Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 17 NİSAN 2025 PERŞEMBE 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER üstünde, değişmez doğrulara, yani dogmalara, yani 85. yılında Köy inançlara bağlı insanlar üretir. Bu eğitimin yöntemi dogmatizm, amacı dogmatik yani totaliter CUMHURİYET YAZARLARI, 22. BURSA KİTAP Eğitim bir rejim toplumdur. Enstitüleri aydınlığı Bu eğitim, sorunudur değişmez doğruların otaliter Faşist rejimler ezberletilmesi ve PROF. DR. KEMAL KOCABAŞ dogmatik eğitim eğitimle kabul ettirilmesi Tyapar: esasına ve hedefine dayalıdır. YENI KUŞAK KÖY ENSTITÜLÜLER DERNEĞI Toplumu, bir örnek Dogmatik eğitimden KURUCU GENEL BAŞKANI bireylerden oluşan bir geçen insanlar sorgulamaz, cemaat haline getirir... itaat eder. Nisan 1940, her tür yoksulluk Toplumsal değişme HHH ve yoksunluklar içinde ortaçağı ve gelişmeyi, ilerlemeyi Demokratik bir toplum 17yaşayan ve ülke nüfusunun durdurur... yapısında hem bilimsel ve yüzde sekseninin yaşadığı, okulsuz, Toplumu çürütür! demokratik, özgürlükçü öğretmensiz köylere farklı bir eğitimle HHH eğitim, hem de demokrasi Demokratik rejimler “köye yarayan meslek erbabını için eğitim yapılır. özgürlükçü eğitim yapar: yetiştirmeyi” temel alan 3803 Sayılı Bu eğitimde, sorgulayan, Toplumu özgür düşünen Köy Enstitüleri Yasası’nın TBMM’de kuşku duyan, gerçeği kendi bireylerden oluşan bir kabul edildiği tarihtir. Tamamen özgür iradesiyle araştırarak cemiyet haline getirir... kapatılmasının üzerinden 71 yıl bulan bireyler üretilir. Toplumsal değişme geçmesine rağmen enstitüler, beyinlerde, ve gelişmeyi, ilerlemeyi Bu bireyler arasındaki yüreklerde, vicdanlarda aydınlık, özgün özendirir... toplumsal ilişki, özgürlükçü, Hasan Âli Yücel, İsmet Toplumu yenilikçi, eşitlikçi ve demokratiktir. bir kazanım ve esin kaynağı olmaya İnönü, İsmail Hakkı Tonguç atılımcı, öncü bir niteliğe Bu toplum, bir örnekliğe devam ediyor. Köy Enstitüsü’nde. kavuşturur. değil, farklılıkların Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa HHH işbölümüne, işbirliğine Kemal’in konuşmalarının çoğunda Bir toplum, insanları özeleştirisini yapmıştır. halk oyunlarını, halk müziğini, ve barış içinde birlikte “uygulamalı eğitim ve köye ulaşma” dogmatik bir eğitimden Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel eğitim dizgesine katan ve bu anlamda yaşamalarına dayanır. vurgusu vardır. Mustafa Kemal’in bu geçirerek demokratik, HHH bu süreçte CHP içindeki dengelerde ve halk kültürünün yaygınlaşmasına isteği 1940’lı yıllarda enstitülerde şeffaf, adil seçimlerde oy Eğitimi, demokratik, TBMM’deki tartışmalarda etkin olmuştur. katkı sağlayan, “demokratik” eğitim kullanacak nitelikte, özgür karşılık bulur. Köy Enstitülerinin bilimsel, özgürlükçü, Yücel’in TBMM’deki Köy Enstitüsü kurumlarıydı. ve özerk, demokrasiyi kuruluşunda Mustafa Necati döneminin çağdaş yöntemlerle yaparak Köy Enstitüleri; çevre ve doğa görüşmelerinde, “Köy Enstitüleri ilkesi, özümsemiş çağdaş Köy Muallim Mektepleri, Saffet Arıkan demokratik bir rejim bireyleri yaratamaz: duyarlılığını yaşama geçiren, öğrenmeyi bu pratik ilke tamamıyla bizimdir. döneminin Eğitmen Kursları