Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
22 MAYIS 2025 PERŞEMBE
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
taşıyan, adeta
“oksimoron”
bir yeni strateji
Çatışma çözümünde
uygulamaya
sokulmuştur:
Türkçü MHP’nin
girişimiyle
‘Şahsım
başlatılan
müzakereler sonunda
rıza üretimi
Devleti’, ırkçılık
Kürtçü PKK Terör
Örgütü’nün kendini
NECATI ÖZKAN parma iradesi ile kurulmuş olan örgüt, “or- ladı, gerillaları sekter tutumdan uzaklaştı-
ve faşizm
feshetmesi ve silah
tak vatanda birlikte yaşama” arzusuyla bu rıldı. Öyle ki her ay 300 gerilla kendi isteği
bırakması gündeme
TUTUKLU SIYASI DANIŞMAN
ktidar, “PKK ile barış,
iradeyi geride bırakıyor. Kim ne derse desin, ile örgütü ve silahını bırakıp devlete teslim
gelmiş...
CHP ile savaş” stratejisi
stratejik açıdan bakıldığında gelinen aşama oluyor ve kısa sürede ailesine kavuşuyordu. Bir yandan CHP’li
’lı yılların ikinci ya-
İbağlamında, bir “ucube”
ve DEM’li belediyelere
bu topraklarda yaşayan herkesin lehinedir İnsan davranışlarını değiştirme konu-
olan “Cumhurbaşkanlığı
rısında yayımlanan
kayyımlar atanır ve Ahmet
ve desteklenmelidir. Bu süreçte emeği geçen
sunda önemli bir güce sahip olan reklam
Rejimi”nin ömrünü
1990“Genç Bir İşadamına”
Özer, Rıza Akpolat,
herkese de müteşekkir olunmalıdır.
kampanyalarının hızlandırıcı moderasyo-
ve Erdoğan’ın
isimli kitap, Türkiye’deki girişimcileri et-
Resul Emrah Şahan gibi
1990’larda Kürt raporları yazarak, siya-
nuyla Kolombiya dünya tarihinin en kanlı
Cumhurbaşkanlığını, ne
kileyen iki büyük sorundan bahsediyor-
belediye başkanları DEM
setin zorlandığı zamanlarda Kürt milletve- bahasına olursa olsun,
çatışmasını geride bıraktı. 40 binden fazla
du: Siyasal İslam ve ayrılıkçı Kürt hare- ile ilişkiler üzerinden, başka
uzatmak istiyor!
killerini kendi listelerinden aday göstere-
gerilla gücüne sahip olan FARC, sonunda
Belediye Başkanlarına
keti. Hatırladığım kadarıyla kitabın yaza-
HHH
rek toplumsal barışa giden yolda CHP tari-
silahı bıraktı ve kendisini feshetti. 2014 ve
ve İBB Başkanı, CHP’nin
rı Emre Yılmaz “siyasal İslam sisteme en-
Din, mezhep, ırk, milliyet
hi adımlar atmıştı. Benzer şekilde toplum-
2021’de iki kez Brand Week İstanbul’a ko-
Cumhurbaşkanı adayı
tegre olabilir, sistemden faydalanarak zen- gibi “kimlikler” mukaddes
sal uzlaşma ve kapsayıcılık adına Ekrem
nuşmacı olarak katılan Sokoloff deneyimle-
Ekrem İmamoğlu’na
kavramlardır.
ginleşebilirse, ayrılıkçı Kürt hareketi de si-
İmamoğlu “İstanbul İttifakı”, Özgür Özel ise
rini Türk reklamcılarla paylaştı. ilaveten, hapse atılırken...
