Katalog

2 7 HAZİRAN 2019 CUMA [email protected] Haber KONUK YAZAR AHMET GÜREL Atatürk Araştırmacısı Anılarla Gazi İzmir’de İzmirliler, ören yerlerini, müzeleri ve anı evlerini gezerek, kent kültürüne sahip olunacağını ve de bu şekilde gerçek İzmirli olunacağını çok iyi bilirler. Bu kültür, onların okul çağlarından başlayarak ve defalarca gezerek edindikleri bir olgudur. Bu bağlamda, İzmir’de; Atatürk’e, Latife Hanım’a, Zübeyde Hanım’a, İsmet İnönü’ye ait 7 müze ve anı evi vardır. Atatürk’ün 16 kez İzmir misafirliğinde, 146 gün kaldığını ve bu ziyaretlerinde: 91 günü Uşakizade Köşkü’nde: 38 günü Naim Palas’ta: 3 günü İplikçizade Köşkü’nde: 1 günü Kordonboyu’ndaki bir doktorun evinde; 2 günü Göztepe’deki Vali Konağı’nda; 1 günü Buca Forbest Köşkü’nde ve 8 günü de Çeşme’de kalmıştır. 1905 yılında, Harp Akademisi’nden mezun olan Mustafa Kemal’in, Şam’a sürgün edilirken ve dönüşünde de Trablusgarp’a giderken üç kez İzmir’e uğradığı bilinir. 9 Eylül 1922 günü, muzaffer komutan ve arkadaşları, Belkahve’ye vardıklarında yaşananları gazeteci Ruşen Eşref, şöyle anlatır: “Hiçbirimiz Belkahve’den ayrılamıyorduk. ...Mustafa Kemal ve silah arkadaşları, o noktadan İzmir’i uzun uzun izliyorlar ve Kadifekale’ye Türk bayrağının çekilişini o noktadan görüyorlar. İlk hedefleri olan Akdeniz’i işgalden sonra görüyorlardı. O sevinç anlatılamaz ve yaşanamaz sanırım.” Gazi’nin gerçek manada İzmir’e ilk gelişi olan 9 Eylül 1922 günü anısı, Bornova Belediyesi, Belkahve Ata Anı Evi’nde, Milli Mücadele yıllarına ait objeler ve işgal ve kurtuluş yıllarını anlatan kısa filmlerle canlandırılmıştır. 10 Eylül 1922 gecesi, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Karşıyaka’daki İplikçizade Köşkü’nde kalması planlanmış ve ona göre hazırlıklar yapılmıştır. Gazi’ye, konağın çalışanları, Yunan Kralı Konstantin’in Türk bayrağını çiğneyerek konağa girdiğini anlatırlar. Bu nedenle, konağın merdivenine Yunan bayrağını serdiklerini belirten hizmetliler, Gazi’den Yunan bayrağını çiğnemesini isterler. Ruşen Eşref (Ünaydın) Bey, bu anı şöyle anlatır: “Bir milletin istiklalinin timsali olan bayrak çiğnenmez!.. Ben onun hatasını tekrar edemem dedin. Onu yerden kaldırttın ve bembeyaz mermerlere basarak içeri girdin. İşte, sen İzmir’e ilk gün zaferinle böyle girdin.” Gazi, İplikçizade Köşkü’nde; 101113 Eylül günleri kalmıştır. 12 Eylül gecesi, bir doktorun evinde kalmış, ama neresi olduğu belli değildir. 13 Eylül 1922 Çarşamba günü saat 14.15’te, Ermeni Mahallesi’nde başlatılan ve rüzgarın etkisiyle tüm Frenk Mahallesi’ni saran yangın, hızla İzmir’e yayılmış ve Basmane’den Punto’ya (Alsancak) kadar olan 2 bin 600 dönüm bir sahada 25 bin evin yanmasına neden olmuştur. O süreçte; Karşıyaka İplikçizade Köşkü, Gazi’nin gece karargâhı, şimdiki Atatürk Müzesi de gündüz karargâhı olmuştur. Ama iki konak arası gidiş gelişlerin emniyetli olmayışı nedeniyle, Gazi’nin Kurmay