Katalog

18 EYLÜL 2025 PERŞEMBE gorus@cumhuriyet.com.tr 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER tehlikelere işaret eden bir başlangıç niteliği taşıyordu: Fazla çalışma süresi Miting maratonu henüz halk nezdindeki MAHMUT ESEN cağı fazla çalışmaların 50 sa- heyecanını at artırılması veya bütçe kanu- EMEKLI MÜLKIYE BAŞMÜFETTIŞI yitirmeden Rejimin ve Mitingler nun ile belirlenmiş (2025 yı- Devletin (Anayasa’nın) lı için 12.80 TL’nin) saat ücreti- amu personelinin ücret- korunması için yeni sonrası... nin bir kat artırılmasının sendi- li fazla çalışma yapması adımların atılmaları gerekli ka yöneticilerinin temel uğraş Kkonusu; 657 sayılı DMK, gibi görünüyor. iç kuşku yok ki Özgür alanları arasına girmiştir. Oy- HHH Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Özel liderliğindeki sa yıllık fazla çalışma süresi 50 Başarıyla sürdürülen Hakkında Kanun, Merkezi Yö- HCHP mitingleri çok saat artırılan memurun aylığın- mitinglerin etkilerini netim Bütçe Kanunu, Fazla Ça- etkili oldu: artıracak adımlar bellidir; da 267 TL; 400 saat fazla çalış- lışmanın Uygulama Esaslarını İktidarın CHP’ye saldırısı murlara yılda 350-720 saat ara- Toplusözleşmedeki siyasetbilimi ve ülkemizin ma yapan memurun bütçe ka- kamuoyunda ters tepti... Gösterir Yönetmelik vb. mevzu- sında değişen fazla çalışma ge- düzenlemeler Demokrasi tarihi bunları CHP, adeta üzerindeki nunlarındaki belirlenmiş ücre- atta düzenlenmiştir. tirilmiştir. Bilindiği üzere çalı- “ölü toprağından” açıkça ortaya koymuştur: Bu bağlamda toplusözleşme- tin bir kat artırılması halinde Bu düzenlemelerde devlet şanların yıllık/mazeret izinle- kurtuldu, silkindi ve 1) İktidarın, ülke lerdeki düzenlemelerle: de aylığında sadece 427 TL ar- memurlarının genel olarak haf- ri, ulusal/dini bayramlar ve ge- yeniden, seyrek olarak da kaynaklarını yağmalaması, n Cami/mescitlerde görev ya- tış olacaktır. Artırılmış bir sa- talık çalışma süresi olan 40 sa- nel tatil günleri de çalışma sü- olsa, zaman zaman ortaya “128 milyar dolar nerede” pan imamhatip ve müezzin- atlik fazla çalışma ücretiyle bi- atin üstünde yaptıkları çalışma- çıkan, eski “Demokratik resinden sayılmaktadır. Böyle- kampanyasında elde edilen kayyımlar ile vaizler başta ol- le memurun bir çay ve simit al- lar fazla çalışma olarak tanım- Cumhuriyetçi, Devrimci” likle ortalama 400 saat fazla ça- başarı akılda tutularak art mak üzere; kütüphane/müze/ ması bile kolay değildir. dinamizmine kavuştu! lanmıştır. Kurum faaliyetleri- lışması olan memur normal ça- arda gelen bir dizi çarpıcı Bu mitinglerin, geniş turizm bürolarında, defin hiz- Sonuç olarak memur sendi- nin gereği veya hizmetin deva- lışma süresinin 1/5’ i kadar da simgesel sayılara ilişkin halk kitlelerini seferber metlerinde çalışanlara vb. 40 kalarınca aylıklarda en çok 2 mını sağlamak amacıyla nor- fazla çalışma yapacaktır. Fazla sorularla devam ettirilebilir. etmelerinin yanında, saati doldurmayan veya nöbet bin 133 TL artışa yol açan faz- mal çalışma saatleri içinde/dı- çalışma süreleri AFAD/ Nüfus 2) Cumhuriyet Rejimi’ne daima Emperyalizme ve hizmeti niteliği taşıyan işler la çalışma konusunu