Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 21 MAYIS 2025 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER ATATÜRKSÜZ İnsanın değeri ve hukuk milliyetçilik olur mu? PROF. DR. AHMET ÖZER SEÇİLMİŞ ESENYURT liberal ekonomi modeliyle sa- PROF. DR. UTKU YAPICI BELEDİYE BAŞKANI vunulacağını öngörebilir örne- nsan değerli bir varlıktır MILLIYETÇILIK, bir söylem ve ğin. Bu durumda farklı kombi- pratik olarak uzunca sayılabi- deriz. Peki insanın değeri nasyonlarla, farklı Türk milli- lecek bir geçmişe sahip olsa da yetçiliği formları karşımıza çı- İnereden kaynaklanıyor, milliyetçiliğin bir veri olarak kabilir. elbette ki özelliğinden. akademinin araştırma nesne- Türk milliyetçiliğinin İnsanın özelliği ise onu si haline gelmesinin tarihi pek tarihsel kökeninde diğer canlardan ayıran de eskilere gitmiyor. Çünkü halkçılık olduğundan, Türk yandır. Herkes bu yanın toplumu harekete geçirmede milliyetçiliğinin kuruluş akıl olduğunu söyler. Ben bir işlev sahibi olan söylem ve itibarıyla sol bir tutunuma buna itiraz ediyorum: Bizi pratiklerin araştırma nesne- sahip olduğunu iddia hayvandan ayıran tek başına si haline gelmeleri kolay ger- edenlerdenim. Atatürk’ün akıl değildir bir de “vicdan” çekleşmiyor. “Akademik” ya- liderliğinde bu form yurttaşlığa vardır. Çünkü derece farkıyla zının önemli bir kısmı, ne ya- dayalı ve emperyalizm karşıtı zık ki, milliyetçilik karşısında- çoğu hayvanda da akıl olduğu bir yönde gelişti. Ancak ki politik tavırlarını bilimsel zaman içinde alternatif Türk artık bugün bilinen bir açıdan meşrulaştırmaya çalı- milliyetçiliği tasavvurları da gerçektir. Ama vicdan insana şanların, bir diğer ifadeyle ona oluştu. Hepsi, kendi millet mahsustur. İnsanın vicdan karşı olumlu veya olumsuz de- tanımları gereğince, bu kitleye sahibi bir varlık olması adalet büyük çoğunluğunun Çünkü hukuk, gücü elinde umudunu kaybedersen her ğer yargılarını “bilimsellik” eti- birilerini eklemekte, birilerini duygusunu geliştirmiştir. temelinde eşitsizlik vardır; bulunduranları da bağlayan şeyini yitirmiş olur.” Onun ketiyle kabul ettirmeye gayret çıkarmaktalar. ABD’yle ittifakı Anadolu’da vicdansız kadın- erkek eşitsizliği, kurallar silsilesidir. Hukukun için umut hep diri kalmalı. gösterenlerin yapıtlarıyla dolu. milliyetçiliğin olmazsa olmazı insanlara “vicdanı kör” zengin-fakir eşitsizliği, işlemediği yerde ise zulüm ve Başta da adil işleyecek bir Bir akademik disiplinin yap- olarak gören milliyetçilik derler. Kurtuluş da o vicdanı ezen- ezilen eşitsizliği, diktatörlük vardır. hukukun var olacağına ması gereken en önemli iş, formlarımız da oldu, Türk- kör etmemede saklı. Bu da sömüren- sömürülen Çünkü adaletsiz bir kuvvet, ilişkin umut... alanının dış sınırlarını çizmek İslam sentezi düşüncesi bizi ister istemez hukuka ve disiplin ile ilgili temel kav- eşitsizliği gibi. Bizdeki kötü niyetli insanların elinde üzerinden dini milliyetçiliğinin Hukuksuz devlet ramları tanımlamak kuşkusuz. götürür. temeline yerleştiren alevi- sünni, müslüman- zalim ve zorba olabilir. Bu Milliyetçilik çalışmaları da yak- milliyetçilik formlarımız da. Hukuk adaleti gerektirir. ayakta kalmaz gayrimüslim, Kürt-Türk dengeyi sağlamak tarafsız laşık 100 yıldır aynı şeyi yap- Atatürkçülük