Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
28 TEMMUZ 2025 PAZARTESİ
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
Devlet yöneticilerinde
Tükenmişliğe
mahkûm değiliz,
ırk ve din farkı aramak
seçim elimizde
PROF. DR. HIKMET SAMI TÜRK edilmiştir: “Türkiye’de din ve ırk Anayasa ve Milletvekili Seçimi cumhurbaşkanı yardımcısı
iye bunlar başımıza geldi, geliyor,
ayırt edilmeksizin vatandaşlık Kanunu’nda öngörülen niteliklere atanmasına ve onlar için farklı
diyenlere kıpkırmızı bir kart çıkarmak
HP Genel Başkanı Devlet
bakımından herkese ‘Türk’ denir.” sahip olmak, milletvekili seçilmeye etnik ve dini kimlik aranmasına
Ngerek. Artık iklim değişikliğinin
Bahçeli, cumhurbaşkanı
(m. 88/I) engel suçlardan biriyle hüküm gerek bırakmayacaktır.
çevresel etkilerini bilmeyen var mı?
Myardımcılarının
1961’de önce Milli Birlik Komitesi giymemiş olmak gerekir (AY m. Ya da küresel çapta artan sıcaklıklarla
mezhebi ve etnik kökeni ile Lübnan örneği
birlikte yangınların daha da yıkıcı
ile Temsilciler Meclisi’nden 76/I-II, MSK m. 11).
olduğunu duymayan? Üç maymunu
ilgili beklenmeyen bir öneri Karmaşık bir etnik, dini ve siyasi
oluşan Kurucu Meclis, sonra
oynamayı seçmediyseniz toplumsal
Cumhurbaşkanı ve
yaptı. Bu önerinin Lübnan’la yapıya sahip olan Lübnan’da 1940’lı
Türkiye’de ilk kez halkoyu ile kabul
farkındalık konusunda genel bir yargıda
karşılaştırmalı bir eleştiriye yıllardan beri uygulanagelen
yardımcısı
edilen, Cumhuriyetin nitelikleri
bulunabiliriz. İş bu farkındalığı bireysel ve
uğraması üzerine şu açıklamayı bir uzlaşma ile cumhurbaşkanı
arasında “laik” sıfatını da belirten “40 yaşını doldurmuş,
toplumsal alandaki tüm seçimlere yansıtıp
yaptı: “Terörsüz Türkiye’nin adım maruniler, başbakan Sünni
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, yükseköğrenim yapmış,
yansıtmadığımızda olsa gerek.
adım ilerlediği bir dönemde iki Müslümanlar, meclis başkanı Şii
“Vatandaşlık” kenar başlığı altında milletvekili seçilme yeterliliğine Çok değil, daha geçen yıl ülkemizin
cumhurbaşkanı yardımcısından Müslümanlar arasından seçilmekte; pek çok bölgesinde orman ve tarım
şu yalın tanımı getirmiştir: “Türk sahip Türk vatandaşları arasından,
arazilerinde çıkan yangınlarda kayıplar
birisinin Alevi, diğerinin Kürt aynı denge diğer kurum ve yönetim
devletine vatandaşlık bağı bağlı doğrudan halk tarafından” seçilen
yaşadık. Mardin, Diyarbakır’da etkili olan
olabileceği değerlendirilmiştir. kademelerinde de gözetilmektedir.
olan herkes Türktür.” (m. 54/I) Cumhurbaşkanı, bu göreve en
alevlerde 15 canı yitirdiğimizi, hayvanların
Bu fikri ve siyasi teklifi Lübnan’la Ancak bu uygulama ülkede
Aynı tanım, 1982’de önce Milli çok “iki defa seçilebilir.” (m.
