Katalog

1 8 M A Y I 8 0 0 0 • Fethi Naci, bu haftaki 'Eleştiri Günlüğü'nde, eleştimnenliğinin ilkörneğine biryolculuk gerçekleştiriyor 3.sayfada • Sennur Sezer, A. Muhip Dıranas'ın şiirierini değerlendirdi 10. sayfada • Hakan Alpin, Özlem Kurdoğlu'nun bilimkungusunu irdeledi. . .15. sayfada ü Şiir Atlası, bu hafta Meksika'lı birozanı konuk ediyor sayfalanna 18. sayfada Cumhuriyel P k V K % I Z E K Arkeoloji kitapları Arkeoloji kitapları son yıllarda büyük bir patlama yaşıyor ve rekora koşuyor. Anadolu'nun antık tarihi, müzeler ve yabancı arkeoloji kitapları meslek dışındaki okurun da ilgisin çekiyor. Bu haftaki sayımızda son yıllarda bu alanda yayımlanmış otuz beş kitabı tanıtıyoruz okurlarımıza. • OZGEN ACAR er yıl 1824 Mayıs tarihleri arasında "Müzeler Haftası" kutlanır. Bu hafta boyunca müzeler ücretsizdir. Son biriki yıl öncesine kadar müzeleri ziyaret edenler değil kitap, kartpostal dahi bulamazlardı. Üçbeş yüdır müzelerin yayımladığı bilimsel ve rehber kitaplarda önemli bir artış gözleniyor. Avnca kültür müdıirlükleri de kentlerini tanıtan yayınlara başladılar. ABD dışında dünyada yalnızca Türkiye'de, her yıl "Uluslararası Arkeoloji, Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu" düzenleniyor. Bu nedenle, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü yerli ve yabancı bilim adamlanndan övgü alıyor. Amerika'da yayımlanan"Arkeoloji" Dergisinin bir başyazısı da bu övgüye ayrılmıştı. Türkiye'de kazı, araştırma yapan arkeologlar ve arkeometri uzmanlan bu sempozyuma saydamlar eşliğindeki bildirileri ile meslektaşlarına bir yıl boyunca ne yaptıklarının hesabını veriyorlar. Sempozyum bu yıl 2226 Mayıs tarihleri arasında Izmir'de düzenlenecek. Gerek Müze Haftası ve gerek Uluslararası Arkeoloji Sempozyumundan yararlanarak Kitap dergimizin bu sayısında, son bir yılda elimize ulaşan bu alanla ilgili kitapları tanıtmak istedik. Bu yazı, eleştiriden çok bu kitapları okura tanıtım amacını güdüyor. Geçen yıl "Bir patlamanın yaşandığı alan arkeoloji kitapları' başlığı altında 21 kitap tanıtmıştık. Bu ytl 35 kitap. Bu artış bile bu alandaki gelişmenin büyüklüğünü ortaya koyuyor. bu sözcuk seçimınin otekı ışyerlerıne de örnek olmasını anımsatmak istedik. Kitapta, Kaniş'teki kazılarda Adı KültepeKaniş/Neşa Sarayları ve Mabetleri, Yazart. Tahsin Özgüç Yayımlayan. Türk Ta bulunan saraylar ile tapınakların mimari tanımlamaları, çağdaşı Acemhöyük ve Mezopotamya yapıları ile de nh Kurumu ISBN 9751610664 Say/a160 kıyaslanıyor. Kentin bulunduğu höyüğün toprağı KayseriKültepe'de yarım yüzyüı aşan kazıları ile 1929'a değin gübre, Karum ise tana olarak Kullanîlmış. Anadolu arkeolojisınde önemli bir ad olan Prof. Dr. 19. yy'ın sonlarından itibaren yabancı araştırmacılar, Tahsin Özgüç, bu kentteki saray ve tapınakları irdeliçivi yazılı tablet bulmak amacıyla kazarak yıkıma neden yor. Özgüç'ün arkeoloji dünyasınca yıUardır beklenen olmuşlar. Özgüç, Kaniş'e ilk kez 1937'de öğrenciyken kitaplanndan biri olan bu yayınTürkçeîngilizce hazırgitmiş. Kitapta sarayların yanı sıra, kentin tarihi ve ilişlanmış. Kitabın ekindeki resim, çizim ve planlar yakkileri, buluntular ve önemi hakkında bilgiler de verilaşık 150 sayfayı buluyor. Türkiye'de son yıllarda, iş yeryor. Kaniş sarayının en önemli işlevlerinden birinin lerine, mağazalara gavurca adlar koymak bir marifet saAsur'dan ithal edilen tekstil ve kalay gibi malların deyüıyor. Ankara'daki, modern iş merkezi "KarurrTun netimi olduğu anlaşılıyor. Mallar, önce sarayda görülüp, adının anlamını çoğunluk bilmez. Anadolu kökenli bir denetlenmesi amacıyla orada depo ediliyor. Vergilerin sözcük olan Karıım, IÖ 2. binyılda Kültepe'deki Kahesaplanıp ödenmesinden sonra mallarındışarı çıkarıniş antikkentinin yanında Asurlu tüccarlarca kurulan lıp halka satılmasında bir gümrük binası islevi de görübir dış mahalle konumundaki tecimsel yerleşmenin adı yor. Dünyaca ünlü Karum arşivlerinde bulunan çivi yaidi. Doğru bir yaklaşımla Anadolu tarihinden alınan YayıncııiKta rekora koşan bir özel alan KITAP H zılı tabletlere göre saray dokumadan yüzde 5, kalaydan da yüzde 3 vergi alıyordu. Tunç yapımında, bakır i.adar önemli olan kalay Anadolu'da bulunmadığı iyn Asurlu tüccarlar bu madeni daha doğudaki ülkelerdeıı Kayseri'ye getiriyorlardı. Saray, dokumaların yüzde onunu öncelildi satın alma hakkına sahipti. Değerli taş ve lüks malların ticareti yasaklanabiliyordu. Bir kraliçenin bir Asurlu tüccarı kaçakçılık suçundan hapse attırdığı biliniyor. Demek ki kaçakçılık Anadolu da en azından dört bin yıllıkbir gelenek! Araştırmalarda, Kaniş sarayının büyük bir yangından sonra terk edildiği saptanıyor. Kitapta en eski Hitit yazılı belgesinin Kral Anitta'nın metni olduğu anımsatüıyor, bu arada saraydaki görevliler hakkında da ilginç bir liste veriliyor. Saray erkânı asa başı, sofra başı,Tcadeh taşıyan başı, silahlar başı, komutanlar, pazar başı, depolar başı, bahçıvanlar başı, marangoz başı, dericiler başı... Böylece sarayda kapsamlı bir iş bölümü ve dolayısıyla bürokrasinin Devamı 4 sayfada. CUMHURİYET KİTAP SAYI 535