için de aynı şey Vicdan ile adalet kardeştir gibi öznel eşitsizlikleri de Bir yandan hukukun ve “bağımsız bir yargıyla” maya çalışıyor. Bu kapsamda geçerli. Örneğin yalnızca laiklik ve hatta iyi yasalar vicdanın sayabiliriz. İnsan aklı adil insanlık için ne kadar mümkündür ve gerçek bir pek çok farklı milliyetçilik ta- üzerinden Atatürkçülüğü yazıya dökülmüş halidir. olmak adına, zaman içinde gerekli olduğunu, adaletin demokrasi ancak böyle nımı üretildi. Ama bence bu dar bir biçimde okuyan ve bir O nedenle vicdan herkesin eşitsizliği gidermek için özgürce ve kardeşçe bir işletilebilir. Ne yazık ki tanımların en yerinde olanları yaşam biçimine indirgeyen, göğsünde taşıdığı adil bir hukuku bulmuş, anlamsızlığı günümüzde olduğu gibi çoğu arada yaşamak için ne kadar milliyetçiliği, millet olarak ta- Batıcılık üzerinden onu (yanlış) yargıçtır, velev ki onu giderebilmek için de sanatı. zaman gücü ele geçirenler elzem olduğunu görüyoruz. nımladığı yapının çıkarını sa- yorumlayan Atatürkçülük çürütmemiş olsun. Çünkü Fakat ne o hukuka tam hukukun üstünlüğü yerine Öte taraftan yerine gelmediği vunma iddiası ile açıklayan ta- formları da toplumsal ve vicdanı körelmiş bir insan, ulaşabilmiş ne de sanat ona... üstünlerin hukukunu hâkim takdirde insanoğlunun nımlar. siyasal düzlemlerde varlıklarını canlılar ve hayvanlar kılmaya çalışmaktadır. nasıl felaketlere sürdüren Atatürkçülük Hukuk yoksa zulüm Türk milliyetçiliğinin âleminin en zalimi haline formlarına iki örnek. Böylece adı demokrasi sürüklenebileceklerini dönüşebiliyor. vardır kökeni de olsa sistem çürür ve de görüyoruz. Hukukla Milliyetçiliğin ana İnsan aklı ve vicdanı Hukuk bir arada yaşamanın yozlaşır, insanlar da böyle düzenlenmemiş bir gücün Bu tanımlar, milliyetçiliğin ekseni milleti tanımlama işlevini net sebebiyle “eşref-i mahlukat temel çimentosudur, hukuk zorba bir güç olduğunu, bir sistemde ancak korku olarak ortaya koydukları gi- Bugün PKK ile ilgili tartışma- (varlıkların en şereflisi)” diye adamı da bunu uygulayan, hukuk tarafından kontrol temelinde eşit olur. Böyle bi, aynı isimli bir milliyetçili- lar aslında böyle bir milliyetçi- addedilir, ne ki yeryüzünde inşa eden kişidir. Şöyle edilemeyen bir kuvvetin bir yaşamın anlamı ise her ğin yaratabileceği farklı millet lik ve Atatürkçülük tartışması kendi türünü işkence ederek ki; insanlar daha güvenli felakete yol açtığını tarihsel bakımdan sönükleşir. ve çıkar tasarımları nedeniyle arka planında ilerliyor. Görülü- öldüren, katliamlar yapan bir yaşam için bir araya deneyimlerden görüyoruz. farklı formlarının olabileceği- yor ki, Atatürksüz bir milliyet- Panzehir: Sanat ve umut tek varlık da gene insandır. gelirler. Sınırları belli olan Zira eğer hukuk zulme ni de kabul ediyorlar. Örneğin çilik ile milliyetçiliksiz bir Ata- İşte Nietzsche’nin ikinci İşte bundan dolayıdır ki bir toprak parçasında hak ve karşı mücadelenin bilimi Türk milliyetçiliğinin bir for- türkçülüğü savunanlar, kar- kavramı olan anlamsızlığı insan topluluğunun bir yetkilerini kademeli olarak olmazsa kendisi bizatihi mu Türklüğü yurttaşlığa daya- şıtmış gibi gözükseler de, aynı gidermek için bulduğu çözüm arada insanca ve insanlık kendi iradeleriyle daha güzel zulmün aracı haline gelir. lı