ölüp ağaçların küle döndüğünü unutmak
ilişkilendirmek, çarpıtma ve kamplaşmaları, dini toplulukların
Güvenlik Konseyi ve Danışma 101/I-II). Üçüncü kez seçilmesi,
o kadar kolay olmamalı. O zamanlar
samimi bir düşünceyi saptırmadır.” egemen oldukları bölgelerde kendi
Meclisi’nden oluşan Kurucu Meclis, ancak Meclis’in üye tamsayısının
da aynı şeyler konuşulmuştu; yangın
Bu önerinin zımni olarak
milis kuvvetlerine sahip ayrı
sonra halkoyu ile kabul edilen, beşte üç çoğunluğuyla (360 oyla) söndürme uçaklarının yetersizliği, THK’nin
işlevsizleştirilmesi, orman alanlarını
Cumhurbaşkanının da Sünni yönetimler kurmalarını ve iç savaşı
Cumhuriyetin nitelikleri arasında seçimlerin yenilenmesine karar
korumaya yönelik gerekli önlem alınmaması,
olmasını, dolayısıyla devletin en önleyememiş, merkezi yönetimin
“laik” sıfatını da belirten Türkiye vermesi durumunda söz konusu
ekiplerin eğitimi, orman köylüleriyle ilgili
yüksek makamlarında bir ırk ve çöktüğü dönemler yaşanmıştır.
Cumhuriyeti Anayasası, “Türk olabilir (m. 116/I) .
düzenlemelerdeki sorunlar, elektrik iletim
mezhep koalisyonunu içerdiği Anayasa’ya göre, “devletin başı”
vatandaşlığı” kenar başlığı altında Cumhurbaşkanı yardımcılığı,
hattındaki ihmaller, özelleştirmeyle birlikte
anlaşılmaktadır. Cumhurbaşkanı R. konumundaki “Cumhurbaşkanı,
aynı tanıma yer vermiştir (m. 66/I). ilk kez 2017’de rejim değişikliği
şirketlerin denetimindeki eksikler... Tüm
Tayyip Erdoğan’ın da bir süre önce devlet başkanı sıfatıyla Türkiye
Günümüzde yürürlükte olan niteliğinde hükümler getiren
bunların yanında pek çok konuda olduğu
yaptığı bir konuşmada söylediği Cumhuriyetini ve Türk milletinin
tanım budur. Bu tanım, hiçbir etnik 6771 sayılı kanunla yapılan gibi liyakatsizlik, rant kültürü, hesap verme
mekanizmasındaki çarpıklık.
“Türk, Kürt, Arap bir arada olursa, birliğini temsil eder.” (m. 104/II).
veya dini öge içermeksizin Türkiye Anayasa değişiklikleri arasında
“Ah”lar “vah”lar eşliğinde uzunca
o zaman Türk vardır, Kürt vardır, Cumhurbaşkanı ve yardımcıları
yer almıştır: “Cumhurbaşkanı,
Devleti’ne vatandaşlık bağıyla
konuşuldu, sorunlar masaya yatırıldı.
Arap vardır” sözü de aynı yönde bir için farklı etnik ve dini kimlik
seçildikten sonra bir veya daha
bağlı olan herkesi kucaklayan
Yetkililerin “cek, cak”lı açıklamaları
ittifak arayışıdır. koşulu koymak, onların bu
fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı
ortak veya üst kimliği ifade
dinlendi. Bir yılın ardından ise yine aynı
konumuyla bağdaşmaz.
atayabilir.” (m. 106/I). MHP
etmektedir. Bu, ırkçı bir yaklaşım
kâbus. Geçen hafta Eskişehir’i saran
Vatandaşlık kavramı
Hiç gereği yokken Türkiye’de
Genel Başkanı Bahçeli’nin biri
değildir. Vatandaşlarımız, etnik alevlerde yeşil vatanı savunmada 10
Çokuluslu Osmanlı Devleti’nden
devletin tepesinde farklı
Alevi, diğeri Kürt olmak üzere şehit verdik. Dün ise Bursa’dan bir şehit
kökenleri itibarıyla Türk, Kürt, Laz,
ulus devlet niteliğindeki Türkiye haberi daha geldi. Yeşili yuva yapan
etnik ve dini kimliklere sahip
iki Cumhurbaşkanı yardımcısı
Çerkes, Gürcü, Boşnak, Arnavut,
canlıları yitirirken yangınların artık yerleşim
Devleti’ne kadar Türk hukukunda
Cumhurbaşkanı ve yardımcıları
düşünmesine karşılık; 2018
Arap, Yahudi, Rum veya Ermeni
yerlerinin kalbine doğru ilerlediğini,
vatandaşlık kavramı ırk veya
seçilmesi koşulu, açıkça
ve 2023 seçimlerinden sonra
olabilirler. Ama vatandaş olarak
tahliyelerin olduğunu da görüyoruz.
