Katalog

17 ŞUBAT 2012 CUMA SAYFA HABER 3 'Reklamınızı yapmayın' genelgesi Yaşlı adam donmak üzereyken bulundu HURİYE MAZİ/AFYONKARAHİSAR AKDENİZ İKTİSAT Yrd. Doç. Dr. MUSTAFA ŞANLI sanli@akdeniz.edu.tr www.mustafasanli.info 89. YILINDA “TÜRKİYE İKTİSAT KONGRESİ” “Ekonomi demek her şey demektir. Yaşamak için, mes’ut olmak için, insanlığın varolması için ne gerekiyorsa, bunların tümü demektir.” Gazi Mustafa KEMAL 17.2.1923, İzmir Temel soru şu: “Türkiye İktisat Kongresi” nedir ve neden toplanmıştır? Kongre’nin o gün ve bugün için anlamı ve önemi nedir? 1. “Ateşin ve ihanetin içinde” emperyalistlere karşı dört yıl süren Ulusal Diriliş Savaşı’nın sonunda, “boyunlarında hilafetin ölüm fermanları, başlarında zafer tacı” ile muzaffer Komutanlar İzmir’e girmişlerdir (9 Eylül1922)! Daha barut kokusu Vatan topraklarında dururken, henüz Devlet kurulmamışken, hemen ülkenin imarı ve yüzyıllarca umursanmamış iktisadi stratejisi hesaplanmaya başlanmıştır. İktisat Vekili (Bakanı) M. E. Bozkurt’un “... meslek adamlarını… doğrudan doğruya memleketin vicdanını… dinleyerek bir program vücuda getirmek lazım” düşüncesi ile İzmir’de bir iktisat kongresi planlanmıştır (12 Kasım 1922). (Elbette Kongre’ye içerden ve dışardan karşı çıkanlar olmuştur). 2. Kongrenin amaçları, i) kurulacak devletin iktisadi ana stratejisini belirlemek, ii) bu stratejinin oluşumunda iktisadi birimleri (halkı) söz sahibi yapmak, iii) bilinen iktisat teorilerinden farklı olarak Türkiye’ye özgü iktisat programları geliştirmek, iv) İçişleri Bakanlığı, bir genelgeyle hizmet tanıtımı adı altında reklamını yapan belediye başkanlarını uyardı. Bakanlık, “Asli görevlerin reklamı yapılmasın” dedi FARUK KESKİN A fyon’da 5 derecenin yaşandığı geceyi Otpazarı Camia şadırvanında geçiren bir kişi ölümden döndü. Donmak üzere olan yaşlı adamın, ailesi bakmadığı için sokakta kaldığı öğrenildi. Çevrede bulunan esnafın öldüğünü sandığı yaşlı adam için polis ve 112 acil servis arandı. 112 acil servis ekiplerinin gelerek müdahale ettikleri yaşlı adam, hastaneye kaldırıldı. İ çişleri Bakanı İdris Naim Şahin, bir genelge ile belediyelerin yatırım ve hizmetleriyle ilgili yaptıkları tanıtım faaliyetlerinde, başkanların ön plana çıkarılmamasını istedi. 09.02.2012 tarihini taşıyan ve 81 İl Valiliği ile Teftiş Kurulu Başkanlığı'na gönderilen basanlık genelgesine göre, bundan böyle yol, kaldırım yapımı, asfalt yenilenmesi gibi belediyelerin asli görevleri olan rutin hizmetler için de tanıtım yapılmayacak. Belediyelere ait reklam panolarında, kutlama mesajları yayınlanırken bile başkanın adı ve fotoğrafı ön plana çıkarılamayacak. Kişi değil hizmet önde olacak Tanıtım faaliyetlerinde kişilerin değil, hizmetlerin ön plana çıkarılması uyarısının yer aldığı genelgede, şöyle denildi: “Bakanlığımıza; Belediyeler tarafından gerçekleştirilen tanıtım faaliyetlerinde bedenin ya da üretilen hizmetin tanıtımından ziyade hizmeti sunan belediye başkanının fotoğraf ve isminin ön plana çıkarıldığı, tanıtım hizmetleri yapılırken kamu kaynaklarının israf edildiği şeklinde yakınmalar intikal etmektedir. Belediye başkanının şahsi tanıtımının yapıldığı düşüncesine sebebiyet verebilecek uygulamalardan özenle kaçınılacaktır. Genelge hükümleri tüm belediyelerce hassasiyetle uygulanacak, bu konuda gerekli gözetim ve denetimler ise Valilikler ve Bakanlık denetim elemanlarınca gerçekleştirilecektir.” dünyaya (ve Lozan’da karşımızdakilere) kapitalist sistem içinde olacağımız ve Sovyet Blokunda yer almayacağımız mesajını vermek, olarak sayılabilir. 3. Batı Trakya, Boğazlar, Musul, Osmanlı Borçları, Kapitülasyonlar konularında emperyalistlerin dayatmaları kabul edilmeyince, 20 Kasım 1922’de başlayan Lozan Konferansı 4.2.1923’te kesilmiştir. Her il ve ilçeden 7 temsilci (3 çiftçi, 1 tüccar, 1 zanaatkar, 1 bankacı ve 1 amele) olmak üzere 1135 temsilci ile 17 Şubat 1923 günü İzmir’de “Türkiye İktisat Kongresi” toplanmıştır. Kongre 4 Meslek Komisyonu (çiftçiler, tüccarlar, sanayiciler, işçiler) biçiminde ayrı ayrı çalışmış, öneriler Genel Kurulda “Misaki İktisadi (Ekonomi Andı) Kararları” olarak Hükümet’e sunulmuştur. Ulusal çıkarlara uyan yabancı sermaye benimsenmiştir. 4. Aynı zamanda büyük bir toplumsal hareket olan bu Kongre ve Kararları, ulusal değerlere ve toplumsal iktisadi kaynaklara önem veren, kalkınmanın ancak iç dinamiklerle gerçekleştirilebileceğini gösteren çağının en önemli belgesidir. 5. “Hala evrensel geçerliliği olan ve yarı sömürge toplumlara yol gösteren” konuşması ile Gazi Mustafa Kemal’in açılışını yaptığı Kongre, insanlık tarihinde birçok yönden ilktir: Hepsi ilk kez olmak üzere, i) bir İktisat Kongresi yapılmıştır, ii) kurulacak Devlet’in ana stratejisi belirlenmiştir, iii) Farklı meslek sahipleri/ farklı sınıflar bir araya gelip ortak çıkar belirlemişlerdir, iv) bilime katkı olabilecek nitelikte, bilinen liberal öğretiden farklı, özgün bir iktisadi anlayış belirlenmiştir. Bu anlayış iktisat bilimi tarihinde sonradan “ithal ikameci strateji” olarak anılacak ve 1950’lerde kuramsal olarak konuşulacak, 1960’larda uygulanacaktır. Bugün ağır eleştirilen ulusal ekonomi, böyle bir çağdaş anlayış ile biçimlenmiştir. Bugün çağdaş anlamda kalkınma ve gelişme, hala 89 yıl önceki Kongre Karaları doğrultusundadır. C MY B C MY B