çok abar- şında; ulusal/resmi/dini bay- ve Demokratik Laik ve Müdürlüğü personelinde çok Emperyalizmin uzantısı için de fazla çalışma ücretleri tıldığı, saat ücretindeki sembo- ramlarda yapılacak olan (nöbet Sosyal Hukuk Devleti’ne daha fazladır. iktidarlara destek veren ve ödenmeye başlamıştır. lik artışın veya çalışma saatle- ülkeyi bugünkü karanlık yani Anayasa’ya aykırı niteliğindeki) hizmetler ise faz- n Fazla çalışmaya çok faz- Faşizan günlere taşıyan, Eşit işe eşit ücret rinin artırılması konularında müdahale, eylem ve la çalışma kabul edilmemiştir. “Rüzgâr Gülü” “İkinci la önem verilmiş; fazla çalış- söylemler yine art arda gelen yoğun uğraş verildiği, bu tür ta- Fazla çalışma, memurlar için Devletin temel görevlerini ye- Cumhuriyetçileri” de biçimlerde, Siyasal (Faşizan) ma konusu memurların mali ve leplerin karşılanmasının iktida- salgın hastalık, doğal afet vb. rine getiren nüfus/tapu/vergi/ bütün döneklikleriyle, ve Hukuksal (Anayasal ve sosyal haklarını iyileştirecek rın da işine geldiği, elde edilen- özel durumlar için getirilmiş SGK vb. kurumlarda görev ya- “heyecanlandırmış” olmaları, cezai) sonuçlarına da işaret önemli bir unsur olarak değer- lerin kamuoyuna bir başarı, bir kuraldışı (istisnai) bir çalışma pan personelin hafta tatili yap- başarılarının bir başka kanıtı edilerek, ayrıntılı olarak lendirilmiştir. Bu yüzden toplu- kazanım(!) olarak sunulduğu, modelidir. Ancak 4688 sayılı maları bile güçleşmiştir. Me- olarak görülebilir! mitinglerin ana konuları sözleşmelerde fazla çalışmay- oysa memurların fazla çalışma kanun uyarınca 2012 yılından murların dinlenme hakları elle- (Bu arada CHP liderliğini haline getirilebilir ve halka hemen uyaralım: la ilgili çok sayıda maddeye adı altında asgari ücretin de al- itibaren kabul edilmiş ve kamu rinden alınmıştır. İşçilerin bile anlatılabilir. Türkiye’yi bugünlerdeki yer verilmiştir. (Örneğin; 2026- tında bir fiyatla çalıştırıldıkla- görevlilerinin mali ve sosyal yılda 270 saatten fazla çalışma- 3) CHP’ye karşı yapılan karanlık günlere taşıyan 2026 yıllarını kapsayan toplu haklarını içeren sözleşmelerde, ları yasaktır rı ve haftalık izin bile kullana- Siyasal ve Hukuksal Dönekler, Liberal Solcular, sözleşmede: sözleşmenin büro, fazla çalışma konusunda diğer n Ödenen fazla çalışma üc- maz hale geldiklerinin göz ardı saldırının üç ana konusu İkinci Cumhuriyetçiler, mevzuat hükümlerine uyulma- bankacılık ve sigortacılık hiz- retlerinde aynı işkolundaki ku- edildiği, gelinen bu aşamanın Oportünistler, CHP “Diploma” “Belediyeler” yacağı kuralına yer verilmiştir. met kolundaki toplam 31 mad- rum/kuruluş personelleri ara- kamu yönetimi/kamu persone- mitinglerinden ve “Kurultay” olarak öne Böylelikle kamu personeline deden 12 tanesi (yüzde 39) faz- sında bile farklılıklar vardır. li ve kamu sendikaları yönün- “heyecanlansınlar” çıkmıştır. heyecanlanabildikleri mevzuata aykırı fazla çalışma la çalışmayla ilgilidir.) Eşit işe eşit ücret ödenmesi il- den ibretlik, trajikomik bir du- CHP bu üç ana konuda da kadar ama sakın “Laiklik” yaptırmanın önündeki tüm en- n Haftalık çalışma süresi 40, kesine uyulmamıştır. rum