ve Köy amaçlarsanız, demokrat, Unutmayalım, hangi yaşamın gerçek sorunları üzerinden Taklit değildir. Türkçe buluştur” sözleri Öğretmen Okulları deneyimleri gibi özgürlükçü, eşitlikçi kuşaklar toplumsal yapının önüne eğitim tarihimizde onurla yer almıştır. gerçekleştiren teknik becerilerle deneysel pedagojik kazanımlar vardır. yetiştirirsiniz. sandık koyarsanız, sandıktan İlköğretim Genel Müdürü İsmail donatılmış “nitelikli öğretmen ve halk Enstitüler, Cumhurbaşkanı İsmet o toplumsal yapı çıkar: Böylece hem bireyleri Hakkı Tonguç ise enstitü yerlerinin sağlıkçısı yetiştirmenin” kurumlarıydı Aşiret yapısı, aşiret yapısını, hem de toplumu, dünya ile İnönü’nün desteği, Milli Eğitim Bakanı seçimi, eğitim kadrolarının, eğitim aynı zamanda. Köy Enstitülü kentsel endüstriyel ulusal yapı, rekabet edebilir çağdaş bir Hasan Âli Yücel ve İlköğretim Genel programlarının ve enstitü eğitim öğretmenler, öğretmenliği bir yaşam demokratik endüstriyel ulusal yapıya kavuşturabilirsiniz. Müdürü İsmail Hakkı Tonguç’un ortak yapıyı, totaliter Faşist yapı sisteminin kuramının oluşturulmasında biçimi olarak algılamışlar, yaşam Yok, eğitimi, dogmatik, aklı, emek ve öngörüleriyle kurulur, totaliter Faşist yapıyı üretir. Faşist, gerici yöntemlerle yoğunlaşmıştır. Dönemin önemli boyu öğrenme süreçlerinde hep yer 1946 yılına kadar özgün kazanımlarını HHH yaparak totaliter bir tanığı Sabahattin Eyüboğlu, Tonguç’un almışlar, toplumsal sorumluluklarını korur. En kısa tanımıyla “Eğitim Faşist rejim amaçlarsanız, enstitülerin kurulma sürecindeki en hiç kaybetmemişler, yazın dünyasında 1946 sonrası dünyadaki yeni dengeler insanın yeniden üretimidir.” dogmatik kafalı Faşist ağır yükü çektiğini belirterek: “...Bu kendilerini hep var etmişler; demokratik Daha işlevsel bir tanımla, nedeniyle tek parti içindeki iktidarın kuşaklar yetiştirirsiniz. okulların bize göreliğini, köye göreliğini öğretmen ve ülkedeki kooperatifçilik “Eğitim, insanda istenen değişmesi, Yücel ve Tonguç’un görevden Böylece hem bireylerin iş üstünde, masa başında, sıralarda, hareketinin öncüsü olmuşlardır. davranışların üretimidir.” FUARI’NDA OKURLARIYLA BULUŞUYORayrılışıyla özgün kazanımlarında hem de toplumun, dünya HHH İlk 23 yıl devrimci Cumhuriyet ve köy kahvelerinde, şoför uyumadıkça örselenmeler yaşanır, programlar ile rekabet gücünü yok Totaliter Faşist bir toplum kuruluş dönemiydi. Son 23 yıl ise durmayan ciplerde sağlayan oydu. İş değişir. 1950 yılında enstitülerdeki eder, onları uygar dünyanın yapısında, o topluma eğitim hakkının tüm kazanımlarının eğitimi ilkelerine on binlerce insana karma eğitime son verilir, 1954 yılında dışında ve gerisinde egemen olan ideolojiye örselendiği, eğitimin niteliğini yazıyla, sözle tükenmez inancı sevgisiyle bırakırsınız. da enstitü karşıtlığı ile iktidara gelen bağımlı, bir örnek insanlar kaybettiği, neoliberal anlayışlarla benimseten o oldu... Adı, resimleri Öğrencilerin ve yaratmak için dogmatik bir Demokrat Parti Köy Enstitülerini piyasalaştırıldığı, dinselleştirildiği, gazetelerde çıkmayan, iş gerektirmedikçe öğretmenlerin itirazı eğitim yapılır. kapatarak ilköğretmen okullarına