Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 30 MAYIS 2025 CUMA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Hindistan-Pakistan Çocuk nasıl korunur gerilimi üzerine... DURSUN YILDIZ dırı sonrasında “Kan ve su bir- ve onu kim korur? likte akmaz” resmi açıklama- SU POLITIKALARI sını yaparak su kartını kullan- DERNEĞI BAŞKANI çocuğun üstün yararını AV. EDA KURT ma konusundaki tehditlerini gözeten ve yaşamını kurtaran artırmıştır. BAŞLANGIÇTA Hindistan ve ylık çıkan ve fırsat Hindistan, Keşmir’de yaşanan bir karar verir. Yargıç bu Pakistan arasından yaşanan ge- buldukça okuduğum son terör saldırısı sonrasında sı- kararı verirken çocuğun rilimin tanımlamasını yapmak nırlı askeri güç kullanarak ve İn- Abir edebiyat dergisi yaşama sevinci, tedaviyi gerekirse, Keşmir’de tırmanan dus Suları Antlaşması’nı durak- 2024 Eylül sayısında Alman reddederken ailesinin son krizin su savaşı yaratacak sattığı konusunda açıklamalar edebiyatına yer vermiş. baskı ve etkisinde kalması bir su krizi olmadığını söyleye- yaparak Keşmir’de hidrojeopo- Özellikle pek de popüler biliriz. Bugün karşımızdaki bu ve dışlanma korkusu gibi litik kontrol oluşturma politi- olmayan bir şair olan Dylon tablo tarihsel Keşmir sorunu ve durumların tespiti ile aslında kasını sürdüreceği mesajını net- Thomas’ın şu dizeleri iklim değişikliği tehdidi üzerin- çocuğun kendisinden dahi leştirmiştir. den yürütülen bir su stratejileri oldukça etkileyici: korunması gerektiğini ortaya 22 Mayıs 2025’te Hindistan krizinin başlangıcıdır. Ancak bu “Bu doğru, hiçkimse koymaktadır. Başbakanı Reuters’a verdiği de- sorunun orta vadede gerçek bir yapamaz/ Tanrı’yı derin bir meçte “Pakistan, Hindistan’ın Bilişsel olarak kendi su savaşı ile sonlanması ihtima- mezara gömmeyen/ Ve sonra hak sahibi olduğu suyu alama- yararını gözetme ehliyetine li de düşük değildir. iskeletini dışarı çıkarmayan/ yacak” açıklamasını yapmıştır. sahip olmayan (olsa da bu Kırıp tekrar yapmayan hiçbir Bu da Hindistan’ın bu konuda Havzada hidropolitik farkındalığı ailesi, inancı yasaklar kanun? Tehlikeyi “mevhumu muhalifi” ile oluşturduğu stratejiyi sürdür- insan/ Kemiklerin içinde vs. tarafından sakatlanmış) açıdan ne oldu? önlemek için. Kişilerin beden taşınmasına izin verilen meye kararlı olduğunu ortaya yeni bir inanç bulmayan/ ailesinin baskısı ve etkisi Hindistan bugüne kadar siya- bütünlüğünü korumak için. bıçaklardan sayılmasının, koymaktadır. Kemiklerin etrafını tekrar si ve askeri gerginliklerden uzak altında tedaviyi reddetme “Kanunda taşınması kanunun getiriliş amacına etle kaplamayan/ Kırıp da tuttuğu su paylaşım işbirliğini yönünde tavır gösteren yasaklı sayılmayan bir bıçak aykırılık teşkil ettiği Bundan sonra ne nihai amacını inşa etmeyen” dikkatli bir şekilde örselemiştir. çocuğun iradesi yok olması hasebiyle küçük gözler önüne serilmiştir. olur? (Kimse İnanmaz). Bir diğer deyişle uzun zaman- sayılmıştır. İşte çocuk böyle Ahmet’in ölümüne neden Hukuku içselleştirmiş her Su savaşlarının uzun sürekli Geçtiğimiz günlerde pek dır süren ve örnek gösterilen bir korunmaktadır. Çocuğu olan bıçağın, tehlike yaratma hukukçunun vereceği karar barışçıl sonuçları olmaz, bu ne- çoğumuzu rahatsız eden sınıraşan su anlaşması konu- koruyan şey, çocuğun üstün denle tam ve mutlak kazananı olanağı yoktur ve taşınabilir” bu yönde olmalıdır. bir karara imza atıldı. sunda bir gelenek bozulmuştur. da olmayacaktır. Ayrıca su ko- yararı ilkesi ve onu işleyen