olduğu, hızla düzeltilmesi İktidarın kendi “Diploma”, gibi, “Cumhuriyet” geller kaldırılmıştır. yıllık 2 bin 080 saat olan me- n Memurların bir yılda yapa- gerektiği anlaşılmaktadır. “Belediyeler” ve “Genel gibi, “Atatürkçülük” Kurul” uygulamalarını, gibi, “Demokrasi” gibi, eylemlerini ve söylemlerini “Şeriatçılık” gibi, “Süreç” ayrıntılı bir biçimde gibi, “Komisyon” gibi, sorgulayarak, sorunları “Açılım” gibi, “Suriye” gibi, kamuoyuyla paylaşabilir. “Ortadoğu” gibi, konularda CHP kurultaylarının 4) Yerel halkın yaşadığı CHP’ye kılavuzluk yapmaya kalkmasınlar... ulusal sorunlar, yerel Çünkü biliyorsunuz: mitinglerle dile getirilebilir. “Kılavuzu karga olanın...”) Bu bağlamda 28 Eylül’de HHH Muğla’da yapılacak olan iptaline yönelik girişimler CHP çok gecikmiş de “Zeytine ve Toprağa Sahip olsa, nihayet, İktidarın Çıkacağız” mitingi önemli bir Cumhuriyet Rejimi’ne farklı kaygılarla hareket etseler de CHP yönetimi ise adeta cezalandı- yaşanmış? DR. HÜSEYIN ÖZKAHRAMAN örnek adımdır. ve Demokratik Laik ve ortaya çıkan tablo zaman zaman rılmak istenmektedir. Ve tıpkı geçmişteki haksızlık- 5) DİSK gibi Demokratik Sosyal Hukuk Devleti’ne iktidarın işine yarayacak bir görü- lar gibi bu dönem de sert bir şe- CHP BAHÇELIEVLER ÖNCEKI Toplum Örgütleriyle, yani Anayasa’ya karşı Yarının davası nüm kazandırabiliyor. Oysa top- kilde eleştirilecektir. Çünkü bu ül- DÖNEM ILÇE BAŞKANI TMMOB’ye bağlı meslek giriştiği küçük küçük lumun geniş bir kesimi, bu dava- Hukukun siyasete alet edildi- ke daha iyisini hak ediyor. Yazık, odalarıyla, geçim sıkıntılarını yıpratıcı darbelerin, 16 TÜRKIYE, bir kez daha hukuk ve si- yı baştan beri kabullenmedi ve bu- ği her örnek tarihte kara bir le- çok yazık oluyor… Bir memleket dile getiren, doğa ve kültür Nisan 2017 değişikliklerinin yaset arasındaki o ince çizginin na- gün de kabullenmiyor. Çünkü me- ke olarak kalmıştır. Bu dava da öy- böyle yönetilmez. Bir gün mutla- yağmasına karşı olan, ortak sonucu olarak 19 Mart’ta sıl zorlandığına, hatta aşıldığına sele artık bir kurultay tartışması- le kalacaktır. Çünkü burada mese- ka bu yaşananların hesabı sorula- Cumhurbaşkanı adayı eylem mitingleri yapılabilir. tanıklık ediyor. CHP kurultay dava- nın ötesinde, doğrudan demokra- le yalnızca bir partinin iç işi değil- caktır. Ancak o zamana kadar olan Ekrem İmamoğlu’nun HHH sı ertelendi. Oysa bu davanın baş- sinin geleceğine ilişkin bir mücade- dir; mesele Türkiye’nin demokrasi Türkiye’ye olacak; olan, demokra- hapse atılmasıyla, yıkıcı Elbette CHP’deki “örgüt tan kabul edilmesi bile başlı başı- leye dönüşmüş durumda. meselesidir. Hukukun, adaletin ve siye olacaktır. koskocaman bir Sivil aklı”, benim hemen aklıma na bir hataydı. Bugün artık yalnız- Davanın hâlâ sürdürülmek is- eşitliğin bu kadar hoyratça çiğnen- Demişler ya “Keser döner sap Darbeye dönüştüğünü geliveren bu önerilerden ca CHP’liler değil; siyasete mesafe- tenmesi başlı başına bir garabettir. diği bir ülkede kimsenin güvende döner; gün gelir hesap döner.” anladı... çok daha fazlasını ve li, gündelik yaşamını sessiz sedasız Tek adam rejimi, CHP’yi köşeye sı- olmadığını herkes görüyor. Bugün