Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
29 TEMMUZ 2025 SALI
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
Ana muhalefet
partisi CHP sürekli
bir tehdit ve baskı
Doğanın belleği ve
altında.
Bu Rejimle ve bu
İktidarla “iç barış”
olamaz!
hegemonik iklim siyaseti
‘Süreçten’ Temel çelişki
iki:
DENİZ ÖZTÜRK haline geldiğini gösteriyor. köylüler yalnızca ağaçları Türkiye doğayı sessizleştiriyor.
‘komisyona’:
İktidar “Kürt
Uluslararası hukuk ise sınır değil, yaşam biçimlerini de “İklim Yasası” dendi ama bu Sorunu” veya “Terör
SİYASET BİLİMCİ
Sorunu” dediği
aşan sular konusunda hâlâ savunuyor. yasa doğa için değil, doğayı
Beş temel çelişki
sorunu çözmek için
yetersiz. Bu boşluk, güçlü Bugün zeytin, toprağa kök “yas”a boğmak içindi. Çünkü
eçtiğimiz günlerde Çin,
Kürtler adına terör
u iktidarın en önemli
devletlere su kaynakları salmış bir bellektir. Onu topraklar yalnızca mahsul
Brahmaputra Nehri
yapan PKK ile uzlaşırken
özelliği ilkesizliği ve
üzerinde egemenlik kurma kesmek; bir kültürü, bir değil, kimlik taşır.
Güzerinde dünyanın
Btutarsızlığıdır: Kürtleri meşru zeminde
olanağı sunuyor. Etiyopya’nın direnci, bir sesi susturmaktır. Çin, suyu kullanarak
en büyük hidroelektrik
Dün dost olan bugün temsil eden DEM Parti’nin
Nil Nehri üzerindeki Rönesans Enerji adına doğayı tasfiye komşularına baskı kurarken, düşman, dün düşman olan belediye başkanlarını
santralı inşasına başladı.
görevden alıyor ve bazılarını
bugün dost olabilir.
Barajı ile Mısır’a uyguladığı etmek, aslında bir medeniyet Türkiye doğasını feda ederek
Tibet Platosu’ndaki bu devasa
da hapse atıyor.
Dünkü hainler, katiller,
baskı da bu stratejinin Afrika biçimini de tasfiye etmektir. kendi toplumuna baskı
proje, yılda 300 milyar kilovat-
bugünkü vatansever Bu yetmiyormuş gibi bazı
versiyonu. “Kalkınma” adına yapılan her uyguluyor. Bu iki örnek
saat üretim kapasitesiyle
politikacılar, dünkü CHP belediye başkanlarını
tahribat, “kriz” olarak geri enerjiyi yalnızca ekonomik
yalnızca bir enerji yatırımı
vatanseverler bugünkü da “Kent Uzlaşısı” adı
Barajlar yükseliyor,
dönecektir. Suskun bırakılan değil, politik ve kültürel bir güç
değil; bölgesel jeopolitikte su altında “Kürtleri Belediye
hainler haline gelebilir.
zeytinlikler çöküyor Meclislerine soktuğu”
nehirler kuruyacak, kökünden aracı olarak kullanan otoriter Ayrıca aynı zamanda,
üzerinden kurulan yeni bir
aynı yerde yapılan, aynı gerekçesiyle hapse atıyor.
Bugün dünyada hidroelektrik koparılan zeytinlikler ise eğilimleri yansıtıyor.
hegemonya stratejisi. Yaklaşık
eylemler, bu eylemleri Hiçbir siyasal eylem böyle
projeleri yalnızca elektrik yalnızca toprağı değil, geleceği Bugünün en büyük yanılgısı,
167 milyar dolara mal olacak
yapanların kişiliklerine ve bir çelişkiyi taşıyamaz!
üretmiyor, aynı zamanda de çoraklaştıracaktır. doğayı ekonomik bir kaynak,
bu yatırım, modernleşme
iktidarla olan ilişkilerine
diplomatik baskı, ekonomik toplumu da bu kaynağın
görüntüsünün ardında bir güç
göre, suç oluşturabilirler de Temel çelişki üç:
Toprak kimlik taşır
bağımlılık ve çevresel krizler tüketicisi sanmak. Oysa doğa,
projeksiyonu taşıyor. oluşturmayabilirler de.
