Katalog

İMZA gorus@cumhuriyet.com.tr 29 MAYIS 2025 PERŞEMBE 2 olaylar ve görüşler Yazarımız Emre Kongar bir Kartalkaya faciası ve soğuk algınlığı dolayısıyla, yazılarına Pazar gününe kadar, iki gün ara vermiştir. devletin hukuki sorumluluğu zarar, idari eylem veya idari mak üzere gerekli önlemle- otel olarak faaliyete geçilme- Suna Türkoğlu işlem ile illiyet bağı kavram- ri yeterli düzeyde almayan iş- sinden önceki dönemde izin- EmEkli Danıştay ÜyEsi ları ışığında Kartalkaya yan- verenin denetlenmesi ve ida- ler, ruhsatlar ve kontroller Gelişmenin gını incelendiğinde karşımıza ri yaptırım uygulanması yet- yönünden Bolu İl Özel İdaresi olu-Kartalkaya’daki çıkan durum şudur: kisi bu bakanlığa aittir. Otel ile Kültür ve Turizm Bakan- yangın faciası 21 Ocak Burada gerçekleşmiş çok yangını, konaklayanların dı- lığının; düşmanı: Alışmak B2025’te meydana gel- büyük zarar vardır. 78 ca- şında çalışanların da güven- Turizm belgeli otel ola- di. Bu çok acı olayın üzerin- Nusret ert Ür K Orada birçok konuya nımız yaşamını yitirmiş, 51 liğini ilgilendiren bir olay ol- rak faaliyete geçebilmesi yö- den dört aydan fazla bir sü- alışamadığını dile getirir. yazar canımız yaralanmış, huku- ması nedeniyle ÇSGB sorum- nünden Kültür ve Turizm re geçmesine karşın, sorum- Bir yerinde şunları yazar: astasının elinde bir ki sorumluluğun birinci ko- luluk alanına girmektedir. Bakanlığı ile Bolu İl Özel lular hakkında henüz cid- “Yolsuzluğa, yobazlığa Hilaç gören doktor, sıkı şulu olan “gerçek zarar” doğ- Bolu Belediyesi’nin ve mü- İdaresi’nin; faaliyeti süresin- di bir gelişme kaydedilme- alışamadım. (...) Devleti sıkı uyarır: “Sakın onu muştur. cavir alan sınırlarının dışın- ce denetlenmesi yönünden di. TBMM’de kurulan araştır- dolandıranlardan hesap kullanmayın alışkanlık da, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kültür ve Turizm Bakanlı- İdarenin veya idarelerin ma komisyonunda açıklama soran kamu görevlileri yapar!” Hasta oralı değildir, ğı, Çalışma ve Sosyal Güven- hukuki sorumluluk yaratan Kanunu uyarınca, belediye- yapan aileleri, büyük bir acı sürülürken, dolandırıcıların bildiğini okur, “Doktor işlem ve eylemleri koşulunu nin kullandığı yetkilerin tü- lik Bakanlığı ve Bolu İl Özel içerisinde izledik. kahkahalarıyla mahkeme bey, bu ilacı 10 yıldır irdelediğimizde ise karşımıza münü kullanmak ve görevle- İdaresi’nin görev ve sorumlu- Facianın sorumlularını bul- koridorlarını çınlatmasına kullanıyorum. Alışkanlık birden çok idarenin işlemle- rin tümünü yerine getirmek, luğu bulunmaktadır. mak, onları cezai ve huku- alışamadım!” yaptığını görmedim!” der. ri, eylemleri ya da eylemsiz- Bolu İl Özel İdaresi’nin so- ki yönden değerlendirip ceza- Kendisine ödül verilmesi Hizmet kusuru ve Gelişmenin en büyük likleri çıkmaktadır. Hem bina rumluluğundadır. landırmak ve bu süreçte var- gerekirken bu teğmenin yetki sınırı düşmanı alışmaktır. hem de faaliyet bakımından sa gerekli düzenlemeleri yap- İlliyet bağı başına gelmedik iş kalmadı. Alışmak, kayıtsızlığın idarenin iznine ve denetimi- İtfaiye hizmetleri beledi- mak devletin görevidir. So- Soruşturmalar geçirdi, değerlendirmesi kapısıdır. Alışmanın, ne tabi bir işletme ve faaliyet ye ve mücavir alan içinde be- rumluları ortaya çıkarmak hapse atıldı M. Şeref Baba. gözlerini kapatmak kadar alanı söz konusu olduğu için Otelin bir yapı