Katalog

C 4 EGE 3 OCAK 2015 CUMARTES Küçük Menderes’te sarı isyan! Küçük Menderes Havzası’nda Tarih ve Doğa Katliamına Hayır Platformu Dönem Sözcüsü Özkan Akgün, bölgenin yılda 3 milyar dolarlık tarımsal üretim potansiyeli olduğunu vurguladı l Bozdağlar’ın Alaşehir’den Kemalpaşa’ya uzanan 17 noktasında altın ve gümüş madeni için arama ruhsatı verildi. Bunlardan 3’ü Küçük Menderes Havzası’nda. Bölgenin Türkiye ekonomisindeki rolüne dikkat çeken yurttaşlar, ‘Toprağın üstü altından çok daha değerli’ yorumunu yapıyor. Madencilik çalışmalarıyla 70 endemik türün yok olmasından da endişe ediliyor. YUSUF ÖZKAN ÖDEMİŞ Bergama’da Ovacık ve Kozak Yaylası, İzmir’de  Efemçukuru, Urla, Karaburun, Aliağa, Çeşme, Manisa’da Çaldağı,  Yırca, Gördes... Doğayı koruma mücadeleleriyle ön plana çıkan  ve ilk anda akıllara gelen Ege’nin belli başlı yerleşimleri... Eğer  geri adım atılmazsa ya da“saldırganlar” püskürtülmezse, listeye  Ödemiş de girecek gibi... Manisa Alaşehir’den İzmir Kemalpaşa’ya doğru denize dik  konumda uzanan Bozdağlar’ın 17 farklı noktasında, altın ve  gümüş madeni için arama yapılıyor. Madencilerin en fazla tehdit  ettiği Ödemiş’te ise yurttaşlar, önlemlerini şimdiden almanın  derdinde. “Sarı Öküz”ü verdikten sonra, her şeyin çok geç  olacağının farkındalar. “Sarı Öküz” öyküsünü bilmeyen yoktur! Yine de kısaca  anımsatalım: Ormanın birinde aslanlar toplanmış, “Hesapta kralız,  hepimiz açlıktan öleceğiz. Hangi hayvana saldırsak kaçıyor, oysa  öküzler tam dişimize göre” diyerek, tilkiden yardım istemişler.  Öküzlerin yanına giden tilki,“Aslında aslanlar sizi çok seviyor  yalnızca aranızdaki şu sarı öküzden tahrik oluyorlar. Verin de  kurtulun” demiş. “Bana dokunmayan yılan bin yaşasın” mantığıyla  Sarı Öküz’ün gözden çıkarılmasının ardından da, sıra benekliye,  tombul olana, burnu beyaz olana, kuyruğu kısa olana gelmiş... Ödemiş’in “sarı öküz”leri, Boğdağlar’ın ilçeye bakan  yamaçlarında, Gölcük Gölü’nün hemen altında bulunuyor. Tarihi  Birgi beldesi sınırlarını da kapsayan 3 arama ruhsatlı alanının  toplam büyüklüğü, 65 bin dönümün üzerinde. ÇED sürecinin  başladığı alan ise Oğuzlar ve Bayırlı köyleri arasındaki 216  dönümlük yer. Doğanın tüm güzelliklerini, renklerini barındıran  bu coğrafya, başta zeytin olmak üzere on binlerce ağaca ev  sahipliği yapıyor. Bölgeyi, Küçük Menderes Havzası’nda Tarih ve Doğa  Katliamına Hayır Platformu (HAVZAPLAT) Dönem Sözcüsü,  Ziraat Mühendisi Özkan Akgün’le dolaşıyoruz. Kendisi de  Bozdağlı olan Akgün, geçen günlerde gerçekleştirdikleri eyleme,  yeterli organizasyon yapılmamasına karşın kendiliğinden yaklaşık  2 bin kişinin katılmasının çok önemli olduğunu vurguluyor.  