Bu mukaddes
lahla yenilebilirse Türkiye’nin ve doğal ola-
“Türkiye İttifakı” diyerek, yerel yönetim-
Öte yandan, DEM
kavramların herhangi birinin
rak genç girişimcilerin önü sonsuza ka-
Hukuksuz Türkiye’den terörsüz
lerde bu sürece gelinen yolda önemli adım- Parti’nin desteğiyle,
“üsttenci” bir yaklaşımla,
dar açılabilir” diyordu. Pek çok ciddi kita-
Anayasa değişiklikleri
lar attılar. Bugün de CHP bu süreçte aldığı “ötekileştirme” ve “dışlama”
Türkiye çıkar mı?
bın, araştırmanın, makalenin yanında as-
stratejileriyle kullanılmaları, girişimi devreye
pozisyonla barış yolunda stratejik bir katkı
Tabii ki Kolombiya tecrübesi özellikle
lında popüler bir kitap bile doksanlarda
rejimi Faşizme dönüştürür! sokulmuştur!
sunuyor. Ana muhalefetin mevcut pozisyo-
iletişim alanında ideal bir çözüm yolu. Tür-
Türkiye’nin geleceğine ilişkin esaslı bir
HHH HHH
nu, sürecin en önemli destekçisidir.
kiye bu yolu bugüne kadar stratejik olarak
Erdoğan/AKP iktidarı,
tespit yapabilmişti.
İktidar’ın oyları,
Bununla birlikte, PKK’nin silah bırakma
hiç kullanmadı. Ama bizim için soru şu:
zayıfladığı dönemlerde,
Siyasal İslamcı fikirlerle iktidara geldik- sadece iki kez seçilme
kararının geçici olmamasını ve ortak yaşa-
ömrünü uzatmak için,
Hukuksuz bir Türkiye’de terörsüz Türkiye
hakkı olan Erdoğan’a,
leri bilinen kadrolar gerçekten de geride
ma iradesinin toplumsal kabulünü istiyor-
önce Kürt milliyetçiliğini
için rıza üretmek mümkün mü? PKK’nin
dördüncü bir dönem
bıraktığımız 25 yılda sistemden fazlasıy-
sak, sürecin duygusal yanlarına da dikkat kullanmıştır.
yarım asır sonra silah bırakması ve çatış- daha Cumhurbaşkanlığı
la nasiplerini aldılar. O kadar ki kendi iç-
“Barış Süreci” denilen
etmeliyiz. Çünkü dünya örnekleri duygu-
sağlayacak bir Anayasa
masızlık yolunda adım atması elbette çok
lerinde “Mücahit olacaktık, müteahhit ol-
ve 2015’e kadar süren bu
sal yöne enerji harcamayan ve başarısızlı-
değişikliğine yetmediği için,
değerli. Ancak Türkiye’deki gibi otoriter ve
duk” şeklinde eleştiriler yapar noktaya gel-
uygulamada, “Milliyetçiliğin
ğa uğrayan olaylarla dolu. Türk Milliyetçiliği ve HÜDA
kutuplaştırma esaslı bir rejim tarafından
diler. Dünyada da siyasal islamcı hareket- ayaklar altına alınması”,
PAR ile ittifaka ek olarak,
Her çatışma ancak ve ancak toplumsal rı-
yönetilen memleketlerde demokratikleşme devlet kurumlarının
ler pratiğin zorluklarıyla karşılaştılar; iti-
Kürt Milliyetçiliği ile uzlaşma
za üretimine odaklanan, bu alanda tarafla-
adlarından bile TC
olmadan kalıcı barış sağlanabilir mi?
bar ve iktidar kaybettiler. Bugün için yer-
da yeniden gündeme
rın duygularını hesaba katan adil adımlar-
ifadesinin çıkarılması,
Otoriter siyasi pratikleri ortadan kaldıra-
yüzünde iddia sahibi güçlü bir siyasal is-
getirilmiştir!
la tamamen çözülebilmiştir. Aksi takdir- Öcalan’ın yüceltilmesi,
cak şeffaflık, kapsayıcılık ve eleştiriye açık-
lam hareketi kaldı diyemeyiz.
ABD’nin, Rusya ve
PKK’nin mevzi kazanmasına
de, tarihten ve literatürden biliyoruz ki ça-
lık gibi koşulları bu rejim kaldırabilir mi?
