Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
18 TEMMUZ 2025 CUMA
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
Medeniyetler çatışması (!)
ABD büyükelçisinin
BURAK KETMEN
SİYASET BİLİMCİ
beyanlarının
“SAYIN gençler,
yaşam mücadeleden
ibarettir. Bundan
dolayı yaşamda
yalnız iki şey vardır.
düşündürdükleri
Galip olmak, mağlup
olmak. Size, Türk
ilkeleriyle bağdaştırmak yaşanmaktadır. sonuçsuz kaldığını bildirir
ONUR ÖYMEN
gençliğine terk edip
olası değildir ve bu, Yabancı ülkelerin bir belgedir. Osmanlı
bıraktığımız vicdani
EMEKLİ BÜYÜKELÇİ
kamuoyunun büyük ülke yönetimine tarihinde benzeri
emanet, yalnız ve
bir bölümü tarafından müdahalelerinin yıllar görülmemiş bir siyasi zafer
nkara’daki Amerikan
daima galip olmaktır
Türkiye’nin içişlerini boyunca acı sonuçlarını eseridir.”
Büyükelçisi ve Suriye
ve eminim daima
kavramına uygun şekilde bu zeminde
etkilemeye yönelik yaşayan Osmanlı Lozan Antlaşması’nın
AÖzel Temsilcisi
galip olacaksınız. Milletin yükselme gerek
yeniden tanımlıyor. Huntington, Fuller,
bir yaklaşım olarak İmparatorluğu’nun yarattığı temel üzerine
Tom J. Barrack’ın,
ve şartları için yapılacak şeylerde, atılacak
Barkey gibi siyasal İslamcılığı destekleyen
değerlendirilmektedir. tecrübelerinin ışığında kurulan Türkiye
Lozan Antlaşması’nı
adımlarda kesinlikle tereddüt etmeyin.
isimlerin, ısrarlı ve kasıtlı şekilde devletin
Türkiye Cumhuriyeti’nin, Cumhuriyeti, zaman
eleştiren, Osmanlı
Milleti, o yükselme aşamasına götürmek
Bağımsızlık, Kemalist kodlarına, laik karakterine,
kuruluşundan bu yana, zaman yaşanan siyasi
İmparatorluğu’ndaki
için, dikilecek engelleri hep birlikte
üniter yapı ve ulus devlet kimliğine
halkın egemenliğini, güçlüklere rağmen
toprak bütünlüğü
millet sisteminden övgüyle
önleyeceğiz. Bunun için beyinlerinize,
hücumları da bu sayede gün yüzüne
ülkenin bağımsızlığını yüzyılı aşkın zamandan
söz eden görüşleri Türk
ve üniter yapı
sezişlerinize, bilginize, gerekirse
çıkmaktadır.
ve toprak bütünlüğünü beri egemen, bağımsız,
kamuoyunda hayretle ve
Büyük devletlerin
bileklerinize, pazılarınıza, bacaklarınıza
ve üniter devlet yapısını demokratik, laik ve
tepkiyle karşılandı.
başka devletlerin
başvuracak fakat sonuçta ne olursa olsun
Ne yapılmalı?
büyük bir hassasiyetle üniter bir devlet olarak
Büyükelçi Barrack, son
içişlerine karışma
kesinlikle o amaca varacağız. Bu millet,
Ulusal kimliğin, ulus devletin, üniter
korumaya çalışmasında yaşamaktadır.
günlerde çeşitli basın
girişimleri özellikle
sizin gibi evlâtlarıyla layık olduğu olgunluk
yapının, yurttaşların eşitliğinin, devletin
gösterdiği dikkati hiç
ve yayın organlarında
İkinci Dünya Savaşı’ndan
derecesini bulacaktır.”
Çıkarılacak kuruluş kodlarının hayati tehlike
kimsenin yadırgamaması
yer alan ancak resmi bir
sonraki yıllarda o ülke
Mustafa Kemal Atatürk, 1923.
yaşadığı günümüzde, bu kavramları
gerekmektedir.
