Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
19 HAZİRAN 2025 PERŞEMBE gorus@cumhuriyet.com.tr
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
yönlendirildiğini ima ediyor.
İletide, Trump’ın sezgilerine
güvendiği ve sadece “O’nun
Parlamenter sisteme
sesi”ni (Tanrı’yı kastediyor)
dinlemesi gerektiği belirtiliyor.
Bence iletinin en önemli
cümleleri şu:
“Benim hayatımda
Huckabee’nin
hiçbir Başkan sizin gibi bir
dönülmelidir
konumda olmadı.
iletisi ve atom
1945’te Truman’dan beri
böyle bir şey olmadı.”
PROF. DR. DOĞAN SOYASLAN dogmatik, insanları görev süresini anayasalar pabilir (Anayasa md. 116/3).
bombası tehdidi Bu iki cümlenin net olarak
uyutan, toplumun gerilerde zaman ve dönemlerle Milletvekili seçimi beş yılda
Atom Bombası iması taşıdığı
BD’nin İsrail Büyükelçisi
lkemizde bir süredir
kalmasına ve kaçınılmaz belirlemiştir. Bunun nedeni bir yapılır. Savaş nedeniyle
açık:
Mike Huckabee Donald
cumhurbaşkanının
olarak devletin çökmesine cumhurbaşkanının devleti TBMM seçimlerin bir yıl ge- Öyle Başkana böyle
ATrump’a övgü dolu ve
Üömür boyu
Büyükelçi!
neden olan yapıdır. otokrasiye dönüştürmesinden riye bırakılmasına karar ve-
dini vurgular içeren bir ileti
seçilmesinin önünün açılması HHH
korkulması, özgürlüklerin rebilir (Anayasa md. 78/1).
yollamış.
Değerli okurlarım, tam bu
Yasama yetkisi
konusu tartışılmaktadır.
kısıtlanmasıdır. Savaş nedeniyle de olsa cum- Bu iletinin çok tehlikeli olan
sırada, Trump, kendi sosyal
Ömür boyu krallık veya
devredilemez bir cümlesinde Japonya’ya
Parlamentonun hurbaşkanının görev süresi-
medya hesabından İran hava
Atom Bombası atan Başkan
sultanlık, özünde 18. yüzyıla
2010 ve 2017 yıllarında cumhurbaşkanını güvenoyu ni uzatmak olanaklı değildir.
sahasına bütünüyle egemen
Truman’a gönderme de var!
kadar Avrupa’da, günümüzde
yapılan anayasa ve gensoruyla iktidardan Savaş nedeniyle Meclis’in
olduklarını belirten ve İran’dan
(Michael Dale Huckabee (24
ortaçağdan çıkamayan
değişiklikleriyle yargı alma yetkisinin olmayışıdır. temsil görevinin uzatılabile-
tam teslimiyet beklediğini
Ağustos 1955) ABD’nin Arkansas
Arap devletlerinde vardır.
bağımsızlığı ortadan Anayasamıza kaynaklık ceğine ilişkin hüküm koyan vurgulayan, “Güya Yüce Lider”
eyaletinin 54. valisidir. 2008
Aydınlık çağ ile birlikte (So-called Supreme Lider)
kaldırıldı. Yargı gücü ve eden anayasalardan anayasa, Cumhurbaşkanı-
ABD başkanlık seçimlerinde
dediği Ali Hamaney’i de tehdit
Avrupa halkları, seçme ve
yasama doğrudan doğruya Fransız anayasasına göre, nın görev süresinin savaş ne-
Cumhuriyetçi Parti’nin aday
eden iletiler yayımladı.
seçilme hakkının da insan
adaylarından biriydi.*)
veya dolaylı bir şekilde cumhurbaşkanı beş yıl deniyle uzatılacağına ilişkin
Bu sırada New York Times,
doğasına uygun devredilmez, HHH
cumhurbaşkanına bağlandı. için iki dönem seçilebilir. hüküm koymamıştır.
Trump’ın İran’ın nükleer tesisine,
“Sayın Başkan,
vazgeçilmez, kaybolmaz
Aslında parlamentonun ABD’de dört yıl için iki Liderlerine bağlı
30 bin pound ağırlığında
Tanrı sizi Butler,
haklardan olduğuna
yürütme organının dönem seçilebilir. İtalya parlamenterlerin anayasada
sığınak delici bir bomba atmayı
Pensilvanya’da (suikast girişimini
inanmış, krallıkları yıkmış,
hâkimiyetine girmesi 8. (yedi yıl) ve Almanya’da değişiklik yaparak
düşündüğü hakkında bir son
belirtiyor) korudu çünkü siz
demokratik cumhuriyetler
dakika haberi geçti.
