Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 28 MART 2025 CUMA 2 olaylar ve görüşler CHP ise belediyelerde çok büyük bir hizmet başarısı Ulusun direnme hakkı gerçekleştirdi. Dolayısıyla Dr. Cihangir Dumanlı yapılacak ilk iş, Em. TuğgEnEral, Hukukçu belediyelerdeki hizmetleri artırmak, CHP yeniden emokratik ülkelerde bunları yaygınlaştırmak yönetenlerle yönetilenler ve görünürlüklerini umut olurken... Darasındaki ilişki artırarak iktidarla olan hizmet farkını hukuksal bir sözleşmeye umhuriyeti kuran... vurgulamaktır. dayanır. (Rıza Türkmen, Ülkeyi Çok Partili 2) Ülkenin en önemli iki Güçsüzlerin Gücü, Türkiye’de CDemokrasi’ye geçiren... konusu, adalet ve geçim İnsan Hakları, s.11) Bu Menderes’in Demokratik sorunlarıdır. Bu sorunları ve toplumsal sözleşmenin bir Rejimi tahrip etmesine ve çözüm önerilerini gündeme tarafı olan seçimle gelen ve “Tahkikat Encümeni” yasasıyla getirmek, enflasyon ile Çok Partili Rejim’in ilk anayasaya bağlı kalacaklarına hapistekileri unutmamak darbesini gerçekleştirmesine ant içerek göreve başlayan gerekir. karşı direnen... yöneticiler, yönetilenlerin hak 3) Öteki siyasal partilerle CHP: ve özgürlüklerini korumak ve Demokratik Toplum Bugün, Demokratik Laik Örgütleriyle sendikalarla tüm eylem ve söylemlerinde ve Sosyal Hukuk Devleti’ne ittifaklar kurulmalı, barışçı başta anayasa olmak üzere dayalı Cumhuriyet Rejimi’ni direnişler, boykotlar hukuka uymak zorundadır. kurtarmak ve işletmek için halkla eylem birliği Sözleşmenin öteki tarafı yetkilerini yönetilenlerin şekilde ihlal etmesi, baskı protesto eylemleri direnme göreviyle yeniden karşı yapılmalıdır. karşıya! olan ulus (yönetilenler) ise rızasından alan hükümetlerin ortamı yaratması ve buna karşı hakkının kullanılmasıdır. 4) Tek kişiye bağlı olan, HHH yönetenlerin hukuka uygun yurttaşların haklarını başvurulacak hukuk yollarının Anayasal hak olan barışçı “Şahsım Devleti Rejimi”nin Dünkü yazımda CHP’nin, güvenceye alma görevleri kapalı olmasıdır (Türkmen, gösterilerin “sokak terörü” düzenlemelerine uymakla çelişkileri, bugüne kadar Cumhuriyet Rejimi’ni korumak yükümlüdür. olduğundan bahsetmekte; age. s.53 ). Hukuk yollarının olarak tanımlanması ise yaptığı hatalar açık ve net için harekete geçmekte geç Bir sözleşmede taraflardan “Herhangi bir yönetim bu yasalarda açık olması ve demokrasi ve özgürlükler biçimde sürekli olarak kaldığını belirtmiş ve yazımı şu gündeme getirilmeli, halk hem birisi sözleşmenin koşullarına hakları ortadan kaldırırsa, iktidar yetkililerince bunun konusundaki bilgisizliğin anda karşı karşıya olduğumuz Rejim hem de yakın geçmiş halkın o yönetimi değiştirme ifadesidir, terörü meşrulaştırır. uymazsa diğer tarafın da vurgulanması yeterli değildir. temel çelişkiyi vurgulayarak hakkında aydınlatılmalı ve uymama hakkı doğar. Bu ve yerine bu hakları güvence Uygulamada açık olması, Direnme hakkının şöyle bitirmiştim: bilinçlendirilmelidir. hukukun genel bir ilkesidir. altına alacak yeni bir ulusun yargıya güveninin tam kullanılmasının tüm koşulları “Bir kişinin en çok 5) İktidar