olarak inşa- lediyenin dışında ise il özel zorunda olan devletin ayrıca Yasada yeri olmasa da uyuşturucu, uyutucu her bir idari birimin yüküm- sına başlanmadan önce “ya- idaresinin görev alanında ol- kamu hukuku yönünden hiz- “alışamadım” sözü suç olduğunu çevremizde lülüklerini, hizmetin gerekle- pı ruhsatı” verilmesinde; in- masına karşın, il özel idare- met kusuruna dayalı huku- sayıldı! Ancak pes etmedi; rine uygun olarak yerine ge- şaatın bitiminde yapının kul- lerine ait ayrı bir itfaiye teş- yaşananlardan görüyoruz. ki sorumluluğu ve hizmet ku- hukuk okudu, avukat oldu tirip getirmediği ayrı ayrı be- lanıma hazır olup olmadığı- kilatı bulunmadığı durumlar- İktidar bastırıyor, surunun içeriğinden kaynak- ve “alışamadım” sözünü lirlenmelidir. nı kontrol ederek “yapı kul- da özel idare, belediyenin it- günden güne Cumhuriyet lı olarak kamu görevlilerinin bir onur bayrağı gibi taşıdı! lanma izni” verilmesinde; bi- faiye teşkilatından yararlan- kazanımlarının köküne görevi ihmalden kaynakla- Bakanlıkların Evimizin önünden geçen nanın otel olarak faaliyete ge- mak durumundadır. Bu bağ- kibrit suyu döküyor! nan cezai sorumluluğu da bu- cadde üzerinde bir okul, bir sorumluluğu çebilmesi için, “işyeri açma lamda, yapının yangına kar- Arkasından ne diyor; lunmaktadır. de market var. Marketin 1 numaralı cumhurbaşkan- ve çalışma ruhsatı” düzen- şı güvenlik önlemleri yönün- “Eski Türkiye yok artık! İdare kavramı, bütün kamu arkasında bir başka okul den değerlendirilmesinde Bo- Alışacaksınız!” lığı kararnamesinde “turizm lenmesinde; yangın ve diğer tüzel kişilerini ve birimlerini bulunuyor. Üç ay kadar Meydanlara akan işletmelerini denetleme ve tehlikelere karşı gerekli ön- lu İl Özel İdaresi ile Bolu Be- kapsayan bir ifadedir. İdare- önce belediye işçileri cezalandırma işlemlerini yü- lemlerin alınıp alınmadığı- lediyesi İtfaiye Teşkilatı’nın; yüz binler ne diyor? nin görev, yetki ve sorumlu- geldiler kaldırımdaki rütmek” Kültür ve Turizm nın denetlenmesinde görev- yangın çıktıktan sonra ise bir Alışmayacağız! lukları kanunla belirlenir. Bu kurumuş ağaçları kestiler. Bakanlığı’nın görev ve yetki- li ve yetkili idare, Bolu İl Özel gecikme, koordinasyon eksik- Türkiye bu sözü Murat nedenle de kendi yükümlü- Ağaçları çevreleyen leri arasında sayılmıştır. İdaresi’dir. 5302 sayılı kanu- liği, özensizlik, dikkatsizlik, Şeref Baba isimli bir lüğündeki faaliyetlere ilişkin betonları kırdılar, öylece 2634 sayılı Turizm Teşvik nun “acil durum planlaması” müdahalede programsızlık ve teğmenin telgrafından olarak yürürlüğe koyduğu bıraktılar. Görür görmez Kanunu ve anılan Bakanlık- başlıklı 69. maddesi bu konu- yetersizlik gibi hizmet kusu- anımsayacaktır. Dönemin ikincil mevzuattaki eksiklik- oldukça rahatsız oldum. ça çıkarılan Turizm Yatırım, daki geniş görev alanını dü- ru oluşturan konular da yi- Cumhurbaşkanı Turgut ler idarenin kanundan kay- İşletme ve Tesislerinin Dene- zenlemiştir. ne Bolu İl Özel İdaresi ile Bo- Özal, o makamdakine Sağlıklı bir insanın bile naklı sorumluluğunu kaldır- timi Hakkında Yönetmelik’te Bolu Belediyesi, büyükşe- lu Belediyesi İtfaiye Teşkilatı- yakışmayacak işler dengeyi sağlayıp geçmesi maz. İdarenin gerek hizmet “insan ve çevre sağlığı ile hir belediyesi olmadığı için, nın görev ve sorumluluğu bu- güç. Ama kaldırım üç yapıyor, Cumhuriyetin kusuru gerekse