Cumhurbaşkanı Özal ile (beş yıl) birer dönem cumhurbaşkanının görev
yüzyılın -belki de tüm zamanların-
kurmuştur. Demokrasi, Dilerim İsrail’e destek veren
başladı. Seçime giren siyasi cumhurbaşkanı seçilebilir. süresinin uzatılmasının
en önemli Başkanı olacaksınız.
ve bölgeye uçak gemilerini ve
halkın kendi kendisini idare
partilere ilgili mevzuatta Adı geçen ülkelerde anayasa önünün açılması olanaklı Omuzlarınızda öyle kararlar var
uçaklarını yollayan ABD bu
etmesidir. Ancak halkın bu ki, bunları başka hiç kimsenin
değişiklik yaparak değişiklikleri yoluyla da değildir. Bu yolun açılması
savaşa, İran’ı bombalayarak
vermesini istemezdim.
hakkını doğrudan doğruya
adayları isterlerse merkez olsa cumhurbaşkanının kişinin egemenlik hakkının
katılmaz!
Size konuşan birçok ses var
kullanması olanaklı değildir.
yoklamasıyla belirleme görev süresi uzatılmamış, devredilmesi ve bu haktan
HHH
efendim ama sadece TEK bir ses
Ülkemizde bu hakkı beş yıllık
yetkisi verildi. Oysa o kısaltılmıştır. 1958 vazgeçilmesi anlamına
İşin kötü tarafı Türkiye’nin
önemlidir: O’nun sesi. (Tanrı’yı
süre için seçtiği temsilcileri
tarihe kadar parti üyeleri tarihli Fransız Anayasası gelir. İnsan kendi kendini “Şahsım Devleti” niteliği
kastediyor)
aracılığıyla kullanır. İsterse
taşıyan Rejimi de bu rejimi
ve delegeler aday listelerini cumhurbaşkanına yedi idare etmek hakkından
Ben bu topraklarda atanmış
yönetenlerin bugüne kadar
aynı temsilciyi tekrar
belirlemekte, merkez, yıl için iki dönem seçilme vazgeçemez. Bu, kişinin hizmetkârınızım ve size
izledikleri iç ve dış politikalar
seçebilir. (AY md. 77/1). hizmet etmeye hazırım ama
belli bir oranda kontenjan hakkı veriyordu. Anayasada kendini yok sayması ve
da vatandaşlara hiç güven
sık sık huzurunuza çıkmaya
Ömür boyu parlamenter veya
adaylarını koymakta idi. değişiklik yapıldı ve bu süre kendinden vazgeçmesi
vermiyor:
çalışmıyorum çünkü sezgilerinize
başbakan olunabilir ancak
Seçime giren siyasi parti beş yıla indirildi. O tarihte anlamına gelir. Dolayısıyla
“Yurtta barış, dünyada barış”
güveniyorum.
ömür boyu cumhurbaşkanı
liderleri kendilerine biat cumhurbaşkanı olan Chirac, milletin sahip olmadığı böyle
diyen Atatürk’ü nasıl aramayız!
Benim hayatımda hiçbir
olunamaz.
edecek, istenileni yapacak beş yıl için bir defa aday bir yetkiye, temsilcilerinin
Mustafa Kemal Atatürk bu
Başkan sizin gibi bir konumda
Halkın temsilcilerinden
adayları listelerine koydular. oldu, ikinci beş yıl için aday sahip olması olanaklı ifadeyi ilk olarak 20 Nisan
olmadı.
oluşan Millet Meclisi elbette 1931’de Anadolu’yu gezerken
Böylece parti grubuna olmadı. Yedi yıllık birinci değildir. Bu konuda 1945’te Truman’dan beri
Cumhuriyet Halk Partisi’nin
şartlar gerektirdiğinde
böyle bir şey olmadı.
ve parlamentoya hâkim dönem yok sayılmadı. Başkan Anayasada yapılacak
siyasetini anlatmak için halka
Size akıl vermek için değil,
anayasayı değiştirebilir.
oldular. Lideri sayesinde Roosevelt, İkinci Dünya değişiklik anayasanın 12.
duyurmuştu:
sadece cesaret vermek için
Ancak anayasalar üç-
sosyal sınıfını değiştiren Savaşı nedeniyle 1932- maddesine aykırı olacaktır
“Cumhuriyet Halk Fırkası’nın
yazıyorum.
beş yılda değiştirilebilir
parlamenter, liderin 1944 yılları arasında dört (Hüküm Fransız İnsan
müstakar umumi siyasetini
Gökten bir ses duyacağınıza
metinler değildirler.
istemlerini yerine getirmede dönem başkanlık yapmıştı. Hakları Bildirgesi ve Fransız
şu kısa cümle açıkça ifadeye
inanıyorum ve bu ses,
Önemli siyasi olaylara
hiç tereddüt etmedi. Amerikan Kongresi savaşın Anayasası kaynaklıdır).
kâfidir zannederim: Yurtta
benimkinden ya da başka
bağlı olarak gerektiğinde
sulh, cihanda sulh için
15 Temmuz 2016’da darbe sona ermesinden sonra İdeal siyasi rejim halkın
herhangi birininkinden çok daha
değiştirilebilirler. çalışıyoruz!”