olduktan sonra yönetim kurma hakkı vardır” gerçekleşmiştir. iki kez Cumhurbaşkanı Demokrasilerde iktidar olması gerekir. Cumhuriyet Rejimi’nin olabileceğini belirten denilmektedir. (Decleration 1980 darbesi ile siyasetten meşruiyetini (genel kabulü) yeniden kurulması Anayasa hükmüne karşın, Türkiye’de durum hukuktan alır. Hukuka of Independence And The uzaklaştırılan üniversite için yapılacaklar çok Erdoğan, üçüncü kez AKP iktidarı bağlayıcı uymayan iktidar meşruiyetini Constitution Of United gençliğinin protestolara genel hatlarıyla da olsa cumhurbaşkanı olarak... anlatılmalıdır. States Of America, National olan anayasa mahkemesi katılması ümit vericidir. yitirir. Toplumsal sözleşmeye Dördüncü kez aday 6) Önümüzde uzun bir kararlarını ve AİHM Defence University Press, Muhalefet bu eylemleri siyasal uymayarak meşruiyetini olmaya da hazırlanarak... zaman olduğu bilinciyle bu kararlarını tanımayarak, yitiren iktidara karşı Washington, D.C. 1995, p.5) bir güce dönüştürebilmelidir. Ve tarafsızlık yemini etmiş günlerde doruk noktasına Bağımsızlık Savaşı’mız bir anayasa ile güvence Ancak İBB protesto yönetilenlerin (ulusun) olmasına rağmen AKP Genel ulaşmış görünen siyasal yönü ile düşmanla işbirliği altına alınmış olan hak ve eylemlerinin anayasanın 34. direnme hakkı doğar. Başkanı kimliği ve işleviyle... ve toplumsal tepkinin özgürlükleri kısıtlayarak, Hâlâ başımızda. yaparak meşruiyetini yitiren maddesi çerçevesinde silahsız Direnme hakkı insanlığın canlı tutulması için başta AMA “ŞAHSIM yargıyı siyasal bir araç binlerce yıllık demokrasi Osmanlı yönetimine karşı ve saldırısız yapılması Saraçhane olmak üzere belli DEVLETİ REJİMİ” ÜLKEYİ ulusun direnme hakkını gibi kullanarak; laikliğe önemlidir. Eylemlerden yerlerde, bir eylem ve söylem savaşımında acı deneyimlerle YÖNETEMİYOR! takvimi yapılmalıdır. kullanarak yeni bir devlet aykırı eylem ve söylemlerde rahatsız olanların araya ortaya çıkmış, evrensel bir BAKALIM SİYASET, HHH bulunarak, TSK’nin komuta kurmasıdır. kışkırtıcılar (provokatörler) haktır ve pek çok anayasal BU ÇELİŞKİYİ NASIL CHP, Cumhuriyeti yapısını bozarak, milli eğitimi metinde yer almıştır. Ülkemizde 1961 sokarak barışçı eylemleri ÇÖZECEK?” kuran ve geliştiren yüz Anayasası’nın başlangıç anayasaya aykırı olarak dini şiddete bulaştırmak HHH yıllık bir parti, Türkiye ile 1789’dan 1961 Anayasası’na bölümünde “anayasa ve hukuk eğitim durumuna getirerek istemesi olasıdır. Eylemleri Bugün, çok kısaca özdeşleşmiş birikime sahip 1789 tarihli Fransız İnsan anayasayı pek çok kez açıkça dışı tutum ve davranışları düzenleyenler ve katılanlar “siyaseten neler büyük ve köklü bir örgüttür. ve Vatandaş Hakları Bildirisi, ile meşruiyetini kaybeden ihlal etmektedir. bu konuda çok duyarı yapılabileceğine” bakmak Özgür Özel ve Ekrem istiyorum: temel insan haklarını iktidara karşı direnme hakkını Bardağı taşıran son damla olmalıdır. İmamoğlu bu krizde büyük 1) Siyaset, halka en üst bir başarı göstermiş ve sayarken ikinci maddesinde kullanan Türk milleti” ifadesi muhalefeti kendisine uygun