Ayrılıkçı Kürt hareketi ise şimdilerde ge- Türkiye’nin de desteğiyle,
sessiz kalınması, göze
tışmacı taraf pes etmeyecek ve daha uygun
Toplumun neredeyse yarısını temsil eden Suriye’deki yönetimi
ri dönülmez bir aşamaya geldi. MHP ge-
çarpan özelliklerdir.
bir zamanı bekleyerek daha da yaygın şe-
değiştirmiş olması
ana muhalefet partisi dışlanırken barış
nel başkanı Devlet Bahçeli’nin 22 Ekim
Bu strateji Kürt
kilde mücadelesine devam edecektir. Ver-
ve Büyük Kürdistan
olur mu? Ülkenin en büyük şehrini yöne- Siyasetinin “Seni Başkan
2024’te yaptığı konuşmasıyla ve her tür-
say Anlaşması sonrası Nazi Almanyası’nın
Projesi’nin gündeme
yaptırmayacağız” söylemi ile
ten belediye başkanı ve ekibi hapisteyken
lü beklentiyi aşan, herkesi şoke eden inisi-
inşası sürecinde olduğu gibi.
iflas etmiş ve bunu söyleyen gelmesi, 2015’te iflas
barış olur mu? Galiba bunun için, Devlet
yatifiyle, PKK’nin silah bırakma ve kendi-
Geride bıraktığımız şu birkaç gün için-
Selahattin Demirtaş’ın etmiş olan bu projeyi
Bahçeli’nin herkesi şoke etmeyi başarmış
ni feshetme yolundaki girişimleri görünür
de siyasi liderlerin yaptıkları açıklamalar hapse atılmasıyla yeniden canlandırmıştır.
hale geldi. Böylelikle kongresini toplayan olan “Öcalan gelsin, Meclis’te konuşsun” çı-
sonlandırılmıştır.
Ama evdeki hesap
ne denli kaygan bir zeminde sürecin iler-
PKK 12 Mayıs Pazartesi günü o geri dönül- kışı kadar radikal demokratikleşme adımla-
“Kürt milliyetçiliğine”
çarşıya uymayabilir:
lediğini anlamamıza yetiyor. DEM Eşbaş-
mez aşamayı ilan etti. rına ihtiyaç var. Hem de gecikmeden!
dayalı ilk strateji iflas
Çünkü Türkiye’deki
kanı Tuncer Bakırhan’ın korucularla ilgi-
İktidar partileri, DEM ve ana muhalefet Zira, demokratik yaşamın her alanda ge- edince, Bahçeli’nin
siyaset, özellikle de
li sözleri, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un
girişkenlik alması ile
partisi CHP dahil siyaset dünyasının ve va- liştirilmesini hedefleyen bu tür adımlar atıl-
Demokratik Muhalefet,
umut hakkı ile ilgili sözleri, Cumhurbaşka-
devreye MHP ve “Türk
tandaşların çok büyük bölümü PKK’nin ken- etnikçi kimliğin diktatörlük
mazsa, sayın Bahçeli için yaşamsal bir mis-
nı Erdoğan’ın, “Biz sayın Bahçeli ile birlik-
Milliyetçiliği” sokulmuştur:
için kullanılmasına karşı
dini feshetme kararını olumlu buldu. Lakin
yona dönüşen “terörsüz Türkiye” projesi
HDP milletvekillerinin
te ne yaptığımızı çok iyi biliyoruz” ifadesi
çıkacak bir deneyime ve
fesih ilanında değinilen Lozan, 1921 Ana-
gerçekleşemeyecek. İletişimcilerin hünerli
ve belediye başkanlarının,
henüz siyasi elitler arasında bile gidilecek
olgunluğa ulaşmış olabilir.
yasası ve soykırım gibi kavramlar yüzün-
elleri bile güven ve rıza üretemeyecek.
birçok yazarın, çizerin,
çok yolun olduğunu gösteriyor.