kusursuz so- can ve mal güvenliği de da- yalnızca belediye sınırları ve lunmaktadır. aydır öyle duruyor! kazanımlarından ödün rumluluk ilkelerine göre taz- hil olmak üzere” her türlü de- mücavir alanda yetkili ve gö- İdarelerin, kanunlarla be- Oradan günde onlarca veriyordu. Örneğin min borcu ile yükümlü olabil- netim hususunda bakanlı- revlidir. Yangının meyda- lirlenmiş görev ve sorumlu- kişi gelip geçiyor. Birisi Özal’ı şortla ve ayağında mesi için hukuki sorumluluk ğın yetkileri belirlenmekte- na geldiği yer Bolu il sınırla- luk alanlarının ve bu konuda- sandaletle asker bile o durumdan rahatsız nedenlerinin varlığının yanı- dir. Yanan otele “turizm işlet- rı içinde ancak belediye ve ki yasal yetkilerinin sınırla- denetlerken görebilirdiniz. olup bir yetkiliye durumu sıra tazmin borcunun şartla- me belgesi” Kültür ve Turizm mücavir alan sınırları dışın- rını çizmek; hizmet kusurla- Genç teğmen M. Şeref bildirmedi! Belediyeye rının da bulunması gerekir. Bakanlığı’nca verilmiş olup dadır. 5393 sayılı Belediye rının bulunup bulunmadığı- Baba, tüm bunları içine durumu ilettim, dolaylı olsa Özel sektör tarafından yü- bu işletmede denetim yapma Kanunu’nun 14. maddesiyle nı saptamak; hizmet kusuru- sindiremiyordu. 22 Şubat da yapıldı. rütülen faaliyetlerde ise; ku- görev ve sorumluluğu bu ba- itfaiye hizmetleri belediyele- nun, kamu görevlilerinin gö- 1990 günü Cumhurbaşkanı Alışmamak için önce ruluşu idarenin iznine, ça- kanlığa aittir. rin görev alanında olup bele- revlerini ihmal edip etmedi- Özal’a her cümlesi görmek, duymak, o lışmaları da kontrolüne ta- 6331 sayılı İş Sağlığı ve Gü- diye ve mücavir alan sınırla- ğini ortaya koymak, nihaye- “alışamadım” ile biten durumdan rahatsız olmak bi olan bir alanda, idareyi venliği Kanunu hükümleri- rı içerisinde bu hizmet bele- tinde görevli kurum ve kamu uzun bir telgraf çeker. gerekiyor. sorumluluğun dışında tut- nin uygulanmasından Çalış- diyelerce dışında ise yerel yö- görevlilerinin hukuki ve ce- mak kamu hukuku kuralla- ma ve Sosyal Güvenlik Ba- netim olarak il özel idarele- zai sorumluluklarını sapta- rı karşısında mümkün değil- kanlığı (ÇSGB) yükümlü ve rince yerine getirilir. mak mahkemelerin sorumlu- CUMHURİYET YAZARLARI, 2. AYDIN KİTAP FUARI’NDA dir. Sorumluluk hukukunda sorumludur. Bu bağlamda ol- Hizmetin kurulmasında ve luğundadır. OKURLARIYLA BULUŞUYOR Ali yazar Veli bozar... manda yurttaşlık bilinci, top- yaşıyor. Aileler, çocuklarını ko- Üniversiteler öğretmen yetiştir- DEnİZ ÖZTürk lumsal sorumluluk ve dayanış- lejlere gönderebilmek için borç- mekten çok diploma vermeye siyasEt Bilimci ma ruhuyla yetişirdi. Bilime, sa- lanıyor. Hayatlarını ipotek altı- odaklanmış durumda. KPSS ve nata, toprağa değer veren bir ne- na alıyor. Bir yanda çift dilli eği- mülakat engeline takılan genç- ğitim, yalnızca bireyin değil, sil doğuyordu. tim alan çocuklar, diğer yanda ler, düşük ücretle güvencesiz ça- Ebir ülkenin kaderini belirler, Bugün durum çok faklı. Bir ço- bilgisayarı yılda birkaç kez gö- lışmaya mahkûm oluyor. uzun vadeli bir yatırım gerekti- cuğun nasıl bir eğitim alacağı, ren öğrenciler var. Ve... Aynı sınıfta, aynı dersle- rir. Ama ne yazık ki Türkiye’de ailesinin gelirine bağlı. Kolejde Eğitim artık ticari bir sektör ri anlatan öğretmenlerin bile de- eğitim, günü kurtaran kararlarla MUSTAFA BALBAY okuyan çocuklar