Bu tür olaylarda güvenlik düzeyden hizmet etmek yıldızlaşmışlardır. özgürlük, mülkiyet, güvenlik bir duruma getirmek amacıyla bulunmaktadır. güçlerinin görevinin sanatıdır, bir iktidarı başarıya Parti örgütü de nihayet haklarının yanında “baskıya Benzer örnekler dünya yargıyı İstanbul Büyükşehir “yurttaşların silahsız götüren eylem ve söylem, harekete geçmiştir. karşı direniş” (resistance demokrasi tarihinde Belediyesi’ne (İBB) karşı ve saldırısız toplantı ve baskı, ceza, dayak, hapis, Biraz zor ve geç oldu ama a l’oppression) hakkını görülebilir. Direnme hakkının bir araç olarak kullanması gösteri yürüyüşü yapma” değil, hizmettir! Zaten bu sonunda DEV UYANDI! belirtmektedir. olmuştur. İBB darbesine karşı kullanılmasının önkoşulu özgürlüklerini güvenlik içinde İktidar, topluma hizmet yerine KURTULUŞ YOK TEK 1776 tarihli Amerikan siyasal iktidarın temel hak yurttaşların yurt çapında, kullanmalarını sağlamak ceza vermeye başladığı için BAŞINA: YA HEP BERABER Bağımsızlık Bildirisi’nde ise ve özgürlükleri sistemli bir kendiliğinden, haklı ve barışçı olduğu unutulmamalıdır. gidecek! YA HİÇBİRİMİZ! ‘Yeni anayasa’ yapılabilir mi? Bülent Serim milletin bağımsız bir devlet verilmişse, yeni anayasa Anayasası’nın başlangıcı ile kurması, yapabilirler; yok eğer yalnızca 6, 8 ve 11. maddeleri bu tür Eski anayasa maHkEmEsi “anayasada değişiklik yapma” düzenlemelerle donatılmıştır. 4 Devrim, hükümete karşı gEnEl sEkrETEri yetkisi verilmişse, o zaman da Bu maddelere bakarsak yetki darbe ya da iç savaş sonrası ürkiye Cumhuriyeti’nin anayasada yalnızca değişiklik iktidarın ele geçirilmesi sınırı olarak şu kuralları Tdeğiştirilemez ilkesi “hukuk yapabilirler, yeni anayasa görürüz: durumlarında söz konusudur. devleti”nin ayaklar altına yapamazlar. 4 Egemenlik kayıtsız Kurucu iktidar döneminde alındığı, sürekli anaysadan söz Örneğin İsviçre (m.193), koşulsuz millete aittir. ortada bir anayasa yoktur edildiği bir dönemde biz yine Bulgaristan (m.153), Ancak millet egemenliğini ya da yok edilmiştir. Kurucu ilkelere sadık kalalım ve “yeni Almanya (m.146), İspanya “anayasanın koyduğu esaslara iktidar bu konuda “mutlak yaparken her şeyden önce ilkelerin içinin boşaltılmasına anayasanın” nasıl yapılması (m.168) ve Finlandiya göre” kullanabilir. Yani millet ve sınırsız” bir yetkiye anayasal kurallara bağlıdırlar. ilişkin olanlar dışında, gerektiği konusunda anayasa (m.95) anayasalarında iradesi anayasal kurallarla sahiptir. Kuruluş felsefesine 4 Özel ve tüzel kişiler, yani anayasanın kalan tüm hukuku öğretisine bakalım. parlamentolarına yeni anayasa sınırlandırılmıştır. ve ideolojisine uygun olarak yurttaşlar ve özel kuruluşlar maddelerinde değişiklik Yeni anayasa yapımı söz yapma yetkisi verilmiştir. 