Katalog

G E R İ Y E BAKIŞ DÜŞÜN BUL Yeni bir baskı makinesi: Rotatif Yuz seksen yıl önce 1811'in nisan ayında Alman mucit Friedrıch Koenıg ve yardımcısı Andreas Bauer, rotatif baskı makınesını ıcat etmıştı Eskı basım makınelerınde, baskısı yapılacak satırların dızılı olduğu klışe, metal bir çerçeveye tespıt edıldıkten sonra mürekkepieniyor ve üstune kâğıt konuluyordu. Kağıdın üzerınden belırlı bir basınçla geçirilen döner merdane, baskıyı gerçekleştiriyordu Söz konusu yöntemle günde en fazla 300 nusha baskı yapılabiliyordu Koenıg, 1803 yılından berı yaptığı çalışmalarda buhar gücü ve dışlı çark sıstemını kullanarak baskı kapağının inip kalkmasını, klişe yatağının ılerı geri hareketını ve klişenın merdaneler yardımıyla murekkeplenmesını tek bir mekanık döngüyle gerçekleştırdı. 1811'de ıse baskı kapağı yerıne uzerıne kâğıt sarılı bobınler kullandı Kâğıt sarılı bobınlerın dönmesı nedenıyle "rotatif" adı verılen makıne, daha prova baskısında saatte 400 baskı hızına erişti Koenig kısa zamanda makinesine yenı baskı sılındırleri ekleyerek saatte 1600 baskı sağlamayı basardı. Rotatif baskı maklnesının ıcadını matbaanın "rönesansı" sayabılırız, çunkü bu, yaklaşık 500 yıldır baskı teknığınde temel yöntemi geliştiren en önemlı ılerlemedır. Londra'da basılan The Tımes gazetesi, rotatıfle basılan ilk gazetedir. Gazetenın sahibı John VValter, Koenıg'ın buluşunun önemini kavrayarak basımevl için rotatif ısmarladı. İlk defa 29 Kasım 1814 tarihinde Londra'da rotatif baskı tekniğiyle çıkan The Times gazetesi bu yeniliği okurlarına bildlrmişti: "Bu sabah okuduğunuz gazete, dün gece yenı makınemizde çok kısa şürede basılan bınlerce gazeteden biri. İnanılması guç bir sıstemle adeta canlı bir varlık gıbı çalışan bu yenı ıcat, ısçılerı ağırbir yükten kurtarmanın yanında ınsandan daha hızlı ve daha kalitelı çalışıyor. Basımevinde sayfayı hazırlayıp baskıya verdikten sonra bize yapacak iş kalmadığını soytemek, abartma sayılmaz. ( .) Veni ma \ A/M BU ACAM, YAMİ VAMC klne, kâğıt verildikten sonra baskiyla ilgili tum ışlemlerı kendisı yerine getıriyor. Makınenın mucıdıyle yaptığımız patent anlasması uyarınca bu yenı ıcat yalnızca bizim matbaamızda kullanılacak " Rotatıfler, The Tımes gazetesınde elle baskı yapan eskı tıp 16 makınenın yerıni alacak ve basımevınde çalışan 32 ışçının ışsız kalmasına neden olacaktı Bu yüzden makınelerın montajı basım ısçılerınden gizlendı Nitekim sonraki yıllarda birçok basımevınde kurulan yeni rotatifler, işsiz bıraktıkları basım ışçilerı tarafından parçalanacaktı On dokuzuncu yüzyılda mekanık dokuma tezgâhları da benzerı hücumlara hedef olmuştu D Doğum günümde kaç kartım vardı? Bir yıl, doğum günumde gönderilen kutlama kartlarını saklamaya başladım Koleksıyonum bugüne kadar glttıkçe zengınleşti. Her yıl, doğum gunumde kartları saydıgımda, sayı, geçen yıl doğum günümde sahip olduğum kart sayısı ıle bir yıl önce sahıp olduğum kart sayısı toplamına eşıttı (örneğın, 1985'te doğum gunumdekı toplam kart sayısı, 1984'tekı ve 1983'tekı toplam kart sayısına eşıttı) Kızımla benım doğum gunümüz aynı. 1985'tekı kartlarımın sayısı, kızımın yaşının dört katına eşıttı. Bu yılkı doğum günumde Ise kartların sayısı yaşımtn dörtle çarpımına eşrtti Bu ıkı durumun dışında, kartlarımın sayısı yalnızca bırkez dörtle bölünebilıyordu; bu da oğlumun doğduğu yıldı Bu yılkl doğum günümde kolleksıyonumda kaç kart bulunuyordu? Kızımın doğduğu yıl, (eğer varsa) kaç kartım vardı? Çözümler, kazananlar 14 5 6 9 6 6 1 308 1 5 09 1 3 08 2 01 6 1 96 2 "Harfli Bölme" sorusunun yanıtı rBehiçAk 546 32 7 2 19 "Felufenin Temel DisipliırierT Mtabını kazananlar NHüter Yıldınm Istanbul, ilkor Ç. Köpük10 Ankara, All KMIMI Çatln Istanbul, Aydın Blngttl Ankara, Ismall Çalbaş Istanbul, Feray Uygun Izmır, Hatlca Söytoll Antalya, Muttafa Karahan Elazığ, S«lçuk Çagda* istanbul, Gürael Karcı izmır, Najla Ortiangazi Ankara. All Rıza Şlşman Samsun, Zeynep Yıldız Antalya, Ayf* Tülü Istanbul, Vahap Aslan istanbul. özgiil Kurt Ankara, Glzenl Atabey Çankırı, Sallh Paaah Trabzon, Muzaffar Çellk Izmır, Haaan Uludag Adana Van Ceulen'in esrarı van Ceulen, Pı sayısına takan' sayısız matemalıkçıden bırısıydı Odasında bulunan çem ber ıçındekı artıgen, Pı değerını hesaplamak ıçın Arşimed'den bu yana kullanılan bir yöntemln uygulamasıydı çapı 'bir' otan bir daırenın ıçıne yerlestırılen bir polıgonun (çokgon) çevresı Pı'yı verlr Tabıı, Pı'nın gerçek değerıne yakın bir değer elde etmek ıçın çokgenın kenar sayısını 'çok' tutmak gerek Bu bir altıgen olursa, Pı»3 olur Van Ceulen'in 32 254 212 720 kenarlı çokgenı nin çevresı ıse bıze Pı'nın yırmi basamaklı değerını verır Pı'nln bıldığımız 3.14 şoklındekı uç basamaklı degerı ıse 96 kenarlı bir çokgen yoluyla elde edllebılır Van Ceulen'in mezarı üstundekı 233 rakamları ıse, ölmezden az önce, Pı sayısının otuzıkı basamağına eklediğı son üç basamağı gösterıyor 1989'da Ise Chudovsky Kardesler Pı sayısının degerını bir mılyar onbır mılyon yuzdoksanaltı bın altıyüzdoksanbır basamak ıçın hesapladılart /Vrıntılannı daha sonra anlatmak üzere 20215 Demek SAVAŞ'tan korkuyorsun ha? Birpsıkolog olarak söyleyebilırim kı bu, kendinle BARIŞIK bir kışıliğın olmadığını gösterıyor...