din temeline dayandırılmamıştır.
Anayasaya aykırı olacağı gibi,
Cumhurbaşkanı Erdoğan, tek
Türk kimliğine sahiptirler, hepsi
1876’da Sultan II. Abdülhamit’in
toplumsal ayrışma ve bölünmelere
cumhurbaşkanı yardımcısı
Türktür.
Rantla besili beton sevgisi!
fermanı ile ilan edilen ilk yazılı
de yol açabilecek niteliktedir.
atamıştır.
Koca bir yıl ne önlem aldınız diye ilgililere
anayasamız Kanun-i Esasi’de Laiklik ve eşitlik
Ulusal birliği ırk ve mezhep
Zaten cumhurbaşkanlığı
sormak gerekiyor ama hep aynı nakarat.
yapılan vatandaşlık tanımı şöyledir:
Dini inanç ve kanaat koalisyonunda aramak tersine Çevre denince iktidarın tutkulu gündemi
makamının herhangi bir nedenle
madenler sanki. Daha yeni zeytinliklerin
“Osmanlı uyrukluğunda bulunan özgürlüğünün tanındığı Türkiye sonuçlar verebilir. Toplumda
boşalması durumunda yeni
madene açılması yasalaştırıldı. Uzmanların,
bireylerin tümüne hangi din Cumhuriyeti’nde Cumhurbaşkanı farklı etnik ve dini kimlikler
Cumhurbaşkanı seçilinceye
çevrecilerin uyarıları, bölge insanının isyanı
ve mezhepten olursa olsunlar, veya yardımcıları için Sünni ekseninde tehlikeli kutuplaşma
kadar ya da cumhurbaşkanının
yine görmezden gelindi. Sadece yangınlarla
istisnasız Osmanlı denir...”(m. 8). (Hanefi, Maliki, Şafii, Hanbeli) veya ve çatışmalara yol açabilecek
hastalık veya yurtdışına çıkma gibi
nefesimizi kaybetmiyoruz, rantla besili
29 Ekim 1923’te Türkiye Büyük Alevi kimlik aramak, Cumhuriyetin uygulamalardan kaçınmak gerekir.
sebeplerle görevinden ayrılması
beton ısrarıyla su kaynaklarını da yitiriyoruz.
Millet Meclisi’nce Cumhuriyet ilan
temel niteliklerinden laik devlet hallerinde cumhurbaşkanına vekalet Anayasamızın değiştirilemeyecek
Ülkemizde kuraklık tehdidi artıyor ama
edildikten sonra kabul edilen 1924 duymak isteyene. Bir garabet proje Kanal
ilkesi ile bağdaşmaz (m.2). Kaldı etmesi ve cumhurbaşkanına ait hükümleri arasında yer alan
İstanbul’la bağlantılı olduğu söylenen
Teşkilat-i Esasiye Kanunu’nda
ki eşitlik ilkesine göre “Herkes, yetkileri kullanması öngörülen şu hüküm, ülke sorunlarına
yapılaşmanın adresi bir bakıyorsunuz
verilen vatandaşlık tanımı şöyledir:
dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi cumhurbaşkanı yardımcısı, bu geçici çözüm arayışlarında göz önünde
Sazlıdere Barajı etrafı oluyor. Sazlıdere ne
“Türkiye ahalisine din ve ırk farkı
düşünce, felsefi inanç, din, mezhep durumlarda görev yapan yedek tutulması gereken bir gerçeği
derseniz, Avrupa Yakası’nın en önemli su
olmaksızın vatandaşlık itibarıyla
ve benzeri sebeplerle ayırım cumhurbaşkanı konumundadır. ifade etmektedir: “Türkiye Devleti,
kaynaklarından biri. Kim bilir belki maden
(Türk) denir.” (m. 88/I).
