Katalog

başına. Radyoda haberler: “Arturo Ui’nin suç imparatorluğu çöktü.” 16 MART 2025 PAZAR 2 PAZAR YAZILARI Duvarda eski bir ayna, Arturo’nun yorgun yüzünü yansıtıyor. ARTURO (aynadaki görüntüsüne): “Kimse beni durduramazdı... Ama kendimi ben durdurdum çünkü en güçlü benim değil mi?” Kapı çalınır. Arturo silahını Kanada’da ‘Yerli Diktatörün düşüşü hazırlar ama gelen Giovanna’dır. Elinde bir sarı zarf. uma günü Brecht’e nazire GİOVANNA: olarak yazdığım metin, “Son bir şans verdiler. Teslim olur, Cokurlarımdan beklemediğim af dilersen cezan hafifletilecek.” bir ilgi ve destek gördü. Arturo bağırarak: Genel istek üzerine, “Arturo “Ben kimseden af dilemem. En Ui’nin Önlenemez Düşüşü” mahmut şenol Malı Haftası’ güçlü benim. Kimse beni affedemez. üzerine yazdığım metnin kısa Ancak herkesi ben affederim!” film senaryosuna dönüştürülmüş erli malı, herkes onu mağazalarının 403 şubesi Zarfı yırtar. Giovanna başını sallar halini, İÇERİDEKİ ve DIŞARIDAKİ kullanmalı!” var. Walmartların kapısını ve çıkar. Arturo’nun gözlerinde artık bütün okurlarımı eğlendirmesi ve umut değil, kaçınılmaz sonun kabulü “Y Şu sıralarda aşındıran Kanadalı tüketici yaşadığımız karabasandan biraz vardır. Kanada’da öğretmenler, daha oradan elini ayağını çekecek mi olsun uzaklaştırması umuduyla SAHNE 4: DÜŞÜŞ (DIŞ MEKÂN- önce hiç alışık olmadıkları bir belli değil! yayımlıyorum. ŞEHİR TEPESİ, ŞAFAK) gerçekle yüzleşildiğinden şimdi HHH İşçi sınıfına meydan okudu Arturo, şehrin tepesinde, ufka sınıflarda böyle anlatıyor. SENARYO: “Arturo Ui’nin Ama belli ve kesin olan bakmaktadır. Polis helikopterleri Türkiye’de okullarda her Önlenemez Düşüşü” yaklaşır, ışıklar üstüne vurmaya bir şey var ki durduk yerde, yıl aralık ayının ilk yarısında Tür: Kara Komedi/Gerilim başlar. popülist kararlarıyla ortalığı “Tutum, Yatırım ve Türk Yerli Süre: 15 dakika (Kısa Film) ARTURO (fısıldar): ayağa kaldırıp mangalda Malları Haftası” düzenlenir, Yer: Distopik bir şehir, belirsiz bir “Bu şehir beni yuttu. Ama ben savrulmadık kül bırakmayan Market raflarındaki ürünlerin “Kanada’da üretildiğini” masaların üzerine serilmiş zaman de onu yuttum... Hiç olmazsa bir gösteren etiketlere artık daha sık rastlanıyor. Trump bir ticaret savaşı SAHNE 1: İLK ÇATLAK (İÇ MEKÂN- greyfurt, portakal, mandalina, süreliğine.” başlatarak iki ülkenin KARANLIK OFİS, GECE) incir ve elmadan oluşan menü Helikopterden bir megafon sesi: haklarına tecavüzdü ama Tam bu aşamada tüketici iki bu yüzden işsiz kalma ARTURO Uİ (50’li yaşlarda, ile yerli mallarına bakıp gurur “Arturo Ui, teslim ol!” Trump bu, konuşuyordu. şey arasında bocalamasın tehlikesindeki işçi sınıfına yıpranmış ama hâlâ heybetli) duyarız. Cumhuriyetle yaşıt, Arturo önce fısıldayarak sonra diye federal makamlar meydan okumuş oldu. masasında oturuyor. Önünde bir yığın 1923’te İzmir’de toplanan bağırarak iki kez “En büyük benim” Ticaret savaşında… hemen devreye girdi. “Made Kanada’da hizmet evrak ve boş kahve fincanları. Sağ 1. Milli İktisat