Ayrıca mevcut
den bir kısım partiler ve vatandaşlar gelinen
Toplumun büyük bölümünün, PKK’den
akademisyenin (bu arada
Peki ne yapmalı? Bugüne kadar sürecin Anayasa’ya bile uymayan
noktaya kuşku ve endişe ile bakıyor. Doğ-
boşalan “düşman” gereksinimini CHP ile Cumhuriyet gazetesi
kapalı kapılar ardında yürütülmesi ve ay- Erdoğan/AKP iktidarının
mensuplarının) PKK terör
rusu, bu endişeleri anlamak ve önemsemek
doldurmaya çalıştığına inandığı iktidarın
yeni Anayasa projesinin,
rıntıların kamuoyuna açıklanmaması anla-
örgütü ile ilişkileri olduğu
durumundayız. Ama öte yandan da kimse-
çatışmayı sonlandırma iradesi sergilediği-
otoriter “Şahsım Devleti”
şılabilir. Ama bir yandan parlamento zemi-
suçlamasıyla hapse
nin görmezden gelemeyeceği çıplak bir ha-
ne ikna olması olanaklı görünmüyor. Top-
rejimi totaliter yapmaya
ni, diğer yandan da toplumsal rıza üretimi atılmaları, bu dönemin
kikat var: Tarihimizin en uzun, en örgütlü,
lumsal rıza üretilemezse “iç cephede” hu-
ve İktidarın ömrünü
belirgin özelliğidir.
ile sürece devam edilebilir.
en kanlı ve en maliyetli sorununu yaratan il-
zur da sağlanamayacak. uzatmaya yönelik olduğu
HHH
legal bir yapı, silahtan ve silahlı mücadele-
bilinmektedir.
Öte yandan iktidar, “Silah bırakma ve ça-
Bugün, artık seçmen
Dünyadan öğrenmek
den vazgeçme iradesini ortaya koyuyor! DEMOKRASİ TARİHİ,
nezdindeki desteğini
tışmasızlığın siyasi rantından yararlanırım,
Bu konuda bizden çok daha ağır bedeller
ONA BU KONUDA
iyice yitirmiş olan
toplumsal barış ve demokratikleşmeyi de
ödeyerek çatışma çözümünü sonlandırmış
Silahtan arınmak asli hedef
DESTEK VERENLERİ
İktidar tarafından, kendi
zamana yayarım. Gerekmezse de hiç o işle-
ve nihayetinde toplumsal rıza üretimini ba-
içinde müthiş çelişkiler BAĞIŞLAMAYACAKTIR!
Elbette henüz sürecin çok başındayız.
re girmem” şeklinde düşünüyorsa kendisi
şarmış Kolombiya örneği fikir verici olabilir.
Her şey oldu bitti diyemeyiz. Asıl süreç
ve ülkemiz ilk çözüm sürecinden çok daha
Bilindiği gibi Kolombiya’nın Marquetalia
şimdi başlıyor. Siyaset bu süreçte görev ya-
ağır ve uzun süreli
Özyönetim Bölgesi kırsalında 1964 yılında,
pacak. Nihai noktaya erişmek için yol alır-
bedeller ödemek zo-
siyasi ayrımcılık ve ekonomik eşitsizlikle-
ken provokasyonlar, tuzaklar, ihanetler da-
runda kalabilir.
re isyan etmek üzere kurulmuş olan FARC
CUMHURİYET YAZARLARI, 12. SARIYER
hi görülecektir. Her aşamada fikir ayrılık-
(Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri), si-
EDEBİYAT GÜNLERİ’NDE OKURLARIYLA BULUŞUYOR
ları yaşanacaktır. Ama tek başına bu irade
CHP düşman-
lahlı mücadeleyi esas alan Marksist-Leni-
beyanının bizzat kendisi bir dönüm nokta-
laştırılırsa iç
nist bir örgüt idi. 2016 yılına kadar tam 52
sıdır. Neden? Çünkü ister düzenli ordular
yıl süren silahlı çatışmalarda 200 binden cephede huzur
İMZA
arasında olsun, isterse bir düzenli orduy-
fazla insan yaşamını yitirdi. 80 binden faz-
kalmaz
la gerilla tarzı mücadele eden örgüt arasın-
la insan kaçırıldı. 8 milyon insan yurdun-
İktidarı, muhalefe-
da olsun, savaşlar politik birer eylemdir. O
dan göç etmek zorunda kaldı.
ti, sivil toplumu ve va-
yüzden literatürde, “Savaş politikanın baş-
Kolombiya Devleti, FARC ile 1984-1991-
tandaşıyla herkes sa-
ka araçlarla devamıdır” denir.