gözetilmeksizin kanun önünde 2017’deki Anayasa değişikliğinden ülkesi ve milletiyle bölünmez
sahalarını da “Sağlığınız için maden suyu” diye
Türkiye Devletinin “laik” niteliği
eşittir.” (m. 10/I) önce bu durumlarda TBMM başkanı, bir bütündür.” (m. 3/I). Bu
yurttaşa yuttururuz diye düşünenler vardır!...
Ege kıyıları doğal özelliğinden çıkarılarak
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’na Eşitlik, milletvekili ve Cumhurbaşkanlığına vekillik eder hüküm, günümüz koşullarında
lüks aldatmacası altında betona öyle
1937’de yapılan değişiklikle cumhurbaşkanı adaylığında da ve Cumhurbaşkanı’na ait yetkileri” komşu bazı devletlerdeki siyasi
boğuluyor ki su sıkıntısı artık ciddi boyutta.
girmeden önce yapılan bu tanım, geçerli bir ilkedir. Anayasamıza kullanırdı. gelişmeler dikkate alındığında
Yaşam alanlarını yitiren domuzlar çaresizce
1945 Türkçeleştirmesiyle kabul göre, “18 yaşını dolduran her Türk Bu hükmün yeniden yürürlüğe her zamankinden daha büyük bir
yerleşim bölgelerinde su, yiyecek arayışında.
edilen anayasada şöyle ifade milletvekili seçilebilir”. Bunun için konması, gereksiz yere iki önem taşımaktadır.
İklim krizi küresel bir sorun. Buna karşı
alınacak önlemler ulusal güvenlik açısından
da önemli. Ormanı, tarlası, ekini, suyu
olmayan bir ülkenin canı, geleceği ne olur
diye sorup acil eylem planlarını devreye
sokmak şart. Üç kuruş para uğruna ülkeyi
Hukuk eğitiminde yapısal kırılma
uluslararası şirketlerin geri dönüşüm, zehir
deposuna dönüştürmeye çalışanlara set
çekmek de.
DR. UĞUR TÜLÜ bir “diplomalı işsizler” kitlesine metalaşmış, planlama geri karşıyadır.
Geçen haftalarda gündeme yansıdı.
dönüşmüştür. çekilmiş, kalite denetimi Örneğin, Almanya’da hukuk stajı
Pasifik adası Tuvalu’da deniz suyunun
PIRI REIS ÜNIVERSITESI
rekabete bırakılmıştır. 2011’de iki yıl sürmekte ve stajyerlere devlet
yükselmesi nedeniyle ülkenin yaklaşık
IŞ VE SOSYAL GÜVENLIK HUKUKU ABD
Neoliberal sistemin
kapatılan Devlet Planlama tarafından maaş ödenmektedir.
yarısı Avustralya’ya göç etmek üzere iklim
yıktıkları
Teşkilatı (DPT), eğitim- Türkiye’de ise staj süreci hem vizesine başvurmuş. Bizdeki iklim, çevre
ukuk Mesleklerine Giriş
krizlerine karşı bu vurdumduymazlık devam
Bu gelişmenin ardında, uzun istihdam dengesini sağlayan güvencesiz hem de gelir getirmeyen
HSınavı (HMGS), yalnızca
ederse neyi kaybedeceğimizi anlamamız
vadeli kamu planlaması yapan en önemli mekanizmalardan bir dönemdir. Bu durum, mezunları
pedagojik bir kalite kontrol aracı
açısından küçük bir örnek olsa gerek.
kurumların işlevsizleşmesi biriydi. Kurumun tasfiyesiyle yapısal olarak dışlayan bir süreci
Sabah hangi habere uyandığımız, gece
değil, aynı zamanda yapısal-
yatmaktadır. Uğur Mumcu’nun 24 kontenjanlar plansızca artmış, derinleştirmektedir.