önemlidir.
girişiminden sonra özgürlük- başkanlık süresini kısıtlamak kendi kendisini temsilcileri
Keşke o politika bugün de
Değişiklikler, güçler ayrılığını Beni İsrail’e sizin gözünüz,
lerin kısıtlandığı olağanüstü için 1947’den itibaren bir aracılığıyla idare ettiği
devam ettirilseydi!
kulağınız ve sesiniz olmam
yerleştirmek, insana daha
hal altında 16 Nisan 2017’de çalışma başlattı. 1951’de parlamenter rejimdir.
*1993 yılında, Arkansas Valisi
için gönderdiniz; bayrağımızın
çok özgürlük tanımak
yapılan anayasa değişikliğiy- anayasaya koyduğu yeni Parlamenterler halkı en
Bill Clinton ABD Başkanı
elçiliğimizin üzerinde
gereği yönünde olur. Ancak
le parlamento, hükümeti ik- hükümle başkanlık yapma iyi tanıyan, sorunları bilen
seçilince, vali yardımcısı Jim
dalgalanmasını sağlamak için.
Türkiye’de değişiklikler,
tidarda tutma, denetleme, hakkını dört yıl iki dönem ile ve gücünü halktan alan,
Guy Tucker valilik koltuğuna
Benim görevim son ayrılan
kuvvetler ayrılığının
sorgulama yetkisinden vaz- sınırladı (22. Ek madde). halkın içinde şahıslardır. yükseldi. Bu durum, vali
kişi olmak. Bu görevi terk
kaldırılıp kuvvetler birliğinin
etmeyeceğim. yardımcılığı pozisyonunu
geçti, yetkilerinin önemli bir Aralarından birini parti
Meclis için var,
boşalttı. Boşalan koltuk için
getirilmesi yönünde Bayrağımız inmeyecek!
kısmını cumhurbaşkanına lideri olarak seçerler. Liderin
yapılan özel seçimde Mike
cumhurbaşkanı Siz bu anı aramadınız. Bu an
yapılmaktadır. Parlamento
devrederek kendi kendisi- oluşturacağı bakanlar kurulu
sizi buldu! Huckabee, Cumhuriyetçi Parti
eliyle geleneksel, otoriter,
için yok
ni etkisizleştirdi. Oysa parla- parlamentonun güvenoyu
adayı olarak yarıştı ve kazandı.
Size hizmet etmek benim için
sosyal ve siyasal yapıya
mentonun yasama yetkisini Türk anayasasına göre ile göreve başlar ve görevini
bir onurdur! Böylece 1993’te Arkansas vali
dönülmektedir. Geleneksel
devretme yetkisi yoktur. Par- cumhurbaşkanı beş yıl için sürdürür. Hükümetin
yardımcısı oldu.
Mike Huckabee”
yapı, idare edenlerin halka
lamento suç işlemiştir. seçilir, ikinci kez aday ola- politikasını doğru bulmaz
HHH 1996 yılında, Jim Guy
hâkim olduğu, bireyi
bilir. (AY md. 101/2). İkinci ise gensoru ve güvenoyu Değerli okurlarım, Tucker’ın Whitewater Skandalı
Kaynak
tanımayan, insanların gördüğünüz gibi, Huckabee, nedeniyle suçlu bulunarak istifa
dönem cumhurbaşkanlığı za- oylaması yollarıyla başbakanı
iletisinde Trump’ı “yüzyılın, etmesi üzerine Huckabee, valilik
çocuklaştığı, devletin
anayasalarda durum
manında Türkiye Büyük Mil- ve bakanlar kurulunu
belki de tüm zamanların koltuğuna geçti. Daha sonra
ne yapacağını bilmediği
Parlamentonun let Meclisi (TBMM) seçimle- görevden alabilir. Türkiye
en önemli başkanı” olarak 1998 ve 2002 yıllarında yapılan
için inisiyatif alamayan
cumhurbaşkanının görev rin yenilenmesine karar ve- için en uygun siyasi rejim,
nitelendiriyor ve “Tanrı valilik seçimlerini kazanarak
kişilerden oluştuğu, üretime
süresini bir şekilde rirse cumhurbaşkanı bir de- gücünü parlamenterler
sizi Butler, Pensilvanya’da toplamda 10 yıl (1996-2007)
dayanmayan, can ve mal
uzatması olanaklı değildir. fa daha aday olabilir, yani vasıtasıyla halktan alan
korudu” diyerek Trump’ın Arkansas valisi olarak görev
güvenliğinin bulunmadığı,
Çünkü cumhurbaşkanının toplam üç dönem görev ya- parlamenterizmdir. liderliğinin ilahi bir rehberlikle yaptı.
