Katalog

EKONOMİ 25 AĞUSTOS 2025 PAZARTESİ9 Devlet okullarında bağış tartışması başladı, okuluna göre istenen tutar 10-100 bin lira Eğitim fiilen paralı ‘Yıllık yüzde 20 Vatandaş bir yandan formadan kırtasiyeye 12 bin TL’yi büyüme hızı’ ve geçen ihtiyaçları nasıl karşılayacağını düşünürken bir yandan da yasak olmasına karşın bağış derdine düştü. diğer fanteziler eni öğretim yılı başlarken sepet en az 4 bin lira tutuyor. on yıllarda, medyada, “uygarlığın geleceği” ile ilgili en öğrenci ve veliler okul Üniforma zorunluluğu geri geldi, Sçok tartışılan on konu içinde Yheyecanı yaşamak yerine aileler forma için en az 1000 TL ağırlık teknolojide. Yapay zekâ (YZ) masrafları nasıl karşılayacağını ödeyecek. Yeni bir çift ayakkabı platformlarına sorunca “en çok ilgi düşünüyor. Formadan kırtasiyeye en az 1200 TL. Öte yandan okul çeken konular” listesinde, YZ’nin eğitim masrafları için en az uygarlık üzerindeki olası etkileri birinci servislerinde kısa mesafe tarifesi sırada. Geri kalan dokuz konu içinde, 12 bin TL gerekirken şimdi de Ankara’da 21 bin 745 TL’ye sıralama değişse bile teknolojik yasak olmasına rağmen devlet yükselirken, İstanbul’da yüzde 50 tekillik, biyoteknoloji, gelişmiş okullarından istenen 10-100 zam talebi kabul edilirse 5 bin 274 hesaplama, beyin-bilgisayar bin TL arasındaki bağlantısı, veri gizliliği ve düzenleme, TL olacak. kuantum bilgisayarı, uzaya gitme bağışla karşı karşıya. Vatandaş, Türkiye Esnaf ve konuları önde geliyor. Küresel ısınma Eğitimciler ve veliler Sanatkârları Konfederasyonu ve iklim krizi, ekonomik toplumsal fahiş fiyat artışları Genel Başkanı Bendevi eşitsizlik, toplumsal parçalanma, ve bağış sisteminin ELİF Palandöken’in “En az 10-12 bin küresel sağlık güvenliği gibi konular şöyle konuşuyor: eğitimin devletin topluma karşı ÖZGE YALÇIN nitelikli ve eşit hep listenin ikinci yarısında, toplumsal lira gerekiyor” dediği masrafları “Bu sıcakta okullar açılacak. sorumluluğu olduğu unutulmamalı” konular da en sonda yer alıyor. En hızlı eğitim hakkına tehdit karşılamaya çalışırken şimdi de Bahçesinde koşuşturan diyor. teknolojik gelişme, baş döndüren bir oluşturduğunu savundu. önemli bir sorunla karşı karşıya. çocuklarımızın kana kana Eğitim-Sen Genel Sekreteri sermaye birikimi, tarihte görülmemiş Türkiye İstatistik Kurumu’nun Kayıtlar devam ederken devlet su içeceği çeşmesi olmayan Zülküf Güneş de bakanlığı acilen bir yoğunlaşma (7 büyükler, S&P (TÜİK) Temmuz 2025 verilerine 500’ün değerinin 1/3’ini oluşturuyor), okullarının “bağış” adı altındaki önlem almaya; kırtasiye, ulaşım, on binlerce okul var. Parası göre, geçtiğimiz yıla kıyasla en giderek egemen sermaye kayıt ücretleri yeniden gündemde. yemek ve barınma desteği vermeye yoksa kantinden alamadığı konumuna yükselmeye başlayan YZ yüksek fiyat artışı yüzde 75.54 ile Okulun kayıt alanı içerisinde olan çağırırken şunları söylüyor: suyu ya tuvaletten ya da alanında. eğitim harcamalarında kaydedildi. velilerden 10-20 bin TL; kayıt “Devlet okulları ve ders kitapları arkadaşının suluğundan içmesi Milli Eğitim Bakanlığı’nın alanı dışında