Başkanı Albay Asım (Gündüz) Bey, yeni bir karargâh arayışına ihtiyaç duymuştur. Gazi, Uşakizadelerin konağında Gazi Mustafa Kemal Paşa, Latife Hanım’ın daveti üzerine ilk kez 13 Eylül 1922 günü, Uşakizade Köşkü’ne gelerek, Latife Hanım ile tanışmıştır. Gazi, Alsancak’taki karargâhına döner ve öğleden sonra büyük İzmir yangını başlar. O gece, İplikçizade Köşkü’ne dönen Gazi, 14 Eylül 1922 günü, davet edildiği Uşakizade Köşkü’ne gelmiştir. İzmir’in neredeyse tamamının yanmasıyla başlayan bu misafirlik, onun ve Latife Hanım’ın hayatlarında büyük değişikliklere neden olacaktır. Gazi’nin ikinci kez köşke gelişi evlilikle sonuçlanacaktır. Bu ilk gelişinde 16 gün köşkte kalan Gazi, köşkü “Başkomutanlık Karargâhı” olarak kullanmıştır. Bu süreçte yerli ve yabancı birçok devlet adamı ve gazeteci, köşkte Gazi Mustafa Kemal Paşa’yı ziyaret etmiştir. Latife Hanım Anı Evi Gazi, zaferden sonra, evlenmesini çok isteyen annesine, “İzmirli bir kız ile evleneceğim” diye yanıt vermiştir. Zübeyde Hanım’ın bozuk olan sağlığı için doktorlarca İzmir’e gitmesi önerilmiştir, bu seyahat ona gelin adayını görme fırsatını da vermiştir. 18 Aralık 1922 tarihinde Karşıyaka’ya gelen Zübeyde Hanım’a, Başyaver Salih Bozok ve eşi eşlik etmiştir. Karşıyakalılar, istasyonda Zübeyde Hanım’ı iyi karşılamış ve çok yakınlık göstermiştir. Ne yazık ki Zübeyde Hanım, hekimlerin ve Latife Hanım’ın itinalı bakımlarına rağmen, 14 Ocak 1923 tarihinde vefat etmiştir. Annesinin ölüm haberini Eskişehir’de alan Gazi Mustafa Kemal Paşa, önceden planlanmış programına devam ederek, önce İstanbul basını ile İzmit’te buluşmuştur. Daha sonra her uğradığı yerde başsağlığı dileklerini kabul ederek, 27 Ocak 1923 günü sabahı özel treniyle Karşıyaka’ya ulaşmıştır. Günümüzde “Latife Hanım Anı Evi” olarak isimlendirilen bu köşk, Uşakizade ailesi tarafından çiftlik evi olarak yaptırılan; bodrum dahil üç katlı bir yapıdır. Ulu önder Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın, 28 gün yaşayıp hayatını kaybettiği köşk, Karşıyaka Belediyesi’nce 09 Temmuz 2008 tarihinde “Latife Hanım Anı Evi” olarak ziyarete açılmıştır. Göztepe’deki köşkte evlendiler Gazi Mustafa Kemal Paşa, 29 Ocak 1923 günü İzmir Göztepe’deki köşkte Uşakizade Latife Hanım ile evlenir. Bu evliliği, üç yıl sonra gerçekleşecek Medeni Kanun’un başlangıcı olması nedeniyle çok önemlidir. O günün dini gerekleriyle kıyılan bu nikâh, ileriye doğru yapılacak birçok reformun müjdesi olmuştur. Nikâh şeklini değiştirdiği halde beğenmeyip ve içine sindiremeyen Gazi, Asım Bey’e dönerek “İnşallah zaman olur, nikâhı vali bey kıyar” demiştir. Paşa’nın hastalığı Gazi, ilk kalp krizini, Cumhuriyetin ilanından 13 gün sonra geçirmiştir. Gazi’nin 11 Kasım 1923 günü geçirdiği kalp krizi, Çankaya’da öğle yemeği yerken gerçekleşmiştir. Latife Hanım, Dr. Neşet Ömer’in de yardımıyla Gazi Mustafa Kemal Paşa’yı İzmir’e “hava değişimine” gitme