dersler
metin olarak kamuoyuna
vatandaşlarının iradelerine
içselleştiremeyen pirincin içindeki beyaz
2011 yılında başlayan Suriye iç savaşıyla
duyurulmayan Büyükelçinin sözünü
aykırı sonuçlar vermiş
Lozan
görünümlü siyah taşlara tahammülün
birlikte ortaya konan açık kapı politikası,
açıklamalarında özetle;
ettiği ve Osmanlı
ve bugün dahi izleri
olmadığı bir eşikteyiz. Çözüm değil
değerlendirmesi
Sykes Picot antlaşmasının düzensiz göçün serpilmesine olanak
Devleti’nde bazı dini
görünen sıkıntılara yol
çözülme süreci olan bu sürecin
yapay sınırlar çizdiğini tanıdı. Düzensiz göç politikası, Türkiye’nin
Büyükelçinin azınlıklara verilen
açmıştır. Örneğin İtalya’da
başrollerinin karşısında konumlanmanın
eleştirirken Osmanlı büyükşehirlerini, sınır şehirlerini
Lozan’la ilgili eleştirileri imtiyazların sonucunda
1948 yılındaki seçimleri
stratejik gerçekliğe dönüşmesi için;
İmparatorluğu’nu demografik, siyasal ve iktisadi açıdan
de bu çerçevede uygulanan millet sistemi
kazanma şansları çok
DEM ile yürünen yolun, kimlik siyasetini
parçalamayı amaçlayan tehdit ederek geçen gün cumhurbaşkanı
değerlendirilmelidir. Kaldı ise ülkenin bütünlüğüne
yüksek görülen sol
sahiplenen politikacı vitriniyle yürünen
Sevr Antlaşması’yla, tarafından ifade edilen “Türk-Kürt-Arap”
ki büyükelçi Barrack’ın zarar veren ve on binlerce
partilerin yerine Hristiyan
yolun iktidar getirmediği gibi ilkesel
konfederatif kimliğinin oluşumuna da
Türkleri tam bağımsızlığa Lozan’la ilgili sözleri de kişinin hayatına mal olan
Demokrat Parti’nin
olarak yozlaşmaya sebep olduğu
katkı sağladı.
ve egemenliğe kavuşturan ABD’nin Lozan Antlaşması isyanlara ve bölünmelere
seçimleri açık farkla
anlaşılmalıdır.
Cumhurbaşkanının, AKP genel başkanı
Lozan Antlaşması’nı sırasındaki yaklaşımından yol açmış, özellikle
kazanması sağlanmış
Ülkenin kuruluş farkındalığına
sıfatıyla yaptığı konfederatif kimlik
birlikte ele alarak Kürtleri çok farklıdır. Lozan’ı Fransız İhtilali’nden
ve sosyalist parti uzun
sahip çıkarak, Türk yurttaşlığının,
tanımı ve alternatif tarih anlatımı,
ilgilendiren sorunları da bu ABD’nin gözlemcisi sonra bazı büyük
yıllar boyunca iktidar
Lübnan, Yugoslavya, Irak, Suriye gibi
Samuel Huntington’ın 30 yıl önce ortaya
çerçeveye sokmuş. olarak izleyen büyükelçi devletlerin o azınlıkları
ortağı olamamıştır. Aynı
olunmamasında en önemli kalkan olduğu
attığı Medeniyetler Çatışması teziyle
Büyükelçi verdiği başka John Grew antlaşmanın kışkırtması sonucunda
yıllarda Almanya ve
halka anlatılmalıdır. Başta CHP olmak
de ciddi ölçüde benzerlik gösteriyor.
bir demeçte de Osmanlı
imzalanmasından sonra imparatorluğun
Japonya anayasalarının
üzere, Türk muhalefetinin bileşenlerinin
Huntington tezinde; Türkiye’yi, Kemalizm
İmparatorluğu’ndaki
Amerikalı diplomatlara parçalanmasına zemin
hazırlanmasında
sırtlarını Toroslara dayaması, Türk
millet sistemini överek bu ve Atatürk devrimlerinden dolayı
şunları söylemişti: “İsmet hazırlayan unsurlardan
ve siyasetin
milletinin haklı ve doğal öfkesine,
sistemin farklı grupların “kararsız ülke”, “kimlik bunalımı yaşayan
Paşa Lozan’da büyük biri olmuştur.
şekillendirilmesinde başta
hassasiyetlerine tutunarak çoban
ülke” olarak tanımlayarak, Türkiye’nin
merkezi sistemde bir diplomatik zafer Türklere uzun yıllar
ABD olmak üzere müttefik
ateşinin ev sahibi olması kaçınılmazdır.
tarihsel, dini, kültürel misyonuna sahip
yüzyıllarca varlıklarını kazanmıştır. Bütün itilaf boyunca acı veren bu
ülkelerin etkili rolü olmuş
Türk milletinin bozkırın gerçek sahibi
çıkarak, neoOsmanlı gibi davranmasını,
sürdürmelerine olanak Devletleri diplomatlarının tecrübeyi yeniden ve
ve bunun sonucunda
olduğunu anımsanmalı, söylemde ve
medeniyetler haritasında Orta Asya’dan
sağladığını söylemiş sırtını yere getirmiştir. Türkiye’de bazı çevrelerin
Liberal Parti, Japonya’da
eylemde oluşacak politikaların da öznesi
Kuzey Afrika’ya uzanan coğrafyada
ve farklı dini ve etnik Bu olayı inkâr etmenin yeni bir anayasa arayışında
ağırlıklı parti haline
Türk milleti olmalıdır. Terör, ekonomi,
neoOsmanlı olmasını öneriyordu. Yalnızca
grupların bir arada yararı yoktur. Belki bu olduğu, bölgemizde de yeni
gelmiştir.
