Katalog

2 SAYFA 29 EKİM 2012 PAZARTESİ arihte ilk kurban Arap topraklarında milkonusunu irdeleyonlarca hayvanın telef edilSALİH yen düşünür Plamesini gazetelerden okuMERCANOĞLU muştuk bir dönemler; kurtondur. Platon, kurbanı tansmercanoglu@gmail.com banların hedefine gitmedirılara sunulan bir armağan ğini, post ticaretinin siyasi boolarak belirtir. yutunu, yardım kampanyaKurban türleri de ilk ları adı altında cemaatlere akkez Antik Yunan’da Thetarılan paralar vs…. ophrastus tarafından sı? ? ? nıflandırılmıştır. Bu düBakmamız gereken bir şünür, övgü, teşekkür, ribaşka boyut da şu: ca ve ölülerin ruhuna sunulan kurban olarak dört Hayvan yetiştiriciler hayvanları doğal ortamlasınıflama yapmıştır. rından koparıp, bin bir eziyetle, işkenceyle, ilaçla onKurban tüm inançlarda vardır, çünkü kurban on ları piyasaya sürüyorlar. ları tanrıya ulaştırmanın en somut yoludur. Yani bu; ‘kesilen hayvan, doğumundan kesileKimi düşünürlere göre iki çeşit kurban vardır. ne kadar acı çekmiş, özgür olamamış bir canlıdır’ deKanlı ve kansız. mektir. Kanlı kurban, insan ve hayvan kesiminden bir İzleyen var mıdır, bilmiyorum? Bağımsız bir inmiktar kanı akıtma geleneğidir. ternet gazetesi var T24. Bu gazete, “keşke somut olaKansız kurbanlar ise, çeşitli yiyecek ve içeceklerin rak elle tutulur bir gazete olsaydı” dedirtiyor insatanrıya sunulmasıdır. na. İlkel toplumlarda ilk av, yada ilk doğan çocuk Geçenlerde bu gazetede Bülent Şık’ın şık bir yatanrıya kurban edilirdi. İlkel insana göre ilk av ya zısını okudum. Biz ve Onlar başlığı altında kısa ama da ilk çocuğun adak olması bereketi de beraberin vurucu bir şekilde hayvan ve insan arasındaki farde getirmesi demekti. kı, hayvanlar üzerine çıkan yasanın içeriğini, hayvan Aslında bu bir değiş tokuştu ve “ben veriyorum haklarını… sen de ver (Do ut des)” anlamına gelmekteydi. Şöyle diyor Şık: “ İzleyenler hatırlarlar, ‘Son MoUygarlıklardan kimisi, “ben sunmazsam tanrı bi hikan’ isimli filmde bir geyik avı sahnesi vardır. Avzi yiyecektir (Mezepotamya”, kimisi “günahları cılar öldürdükleri geyiğin başında toplanır ve onu mızdan ancak kurbanla arınırız (Asur)” ve kimisi öldürdükleri için af diler, yaşarken ne kadar cesa“kan aksın bu tanrı için yeter (Sümer)” gibi ne retli ve onurlu olduğundan söz eder ve sonra ruhu denlerden dolayı kurban kesmişlerdi. için dua ederler. Sonuçta o geyik de eti veya postu Eski Türklerde ise bulgular, insanın kurban edil için avlanıyor olmasına rağmen, insanın onunla kurmediği yönündedir.. Yani Türk kültüründe insanı duğu ilişki bambaşkadır.” kurban etme ritüeli hiç olmamış. Doğanın bir parçası olduğunu bilen bir uygar? ? ? lığın hayvanla kurduğu bu ilişki kapitalizmin hem Milli olmayan tüm bayramların kökeninde din doğayı hem de bu gibi uygarlıkları tahrip etmesiysel bir motif vardır. le ortadan kalkmıştır. Bayramı, “Şiirsel dinîmitolojik eski gelenekte, Günümüzde kurbanlıklar artık doğal ortamlarda kutsal ideale son derece bağlılığıyla tanımlanan za yetişmiyorlar… man kesiti”* olarak belirtmiş C. Beydili. Onlar, canlı olarak değil de hayvan sınıfının bir Anadolu halkında o kutsal ideal tasavvuftur. Ya türü olan insanın et ihtiyacı olarak görülüyor ve öyni Tanrı yeryüzündedir ve bayrama katılır. le yetiştiriliyorlar. Anadolu halkı, Kürtdü, Türkü, Ermenisi, Yezidisi Bayram günleri haberlerde sık sık görürsünüz kaile o kadar renkli bir halk ki, kurbanı bayrama, bay çan kurbanlıkları kovalayanları. Sonunda köşeye kısramı paylaşmaya çevirmekte ustadır. tırıp onları kimi zaman öfkeyle, kimi zaman gülerek Ölülerini güzelleştirmek için mezarlarına çiçek yakalayanları. koyacak kadar renkli ve güzel. Klasik bir söz, “nerde eski bayramlar”. Aslında, mezara çiçek koymak da bir tür kurKlasik ama güzel bir söz. bandır. Kansız kurban. Eski Türkler buna “saçı” derEn azından, geçmişe oranla yaşadığımız ülkede lerdi. şu an nereye geldiğimizi anlatıyor. ? ? ? Ama dinleyen kim? Gün geçtikçe bayramlar da kültür emperyaliz*Türk Mitolojisi, Ansiklopedik Sözlük, Celal minden nasibini alıyor. Beydili, Yurt y. 638 s. T KURBAN C MY B