PKK’nin Cemil Bayık
İklim Yasası gibi çerçevelerse
Hukuk ve Adalet, bazen
yaratıyor. Tam da bu küresel yalnızca üretimin değil, ortak
Enerji diplomasisi, doğa gibi yöneticileri, örgütün
vardır bazen yoktur.
bu yalnızca karbon ticaretini
silah bırakmadığını, Kuzey
dinamikler içinde Türkiye’de geleceğimizin zemini. Ve o
üzerinden yürütülüyor. Bu
Hukuk ve Adalet bazı
Suriye’deki Kürt oluşumunu
odaklıyor; kırsalın yaşam
başka bir sessizlik büyüyor zemin kaydığında yalnızca
proje ile nehrin akış yönünün
kişiler için vardır, bazı kişiler
destekleyeceklerini açık
döngüsünü, toprağın hukukunu
zeytinliklerin gölgesinde. ekosistem değil, demokrasi ve
değişmesiyle Himalaya
için yoktur.
açık belirtirken, Türkiye,
kapsamıyor. Yasa finansal
TBMM’den geçen yaşam hakkı da sarsılır.
ekosisteminin tehdit altında
Demokratik Hak ve
silah bırakıldığını ve
çerçeve ile yetinirken, ekolojik
düzenlemeyle zeytinlik Doğa bize karşılıksız yaşama
olduğu belirtiliyor. Bu durum Özgürlükler sadece
Suriye’nin Kuzeyinde bir
adalet kavramı boşlukta
kendileri için vardır; hem de
alanlar enerji ve madencilik hakkı sunuyor, bizse ona hep Kürt oluşumuna asla izin
aynı zamanda Çin’in komşu
fazlasıyla vardır:
kalıyor. Bu durum aslında verilmeyeceğini ilan ediyor.
projelerine açıldı. Şunu bedel ödetiyoruz. Doğanın
ülkeler üzerinde stratejik baskı
Herkese, her istediklerini,
Taraflar arasındaki
“yeşil kalkınma” adı altında
netleştirmek gerekir ki burada sessizliği aslında bir çığlıktır.
kurma yeteneğini de artırıyor.
her an, her yerde yapabilir
söylemlerde tam bir zıtlık
sessiz bir doğa sömürüsüdür.
mesele yalnızca zeytinlikler Bu çığlığı duymayarak aslında
Bu durum, enerji üretimi kadar
ve söyleyebilirler...
var.
Çin suyu siyasallaştırıyor.
değil, Soma’da, Akbelen’de yaşamı reddediyoruz.
suyun da jeopolitik bir silah
Ama Demokratik Hak
ve Özgürlüklerin en temel
Temel çelişki dört:
olanları bile, Muhalif
Gerek PKK yöneticileri,
Partiler, Meslek Odaları,
gerekse Kürt oluşumunun
Demokratik Toplum
arkasındaki Emperyalizm,
Örgütleri tarafından rahatça
İlkeli bir siyasetçi, onurlu bir aydın
açık ve net olarak
ve özgürce kullanılamaz!
Türkiye’nin uluslararası
HHH
Bağımsızlık Belgesi, bir
PROF. DR. OKAN TOYGAR romanlarının içinden çıkıp oyunlar sonucu genel başkanlığı ve tarihteki sivil itaatsizlik
Bu genel girişten sonra,
anlamda “Tapusu” olan
gelmiş bir İstanbul beyefendisi; kaybetti. Bu oyunlarla sadece hareketlerinden söz ettiğimde;
Süreç” ve “Komisyon”
“
Lozan’ı ve üniter Devlet olan
alzac’ın “Goriot Baba”
bir yanıyla da sıcaklığı ve Altan Öymen değil, CHP ve her zamanki sağduyulu
konusundaki temel
Türkiye Cumhuriyeti’nin
Bromanında, kızları uğruna
içtenliğiyle, halktan biri, Türkiye geleceğini yitirdi. iyimserliğiyle, “Zor zamanlar...
çelişkilere gelelim.