neye yattığımız konusunda akıl sağlığımız
ekonomik dönüşümün bir
Ocak 1980 kararlarını eleştiren arz-talep dengesi bozulmuştur. HMGS, hukuk eğitiminin
zorlanıyor. Felaketler, ihmal, boşvermişliklerle
sonucudur. Resmi söylemde,
yazısında yer alan şu cümle, Bu bağlamda HMGS, hukuk plansızlığı ve istihdam sorunlarının
gelen “ucuz ölümler” ülkesi olmak, kadını,
hukuk mesleklerine “nitelikli
eğitiminde yaşanan yapısal sonucudur. Kalıcı çözüm, sınavın çocuğu hedef alan şiddet dalgası, cezasızlık,
sorunu özetlemektedir: “Ülkenin
bireyleri” seçmek amacıyla
etik, ahlaki yozlaşma... Kurumlarda
kırılmanın somut bir
toplumsal, ekonomik, siyasal formatından ziyade onu zorunlu
getirildiği ifade edilse de sınavın uzmanlıktan ziyade “itaat, sadakat” arayışıyla
göstergesidir.
yaşamına bir bomba gibi inmiş, kılan yapısal nedenlerin ortadan
yapılan bol maaşlı atamalar.
ardında ekonomik gerekçeler
ama acısı sonradan fark edilen kaldırılmasıdır: kontenjanların
Yaşatılanlara bakınca çaresizliğin, kabul
bulunmaktadır. Hukuk ve kamusal
bir bıçak yarası” gibi olmuştur. azaltılması, pedagojik standartların
edilmişliğin içine hapsedilmek istendiğimiz
Son yıllarda hukuk
planlama
Mumcu’nun da vurguladığı yükseltilmesi ve kamu planlama
hissine kapılmamak mümkün değil. Çıkış,
fakültelerinin ve kontenjanların
üzere, serbest piyasa ve kapitalist HMGS ilk kez 2001’de kapasitesinin yeniden inşası şarttır.
üzerimize giydirilmek istenen tükenmişliği
kontrolsüz biçimde artması,
bir an önce çıkarıp çaresiz olunmadığının
neoliberal sistem Türkiye’nin uygulanmış, 2006’da kaldırılmış; Son söz: Gerçek bir sosyal devlet,
mezun sayısında ciddi bir farkına varmakta. “Böyle gelmiş, böyle
toplumsal yapısına uyum 2019’da ise yeniden ortaya mezunları elemek yerine onları
gitmez” demekte. “Ölümü gösterip sıtmaya
yükselişe ve mesleklerde
sağlamamış; 24 Ocak kararlarının çıkmıştır. Son sınavda başarı oranı üretken biçimde topluma katmayı
razı ederiz” diyenlere karşı demokratik, laik,
yığılmaya yol açmıştır. Bu durum,
etkileri uzun vadede derin sosyal yüzde 23’e kadar düşmüştür. hedefler; sınav merkezli dışlayıcı
hukuk devletinden, akıl, bilim, etik değerler ve
sürdürülebilir gelir sağlayamayan
sorunlara yol açmıştır. Mezunlar, hem sınav hem de mekanizmalar ise ancak piyasa
liyakatten yana millet iradesinin gücü etkilidir.
bir hukuk piyasası yaratmış, 1980 sonrası neoliberal ücretsiz staj süreçleriyle ciddi odaklı bir yönetim anlayışıyla
Hani derler ya sen yoksan bir eksiğiz...
mezunlar mesleğe erişemeyen politikalarla yükseköğretim ekonomik zorluklarla karşı bağdaşır.
Ktap okuduğunuzu blyoruz.
kaba ve sekter yaklaşımlara karşı çıkarak
okuyacaksınız. Erdoğan Aydın
12,5x19,5 - 96 sayfa - Öykü 13,5x20,5 - 384 sayfa - İnceleme