konusunda ikna etmiştir. Böylece, karıkoca daha önce de olduğu gibi, birkaç gün de olsa İzmir’de baş başa kalacak ve Latife Hanım, bu seyahatle Gazi’ye “koruyucu bir dinlenme” olanağı sağlamış olacaktı. Gazi’nin dinlenme amacıyla yaptığı bu İzmir ziyaretinde, ilk milli banka olan İş Bankası Uşakizade Köşkü’ne fikren kurulur. İsmet İnönü Anı Evi ve Kitaplığı  İsmet İnönü’nün hukukçu babası Reşit Bey’in ilk görev yeri Çatalca’dır. İstanbul’da Cevriye Hanım’la evlenen Reşit Bey, İzmir Adliyesi’ne sorgu yargıcı yardımcısı olarak tayin edilir. İsmet Bey, 1884 yılında, günümüzde “İnönü Evi Müzesi” olan dayısının evinde dünyaya gelmiştir. Ev, İzmir Valisi Kemal Nehrozoğlu’nun büyük çabasıyla ve İl Özel İdaresi’nin de maddi desteğiyle restore edilmiştir. İnönü Evi Müzesi, 24 Temmuz 1999 günü ziyarete açılmıştır. 9 Eylül 2000 tarihinde, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nce sokağa, “İnönü Sokağı” adı verilmiştir. Müze, 2018 yılında, Konak Belediyesi’nce esaslı bir onarım yapılarak, hafta içi her gün seyre açık tutulmaktadır. 24 Eylül 2018 tarihinde yapılan onarım sonrası açılan “İsmet İnönü Anı Evi ve Kitaplığı’nda; İsmet İnönü’nün özel eşyaları, yaşamına ait resmi ve aile fotoğrafları sergilenmektedir. Kıyasıya yarışın yaşandığı Fethiye’de seçimi kazanan CHP’li Karaca: Gerçeklerle kazandık 31Mart yerel seçimlerinde 45 bin 281 oy alarak Fethiye’de belediye seçimini kazanan CHP’li Alim Karaca, iktidarın bütün imkânlarıyla Fethiye’yi kuşatmasına rağmen seçimleri kazandıklarının altını çiziyor. Yeni dönemde akılcı ve makul projelerle halkın sorunlarına çözüm arayacaklarını belirten Karaca, tüm yurttaşları Fethiye’ye davet ediyor. Karaca’nın sorularımıza yanıtları şöyle: n 31 Mart yerel seçimleri Fethiye’de nasıl geçti? 31 Mart yerel seçimleri hepimizin bildiği gibi alışılagelmiş bir yerel seçim değildi. Özellikle iktidar partisi bu seçimi bir genel seçim havasına dönüştürerek ve “beka” sorunu var endişesi yaratarak kazanmak istedi. İktidar partisi için nedense Fethiye, olağanüstü önem taşıyordu. Bu nedenle de seçim sürecinde Fethiyemizde bugüne kadar hiç olmadığı kadar ziyaretçimiz oldu. Başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere çok değerli İçişleri Bakanı’mız, çok değerli Kültür ve Turizm Bakanımız, yine çok değerli Çevre ve Şehircilik Bakanımız şehrimizi hiç yalnız bırakmadı. Fethiye’de işte bu şartlarda bir Cumhuriyet Halk Partili belediye başkan adayı seçimi itiraza neden olmayacak biçimde kazandı. n İktidar partisinin bu kadar baskısına rağmen Fethiye halkı sizi neden seçti? Fethiye Belediyesi Başkanı Alim Karaca, seçimlerin kazanılmasında seçmenlerle kurduğu samimi ilişkiye dikkat çekti. Kazanma nedenimin tek cevabı var. Fethiyeli yurttaşlarıma yerine getirilmesi mümkün olmayan vaatler vermedim. Vaatten çok doğruları söyleyerek inanç, güven ve sevgi bağı oluşturduk. İnsanımız artık yalandan