Mücadelelerini “siyaset üstü” diye tanımlayarak, “Toprak  gittiğinde, şeriat isteyen adam bile bundan etkilenecek” yorumunu  yapıyor. Yörede ilk madencilik çalışmaları 2011’de başlamış. Kök  Madencilik firmasına, Birgi’nin üzerindeki 5 bin 300 dekarlık  alanda arama ruhsatı verilince, HAVZAPLAT da bir karşı duruş  olarak yaşama geçirilmiş. arasında ADD’den EğitimSen ve  Eğitimİş’e kadar çok sayıda sivil toplum kuruluşuyla meslek  örgütü bulunuyor. Zaman içinde Kök firması feshedilip Bozdağ Madencilik  şirketine dönüşmüş. Daha sonra da bölgeye Koza Altın ve  Abdullah Şentürk Madencilik el atmış. Ancak son yaşanan siyasi  gelişmelerin ardından Koza Grubu da ÇED sürecini durdurmak  zorunda kalmış. Akgün, Koza’nın arama sahasının akıbetini ve  bölgeye kimin el attığını bilmediklerini söylüyor. 2011’de arama ruhsatı alan Kök Madencilik, 8 yılda 5 milyar  dolarlık altın çıkarmayı hedeflemiş. Oysa havzadaki yıllık tarımsal  üretim değerinin 3 milyar dolar olduğu vurguluyor. Akgün,  konuya ilişkin şu noktalara dikkat çekiyor: “Küçük Menderes Havzası, Türkiye tarım topraklarının binde  4’ünü oluşturmasına karşın, tarımsal üretimin yüzde 5’i burada  gerçekleştiriliyor. Yılda 3 milyar dolarlık tarımsal değer üretiliyor.  Ülkemiz incirinin yüzde 8’i, kestanesinin yüzde 6’sı, patatesinin  yüzde 10’u buradan karşılanıyor. Aşırı meyve fidanlarının yarısı  burada üretiliyor. Bozdağlar, 70 endemik tür bitkinin bulunduğu  tek bölge. Bunlardan 3’ü, madencilik yapılmak istenen Kemer  ve Yılanlı bölgesinde yaşıyor. 150 bini Ödemiş’te olmak üzere  havzarda 250 bin büyükbaş hayvan bulunuyor. Türkiye süt  üretiminin yüzde 10’unu bu havza karşılıyor.” HAVZAPLAT bünyesinde bilim kurulu oluşturduklarını,  mücadelelerini bu kuruldan gelecek verilere dayanarak  yürüttüklerini söyleyen Akgün, “Havzada toprağın üstü, altından  çok daha değerli. Bunu rakamlarla da açıkça ortaya koyuyoruz.  Bu coğrafyada yaşıyoruz, sürdürülebilir yaşamı önemsiyoruz.  Denize dik inen Bozdağların iki yanında (Gediz ve Küçük  Menderes ovaları), milyonlarca yıl içinde çok özel bir mikroklima  oluşmuş. Bu özel doğaya kısa vadeli çıkarlar için müdahale  yapılırsa, bir daha asla geriye dönülemez. O nedenle madencilik  çalışmalarından vazgeçilmelidir. Bozdağların önemli bir kısmı  Milli Park ve tarımsal koruma alanı ilan edilmelidir. Yasal,  yönetsel boşluklardan yararlanarak buralarda işletme ruhsatı  verilirse, ‘sarı öküz’ örneği gibi ipin ucu kaçacak” diyor. Sırtını Bozdağ’a yaslayan yerleşimlerden Oğuzlar Köyü’nde, günlük yaşam olağan akışı içinde sürüyor. Tarımla uğraşan yöre halkı, madenlerin üretime başlaması durumunda, yaşanacak olumsuzluklardan en fazla etkilenecek kesimlerin başında geliyor. SOMA’YA DÖNÜŞMESİN 3 SİYASET ÜSTÜ 0 Mart seçimlerinin ardından mahalleye dönüşen Gölcük’ün Muhtarı Ferit Aynalı da, söz