sığınmacılar üçgeninde boğulmak
Türkiye’yi de değil, yerküredeki çeşitli
yaşayabileceği bir model tarihte kazanılmış en sorunların, ihtilafların ve
Benzeri gelişmeler
istenilen, hukukun siyasal bir silah olarak
ülkeleri (Rusya, Avustralya vb.) tarihsel,
olarak tanımlayarak büyük zaferdir.” (John çatışmaların cereyan ettiği
Ortadoğu ülkelerinde
dini, kültürel motiflerle oluşturulacak kullanıldığı düzende hedef alınan ulusal
Türkiye için en iyi sistemin Grew, Atatürk ve İnönü, bir dönemde gündeme
de görülmüş, örneğin
tasarımla bölgesel medeniyetlerin kimlik, yurtseverlerin yeni Sakarya’sıdır,
“Osmanlı millet sistemi” Cumhuriyet Yayınları,
2005 yılında Irak’a getirmeye çalışmak dost
paydaşı haline getiriyordu. geçirilmemelidir.
olduğunu ileri sürmüştür.
kabul ettirilen anayasa İstanbul, 2000, s.55) bir ülkenin temsilcisinden
Düzensiz göç politikasıyla demografik Geceden sabaha kurtuluşun
Nedeni ne olursa olsun ülkenin kuzeyinde adeta Onun bu sözleri duymayı isteyebileceğimiz
mühendisliğe soyunan, Türk kimliğini olmadığını tarihsel sorumlulukları
özü itibarıyla Türkiye’ye devlet içinde devlet Atatürk’ün Lozan’ı bir öneri değildir.
gereği bilen Kemalist yurtseverlerin,
neoOsmanlı ile ikame eden siyasal
bir rejim değişikliği önerisi görünümü taşıyan bir değerlendirmesinden Dışişleri Bakanlığı’nın
gelecek kuşaklara borcu, yürütülecek
İslamcı anlayış; oluşturduğu konfederatif
anlamına gelen bu gibi siyasi yapılanmanın farklı değildi. Atatürk büyükelçinin bu sözlerine
kimliği Huntington’ın “identity mücadelenin omurgası, akan teri, atılan
önerileri, Atatürk’ün oluşturulmasına zemin şöyle demişti: “Bu karşı gerekli tepkiyi en
redefinition”(kimliği yeniden tanımlama) her bir adımı olmaktır.
temellerini attığı ve hazırlamıştır. antlaşma, Türk etkili biçimde göstererek
Cumhuriyetimizin Son zamanlarda ulusuna karşı yıllardan Cumhuriyetin değerlerine
vazgeçilmez hedeflerini Suriye’nin kuzeyinde Şam beri hazırlanmış ve yürekten bağlı olan Türk
oluşturan, tam hükümetinin egemenlik Sevr Antlaşması’yla milletinin duygularına
bağımsızlık, kayıtsız, alanının dışında bir tamamlandığı sanılmış tercüman olması
şartsız egemenlik siyasi yapılanma süreci büyük bir suikastın beklenmektedir.