1999-2006 ve 2012’de olmak üzere tam beş
mimiyetle çalışır ve
Gelmiş geçmiş en etkili stratejistler-
kez müzakere masasına oturdu ve örgüt an-
“terörsüz Türkiye”
den biri olan Prusyalı General Carl Von
cak 2016’da silah bırakarak kendini feshetti.
gerçekten inşa edile-
Clausewitz’e göre, “Savaşın hedefi düş-
bilirse işte o zaman
mana iradenizi zorla kabul ettirmek ve
Barışın iletişimi
“Genç Bir İşadamına”
onu silahtan arındırmaktır.” Hatırlayalım,
Kolombiya Devleti ile FARC liderleri ara-
kitabının yazarı Emre
Osmanlı’nın sonunu getiren Mondros Mü-
sında yapılan barış görüşmeleri ancak be- DURSALİYE ŞAHİN BORA SERDAR
tarekesi ile tam da bu nedenle ordu terhis Yılmaz’ın rüyası ger-
şinci denemede başarıya ulaşabildi. Çün-
22-23 MAYIS 24 MAYIS
edildi ve silah bırakıldı. çekleşir. Türkiye genç
kü bu defa perde arkasında gizli anlaşma-
14.00 16.00
Şu halde, her şeyden önce, Türk Silahlı girişimciler için oldu-
ların yapıldığına yönelik endişeleri yönet-
Kuvvetleri’nin yasadışı örgütle 50 yıla yak- ğu kadar her köken-
mek üzere iletişim kampanyaları yapılma-
SÖYLEŞİ-İMZA
laşan mücadelesi devlet lehine son buluyor. den vatandaş için de
sına karar verilmişti.
Dahası, 50 yıl önce Türkiye’den toprak ko-
bir barış ve demokrasi
Görüşmelerin devam ettiği dört yıl bo-
adasına dönüşür.
yunca taraflar kamuoyuna düzenli ve tu-
Ancak Selahattin
tarlı bilgiler verdi. Başlarda Kolombiya hü-
Demirtaş’tan Ümit
SÖYLEŞİ
kümeti temkinli bir medya stratejisi uygu-
Özdağ’a siyasi par-
larken FARC hemen her hafta kamuoyuna
ti liderlerini içeride
açıklamalar yapmayı tercih etti.
“ÖYKÜCÜLÜĞÜMÜZÜN
tutarak, Ekrem İma-
Hükümet önce FARC ile yakın ilişkilere sa-
YÜZ YILI”
moğlu gibi her si-
hip olduğu bilinen gazeteci Alvaro Sierra’yı
yasi kökenden va-
iletişimi yönetmekle görevlendirdi. Ardın- 14.00
tandaşın destekledi-
HÜRRİYET YAŞAR M. SADIK ASLANKARA
dan Kolombiya Savunma Bakanlığı ülke-
ği ve umut kabul et-
nin en yaratıcı reklamcılarından Jose Mi-
İMZA
tiği yeni nesil lider-
guel Sokoloff ve Lowe Ajans’ı kampanyalar
leri oyun dışına ata-
hazırlamak üzere görevlendirdi. Sokoloff ve
rak bu rüyanın ger-
ekibi dört yıl boyunca radyo, TV, outdoor ve
HÜRRİYET YAŞAR
çekleşmesi zor. “Te-
ormanlarda, gerilla güzergâhlarında ortam M. SADIK ASLANKARA
rörsüz Türkiye” pro-
EREN AYSAN
medyası kampanyaları yaptı.
jesini yöneten ve bu
Bir yandan Kolombiya Hükümeti FARC
15.00
projenin başarıya
gerilla liderleri ile siyasi, hukuki, askeri ve
erişmesini samimi-
ekonomik adımları görüşüyordu. Diğer yan-
yetle isteyen herke-
dan Sokoloff ve ekibi aileler ve eski geril-
EREN AYSAN ÖZCAN KARABULUT
sin şu soruya cevap
lalarla görüşerek kampanyalar üretiyordu.
vermesi şart: Ma-
Toplumsal rıza üretmek ve gerillaların evle-
dem amacınız top-
rine dönmelerini sağlamak için yaygın med-
HAYDAR ALİYEV PARKIKİREÇBURNU SAHİL
lumsal barış, biz ni-
ya kullanılıyordu. Düzenli ve sürekli kam-
ye hapisteyiz?
panyalarla toplumu duygusal olarak hazır-