yaşananlar, yarın kurula- Ve mitinglerle halka da çok daha etkililerini sürdüren sıradan vatandaşlar bi- kıştırmak; başta genel başkan Öz- Gelecek kuşaklar bu süreci ib- cak adil düzenin davası olacaktır. anlatmaya başladı. düşünebilecek ve le bu davanın iktidarın planının bir gür Özel olmak üzere parti önder- retle okuyacak tarih kitaplarında, Umudumuzu ve inancımızı yitir- “Başladı” diyorum, çünkü parçası haline geldiğini görüyor. uygulamaya aktarabilecek lerini yıldırmak, toplumun umudu belki de bu dava filmlere konu ola- meden; hukukun üstünlüğünü, de- bu mitingler Cumhuriyet Üzücü olan ise bu süreçte CHP bir niteliktedir. haline gelen cumhurbaşkanı adayı cak bir gün... Bu dava anlatıldığın- mokrasiyi ve özgürlükleri savun- Rejimi’nin ve Demokratik içinden de farklı seslerin yüksel- Dilerim CHP liderliği, Ekrem İmamoğlu’nu savunmaktan da gençler şu soruyu soracaktır: maktan asla vazgeçmeden, bu ka- Laik ve Sosyal Hukuk mesidir. Kendilerini “muhalif” ola- alıkoymaktır. İktidarın bu planına Bilim ve teknoloji çağında, geliş- ra lekenin tarihin tozlu raflarında halkta yarattığı değişim Devleti’nin yani Anayasa’nın rak tanımlayan kimi gruplar, belki boyun eğmeyen, aksine dik duran miş demokrasilerde bunlar da mı kalacağı günleri birlikte göreceğiz. korunmasında, sadece umudunu canlı tutabilir! Yaklaşan su krizi ve kullanım hakkı yon hakkını, yaşamın ve tüm in- lı suya sahip olma hakkını sağlar” etmektedir. BM uzmanları, 2014 olarak kabul etmiştir. nedenle kesilmesini yasaklayan bir PROF. DR. ÇAĞATAY GÜLER san haklarının tam olarak yaşan- ifadesi yer alıyordu. yılında Detroit’teki su kesintilerini İngiltere ve Galler’de, 1999 yasa (2013 tarihli Brottes Yasası) 12 NISAN 2023 tarihli ması için gerekli bir insan hakkı Ancak politika, altyapı veya kınayarak, “Ödeme yapılmaması tarihli Su Endüstrisi Yasası, su çıkarmıştır. Bu, dünyadaki en güçlü Cumhuriyet’te toplumun su ge- olarak açıkça kabul eder.” Böylece ekonomik kısıtlamalar nedeniyle nedeniyle kesintilere yalnızca şirketlerinin ödeme yapılmaması korumalardan biridir. İrlanda 2014 reksiniminden yola çıkarak su kıt- su ve sağlıklılaştırma (sanitasyon) uygulamada yaşananlar çok ikamet edenin ödeme yapabilecek nedeniyle konut müşterilerinin yılında su hizmetleri yasasıyla lığını çoktan başladığını ve giderek açık bir biçimde insan hakkı ola- farklıdır ve milyonlarca insanı durumda olduğu ancak ödeme bağlantısını kesme hakkını haneler için su kesintilerini genel artacağını belirtmeye çalışmıştık. rak tanımlanmaktadır. Bu, hükü- etkilemektedir. Birçok ülkede, yapmadığı kanıtlanabilirse izin ortadan kaldırmıştır; İskoçya ve olarak yasakladı. Günümüzde bu kıtlığın arttığını metlerin herkesin yeterli, güvenli, savunmasız kişiler de dahil verilir. Başka bir deyişle, gerçek Kuzey İrlanda’da zaten böyle bir Su, fizyolojik, hijyenik, sosyal, belirterek nedenlerini irdeleyen ra- kabul edilebilir, fiziksel olarak eri- olmak üzere, insanların ödeme bir ödeme güçlüğü söz konusu bağlantı kesme yetkisi yoktu. psikolojik, ekonomik, politik vb. por ve köşe yazıları daha da arttı. şilebilir ve uygun fiyatlı suya erişi- yapamadıkları