şeklinde yorumlanacak Hindistan su kartını masa üstü- Mattia Ahmet Minguzzi’nin nusunda yaşanan askeri çatış- Çocuğun yasası aklıyla uygulayan kadın bir karara imza atanlara ne çıkarırken yazılı açıklamalar- ölmesine neden olan bıçak, malar genellikle kıyıdaş ülke- Ian McEwan’ın Çocuk bir hâkimdir. Tek başına soralım: Ahmet’in ölümü ile da çok dikkatli bir dil kullanmış, kanundaki tanıma uyan ve ler arasında tarihsel bir anlaş- Yasası adlı kitabında kullanılan bıçağın illiyetini yasalar korumaya yetmez. anlaşmayı duraksatmış, baraj- taşınması yasaklı silahlardan mazlığın bulunduğu bölgelerde (filmi de mevcut) 18 yaşını lardan geçen suyu tortu temiz- Onları uygulayacak işleyen açıkça ortaya koyan tıp sayılmayarak delil niteliği ortaya çıkmaktadır. Bu neden- liği için kestiğini açıklamış ve doldurmasına aylar kalan ve akıllar ve cesur yürekler de bilimi, kamera kayıtları ortadan kaldırılmış oldu. le İndus havzasında su paylaşı- sonra kapakları açmıştır. Yahudi bir aileye mensup gerekmektedir. Zira çocuk, bir kanun hükmü ile nasıl mı konusunda savaş riski tama- Sonuç olarak Hindistan ulus- lösemi hastası bir çocuğun Peter Handke’nin Çocukluk Kavram hukukçuluğu ortadan kaldırılabilir? men yok değildir. Ama şimdilik lararası su hukukunu da kısmen öyküsü anlatılmaktadır. Kavram hukukçuluğunun Şarkısı adlı şiirinde dediği bazı nedenlerle “tam kapsamlı Bir hukukçu adaletin gözetip sınırlı bir askeri güç kul- Kitap, kültürel, dini vb nasıl bir tahribat yarattığını gibi “Çocukken çocuk bir su savaşı”nın düşük bir ola- sağlanmasını istiyorsa lanarak Keşmir’in kontrol etti- sılık olduğu söylenebilir. bu akıl almaz karar açıkça değerlerin çocuğun üstün olduğunu bilmez”! kanunları kazuistik şekilde ği Cammu Keşmir bölgesinde Bunun yanı sıra Pakistan’ın yararı ile çatışması halinde Çocuklarını korumayan ortaya koymaktadır. okuyup uygulayamaz. yeni bir hidropolitik pozisyon İndus havzasında Hindistan’ın yargıcın sorumluluğu, yasalar, meşruiyetini Her ne kadar Ahmet’in oluşturmuştur. Bu strateji ile Kanunun geri planında kontrolündeki Cammu Keşmir yasaların işlevi, inanç bir anlamda su paylaşımı konu- yaşamını yitirmesine kaybeder. Adaleti yatan gerekçeyi ve kanunun bölgesinden kaynaklanan su- sunda yeni pozisyonunu radikal neden olan bıçak kanunda özgürlüğü vb. kavramlar tesis etmeyen yargıç getiriliş amacı ile neyi, kimi lara olan gereksinimi, bölge- bir şekilde açıklamıştır. Hindis- sayılan taşınması yasaklı üzerinde düşünmemizi ve mahkemelerin de koruduğunu da okumak yi su paylaşımı konusunda kırıl- tan aynı zamanda 1960 tarih- bıçaklardan olmasa da sağlamaktadır. Mahkemenin meşruiyetini kaybetmesi zorundadır; zira kanun özü gan hale getirmektedir. Bir di- li İndus Suları Antlaşması’nın kadın hâkimi, inancı gereği gibi... Mesnetsiz sulardayız ve sözüyle bir bütündür. somut olay açısından bir ğer deyişle bölgede suya daya- gözden geçirilip yenilenmesine kan naklini reddeden aileye Anılan kanunun özü nedir, çocuğun ölümüne neden uzun zamandır. Çürümenin lı çok kritik bir güvenlik dengesi yönelik olarak sahada radikal ezcümle neden belirli silah olmuş bu illiyet rabıtası rağmen çocuğa kan nakli bizi getirdiği sonuç işte bu mevcuttur. bir hamle yapmıştır. Bunun için İndus havzasında Hindis- ve bıçakların taşınmasını nedeniyle bıçağın, kanunun yapılmasına karar vererek kötülük... 