sabah kahval- oldu. Sonunda “S” olan sınav- ğeri farklı. Ücretli öğretmeni ba- şekilleniyor. Her gelen iktidar, 1 HAZİRAN / 14.00 tısında protein sayarken, devlet larla herkes bir yarışta ama bi- kan tanımaz, il, ilçe milli eğitim kendi hedefleri doğrultusunda sistemi değiştiriyor. Eğitim, kal- okulundaki bir çocuk kantin sı- ri spor ayakkabıyla, diğeri ya- müdürü tanımaz, okul memu- kınmanın temel aracı yerine, si- rasına, harçlığı yetmediği için lın ayak koşuyor. Meslek lisele- ru bile tanımaz. Bazen müdürün bakarak geçiyor. Üniversiteye ri ise başarısız öğrencilerin park keyfi yeter, öğretmeni kapının yasi hesapların malzemesi hali- giren bir öğrenci kalacak yer bu- yeri gibi görülüyor. Almanya’da önüne koyar. ne geliyor. lamazsa ya kaydını donduruyor Bir düşünün... Eğitim bir bina bir öğrenci marangozluk eğiti- Peki kim bunlar? olsa, her gelen bakan bir duva- ya da hem çalışıp hem okumaya miyle yüksek gelirli bir iş bu- Mobbing (bezdiri) altında ça- rını yıkıyor, bir diğeri başka bir çalışıyor. lurken bizde haftanın üç günü lışan, mutsuz ama sınıfta özve- yerden bir şeyler ekliyor. Ortada ucuz işgücüne dönüşmüş genç- Eğitim artık ticari riyle görev yapan isimsiz kahra- sağlam bir yapı kalmıyor. Eği- ler mezun oluyor. Müdür atama- AHMET GÜLEN Dünyada ise bu iş başka yapı- manlar. “İdare ederiz” cümlesi tim politikaları ise çoğu zaman ları ve liyakat değil, “yakınlıkla” 1 HAZİRAN / 15.00 lıyor. Güney Kore, Finlandiya, ülkemizde adeta bir sistem hali- sadece o günkü popülariteye gö- yapılıyor. Kanada gibi ülkelerde eğitim bir ne getirildi. Eğitim sisteminde- re belirleniyor. FUAR AYDIN TEKSTİL PARKI Eğitimcinin değeri yok devlet politikası, bir stratejik ya- ki eksiklikler saymakla bitmez Oysa bir zamanlar öğretmen tırım olarak görülüyor. Eğitim fakültelerinden her yıl ama mesele yamalayarak değil, okulları vardı bu coğrafyada. Anadolu’nun yoksul köylerin- Bugün bir öğrencinin başarı- binlerce öğretmen mezun olu- yeniden inşa ederek çözülmeli. den çıkan gençler, yalnızca öğ- sı, ailesinin ekonomik gücüyle yor. Ancak mezunların bir kıs- Kavga seslerinin arasında ders retmen olmakla kalmaz, aynı za- orantılı. Özel okullar altın çağını mı henüz sahaya bile çıkamıyor. zilini duyan var mı? “Uzun zamandır bırakın gülmeyi, Kendi de bir öykücü olan Hürriyet Işıl Özgentürk’ün 50 yıllık tanıklıkların- gülümsemeyi bile unuttuk. Bunun dan damıttığı insan hikâyeleri… Yaşar’ın son çalışması çağdaş yazınımı- birkaç nedeni: Mesela gülmek ayıp. zın kurucularından Memduh Şevket Direnenlerin, dövüşenlerin, ezilenlerin, Mesela bu pahalılıkta gülecek halimiz en çok da kadınların; aşağılanan ama Esendal’ın kadın kişilerinden oluşan bir yok. Mesela bu baskı ve yasaklar öykü seçkisi. Öykü okurunun M.Ş.E. yılmayan, yok sayılan ama olanca ortamı insanı gülmekten caydırıyor. gücüyle haykıran kadınların öyküleri… kısaltmasıyla da tanıdığı Esendal bu Daha pek çok şey sayabiliriz…” derlemedeki öykülerinde bizi, erkeğini Anadolu’nun kadim uygarlıklarına selam verip Moskova sokaklarında gezintiye kendi seçen, “o güzel yuva”yı kurup ocağı tüttüren, olmadığını gördüğünde bozup çıkan röportajlar, anılar, toplumsal Kitap okuduğunuzu biliyoruz. yeniden kurabilen kadınlarla tanıştırıyor. bellekte yer eden yaşanmışlıklar… 13,5x20,5- 117 sayfa- Gülmece 12,5x19,5- 377 sayfa- Anı 12,5x19,5- 256 sayfa- Öykü Seçkisi