“Ulusal Devlet” yapısını
her zorluğa katlanan onurlu
Ayrıntıdaki eylem ve
güven veren bir dosttu. Bu iki Altan Öymen, yakın Ama geçer” demişti. Teselli
reddettiklerini söylerken,
söylemlerde daha çok
bir adamın ardından, genç
yönü, kişiliğinde doğallıkla siyasi tarihimizi en iyi bilen etmek için değil, demokrasinin mevcut Anayasa’ya
çelişki var ama ben bugün
Rastignac mezar başında
sadakat yemini etmiş
taşıyabilmesi, Cumhuriyetin isimlerdendi. Bu birikimini beş direncine ve toplumun
sadece beş ana çelişkiye
olan İktidar mensupları bu
gözlerini Seine Nehri boyunca
idealizmini içselleştirmiş sağduyusuna duyduğu güvenle
ciltlik “Anılı Kitaplar” serisinde
işaret etmekle yetineceğim.
projeye “etnik ve mezhepçi
uzanan Paris’e çevirir ve
bir kuşaktan gelmesindendi. söylüyordu bunu.
toplamış, 1932-1962 arasını
kimlikler” üzerinden destek
“Şimdi ikimiz baş başa kaldık,
Yaşamı, Kurucu Meclis’ten Altan Bey, en zor zamanlarda
neredeyse gün gün kayıt altına Temel çelişki bir:
veriyorlar.
görüşeceğiz” der. Hınçla dolu
CHP Genel Başkanlığı’na, bile yaşama sevincini ve Demokrasi olmadan “iç
alarak tarihe yansız bir not
Bu İktidar bu çelişkiyi
barış” olmaz!
bu meydan okuma, yalnızca
muhabirlikten başyazarlığa ince mizahını yitirmeyen, taşıyamaz!
düşmüştü. Demokrat bakış
Temel Hak ve Özgürlükler
kişisel bir kaybın değil,
uzanan bir yolculuktu. Tepeden açısıyla günümüze de ışık dostluğuyla huzur veren biriydi.
olmadan “Terör” sona
Temel çelişki beş:
aynı zamanda içe işleyen
inerek değil, emeğiyle gelmişti tutan bu kitaplar üzerine çeşitli Telefon konuşmalarına o tanıdık
erdirilemez!
TBMM’de muhalefetin
bir sitemin ve adaletsizliğin
bulunduğu her noktaya. ve neşeli sesiyle “Vaziyete
kentlerde, birlikte yaptığımız
İktidar tarafından “Kürt
bütün soru önergelerini
ifadesidir. Tarifsiz bir
1923’ün aydınlanmacı hâkim miyiz” sorusuyla başlar, Sorunu Çözüm Süreci”
çoğu söyleşide “Siyasetin
ve yasa önerilerini hemen
hüzünle uğurladığımız Altan
ya da “Terörsüz Türkiye”
ruhunu, demokrasiyle, yurt sohbetin sonunda ise yıllardır
laboratuvarı tarih ve anılardır”
ve bazen müzakere bile
veya “Barış Süreci” diye
Öymen de kimi dönemlerde
sevgisiyle, emeğe duyduğu değişmeyen o veda sözüyle etmeden reddeden İktidar,
der, Akif’in “Tarihi tekerrür
adlandırılan Süreç için
“Süreci”, Meclis’teki
susturulmaya çalışılmış bir
saygıyla harmanlamış, kapatırdı: “İrtibatı muhafaza.”
diye tarif ediyorlar; hiç ibret
İktidar, “Barış” ve “Terör”
sandalye oranlara göre
düşünce insanıydı. Kim bilir,
yerelden evrensele uzanmıştı. Artık sesi gelmeyecek belki
alınsaydı, tekerrür mü ederdi?”
kavramları üzerinden
oluşturduğu, bu nedenle de
belki de ülkemizin sancılarla
Aktif siyaset yaptığı sürece telefonun ucundan ama
mısralarını hatırlatırdı.
güya eylem ve söylemler
çoğunluğa sahip olduğu bir
yoğrulduğu şu günlerde
ilkelerinden taviz vermemiş, bu yazdıklarıyla, yaşamıyla ve gerçekleştiriyor ama DEM
“Komisyonda” müzakere
Parti’nin seçilmiş belediye
kıymeti yeterince anlaşılmamış ‘O irtibat kopmayacak’
nedenle sayısız bedel ödemişti. belleğimizde bıraktığı izlerle o
edeceğini söylüyor:
başkanlarının önemli bir
bir bilgenin yitip gitmesinin Çoğunluğunu
DP döneminde gözaltını tattı, Siyasi duruşu ve yaşamıyla, “irtibat” hiç kopmayacak.
bölümü görevlerinden alındı,
“Komisyonda” da sürdüren
hüznüydü, Rastignac’ın içinden 12 Mart sonrasında kendini iyi bir gazeteci nasıl olmalı, Ve nasıl ki Rastignac,
bir bölümü de hapiste.