olarak tanımlayıp bu çerçe- ortak zeminde buluşabiliyor- en az bu kadar kıymetli yaşasınlar diye kendilerini Oysa demokrasinin temel onuruna yaraşır bir düzeyde vede çizdiği dış sınırlar içindeki lar. Oysa emperyalizm karşıtlı- olan sanattır. Çünkü insanı temsil edecek ve yönetecek ilkesi adalettir. Adalet zaafa yaşamasının tek güvencesi topluluğun çıkarını en iyi sos- ğı ve halkçılığın -dahasını söy- insanlara devrederler. hayvandan ayıran ikinci uğrarsa devlet zaafa uğrar. yal adaletten yana bir prog- leyeyim, bir bütün olarak Ata- adil işleyen bir hukuk ramla destekleyeceğini düşü- türkçülüğün- milliyetçiliğin Dış tehdide karşı, orduya özellik yaratma gücüne sahip Bugün Silivri haksız ve düzenidir. Peki insanoğlu nüyorsa ve sosyal adaletin uy- ana ekseni olmasını gerektiren dahil olmaya, içişlerdeki olmasıdır, yaratma gücü de hukuksuz yere içerde tutulan böyle işleyen bir hukuka gulanmasının temel gerekli- bir uluslararası siyasal ve top- gereksinimlerin karşılanması sanatla gelişip büyür. başta cumhurbaşkanı adayımız ulaşabilmiş mi? liğinin emperyalizm karşıtlı- lumsal konjonktürdeyiz. Bu- için de vergi vermeye rıza Ne ki insanlar kendi türüne Ekrem İmamoğlu olmak ğı olduğunu vurguluyorsa, o gün dış politikada başarının da Nietzche’nin öngörüsü gösterirler. ve hayvanlara zulmediyor, üzere seçilmiş siyasetçiler, form yurttaşlığa dayalı, em- toplum desteğinin sağlanma- Friedrich Nietzsche’nin bu Lakin bu gücü eline doğayı katlediyor. Umudu belediye başkanları, aydınlar, peryalizm karşıtı, sol bir mil- sının da temel koşulunu bu di- konuda anlamlı bir tespiti geçirenler bunu kendi kesmemek lazım. Çünkü sanatçılar, gazeteciler ve liyetçilik olarak tanımlanabi- namiği fark etmektir. var, diyor ki: İnsanoğlu çıkarları için kullanabilir. Konfüçyüs’ün dediği gençlerle dolu olması iç lir. Türk milliyetçiliğinin başka Tüm milliyetçilik ve Atatürk- ezelden beri iki büyük sorun Hatta çürüme ve yozlaşma gibi: “Bir insan parasını acıtıcıdır. Ama geleceğe ilişkin bir formu ise millet kavramı- çülük iddiasına sahip olanların yaşamaktadır. Bunlardan zapt edilemez hale gelebilir. kaybederse bir şeyini umudumuz büyük ve diridir. nın içeriğini etnik, dilsel, dinsel bu argümanları, çok geç olma- biri eşitsizlik diğeri de kaybeder, onurunu İşte insan aklının bunu Hak hukuk ve adaletin tecelli vb. kimlik öğeleriyle yükleyip, dan bir kez daha değerlendir- anlamsızlıktır. kaybederse çok şeyini bu grubun çıkarını en iyi neo- melerinde yarar vardır. önlemek için bulduğu edeceği günler ise yakındır. Yaşadığımız sorunların çözüm hukuk sistemidir. kaybetmiş olur. Ama eğer n Silivri CUMHURİYET YAZARLARI, 12. SARIYER Ulusal gençlik örgütü EDEBİYAT GÜNLERİ’NDE OKURLARIYLA BULUŞUYOR DR. ENGIN ÜNSAL kuruluştu. beş kıtadan 140 ülkenin ulusal İMZA Bu bağlamda 1968 yılında gençlik örgütünü temsil eder. TÜRKİYE MİLLİ GENÇLİK TEŞKİLATI Doğu Almanya’da düzenlenen Gençlik politikaları eşgüdüm ESKİ GENEL BAŞKANI Dünya Gençlik Festivaline merkezidir. Birleşmiş Milletler’e ençlik bir toplumun katılması ve daha sonra gençlik sorunları konusunda Gvicdanıdır. O toplumda Romanya’da düzenlenen Avrupa danışmanlık yapar. bir şeyler yanlış oluşuyorsa Güvenliği Yuvarlak Masa gençlik rahatsızlığını söylem ve