kalan mahallelerdeki normalleştirilmiş. Çocuk, ailesi kâğıt üzerinde ücretsiz görünse de, Büyüme patlaması takvimine göre okulöncesi Bu yeni egemen sermayenin, velilerden 100 bin TL’ye kadar eğitimin gerçek maliyeti velilerin yoksulsa sağlıklı besine de eğitim ile ilkokul 1’inci sınıfa Altman, Zückerberg, Musk gibi bağış isteniyor. sırtında. Bağış adı altında toplanan erişemiyor.” başlayacak öğrenciler için 1-5 Eylül liderlerinin egemenlik ideolojisi de zorunlu katkılar, teknoloji ve “YZ ekonomik büyümede patlama tarihleri arsında uyum eğitimleri ‘Acil önlem şart’ Ücretsiz beslenme şart sosyal etkinlik giderleri bütçeleri yaratacak” fantezisi üzerinde düzenlenecek, diğer kademeler Veli-Der Başkanı Yılmaz, “Bir Velilerin çoğunun asgari ücret zorlamakta. Öğretmen açığı, yükseliyor. içinse ders zili 8 Eylül’de çalacak. kaleme 200 TL denen yerde Bu fanteziye göre, küresel ekonomik civarında maaşlar aldığını, okul kalabalık sınıflar gibi yapısal büyüme, Sanayi Devrimi öncesi İhtiyaçlar cep yakıyor silginin kaç lira olduğu sorulmaz terklerinin arttığını hatırlatan sorunlar, velileri özel kurslara yılda yüzde 0.1 düzeyindeymiş; 20. En ucuz okul çantası 650, bile” diyor, masrafların yılda bir Yılmaz, ücretsiz bir öğün yemek yöneltmekte; yardımcı kaynak yüzyılda ortalama yüzde 2.8’e çıkarak olmadığına da dikkat çekiyor. ve su verilmesini, kırtasiye kitaplarını zorunlu hale getirmekte. beslenme çantası 200, kalem önemli ölçüde hızlanmış. Şimdi yapay Üstelik araç gereçleri temin ürünlerinde KDV’nin kalkmasını çantası 100 TL. Sadece temel Bu da eğitimin fiilen paralı hale zekâ sayesinde, yıllık yüzde 20-30 gibi oranlarda patlayıcı bir büyüme dönemi kırtasiye ihtiyaçlarını içeren bir etmekle sorunlar bitmiyor. Yılmaz, talep ederken “Eşit ve nitelikli gelmesi demek. başlayacakmış. Bu büyüme, nüfus artışına dayalı tarihi büyüme yerine, YZ “ajanlarının” hızla birikmesinden Gıdada faturayı vatandaş ödüyor kaynaklanacakmış. Bu da üretkenliği artıracak, daha fazla YZ’nin daha fazla çıktıya yol açtığı ve bunun da irleşik Kamu-İş’in raporuna göre 1313 arttı. Sadece ağustos ayında yüzde 32.1, meyve yüzde 171.5, sebze daha fazla YZ üreten bir geri bildirim Bgıda fiyatları Ağustos’ta yüzde 3.2 64 temel gıda maddesinden oluşan yüzde 78.3 arttı. TÜİK’in açıkladığı yıllık döngüsü yaratacakmış. Bu senaryoda, Şimşek lüks düğündeki arttı. Yıllık artış yüzde 54.5’e çıktı. En sepetin maliyeti bir önceki aya göre artış ise yüzde 27.95’te kaldı. YZ şirketlerinde veya tamamlayıcı büyük yük yine dar gelirlinin sırtında. yüzde 3.2 yükseldi. Konfederasyon, yanlış ekonomi varlıklarda hisse sahibi olmak kaçak gelirin peşinde Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun Aylık bazda yağlarda yüzde 10.7, politikaları yüzünden Türkiye’nin (sermaye sahibi olmak), işgücünden GELİR İdaresi, yapay zekâ destekli (Kamu-Ar) yayımladığı Ağustos 2025 et-balıkta yüzde 7.2 ve süt ürünleri- yüksek enflasyona sürüklendiğini daha değerli hale gelecekmiş. denetimlerle düğün salonları ve lüks Gıda Fiyat Endeksi, yüksek enflasyonun yumurtada 3.9 artış görüldü. Sekiz