‘Dönen dönsün ben dönmezem yolumdan’
PROF. DR. ÜLKÜ SARITAŞ nattaki gelişmeler hep öz- da can verenlerin, yakılan- Ulu önder Atatürk öğ-
gür düşüncenin ürünleri- ların... İşte Pir Sultan, işte retmenlerden, “Cumhuri-
aşlığa aldığımız bu özlü
dir. Düşünemeyen bireyle- Nesimi ve Hallac-ı Mansur, yet sizlerden fikri hür, vic-
Bsöz bize ait değil, günü-
rin oluşturduğu toplum- danı hür, irfanı hür ne-
işte Giordano Bruno yakın
müzden 500 yıl önce ya-
lar her alanda geri kalma- siller ister” derken Türki-
tarihimizden işte Rıfat Il-
şamış ozan ve düşünür Pir
ya mahkûmdur. Düşünme ye Cumhuriyeti’nin kuru-
gaz ve Aziz Nesin…
Sultan Abdal, idama gi-
sonucu üretilen fikirler ya- luş temelinin ve yükselme-
derken söylemiş. Fikir ve
zıyla, sanatın her dalıyla sinin hür düşünme ve ifa-
Cumhuriyet
düşünce özgürlüğünün suç
ve konuşarak ifade edil(e) de özgürlüğüne bağlı ol-
kazanımları
sayıldığı günümüzde ne
mediği ve paylaşıl(a)madı- duğunu vurgulamıştır. Hür
Bugün neler oluyor diye
kadar da anlamlı. Devam
ğı sürece toplumsal katkı düşünme ve ifade özgür-
baktığımızda ekranı karar-
eder ozan şu dizelerle:
sağlaması olanaksızdır. lüğü ise ancak laik bir eği-
tılan televizyon kanalları,
“Koyun beni hak aşkına
Ne yazık ki tarih boyunca tim sistemi ile başarılabi-
“zülfüyâre” dokunup ekran
yanayım
ve günümüzde düşünceleri lir. Kuşkusuz laik ve çağ-
kararmasın diye sözleri-
Dönen dönsün ben dön-
ifade özgürlüğü sürekli kı- daş bir eğitimin temel ta-
ni dikkatli seçmeye çalışan
mezem yolumdan
sıtlanmakta ve baskı altına şı öğretmenlerdir. Ancak
sunucular, hemen her gün
Yolumdan dönüp mah-
alınmaktadır. Bu durum za- her Türkiye Cumhuriyeti
gözaltına alınan gazeteci-
rum mu kalayım man zaman fikir sahibinin vatandaşına da bu konuda
ler, “zülfüyâre” dokunup
Dönen dönsün ben dön- de kendisini kısıtlamasına görev düşmektedir. Ülke-
hakkında dava açılan yöne-
mezem yolumdan.” yani otosansüre yol açarak nin içinde bulunduğu, dü-
ticiler, sanatçılar ve hatta
Fikir ve düşünce insanın yolundan döndürmektedir. şünceye vurulan kelepçe-
sıradan vatandaşlar….
en temel bilişsel özelliğidir Yolundan dönmeyenler ise den kurtulmak, bize ema-
İşin sonu nereye varır bi-
ve olabildiğince özgür ifa- bu ilkeli duruşlarının bede- net edilen çağdaş Cumhu-
linmez ancak çok iyi bili-
de edilebilmelidir, hakare- lini canları ile ödemekte- riyeti yaşatmak ve çocuk-
nen bir şey var ki ölümü,
te ve nefret söylemine var- dirler çoğu kez. Tarihte sa- larımıza miras bırakmak
zulmü göze alıp yolundan
madan, şiddete yol açma- yısız örneği vardır yolundan her meslek grubunun, her
dönmeyenler sayesinde el-
dan. Mahrum kaldığında dönmediği için, “enelhak” ebeveynin, her yöneticinin
bunlardan ne anlamı olur dediği için hapislerde çü- de edilmiş fikir ve düşün- kısaca bu ülke, bu Cumhu-
ki yaşamanın? Tarihteki rüyenlerin, yoksulluk için- ce özgürlüğü konusundaki riyet bizim diyen her yurt-
başarılar, yeni buluşlar, sa- de ölenlerin, darağaçların- kazanımlar vardır. taşın asli görevi olmalıdır.
Türkiye’nin varlığını tüm dünyaya
…Lozan Antlaşmasına imza koymayan İttihat ve Terakki döneminden beri
onaylattıran Lozan Barış Antlaşması; Türkiye’de çok partili sistem mücadelesi,
ABD, bugün yeni yeni sorunlar yaratıyor.
özgürlüğün, ulusal egemenliğin ve
Türkiye 21. yüzyılın eşiğinde bir yol daha çok iktidardaki ve muhalefetteki
bağımsızlığın açık ve net duyurusudur. partiler arasında sürdürülmesine
kavşağına doğru hızla sürükleniyor. Bu
Cephede süngüyle kazanılan zafer
kavşağa açılan yollardan biri Sevr’e, öteki rağmen, siyasi mücadele aslında
müzakere masasında kaybedilmemiş, karizmatik bir lidere karşı bir parti
de Lozan’a doğru gidiyor…
İsmet İnönü’nün müthiş diplomatik
mensuplarının mücadelesi şeklinde
yeteneği bu toprakları Türk ulusuna geçmiştir. Bunun ilk örneği Türkiye
vatan yapmıştır.
Cumhuriyeti’nin kurucularından İsmet
yoruz.
İnönü’ye karşı Demokrat Partililerin
mücadelesidir.
13,5x23- 136 sayfa- İnceleme 13,5x20,5 – 276 sayfa- İnceleme
12,5x19,5- 384 sayfa- İnceleme