Ne yapmalı? toplantısında sunduğu bildiri eylemleri ile gündeme getirir. Bugün ülkemizde gençlik çok ses getirmişti. TMGT Avrupa Toplumun ekonomik, siyasal, sorunlarında eşgüdüm Konseyi Gençlik Komiteleri kültürel yapısını değiştirmek sağlayacak, gençleri ulusal Kuruluşu CENYC ve Dünya isteyen AKP hükümeti hak, ve uluslararası düzeyde Gençlik Birliği olan WAY (World DURSALİYE ŞAHAN BORA SERDAR hukuk, adalet kavramlarının temsil edecek Ulusal Gençlik Assembly of Youth-Dünya 22-23 MAYIS 24 MAYIS üzerine örtü örtmeye başlayınca Örgütünün olmayışı yok Gençlik Birliği) üyesi önemli 14.00 16.00 ülke gençleri eylem ve edilmek istenen demokrasimiz bir kuruluştu. 12 Eylül darbesi söylemleri ile meydanlara indi. ve gençlerimiz adına büyük sonucu kapatılması gençliğimiz SÖYLEŞİ-İMZA Gençliğin sergilediği eylemler kayıptır. Eğer bir ulusal adına büyük kayıp olmuştur. bir merkezden yönetilen değil, örgütleri olsaydı gençlerimiz kendiliğinden oluşan eylemler ‘CENYC’ ve ‘WAY’ beklentilerini, istemlerini daha çünkü ülkemizde gençlerin CENYC Avrupa Konseyi’ne vurucu olarak dile getirebilir, sorunları ile ilgilenecek, onları bağlı bir kuruluştur ve TMGT’nin uluslararası platformlarda SÖYLEŞİ temsil edecek bir Ulusal Gençlik de aralarında bulunduğu söz sahibi olarak gençliğimizi Örgütü yok. Oysa 12 Eylül 1980 onbir Ulusal Gençlik Komitesi güçlü biçimde temsil edebilir “ÖYKÜCÜLÜĞÜMÜZÜN öncesinde gençliği temsil eden iki tarafından kurulmuştur. Avrupa ve tanınmasını sağlayabilirdi. YÜZ YILI” ulusal örgüt vardı. Biri üniversite Konseyi üyelerinden Avrupa Bu boşluğun kısa zamanda öğrenci birlikleri tarafından İnsan Hakları Bildirgesi’ne doldurulması çok önemlidir 14.00 kurulmuş Milli Türk Talebe uyumlu yalnızca bir gençlik çünkü gençliğin dayanacağı ve HÜRRİYET YAŞAR M. SADIK ASLANKARA Birliği (MTTB) diğeri de Devrim örgütü bu kuruluşun üyesi güveneceği bir ulusal örgüte İMZA Ocakları, Türkiye Kadınlar Birliği, olabilir. CENYC bir bilgi şiddetle ihtiyacı var. Türkiye İzciler Birliği ve TEKSİF değişim merkezidir. CENYC Böyle bir kuruluşa Atatürkçü sendikası tarafından kurulmuş gençlik konularında çalışmalar Düşünce Deneği (ADD), Türk HÜRRİYET YAŞAR Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı yapmak, Avrupa Birliği için Kadınlar Birliği, Birleşik M. SADIK ASLANKARA EREN AYSAN (TMGT) idi. Bu iki kuruluştan ulusal kuruluşlara yardımda Metal İşçileri Sendikası TMGT’nin uluslararası üyelikleri bulunmak, gençlerin çalışma öncülük edebilir. Kurulacak 15.00 olduğu için önemi daha fazla idi. yaşamına ve eğitimine katkıda bu örgüt CENYC ve WAY üyesi TMGT gençler için konfereranslar, bulunmak, her yıl gençlik olarak dünyaya seslenebilir. seminerler düzenleyen, yabancı sorunları ile ilgili seminerler, Gün itibarıyla gençlerimiz EREN AYSAN ÖZCAN KARABULUT öğrencilere turizm hizmeti konferanslar düzenlemek amacı yalnızdır ve en kısa zamanda sağlayan, hükümetlerin yanlış ile kurulmuştur. CENYC 1975 bu yalnızlık giderilmeli, politikalarını eleştiren ve yılında UNESCO’ya danışman ulusal ve uluslararası desteğe HAYDAR ALİYEV PARKIKİREÇBURNU SAHİL uluslararası toplantılarda söz olmuştur. kavuşmalıdır çünkü söyleyecek sahibi olan ilerici, devrimci bir WAY 1949’da kurulmuştur ve çok şeyleri var.