını çağrıştırıyor, katılır mısınız? Eğer; müphemliği “belirsizlik” olarak algılarsak tabii ki katılırım... John Berger, fotoğrafın bir süreklilikten koparılmış bir süreksizlik olmasından ötürü her zaman bir belirsizlik yarattığını, gerçek içeriğinin görünmez olduğunu söyler. Anlam herhangi bir go¨stergenin arkasındadır ve o¨gˆrenilmeyi bekler. Fotoğrafın görülmüş olanı kaydederken, daima ve doğası gereği, görünmeyene de işaret ettiğini ve sürekliliği olan bir bütünün içinden aldığı bir anı yalıttığını, korumaya alıp sunduğunu yazar. Fotoğrafta belirsizliğe katkıda bulunan öğelerin varlığının, fotoğrafı izleyenlere yorum ve analiz adına alan açtığını, ayrıca ilginin konunun ana merkezinde odaklanmasını sağladığını düşünüyorum. n Özellikle sosyal medyadaki görünürlüğe baktığımızda son dönemde kadın fotoğraf sanatçılarının hem sayısında ve hem de ortaya koydukları nitelikli eserlerde bir artış var. Bu konudaki gözleminiz nedir? Günümüzde küreselleşen dünyanın içinZehra Çöplü ödül getiren fotoğrafı Selçuk’ta düzenlenen deve güreşlerinde çekti. Çöplü, fotoğrafı mangallarda sucukların kızartıldığı, davul zurna eşliğinde zeybek oynanırken ve cazgırların mânilerini dinlediği sırada çektiğini söyledi. de sanatta cinsiyet, etnik kimlik, inanç farklılığı, ırk gibi ayırımların artık kalmadığını düşünüyorum. Fotoğraf sanatında da kadınların başarılı olmaması için hiçbir neden yok. Yeter ki; eğitim, deneyim, teknik bilgi, estetik duyarlılık, özgünlük, sanatsal kimlik, gözlem, farkındalık konularında oluşturdukları donanımı yetenekleriyle birleştirip eserler ortaya koyabilsin. Günümüzde, üniversitelerde fotoğraf bölümlerinin kapatıldığını düşününce bu yol çok daha zor. Her fotoğraf çekeni, fotoğraf sanatçısı olarak nitelendiremeyiz. Asıl sorun, fotoğrafın üretilmesinde değil, fotoğrafın izleyicisine ulaşması ve değer bulmasında. Aslında “zaten var” olan kadın fotoğrafçıların sosyal medyanın hayatımıza çok yoğun girmesiyle keşfedildiğini düşünüyorum. ÖDÜL KAZANAN FOTOĞRAFIN HİKÂYESİ n Yunus Nadi Ödülü’nü kazandığınız fotoğrafın hikâyesini anlatabilir misiniz? Ülkemiz, çok büyük kültürel çeşitliliZEHRA ÇÖPLÜ Uzun yıllar moda tasarımcısı olarak çalıştı. Fiap Bienallerinde ve Dünya Kupasında çok kez Türk milli takımında yer aldı. Ulusal ve uluslararası yarışmalarda çok sayıda ödül ve madalya kazandı. Yurtiçi, yurtdışında karma sergilere katıldı, ulusal yarışmalarda jüri üyeliği yaptı. Geometrik Yalnızlık kitabını kaleme aldı. Halen, Fotogen Fotoğraf Sanatı Derneği Yönetim Kurulunda Başkan Yardımcısı olarak görev yapıyor. ğe ve zenginliğe sahip. Fotoğrafçılar için de bu çeşitliliği fotoğraflayabilmek büyük şans. Ben de dönem dönem hem yurtdışında hem de ülkemizde kültürel etkinliklerin fotoğrafını çekiyorum. Ödül alan fotoğraf tarihsel mirası, coğrafi konumu, deve güreşi arenasıyla büyük önemi olan Selçuk deve güreşleri sırasında çekildi. Burası; Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde ortalama 60 farklı yerde yapılan deve güreşlerinin en popüleri. Bu fotoğraf bir tarafta binlerce insan heyecanla güreşleri izlerken, diğer tarafta duman altında mangallarda sucukların kızartıldığı, seyyar satıcıların arasında, davul zurna seslerinin içinde zeybek oynanırken, cazgırların mânilerini dinleyerek çekildi. n Yunus Nadi Ödülleri için düşünceniz nedir? Benim de çok önemsediğim, Türkiye’de sanat alanında verilen ilk ödül olan Yunus Nadi Ödülünü Fotoğraf dalında almanın haklı gurur ve mutluluğunu yaşıyorum. Bu ödülün varlığı ile devamlılığını sağlayan Cumhuriyet gazetesine ve takdir eden değerli jüri üyelerine teşekkür ederim. n 8 5 Kasım 2020