adaletsizlikler ve eşitsizlikler ortamında bunadır! nutuk söylemeden, her türlü övünmeden Dogmatik eğitim, adı dönüştürür. Enstitülerin kısa öyküsü eğitimin tarikat ve cemaatlere kaçınan, gördüğü işin keyfiyle yetinen, böyle. Enstitülerin günümüzde bırakıldığı, karma kendinden yüz çevirenlere bile kolay de güncelliğini koruyor olması, eğitim karşıtlığının kolay küsmeyen de oydu” ifadeleriyle kuruluşundaki deneysel pedagojik tırmandırıldığı bir Tonguç’u anlatır. düşüncenin ve eğitim hakkını temel alan Yücel ve Tonguç işbirliği içinde dönemin adıdır. ilerici felsefesi doğruluğunun kanıtıdır. CUMHURİYET YAZARLARI, ortak akılla çalışmalar üretmişlerdir. 1940’tan 2025’e Tonguç’un vefatı sonrası Yücel’in kadar geçen Öğretmene verilen görev “Çilekeş Tonguç” başlıklı veda sürede değişen Köy Enstitüleri, sadece öğretmen sosyolojik yapıyı 22. BURSA KİTAP yazısında, “Bu satırları gözyaşlarımla yetiştirmeyi değil, aynı zamanda dikkate alarak yazıyorum. Kırk yıllık dostum ve toplumsal değişim ve dönüşümü yerel yönetimlerde, uzun yıllar çalışma arkadaşım İsmail gerçekleştirmeyi hedefleyen eğitim siyaset Hakkı’yı Cebeci’nin susmuşlar diyarına kurumlarıydılar. Köy Eğitmenler ve Köy FUARI’NDA OKURLARIYLA kurumunda, bırakıp döndüğüm şu anda, mezarının Enstitüleri Yasası’nın içeriği incelenirse demokratik kitle başında yüreğimden gelenleri dökerek her iki yasanın yeni bir anlayışla köye CUMHURİYET YAZARLARI, 22. BURSA KİTAP örgütlerinde konuştuğum gibi derin bir acı içinde öğretmen yetiştirmeyi hedeflediğini BULUŞULOR enstitülerin güncel kalemimi kalbimden taşan duyguların görebiliyoruz. FUARI’NDA OKURLARIYLA BULUŞUYOR karşılığını üretmek akışına bırakıyorum”(Cumhuriyet, Cumhuriyet, köyü kendi çocuklarıyla anlamında pek Temmuz 1960) bir dosta, yol arkadaşına sadece okuma-yazma öğretimi ile ilgili çok çalışmalar yazılabilecek en güzel ifadeler vardır. değil, modern tarım ve hayvancılık İMZA yapılmaktadır. eğitimi de almış bireylerle köyü içten Günümüze dersler Bu çalışmalar canlandırmayı hedeflemişti. Bu öğretmen Tonguç, enstitülerde öğrencilerin önümüzdeki köyün sınıfına değil, köye öğretmen yaratıcı kudreti meydana çıkarılarak dönemlerde BEKİR ÖDEMİŞ HÜRRİYET YAŞAR olacaktı. Yasaya göre bu öğretmene, gelenekçi okulun çocukları ezen, mutlaka bir eğitim 18 NİSAN / 16.00 19 NİSAN köyün her türlü öğretim ve eğitim yıpratan sakat usulleri yerine yeni reformu önerisiyle 19 NİSAN / 15.00 14.00 işlerini görme, ziraat işlerinin fenni metotlar geliştirildiğini ifade eder. İş taçlanacaktır. bir şekilde yapılmasını sağlama, köy eğitiminin ortaçağı kapayan çağdaş bir Ülkenin halkının milli kültürünü yükseltme, eğitim olduğunu ifade eden Tonguç, gereksinmelerini köyün ekonomik yaşamını geliştirme, “Uygulanmayan bilgi boş ve gereksiz karşılayacak kooperatif kurma, işletme ve rehberlik, bilgidir” ifadeleriyle enstitülerdeki iş eğitim reformu neslinin tükenmemesi ve körelmemesi eğitiminin önemine vurgu yapar. GÜVEN BAYKAN UMUTCAN POLAT arayışlarımızda en gereken hayvan ve bitki cinslerinin Köy Enstitüleri bir Cumhuriyet 19 NİSAN 19 NİSAN önemli referans, tespiti ve korunması, ormanların tasarımıdır