aylık vurguladı ve “Ücretliler, dar gelirliler Benzer bir “büyüme patlaması” organizatörlerde 3.6 milyar liralık kayıt faturasını dar gelirlilerin ödediğini dönemde toplam artış yüzde 27 oldu. ve yoksullar gıda fiyatları nedeniyle en iddiası internet yaygınlaşırken de dışı gelir ortaya çıkardı. ortaya koydu. Rapora göre, 2021 Yıllık verilere göre ise et-balık fiyatları ağır faturayı ödemeye devam ediyor” gündeme gelmişti. İnternet, ekonomik Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), Eylül’den bu yana gıda fiyatları yüzde yüzde 62, süt ürünleri ve yumurta yorumunu yaptı. büyümeyi önemli ölçüde artırmadı vatandaşlardan gelen şikâyetler üzerine ama internet üzerinden, sosyal başlattığı denetimlerde düğün salonları medya, arama araçları, finansallaşma, ve organizasyon firmalarına odaklandı. Hakem heyetine üye yollayan Memur-Sen’e sendikalardan tepki büyük ticaret, cep telefonları vb. gibi 4 bin 623 mükellefin beyanları banka gelişmeler, servet transferinde, hareketleri, faturalar ve sosyal sermaye yoğunlaşmasında (tekelleşmede) bir sıçrama yarattı. medya paylaşımlarıyla karşılaştırıldı. Dahası, Nasdaq indeksi yüzde 80 Sonuçta 1600 firma “riskli” bulundu, ‘Memura kötü oyun’ arttı sonra köpük patlayınca yüzde 3.6 milyar liralık kayıt dışı gelir tespit 80 geriledi, buraya yatırılan emeklilik edildi. Hazine ve Maliye Bakanı fonları, verilen borçlar, yıkım içinde Mehmet Şimşek, “Vergide adaletin ELİF ÖZGE YALÇIN dayanışma aidatı talep edecek yok oldu gitti. sağlanması, yükümlülüklerini yerine kadar ileri gitmiştir. Yalçın’a Yapay zekâ da daha toplumu getiren milyonlarca vatandaşımıza emur ve memur emeklilerini doğruları öğretmeye çalışmaya değiştirmeye başlamadan yeni dev karşı sorumluluğumuzdur. Kayıt Milgilendiren toplusözleşme için gerek yoktur çünkü emek şirketler (sermaye birikim noktaları), dışı ekonomiye sıfır toleransla hakem kurulu toplantıları sürerken akıl almaz servetler, siyaset, güvenlik mücadelesinin değil, rant odaklı yaklaşıyoruz.” alanlarında etkili Musk, Thiel, Altman heyete üye yollayan Memur-Sen’e bir sendikal anlayışın başındadır. gibi kapitalistler üretmeye başladı. Bu tepkiler sürüyor. Geçtiğimiz gün İktidarın olanaklarıyla şişirilen bu KISA... KISA... KISA... alanda da bir köpük hızla gelişiyor. “Kimse bize sendikacılığı nasıl engellediler. Bu tartışma Meclis’te üyelikler, iktidarın ömrü gibi sınırlı l ULAŞTIRMA ve Altyapı Bakanı yapacağımızı öğretmeye kalkışmasın” olacak.” Madalyonun öbür yüzü sendika yasasınının tartışılmasının Abdulkadir Uraloğlu, Kahramanmaraş çıkışını yapan genel başkan Ali Peki bu “ekonomik patlama” Birleşik Kamu İş Genel Başkanı önünü açacaktı. Memur-Sen bu merkezli depremler sonrası yapımı Yalçın’a, sendikalar “Emekçileri yaşanırken, insanların yerini imkânı emekçinin elinden aldı. Orhan Yıldırım da ortaya çıkan devam eden afet konutlarına erişimi YZ ajanları alırken, artan temsil etmiyorsun” diye cevap verdi. sağlayacak yolların büyük bölümünün ‘Kazanım var’ diyorlar ama o haklar tabloda sendikal mücadele çıktıyı karşılayacak, kârların tamamlandığını, bugüne