22 Nisan’da düzenlenen ve 26 tan ve Pakistan arasında su ko- turistin yaşamını yitirmesi- nusunda yaşanacak gelişme- ne neden olan terör saldırısı- ler özetle: nı çıkış noktası olarak kullan- H Hindistan’ın su üzerinden mış ve saldırının araştırılarak yürüteceği Keşmir politikasına, gerilimin azaltılması önerisini Tercihler ve toplumsal fayda H İklim değişikliği etkisi ile su reddetmiştir. kaynaklarının azalmasına, H Bölgede büyük oranda ta- Neden şimdi oldu? BORA SÜSLÜ rıma dayalı olan ekonomilerin Hindistan 1986 yılından baş- MUĞLA SITKI KOÇMAN artan su gereksinimine, layarak Pakistan’a giden sula- ÜNIVERSITESI ÖĞRETIM ÜYESI H Bölge dışı ülkelerin su üze- rın üzerinde 40 metreden 143 rinden uygulayabilecekleri stra- metre yüksekliğe kadar birçok ireysel tercihlerimizin tejilere, bağımlı olacaktır. baraj yapmış, hatta son ola- Bsonuçları toplumsal İndus Nehri havzasında bu- rak 167 metre yüksekliğinde bir faydayı bire bir gün ve kısa vadede bir su savaşı baraj planlamıştır. Pakistan’ın yerine, gerilimli diplomasinin, etkilemektedir. “anlaşmaya uygun olmadığı” karşılıklı tehditlerin ve ulus- şeklinde itirazlarına rağmen Tercihlerimiz, elde ettiğimiz lararası arabuluculukların ön inşa edilen bu büyük barajlar, bilgi neticesinde bireysel planda olacağı görülmektedir. Hindistan’ın Cammu Keşmir faydayı maksimize edecek Orta- uzun vadede havza ülke- bölgesindeki idari hâkimiyetini kararlara dönüşür. Bireysel leri hidro-diplomatik ilişkilerini sağlamlaştırdığı gibi kendisi- faydayı maksimize edecek geliştirmezse, her iki tarafın da ne suyu kontrol etme olanağı karalardan yola çıkarak kabul edeceği yeni bir anlaşma da tanımaya başlamıştır. Halen toplumsal fayda oluşturulur. yapılamazsa ve iklim değişik- suları tam olarak kontrol ede- Bireysel faydadan liğine uyum sağlanamaz, ve- cek depolama hacmine ulaş- toplumsal faydaya geçmek rimsiz su yönetimi ve aşırı mil- mamış olmalarına rağmen bu liyetçilik gibi faktörler kontrol kamu otoritesinin görevidir. barajların Hindistan için sessiz altına alınmazsa, bölgede Keş- stratejik manevra araçları hali- Bu çerçevede kamu yapabilmek, toplumsal sisteminin çökmesi ile doğru çalışmadığı için mir anlaşmazlığı üzerinden bir ne gelmesi Pakistan’ın endişe- otoritesinin görevi; toplumu kararlarda bireylerin beraber iktidar sınıfı, bireyler kendi faydasını su paylaşım savaşı çıkartılması lerini artırmıştır. oluşturan bireylere kamusal faydalarını azaltmadan toplumu oluşturan diğer en üst düzeye taşıyacak olasılığı artacaktır. Aslında 1989 yılından bu ya- tercihlerinin sonuçları ile karar alabilmek, toplumu sınıfları (toplumsal katma rasyonel karar alamazlar Hindistan ve Pakistan arasın- na bu büyük depolamalı ba- ilgili doğru bilgiyi aktarmak, oluşturan her bireyin değer yaratan sınıflar) bu çıkar gruplarına daki tarihsel Keşmir sorununun rajların yapılması İndus Sula- ekonomik organizasyonu, eşit koşullarda, kimsenin kendisine bağlayarak kendi uyumlanmak isterler. Kendi günümüzde su işbirliğini etkile- rı Antlaşması’nı defacto ola- rasyonel örgütlenmeyi avantajlı/dezavantajlı çıkar gruplarını oluşturur. kendini besleyen ekonomik, yecek duruma gelmesinin sınır rak örselemiştir. Bu gelişmele- ve sosyal planlamayı olmadığı durumda Bu durumda toplumun siyasi ve toplumsal krizler re bağlı olarak Hindistan iklim aşan suların güvenlileştirilme- geliştirmek ve herkesin bulunması ile olasıdır. yarattığı artık değer ile karşı karşıya kalırlar. değişikliği, nüfus artışı ve te- si açısından, bölgesel ve küresel eşit koşullar altında tercih Demokrasinin olmadığı