4 Egemenliği Türk milleti kuruluş sözleşmesi olan yeni da anayasal kurallara uymak yapılabilir. Yapılmıştır da. konusu olduğunda iki iktidar Türkiye Cumhuriyeti’nde adına kullanmaya yetkili anayasayı yapar ve bunu Darbe anayasası denilen gündeme gelir: Kurucu iktidar zorundadırlar. durum farklıdır. Türkiye kılınan hiçbir kişi ve kuruluş korumaya alır. 1982 Anayasası’nın, kuruluş ve kurulu (kurulmuş) iktidar. Bunların yanında, cumhur- Cumhuriyeti kurulduktan bu anayasada gösterilen hukuk felsefesine uygun kurallar Kurucu iktidar, bir devlet başkanının ve milletvekilleri- sonra çıkarılan anayasalar düzeni dışına çıkamaz. Türkiye ve dünyadan kuran ya da bir devleti yeniden nin “anayasaya bağlı kalmaya”, içeren ulusal-üniter devlet (1924, 1961 ve 1982) kurucu 4 Egemenliği millet adına örnekler kuran iktidardır; kurulu “anayasaya sadakattan ayrıl- yapısı, laik Cumhuriyet ilkesi, kullanan yasama, yürütme iktidarların anayasalarıdır ve Seçimle gelen sonraki (kurulmuş) iktidar ise kurucu mamaya” yemin ettikleri göz- temel hak ve özgürlüklere ve yargı organlarının her üç anayasada da TBMM’ye iktidarlar, kurucu iktidarın iktidarın kurduğu devlette, ilişkin maddeleri dışında yetkileri anayasal kurallarla den uzak tutulmamalıdır. (m. yeni anayasa yapma yetkisi yaptığı anayasa çerçevesinde onun koyduğu anayasal hemen tümü değiştirilmiştir. sınırlandırılmıştır. 81 ve 103) verilmemiş; yalnızca, kimi kurulurlar; varlık ve meşruiyet kurallara göre kurulan Kalan maddelere darbe 4 Yürütme yetkisini maddeler dışında anayasada kaynakları bu anayasadır; bu Yetki gaspı iktidardır. Kurucu iktidar; anayasası nitelemesi yapılması tek başına kullanan değişiklik yapma yetkisi anayasayla bağlıdırlar; ancak İşte tüm bu kurallar, yeni bir 4 Sömürgelerin kandırmacadan ibarettir. cumhurbaşkanının anayasal verilmiştir. (1924/m.102, bu anayasayla verilen yetkileri anayasa yapılmasına engeldir. Hedefe konulan da bu bağımsızlığını kazanmasıyla kurallarla bağlı olduğu ayrıca 1961/m.155, 1982/m.175) kullanabilirler. TBMM’nde yeterli çoğunluğa düzenlemelerin değiştirilmesi yeni bir devletin doğması, belirtilmiştir. Kısacası kurucu iktidarlar Kurallarla sınırlı sahip de olsanız yeni anayasa olsa gerektir. 4 Devletlerin birleşerek tek 4 Hiçbir kimse ya da organ yeni anayasayı yaparlar; yapamazsınız. Yapılmasının bağımsız devlet durumuna Kurucu iktidar, kendi kaynağını anayasadan alma- Son olarak belirtmek gerekir kurulu iktidarların anayasa “fonksiyon gaspı/yetki gaspı” gelmesi, yaptığı anayasanın dışında yan devlet yetkisi kullanamaz. ki “yeni bir anayasa”dan konusundaki yetkileri anayasal yoluyla “anayasayı ihlal” 4 Bir devletin bölünüp yetki kullanılmaması için de 4 Organların egemenliği söz edildiğine göre, acaba kurallarla sınırlıdır. Eğer ortaya birden çok bağımsız hem “milleti” hem de “kurulu kullanmak için oluşturduğu anlamına geleceği açıktır. “sivil darbe” yoluyla bir devletin çıkması, anayasada kurulu iktidara iktidarı” getirdiği kurallarla idare, kamu kurum ve Kuşkusuz, ilk dört madde “karşıdevrim” sürecine girildi 4 Kurtuluş savaşı veren bir “yeni anayasa yapma” yetkisi sınırlandırmıştır. 1982 kuruluşları, görevlerini ve bu maddelerde yer verilen de toplumun haberi mi yok!? yoruz. 16x24 - 324 sayfa - İnceleme 16x24 - 407 sayfa - İnceleme 16x24 - 208 sayfa - İnceleme 16x24 - 240 sayfa - İnceleme 16x24 - 269 sayfa - İnceleme