bıktı. Neyin yapılıp neyin yapılamayacağını biliyor. Fethiyemiz bir yeryüzü cenneti. Hem turizm hem de tarım şehri. Fethiyeli, “toprağını satmasın, ürününü satsın” istiyoruz. Ben zaten onlardan biriyim bundan böyle de birlikte yürüyeceğiz. n Bundan sonraki süreçte neler yapacaksınız? Fethiyeli yurttaşlarıma sunduğum proje paketimizden öncelikli olanları açmamız gerekiyor. Hedeflediğimiz öncelikleri uygulamaya koymak için hızlı bir tempo tutturmamız gerektiğini biliyorum. Hiç kuşkusuz öncelikle amaçladığımız tempoya ayak uyduracak kadromuzu oluşturmamız gerekiyor. Yalan söylemedik n Öncelikli projeleriniz nelerdir? Çok geniş bir proje havuzumuz var. Ancak başta da söylediğim gibi boş ve asılsız proje vaatleri yerine gerçekçi olma yı seçtik. Yalan söylemedik, Fethiyeli bize inandı. Bu soruya da gerçekçi bir cevap vermem gerekir. Fethiye’de neredeyse turizm mevsimi başladı sayılır. Ben hem ülkemiz insanına hem de dünyaya mesaj vermiştim. Fethiyemize davet etmiştim. Şimdi iyi bir ev sahibi olabilmemiz için acil temizlik ve hazırlık yapmalıyız. Misafirlerimizi güler yüzle, yeryüzü cenneti Fethiye’yi bir daha unutmayacakları biçimde karşılayıp ağırlamalıyız. Çok işimiz var biliyorum. Ancak Fethiye bütün yorgunluklarımızı unutturacak kadar güzel. l Muğla/Cumhuriyet Dostluğa açılan kapıSEFERİHİSAR’DAKİ SIĞACIK HUDUT KAPISI, KALICI STATÜDE HİZMET VERECEK İzmir’in dünyaya açılan kapılarından biri olan Seferihisar Sığacık hudut kapısı geçici statüden kalıcı statüye geçirildi. Seferihisar Belediyesi, Teos Marina ve Samos Star (TURSEM) işbirliğiyle Sığacık Samos feribot seferleri 31 Mayıs’ta başladı. Samos Adası’na hudut kapısından giriş çıkış işlemleri yaz kış yapılabilecek. Feribot seferleri ile birlikte Setur Duty Free, Teos Marina’da hizmet vermeye başladı. Seferihisar Belediye Başkanı İsmail Yetişkin, “Sığacık hudut kapısının kalıcı hale gelmesi bizi çok mutlu etti. Seferihisar Belediyesi’nin hedeflerinden biri gerçekleşmiş oldu. Bu köprünün kalıcılaştırılmasından memnuniyet duyuyorum. Samos adasıyla ekonomik ve kültürel işbirliğini bir adım öteye taşıyacağız. Önümüzdeki günlerde bununla ilgili Samoslu mevkidaşımla bir araya geleceğiz” dedi. Samos Star (TURSEM) Firma Yöneticisi Seda Yıldırım, geçen yaz sezonunda Seferihisar Samos hattıyla 13 bin kişinin seyahat ettiğini, Yunanistan’ın en güzel adalarından biri olan Samos’un muh Seferihisar ve Karlovasi arasındaki ilk feribot seferinde İsmail Yetişkin, mevkidaşı Limberis’le bir araya geldi. teşem doğası ve zengin mutfağıyla yine Türk komşularını beklediğini belirtti. Samos’ta sıcak karşılama Seferihisar ile Samos Karlovasi’ye yapılan feribot seferlerinin ilki de gerçekleşti. İsmail Yetişkin’in de katıldığı İlk feribot seferini, Karlovasi Belediye Başkanı Alexis Limberis karşıladı. Bando ile karşılanan Türk heyetine “Hoş geldin komşu” diyerek seslenen Limberis, iki halkın kültürlerinin