toplumu oluşturan bireyler Sonuç olarak miz enerji üretme politikaları- etkileri olacaktır. Bu gelişmeler nı ileri sürerek yeni bir anlaşma sularının yaklaşık üçte biri sınır yapmasını olanaklı kılmaktır. ya da aksadığı ülkelerde bir arasında adil biçimde demokrasinin olmadığı aşan ve sınır oluşturan su hav- oluşturma çabasına girmiştir. Bir başka deyişle belirsizliği grubun tercihi toplumsal dağıtılmaz, yeni oluşan çıkar ülkelerde toplum faydayı zalarından oluşan ülkemiz için Bu kapsamda son yıllarda İn- ortadan kaldırmak veya tercih olmakta yani grupları arasında dağıtılır. en üst düzeye taşımak için de önemli olup dikkatle takip dus Suları Antlaşması’nın yeni- minimize etmektir. Bunun toplumsal artık değer adil Dolayısıyla üretici sınıfların öncelikle eğitim, adalet ve edilmelidir. Sularının büyük bö- lenmesi taleplerini artırmıştır. da yolu toplumsal adaleti, şekilde dağıtılmamakta yanında yeni bir sınıf, çıkar denetim gibi kurumların lümü Türkiye’den kaynaklanan Bu nedenle son yıllarda Hin- hukuk sisteminin işlerliğini bu da toplumsal faydayı sınıfı, doğar ve de yeni bir dönüştürülüp geliştirilmeleri Ortadoğu’da yaşanan siyasi be- distan Keşmir gerginliğinin su ve denetim mekanizmasının azaltmakta ve süreç eğitim, sınıf mücadelesi başlar. gerekir ki koşulların eşit lirsizlikler ve iklim değişikliğinin paylaşımından uzak tutulma- etkin ve etkili çalışmasını hukuk ve denetim sistemi Bu sınıf mücadelesi olduğu toplumsal yapı sı politikasından uzaklaşmaya artan etkisi bölgedeki sınır aşan sağlamaktır. gibi kurumların çökmesi ile topluma şekil veren oluşturulabilsin ve bireysel başlamıştır. su kaynaklarının sürdürülebilir Bireysel tercihlerden sonuçlanmaktadır. kurumların gelişimini de tercihlerden toplumsal 2016 yılında yaşanan bir sal- yönetimini zorlayacaktır. toplumsal tercihlere geçiş Eğitim, hukuk ve denetim olumsuz etkiler. Kurumlar tercihlere geçiş yapılabilsin. Cumhuriyet ve Kadın Hakları’nın ilk Türk Edebiyatının dev ismi Sabahattin Cumhuriyet dönemi Türk yazınının bölümünde kadın hakları konusunda tanınmış isimlerinden Necati Cumalı’nın Ali, yalnızca romanları, öyküleri ve Erken Cumhuriyet Dönemi’nde şiirleriyle değil, çevirileriyle de Türkçenin tiyatromuz için ölümsüz yapıtlarını gerçekleştirilen büyük atılımlar, barındıran dört ciltlik çalışmanın bu ufuklarını zenginleştiren eşsiz bir yazar, alanının uzmanı yazarlarca inceleniyor; yeri doldurulamaz bir aydındır. Tiyatro üçüncü cildini bugünün ve yarının ikinci bölümünde ise son yıllarda kuşaklarına taşımasının onurunu tarihinin önemli piyeslerinden olan ülkemizde kadın hakları alanında Antigone, Sofokles’in en tanınmış yaşıyoruz. Öyküden romana, şiirden yaşanan gerilemeler değerlendiriliyor. tiyatroya, denemeden anı ve incelemeye eseridir ve Yunan tragedyalarının Art arda konulan bu iki fotoğraf, başyapıtlarındandır. Alman Aydınlanma- varıncaya kadar yazınımıza çok yönlü Kitap okuduğunuzu biliyoruz. tarihsel akışta toplumların hep ileriye sı’nın tiyatro alanındaki öncüleri Lessing katkılar sunan Cumalı’nın oyunlarıyla doğru gitmediğine, kimi dönemlerde ve Hebbel’in oyunları ise insanlık okuyucularımızın görsel-işitsel bir sanat duraklamaların ve gerilemelerin de durumunun komedi ile trajedi arasındaki olan tiyatro oyunlarının yazınsal olarak yaşandığına işaret ediyor. key?ne varacaklarına inanıyoruz. salınımını yansıtmaktadır. 16x24- 269 sayfa- İnceleme 13,5x19,5 – 712 sayfa- Tiyatro 12,5x19,5- 280 sayfa- Tiyatro