İktidarın bu “müzakere”
taşan öfkeyi hatırlatan. iyi bir siyasetçi ne yapmalı, ne
trajikomik bir hikâyenin içinde Goriot Baba’nın mezarı
Bu yetmiyormuş
niyetini, 23 yıllık yönetimi
yapmamalı, aydın sorumluluğu
buldu; Titrek Hamsi Örgütü’nün başında çürümüş bir düzenle gibi, CHP’li belediye
sırasında TBMM’deki eylem
Vaziyete hâkim bir
başkanlarının da bazıları
nedir sorularının cevabıydı.
baş aktörlerinden biri olarak hesaplaşma sözü verdiyse biz
söylemlerine tanık olan
hapiste; partinin Kurultay
başyazar
Son nefesine dek ülkesinin ve
suçlandı, yargılandı, hapis de Altan Öymen’in ardından, kamuoyu hiç de inandırıcı
sonuçları bile tehdit altında!
bulmuyor.
Evrensel değerleri özümsemiş, yattı. 12 Eylül sonrasındaysa CHP’nin sorunlarıyla meşguldü. hukuksuzluğa ve eşitsizliğe
Ülkede tek kişiye bağlı
Komisyon sadece İktidarın
birikimli bir aydındı Altan siyasetten men edildi. CHP’ye 8 Temmuz akşamı, hastane karşı mücadele sözü veriyoruz.
“Şahsım Devleti Rejimi”
kararlarını onaylama işlevi
Öymen. Alçakgönüllü nezaketi ve ülke demokrasisine çok odasındaki son görüşmemizde Bu, yalnızca bir vefa değil, onun
egemen...
göreceği için muhalefetin
ve hoşgörüsüyle, bir yanıyla yararlı olabilecekken siyasetin hukuksuzluktan, demokrasinin yaşamı ve mirası karşısında Ne adalet kaldı ne
desteklemesi olasılığı çok
hukuk...
erken Cumhuriyet dönemi karanlık dehlizlerindeki kuşatılmasından, mitinglerden tarihsel bir sorumluluktur.
düşük.
Seçmen desteğini yitiren
GANİ AŞIK
Erdoğan, iktidara yürüyen
E. CHP KAYSERİ MİLLETVEKİLİ, MÜFTÜ
LOZAN ÖLDÜ, SEVR HORTLADI MI? CHP’yi, Aşil’in topuğu sandığı
Ankara Büyükşehir Belediye
ÇOCUKLUĞUMDA 100 haneli
Başkanı Mansur Yavaş
köyümüzün camisinde her
ve ancak parlamentodan onay Numan Menemencioğlu’na dış somutlaştığı günleri yaşıyor. bağımsız olarak Türklerle Kürtler
üzerinden karıştırma rüyası
sabah namazdan sonra 30
alınması halinde hukukilik politikada izlenmesi gereken Siyaset dünyası ve toplum, kulağa arasında hiçbir zaman değil
gerçekleşmeyince eski ortağı
dolayında çocuk, hocanın
kazandığı yapısını kaybetmiş; bir ana ilkeleri not ettirdiği söylenir. hoş, içi boş “terörsüz Türkiye” savaş, gerilim bile yaşanmamış
FETÖ’den öğrendiği kumpaslar
önüne diz kırarak konumlanır, partinin genel başkanı da olan Her ne kadar net bir bilgiye yaygarası ile çalkalanıyor. Üçlü olmasıdır. Milyonlarca Kürt-
serisini başlatmakla stratejik
ellerimiz dizlerimiz üzerinde, cumhurbaşkanının oluşturduğu dayanmasa da “komşuların nitelik kazanan Cumhur İttifakı, Türk evliliğini sonlandıran aile
bir hata yaptı. CHP genetiğinde
gözlerimiz hocanın gözlerine “sekreterya” konumuna içişlerine karışılmaması” nasihati Erdoğan’a ebedi başkanlık, var mı? Her iki kesim yaşamın
zulmü püskürtmek, siyasi
odaklı, dersimize “Sübhaneke” indirgenmiştir. Cumhurbaşkanı Atatürk’ün dış politikası ile PKK’ye de üniter devlette yıkıcı her alanında kardeşçe iç içe ve
imanın isyan halidir. Bu tezgâh
ile başlardık. Cumhurbaşkanı seçilen kişinin, mutlak tarafsızlık tahribatlara yol açacak ödünler
uyumlu görünür. Onun çizdiği yan yanadır. Ulusal Kurtuluş
mağdurlarının başında gelen
haftalık açıklamasını yaparken