konusu firmaların 500 bin insanın geleceğini tehdit ettiğini söylüyor. “Ödemiş Soma’ya dönüşmesin” diyen Aynalı, “Çünkü bir buçuk milyon dekarlık tarım alanının, madenlerin ağır metali ve harfiyat artıklarıyla yavaş yavaş yok olma riski var. Devletin DSİ aracılığıyla, ciddi bilimsel projelerle bölgedeki su kaynaklarına yönelik, milyonlarca lira aktararak yaptığı tarımsal sulama baraj ve göletleri, tarımsal üretimle birlikte tehdit altına girecek. Yaşamımızn kaynağı olan topraklarmızdan ürettiklerimizin, toprağın altındaki madenlerden çok daha değerli olduğu düşünüyoruz” diye konuşuyor. Birgi risk altında Celal Bayar Üniversitesi Öğretim  Görevlisi Jeomorfolog Serdar  Vardar da, yaptığı araştırmalara  dayanarak, Bozdağlar’ın Ödemiş’e  bakan bölgelerine yapılacak küçük  müdahelelerin bile büyük yamaç  hareketlerine neden olabileceğini  vurguladı. Bu bölgenin kütle  hareketlerini kolaylaştıracak özel  bir kayaç dokusuna sahip olduğunu  belirten Vardar, sık sık büyük  ölçekli heyelanlar oluştuğunu  anımsattı. Vardar 2011 tarihli  raporunda, şu görüşlere yer veriyor: “Birgi ve Bozdağlar’ın güney  yamaçlarında işletilecek bir  altın madeni yamaçlarda zaten  kendi içinde zor dengelenen  kütle hareketlerini ciddi ölçüde  etkileyecektir. Bu durumda Birgi  Deresi vadisinin doğal dengesi ve  morfolojisi tamamen bozulacaktır.  Ayrıca, işletilen maden alanından  gelecek her türlü atık çatlaklı  sistemin etkisi ile yeraltı sularına  karışacaktır. Alanın litolojisi  gereği altın işletmesinin etkisi  sadece Birgi’yi değil, tüm Küçük  Menderes Havzası’nı kolayca  etkileyecektir. Yamaçlarda  meydana gelebilecek bu değişim,  başta zeytin, ceviz, kestane ve incir  olmak üzere dikili alanları tümüyle  olumsuz etkileyecektir. Nihayetinde  Birgi’ye ulaşan derenin havzası  tümüyle etkilenmiş olacaktır.  Birgi yaşanamaz hale gelecek ve  bölgede hastalık vakalarında artış  önemli oranda artışlar ve sıçramalar  gözlemlenecektir. Birgi ve yakın  çevresi bu durumda tamamen terk  edilmekle karşı karşıya gelecektir.” YILDA 3 MİLYAR DOLAR HAVZAPLAT Dönem Sözcüsü Özkan Akgün, Bozdağlar’ın iki yakasındaki Küçük Menderes ve Gediz ovalarının, çok özel bir mikroklimaya sahip olduğunu anımsatıyor. AKP’Lİ BAŞKAN NE YAPACAK? Ö demiş Belediyesi, son yerel seçimlerin ardından CHP’den AKP’li Mahmut Badem yönetimine geçti. Badem’in Koza Altın’a karşı mücadele sözü, meclis tutanaklarına da geçti. Ancak Koza’nın son gelişmelerin ardından ÇED sürecini durdurması, AKP’ye yakın şirketlerin arama çalışmalarını sürdürmesi üzerine, “Altıncılara göğsümü siper ederim diyordun, hâlâ aynı noktada mısın?” diye görüşü sorulan Badem, tavrını değiştirmeyeceğini öne sürdü. Ödemiş halkı, şimdi “başkanının” ne yapacağını merak ediyor... C M Y B