kadar 23 milyar ‘Odakta rant var’ başarısından bahsedilemeyeceğini hangi ara ortadan kalktı sormak gerçekleşmesine, alınacak yatırım liralık yatırım yapıldığını söyledi. şu ifadelerle vurguladı: “En doğru kararlarına kaynak olacak tüketici lazım” sözleriyle tepki gösterdi. KESK Eş Genel Başkanı Ayfer l TEKSTİL İhracatçıları ve Çalışanları talebi nereden gelecek? KESK Eş Genel Başkanı Ahmet tavır, bu yanlış toplusözleşme Koçak, Memur-Sen’in adımlarının Yeni egemen sermayenin sözcüleri, Derneği Başkanı Ergin Aydın, küresel Karagöz de şu açıklamayı yaptı: yasasının değişmesi için mücadele sendikacılık adına dünyada örneği YZ güdümlü patlayıcı bir ekonomik ölçekte tekstilde yapay zekâ pazar “Daha düne kadar ‘Emekçisi ve etmekken aksine aynı şeyleri olmadığını belirtti. Koçak, “Kötü büyüme fantezisini satıyor ama çok büyüklüğünün 2026 yılında 4.9 milyar bir aldatmaca işin içinde. Taban emekliler adına masadayız’ diyen yapıp farklı sonuç beklenemez. Bir tatsız bir gerçeği de dikkatlerden uzak dolara ulaşmasının beklendiğini ifade tutmaya çalışıyor: Bu tür bir patlayıcı baskısıyla hakeme götürmediler Yalçın, yetkili sendika olmanın kez daha uyarıyoruz, emekçilerin etti; yapay zekânın talep tahmini, stok büyüme, bataryalar için lityum, çipler yönetimi ve kişiselleştirilmiş pazarlama ama heyete üye yollayarak ötesine geçerek diğer sendika sendikal mücadeleye olan inancına için silikon ve elektronikler için nadir amacıyla kullanıldığını dile getirdi. ve konfederasyon üyelerinden büyük darbe vuruluyor.” konunun Meclis’e taşınmasını toprak elementleri gibi teknoloji açısından kritik, çıkarılması çevre yıldır bu işi yapıyorum. istihdamda binde 5, ihracatta Yabancı yatırımcı gelmiyor, yerli kirlenmesi açısından çok zehirli, İlk defa bu kadar ise binde 7 civarında olduğunu girişimci kaçıyor. İkisi de aynı soruyu minerallere olan talebi de patlatacak. Patlayıcı ekonomik büyüme, (hele “20 çaresizim. Mağaza belirtiyor ve bu durumun genel soruyor: “Bu ülkede hukuk var mı? YZ’yi, “Bulut sermayesini” besleyen kapanınca işçiler dağıldı. Çoğu genç, ekonomik görünüm üzerinde bir Yarın bir davada hakkımı arayabilir veri bankalarını düşününce), çok kredi borçları var. Ne yapacaklar “risk” oluşturmadığını söylüyor. miyim? Siyasi kavgaların gölgesinde daha fazla su, elektrik, metal, mineral bilmiyorum.” İzmirli bir ayakkabı iş yapabilir miyim?” Cevap, ne yazık tüketimi; daha çok toprağın, ormanın, Batışlar risk değil ustası söylüyor bu sözleri. ki hayır. ekosistemin bu gereksinimleri “İhracat siparişlerimiz vardı. Kumaş Karahan’ın sözleri, ekonomiyi Türkiye, sadece finansal değil, karşılamak için tahrip olması anlamına aldık. Kur farkından dolayı zarar ettik. yapısal bir çıkmazda. Sadece faizle, yalnızca “matematik” Binde 5 değil gelecek. Bu konudan, küresel Bankadan kredi çekmek istedik, faizi sadece kuru tutarak kriz aşılamaz. üzerinden okuyanların bakışını ısınmanın hızlanmasına, kuraklığın ödeyemedik. Konkordatoya gittik. yansıtıyor. Hazine ve Maliye Yatırım için hukukun üstünlüğü, artması, gıda kaynaklarını etkilenmesi