ve anayasaya sadık kalacağına politika kısa ömrü boyunca temelinde ilerliyor (çıkarların Savaşı’nı birlikte kazandılar
İmamoğlu’nu tutuklatan
bakanların tamamı, bizim imamın ilişkin kutsalları üzerine yemin sağlığı pahasına cepheden karşılık takası.) Meşru olmayan ve Cumhuriyetin gönencini de
Erdoğan’ın, tasfiye planında
önünde, edep ve korku ikileminde etmesi ile mutlak taraflılık cepheye koşarak edindiği askeri bu birliktelikten doğacak proje birlikte paylaştılar. Bu kutsal
olduğundan kuşkulanılan bir
ellerimizi dizlerimizin üzerine gerektiren bir partinin de genel deneyimlerden ve okuduğu 4 bin de gayri meşru olacaktır. savaştan doğan, ulus ve üniter
başka olası rakibi Mansur Yavaş,
koyduğumuz pozisyonu alıyorlar, başkanı sıfatını birlikte taşıması, kitaptan elde ettiği bilgilerden devleti kuran Cumhuriyet Halk
dengeli ve tutarlı tavrı ile soylu
Erdoğan’ın tasfiye planı
sanırım bizim ruh halimizi de İhvan kafasının zihin haritasını damıtılmıştır. Partisi (CHP), dikkatli ve temkinli,
bir profil çiziyor. Cumhuriyetin
aynen yaşıyorlar. ortaya koyan Temel fıkrasıdır. seçmen kitlesi titiz bir takipte.
Ne var ki Türkiye, Atatürk’ün “Terörsüz Türkiye” türküsünü üzerine inşa edildiği temel
Bakanlar Kurulu, Cumhuriyet Gençliğe Hitabesi’ndeki notaya alarak okursak Parti ocağından yetişen ve sözde taşların oynatılması macerası,
Üniter devlete saldırı
tarihi boyunca nice ünlü devlet “İşgalcilerin emelleri ile emperyalizmin dün toprak değil, özde CHP’li olan Özgür Erdoğan’ın hüsranının
adamının görev aldığı, bakanların Büyük önder Atatürk’ün iktidardakilerin menfaatleri ağası şeyhleri, bugün de terör Özel, kuşkusuz ki ne yaptığının ve servetinden büyük olacağı
başbakan tarafından belirlendiği dönemin Dışişleri Genel Sekreteri birbiri ile örtüşebilir” uyarısının örgütünü örgütlemesinden ne yapacağının bilincindedir. anlamına gelir.
Horasan ve Rum erenler de Anadolu’da- Vedat Günyol’un yaşamöyküsü Bu eser, yaşadığı dönemde
k köklü br geleneğn parçasıdır; Hacı Cumhuryet aydınının tarh br Atatürk’e sınırlarımız dışından
Bektaş Vel de… Şah İsmal de o özetdr. Bu eser, Hasanoğlan bakmaya ve flozofların dünyasına
geleneğn parlak yıldızıdır; “tell sazdır Yüksek Köy Ensttüsü öğrencle- yolculuk yapmaya br davettr.
bunun adı/ ne ayet dnler ne kadı” dyen ryle öğretmen olmanın hazzına İsmet Toto özelnde hazırlanan bu
Âşık Dertl de… O suya gözelk eden varan, Babeuf’ün Devrm Yazıları eserde, Osmanlı Devlet’nn hüküm
kaynağa, bütün Anadolu’da, Yakındo- ktabını tercüme etmekten sürdüğü esk coğrafyasından brne
ğu’da ve Balkanlar’da rastlamak olasıdır. yargılanmaya, 12 Mart sonrasın- Kemalzmn; ulusal bağımsızlık,
Şah İsmal ve onun edeb kmlğ Hatay da örgüt kurmaktan hapsedl- modern devlet ve toplum lşks
şte böyle br klmn smges konumun- meye gden olayları bzzat bakımından, örneklem oluşturduğu
dadır. Bu ktabı okurken geçmşe tutulan yaşayan Vedat Günyol’un görülmektedr. Bu durum,
ışık bugünü de anlamanızı sağlayacaktır. ağzından yazıya dökülmüş Kemalzmn etksnn, Türkye
anlatısıdır. | Nesm Ovadya İzral sınırlarının ötesne ulaştığının
13,5x21 / Araştırma / 288 sayfa
öneml br kanıtıdır.
13,5x21 / Yaşamöyküsü / 352 sayfa 13,5x21 / Araştırma / 328 sayfa