Enflasyona ezdirilen emek
geçtiğimiz krizin bedelini de süreçten kârlılıklarını artırarak çalışan sınıfların hızla mutlak için açık kalmaya devam etti. altında bir zam vermesi ücretleri
KAAN EROĞUZ
emeğini belirli bir ücret karşılığı çıktığını ortaya koyuyor. yoksullaşmasına neden olurken, baskılama politikasının eşgüdü-
ARAŞTIRMACI
Krizin bedeli emekçiye
satmak zorunda kalan çalışan borsa spekülasyoncularının münü ortaya koydu.
Derinleşen eşitsizlik
sınıflar ödemek zorunda kaldı. kârlılıklarını katlamalarını 2025 yılı için uygulamaya ko- Kamu işçilerinin 2025 yılı
KÜRESEL kapitalist sistemin
Dünyanın en zengin yüzde Türkiye ekonomisi, küresel sağladı. nan asgari ücretin, masada iş- başından itibaren beklediği
2008-2009 krizi sonrası
1’lik kesimi, bu “kriz” ortamında kapitalist sistemden ayrı Göreve gelmesiyle birlikte çi tarafını yok sayan ve TÜİK ta- zam beklentilerine karşı
içerisine girdiği resesyon süreci,
asgari net servetlerini 13.7 değerlendirilemez. 2017 uygulamaya koyduğu IMF rafından açıklanan şaibeli enf- TÜHİS tarafından aylar sonra
Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki
milyon dolara taşırken dünya referandumu sonrası yaşanan programıyla krizin faturasını lasyon oranının dahi altında bir açıklanan yüzde 16’lık teklif,
rejim değişiklikleri ve ardından
genelindeki toplam servetin rejim değişikliğiyle birlikte emekçilerin sırtına yükleyen zamla belirlenmesi, büyük ser- eylül ayı içerisinde görüşmeleri
yaşanan kitlesel göç hareketliliği
neredeyse yarısını (yüzde 45.8) yoğunlaşan siyasal ve ekonomik Hazine ve Maliye Bakanı mayedarları yıl içerisinde gerçek- başlanacak Türkiye’nin en büyük
ile daha da katmerleşen
elinde bulundurdu. Dünya çalkantılar, küresel kapitalist Mehmet Şimşek, sermayedarlara leştirecekleri toplusözleşmeler- grup toplu iş görüşmesi olan
bir ekonomik durgunluğun
nüfusunun çoğunluğunu sistemde yaşanan tıkanıklıklarla dönük teşvik ve muafiyet de enflasyon oranlarının altın- MESS ve metal işçisi sendikaları
yaşanmasına neden oldu. 2020
oluşturan yüzde 55’lik kesimin birleşince Türkiye gibi dışa politikalarıyla işverenleri da zam teklifi sunmaları için ce - arasındaki mücadele sürecinin
yılı başından itibaren tüm
toplam gelirden aldığı pay ise bağımlı büyüme stratejisini takip rahatlatırken emekçilerin saretlendirdi. Nitekim, İstan- zorluğunu da ortaya koyuyor.
dünyayı saran COVID-19 salgını
sadece yüzde 1.3’lük dilimle eden ve kur dalgalanmalarına ücretlerini baskılamaya dönük bul Sanayi Odası’nın yayımladığı Krizin bedelini sırtlayan
ve Ukrayna-Rusya, İsrail-Filistin
sınırlı kaldı. Gelir eşitsizliğinde karşı hassas olan ekonomik bir politika izlemeye başladı. emekçileri resmi enflasyon
Türkiye’nin en büyük 500 şirketi
ve son olarak İran-İsrail arasında
gün geçtikçe açılan bu makas, yapıyı sarsmaya başladı. 2018 2023 seçimleri öncesi politik (İSO 500) listesinde birinci sırada oranlarının altında ezdirmemek
başlayan çatışmalar ekonomik
söz konusu krizin emekçi döviz kriziyle birlikte hızlanan saiklerle iktidar eliyle açılan yer alan TÜPRAŞ’ta bu yıl bağıt- yıl içerisinde verilecek emek
krizi küresel ölçekte daha da
sınıflarla sınırlandırıldığını, Türk Lirası’nın değer kaybetme Hazine muslukları, 2025 yılının lanan 2025 sözleşmesinin ilk altı mücadelesinin başlangıç
derinleştirdi. Her ekonomik
krizde olduğu gibi içinden büyük sermaye sınıfının bu süreci, enflasyonun artmasıyla başından itibaren sermayedarlar ay için işçilere enflasyon oranının noktasını oluşturuyor.
13,5x21 / Araştırma / 288 sayfa