için evlerindeki olduğunda, insan hakları suyun İskoçya herhangi bir nedenle evsel birçok boyutu olan bir temel in- Bu arada su parasını ödeyemeyen- mini sağlama yükümlülüğü oldu- suya erişimlerini kaybetmektedir. kesilmesini yasaklar” demiştir. su kaynaklarının kesilmesini yasal san hakkıdır. Tek yönlü değerlen- lerin sularının kesilmesi özellikle ğu anlamına gelir. Bu durum en çok Amerika Birleşik Sorun, erişimi garanti altına olarak yasaklamıştır. Güney Afrika dirmeler bu hakkı sağlayıp koru- çocuk ve yaşlılar açısından önemli BM Ekonomik, Sosyal ve Kültü- Devletleri’nde belgelenmiştir. alan ve olanaklı kılan bir yasa veya ülke ciddi su erişimi sorunlarıyla maya pek yardımcı olmaz. Sürek- bir sağlık tehlikesi durumuna gel- rel Haklar Komitesi’nin 2002 yı- Food & Water Watch’un düzengenin eksikliğidir ve bu da karşı karşıya kalsa da ırk ayrımcılığı li hırpalanıp, çelmelenen belediye- mektedir. lındaki 15 sayılı genel yorumunda yayımladığı “Amerika’nın Gizli etkili bir “sudan yoksun bırakma” dönemi sonrası anayasası, ler de çözemez. Toplumun su hak- Birleşmiş Milletler’in 2010 ta- “Suya erişim hakkı, herkesin kişi- Su Krizi” adlı raporları, yalnızca sonucuna yol açar. Birçok ülke, dünyada su hakkından açıkça kının sağlanıp korunması kişisel ve rihli, 4/292 sayılı kararı “Su ve Sa- sel ve evsel kullanımlar için yeter- 2019 yılında 1.5 milyon kişinin bu durumları önlemek için bahseden az sayıdaki anayasadan bireysel çıkarların etkileyip yozlaş- nitasyona Erişim Hakkı”, “güven- li, güvenli, kabul edilebilir, fiziksel ödeme yapamamaları nedeniyle güçlü yasal korumalar yürürlüğe biridir. Fransa herhangi bir hanenin tırmayacağı ulusal bir su politikası li ve temiz içme suyu ve sanitas- olarak erişilebilir ve uygun fiyat - su kesintisi yaşadığını tahmin koymuş ve suyu temel bir hak suyunun yıl boyunca herhangi bir ile mümkündür. İnsan ve yurttaş: İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e miras Onlar, Cumhuriyet’in Eğitim Devrimi’nin Eğitimin eseridir bu! Ama eğitim, her özünü oluşturan “?kri hür, vicdanı hür, kalan eğitim, hem nicel hem de nitel şeyden önce ulusaldır. Bu kitap, bu can yönden perişan durumdaydı. Devralınan irfanı hür” kuşaklar yetiştirme atılımının alıcı konuda, sorunların altını bir kez özverili, çalışkan yıldızları… Onlar bir eğitimin her kademesinde okullaşma daha çizerken, kimi çözüm yolları da oranı çok düşüktü. Eğitimin temel unsuru toplumun kurtuluşunun nitelikli ve öneriyor ve aydınlığa inananların bilimsel bir eğitimden geçtiğini olan öğretmenin sayısı çok azdı, onların karanlığa karşı mücadelesine katılıyor. da çoğu gerçek anlamda öğretmen özümsemiş, çabalarıyla yolumuzu aydınlatan öncüleri… Eğitimimiz, onu olarak yetişip seçilmiş değildi. Okulların ?ziksel olanakları çok çok kötüydü. yıllardır dinselleştirmeye, özelleştirme- Ktap okuduğunuzu blyoruz. Eğitime ayrılan ödenek çok yetersizdi. ye çalışan karşıdevrimcilere karşın Eğitimde dinsel-dünyevi ikilemi yıkılmadıysa, bunu, temelini sağlam sürmekteydi. atan bu kadrolara borçluyuz. 13,5x23 – 263 sayfa – İnceleme 13,5x20,5 – 217 sayfa – İnceleme 16x24 – 349 sayfa – İnceleme