ve ülkenin gereksinmelerini 15.00 15.00 eğitim hakkını korunması ve önemi ile ilgili çalışmalar temel alan, “yaparak, yaşayarak önceleyen, insanı yapma gibi görevler veriyordu. Talip öğrenme” olarak tanımladığımız, özgürleştiren, Apaydın bu süreci anılarında: “Hakkı öğrenilen bilginin içselleştirilerek işe, toplumsallaştıran, Tonguç, biz halk çocukları üstünde uygulamaya ve üretime dönüştürüldüğü yeteneklerinin yeni bir öğretmen tipi deniyordu. İşi nitelikli, işlevsel, uygulamalı eğitim ortaya çıkmasına sınıfın kapısında başlayıp penceresinde MUSTAFA BALBAY sisteminin adıdır. Günümüzde “aktif olanak sağlayan biten, topluma arkası dönük maaş alma 20 NİSAN öğrenme, işbirlikli öğrenme, çoklu enstitü eğitim makinesi öğretmenler olmayacaktık biz” 14.00 zekâ kuramı” şeklinde adlandırılan sistemi olacaktır. ifadeleriyle tanımlar. çağdaş eğitim kuramlarının tüm izlerini Bu eğitim İnönü, Yücel ve Tonguç enstitü deneyimlerinde görebiliyoruz. reformunda Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün, Vedat Günyol enstitülerdeki iş temel amaç, SÖYLEŞİ-İMZA enstitülerin yaşama geçmesinde çok eğitimini: “Köy Enstitülerinin babası akıl ve bilimin değerli katkıları vardır. 9 Mayıs 1941 Tonguç’un ereği, amacı Türkiye’yi, bir an rehberliğinde, tarihinde Savaştepe Köy Enstitüsü’ne önce yaratıcı insanlar topluluğu haline evrensel yaptığı ziyaretteki konuşmasındaki: sokmaktı. Bunun için iş içinde iş yoluyla pedagojinin EMRE KONGAR - ZÜLÂL KALKANDELEN / SÖYLEŞİ- 20 NİSAN - 15.00 “Köy Enstitülerini Cumhuriyetin eserleri eğitimi ön plana almaktaydı” ifadeleriyle kazanımlarıyla “DEVRİMİN ve KARŞIDEVRİMİN YÜZ YILI” içinde en kıymetlisi ve en sevgilisi özetler. ülkenin tüm İMZA - 20 NİSAN - 16.00 Laik, demokratik, bilimsel, kamusal çocuklarına “nitelikli, sayıyorum” sözleri bunun somut eğitimi ve eğitim hakkını temel alan laik, kamusal ifadesidir. İnönü enstitüleri sürekli enstitüler ülkenin yoksul köy çocukları, eğitim” vermekten ziyaret ederek gelişimlerini yakından kız öğrenciler için pozitif ayrımcıydılar izlemiştir. Tonguç ve Yücel’den daha çok geçmektedir. ve ülkenin her köşesine eşitlikçi enstitü açmalarını, toprak reformu için Köy Enstitüleri MERİNOS ATATÜRK KONGRE VE KÜLTÜR MERKEZİ FUAR ALANI enstitülerde 200 bin tarımcı yetiştirmeyi bir anlayışla dağılarak “eğitimde imecesinin tüm tartışmıştır. Sonraki yıllarda Tonguç, adalet” düşüncesinin hayata geçtiği kahramanlarının “İnönü’nün Köy Enstitüleri sayısının kurumlardı. Köy Enstitüleri; “demokratik emeklerine, önce 40’a, sonra 60’a çıkarmamız için kültür ve sanat” ortamları yaratarak yurtseverliklerine, yaptığı öneriyi uygulamamamız başlıca öğrencilerin duyuşsal gelişimini anılarına sevgi ve kaybımız, hatamız olmuştur” ifadeleriyle sağlayan, eğitime bütünsel bakan, saygıyla... İMZA BEKİR ÖDEMİŞ HÜRRİYET YAŞAR 18 NİSAN / 16.00 19 NİSAN 19 NİSAN / 15.00 14.00 GÜVEN BAYKAN UMUTCAN POLAT 19 NİSAN 19 NİSAN 15.00 15.00 MUSTAFA BALBAY 20 NİSAN 14.00 SÖYLEŞİ-İMZA EMRE KONGAR - ZÜLÂL KALKANDELEN / SÖYLEŞİ- 20 NİSAN - 15.00 “DEVRİMİN ve KARŞIDEVRİMİN YÜZ YILI” İMZA - 20 NİSAN - 16.00 MERİNOS ATATÜRK KONGRE VE KÜLTÜR MERKEZİ FUAR ALANI