birbirlerine çok yakın olduğunu, feribot seferlerinin bu bağları kuvvetlendirdiğini söyledi. Yetişkin, “Alexis Limberis’e sıcak karşılama için teşekkür ediyorum” diyerek şunları söyledi: “Denizler ayırmaz, birleştirir! Bütüncül pazarlamayla, bölgemize gelen turistlerin Teos’u, Efes’i, Samos’u ziyaret etmesinin destinasyon turizminin en güzel örneklerinden biri olacağını Başkan Alexis Limberis’le paylaştım. Hedefimiz Yunanistan’a gelen Avrupalı turisti Seferihisar’a getirmek... Son oda dolana kadar turizm, son mandalina satılana kadar tarım için çalışmaya devam edeceğiz”. Karşılama programı, kokteyl ve halk oyunları gösterileri ile sona erdi. Ağaçlarından 100 ton hasat bekliyor Girişimci Ferhat Güçlü, Aydın’da bir dönem inşaat sektöründe çalıştıktan sonra arkadaşı ve aynı zamanda ortağı Umut Kahraman’ın tavsiyesi ile 20 dönümlük arazi üzerine İspanya’dan getirttiği nektarin fidelerini aşılayarak Umurlu’daki arazisine dikti. Ferhat Güçlü, dikimden üç yıl sonra tam 60 ton meyve hasadı elde etti. Güçlü, bu yıl ise 100 ton hasat yaparak Rusya, Kuveyt, Singapur gibi ülkelere ihracat yaparak Aydın ekonomisine katkıda bulunmayı hedefliyor. Benim kızlarım Dolu ve yağmurun etkilerinden ağaçlarını ve meyvelerini korumak için 20 dönümlük bahçesinin üstünü file ile kapattıran Güçlü, hasat öncesi meyvelerin iyi olgunlaşma sı için Adana’dan budama işçisi getirtip ağaçlarını budatıyor. Güçlü, “Bu ağaçlar artık benim kızlarım, evlatlarım gibi oldu. Bu projemizi başarı ile gerçekleştirdik, önümüzdeki dönemde hedefimiz olan 500 dönüm alanda İspanya’dan getirdiğimiz yeni ürün çeşitlerini de yetiştirip, Aydın ihracatına katkıda bulunmayı umut ediyoruz” dedi. Çerçioğlu’ndan çağrı Latmos milli park olsun Doğaseverlerin Aydın’da uğrak noktalarından birisi olan ve 8 bin yıllık tarihiyle Beşparmak Dağları’nın neredeyse tamamını kaplayan bir coğrafyaya yayılan Latmos için Aydın Büyükşehir Belediyesi tanıtım atağı başlattı. Latmos’un eşsiz doğasının ve tarihinin korunması gerektiğini söyleyen Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu, “Bu coğrafya insanlık tarihinin en önemli tarihsel miraslarından bir tanesi. Dünya üzerinde 8 bin yıllık tarihin her adımından izler taşıyan çok az yer var. Böylesine önemli olan Latmos’u hem yaşatıp geleceğe taşımak için hem de turizm potansiyeli olarak değerlendirmek için milli park ilan etmeliyiz” dedi. Büyükşehir belediyesinin Latmos’taki ziyaretçi merkezinde ziyaretçilere bölgeyle ilgili her türlü bilgi verilirken, bölgeye gelen doğaseverler kamp kurup doğa yürüyüşü yapıyor ve 8 bin yıllık tarihin izlerini görebiliyor. Serçin’de bisiklet turu Bafa Gölü kıyısındaki Serçin’de isteyen ziyaretçilere Aydın Büyükşehir Belediyesi’nin Serçin Ekoturizm Merkezi’nden ücretsiz bisiklet temin ediliyor. Ziyaretçiler, Latmos ve Serçin ile ilgili ayrıntılı bilgileri www.aydincagiriyor.com internet sitesinden edinebilir.