binlerce hayat Şimdi 80 işçi kapıda. Hepsi bana ‘Ne Bakanı Mehmet Şimşek ve bağımsız yargı ve istikrarlı bir siyaset konularına da geçebiliriz. Patlayıcı olacak’ diye soruyor.” Bu sözler de zemini gerekiyor. Yani gerçek bir firma sayısı 3 bin 497 iken 2025’in ilk ekonomi yönetimi, hedeflerini bir büyüme modeli, bu kaynakları Gaziantep’te küçük bir tekstil atölyesi yedi ayında bu sayı 3 bin 474’e ulaştı. ve tahminlerini sürekli değiştirerek demokrasi gerekiyor. hızla tüketirken ciddi kıtlıklara, gıda sahibine ait. Aynı dönemde iflas kararları yüzde yüksek faizle “dengelenme” Bugün Türkiye, hukukun üstünlüğü fiyatlarında artışlara yol açacak, 81 ilde kepenkleri inen dükkânlar, ekonomik-ekolojik-doğal darboğazlar 129 artarak 126’ya yükseldi. politikasını her şeye rağmen endeksinde 142 ülke arasında yaratacak. Bu darboğazlar nedeniyle yarım kalan şantiyeler, boşalan sürdürüyor. İstenen sonuçların 117’nci sırada. Yapılması gereken, kaynak kullanımı, kontrolü ve paylaşım fabrikalar... İşsiz kalan on binlerce Risk değil mi? çıkması için kurgulanmış rakamlar bu tabloyu “olağan” görmek değil. alanında jeopolitik rekabet daha da vatandaş... Bu ülkede çalışabilecek doğal olarak “risk” göstermiyor. Türkiye’nin ihtiyacı yalnızca finansal Yüksek faize çözüm bulunamadığı keskinleşecek. nüfusun yüzde 32’si, yani her üç Oysa ekonomistler uyarıyor. Bu için bu iş dünyasının bir çığlığı. Ancak önlemler değil; hukukun güvence Bu fantezisinin örtemediği bir kişiden biri işsiz. sürecin kar topu gibi büyüdüğünü, verdiği, siyasetin kavga değil ekonomi yönetimine bu çığlık henüz çatlak daha var: Kapitalizmin varlığı, AKP’nin 2018’de başlayan, tedarikçilerin de zincirleme çözüm ürettiği bir düzen. Ancak ulaşmış görünmüyor ya da duyulmak “artık değer” üretimine dayanır. “Artık etkilendiğini hatırlatıyorlar. 2021’de ise patlayarak altında istenmiyor. Merkez Bankası’nın o zaman yatırım gelir, fabrikaların değer” üretimi emek sömürüsünü kaldığımız ekonomik krizden çıkmak Sorunun yalnızca para politikasıyla ışıkları yeniden yanar. Emeklinin de 14 Ağustos’taki bilgilendirme zorunlu kılar. YZ güdümlü “büyüme için başlattığı “acı reçete”, artık ağır çözülemeyeceği de artık ortada. emekçinin de yüzü güler. toplantısında, konkordato ve iflaslar patlaması” fantezisi, aslında sonuçlarını her yerde hissettiriyor. için sorulan bir soruya başkan Hatırlatmak gerekiyor: Küçük işçilerinden kurtulmuş bir Hukuk yok yatırım da Son aylarda gündemin baş köşesine yardımcısı Hatice Karahan’ın verdiği görünen rakamların ardında koca kapitalizm fantezi üzerinden YZ yerleşen iflas ve konkordato furyası hayatlar var. Binde 5, sadece bir oran yanıt bunu çok açık gösteriyor. Yeni yatırımlara, sıcak olmayan alanına sermaye ve yatırım çekme, bu gerçeğin acı boyutlarından biri. Karahan, konkordato ilan eden sermayeye ihtiyaç var. Bunun da değil; binlerce ailenin ekmeği, umudu diğer bir deyişle son derecede tehlikeli bir sektörü meşrulaştırma projesidir! 2024 yılında konkordato ilan eden firmaların ekonomideki payının tek yolu güvenilir bir hukuk sistemi. ve geleceği demek.