Kongresi’nde der ve uçurumun kenarına doğru bir Trump’ın görevini henüz kolu GİOVANNA (soğukkanlı, hesapçı) in Canada” ile “Product of sektöründeki 350 bin işçinin alınan kararların benzerlerini, adım daha atar. devreden Kanadalı muhatabı rapor veriyor. Canada” arasındaki farkı sendikası olan Unifor’un tarihin bir başka coğrafyasında Kamera onun yüzüne odaklanır: gözle- Trudeau, uluslararası ilişkilerin GİOVANNA: anımsatıyorlar; “Kanada’da başkanı Lana Payne, “Trump başka türden tekrarı gibi rinde korku değil sadece boşluk vardır. “Arturo, depolar basıldı. Üç karşılıklılık ilkesine göre derhal yapılmıştır” ile “Kanada bir ulusu öfkelendirdiğini ama şimdi Kanada’da takip etmeye Sonra ekran kararır. Bir çığlık mı, yoksa adamımız yakalandı. Polis, ihbarları cevabı yapıştırdı. ABD’den ürünüdür” arasında farka birleştirdiğini fark edemiyor. başladık. rüzgâr mı duyulur; belirsizdir. değerlendiriyor.” yapılan yılda 160 milyar dikkat çekerek. İşçilerimize yönelik tehdidi hiç SON ABD Başkanı Donald ARTURO (gülerek, umursamaz): dolarlık ithalata aynı vergiyi “Tüketici Ambalaj ve unutmayacağız. Artık ABD’ye Jenerikte, şehrin gürültüsü yavaşça Trump’ın doludizgin gidişiyle “Polis mi? Onlar benim gölgemden getirdi, yüzde 25’ine karşılık Etiketleme Yasası” tekrar bağımlı kalmamak üzere güçlü azalır. Kararan ekranda önce tek bir ve ağzına geleni söylemekten bile korkar. Yeni bir plan yaparız.” yüzde 25! gündeme taşındı. Bir ürünün bir ekonomi için çalışmalıyız” cümle belirir: zerre kadar çekinmemesiyle GİOVANNA (ciddi): Bu karardan sonra içinde yüzde 98 oranında dedi, o böyle deyince en çok “Düşüşü önlenemezdi çünkü Kanada’ya uygulamaya karar “Bu sefer değil. İsimler veriyorlar. Kanada’nın 10 eyaleti ve 3 tamamen Kanada’dan alınmış sevinen de ulusal burjuvazi yükselişi zaten bir yanılsamaydı.” verdiği yeni gümrük tarifeleri Seni satıyorlar. Rüşvet çarkımız özerk yönetim bölgesinin girdi varsa o “Kanadalı” oldu. Milliyetçilikle işçi sınıfının Sonra ekran birdenbire aydınlanır üzerine eski başbakan Justin çatladı!” eyalet düzeyinde seçilmiş sayılıyor; en az yüzde 51 çıkarlarını bir arada okumanın ve Carmina Burana’dan “O fortuna” Arturo’nun kahkahası kesilir. Trudeau derhal ağzının payını başbakanları ve siyasiler, nağmeleriyle ekranda bir oy sandığı oranında yabancı girdi olursa tarihini bilmez değiliz, ödümüz SAHNE 2: KAÇINILMAZ YIKIM (DIŞ verecek karşılığı yetiştirdi. Trump’ın ABD’sine daha ve o sandığı koruyan, gözleri bağlı ve imalat Kanada’da yapıldığı için kopar. ABD’nin güneyindeki MEKÂN-TERK EDİLMİŞ FABRİKA, Trump, 1994’te kurulmuş çıplak olarak elinde bir kılıç taşıyan fazla baskı yapılmasını istedi. “Burada yaptık!” anlamında Meksika’da suların nasıl ŞAFAK) ve NAFTA olarak bilinen Adalet Tanrıçası Themis görülür. En cansiperane konuşan ise farkı açıklıyorlardı. Kanadalı kaynadığını ise kuzeydeki Arturo, birkaç sadık adamıyla “Kuzey Amerika Serbest Oy sandığının kameraya bakan ABD’yle sınır ticaretinin, “Product of Canada”yı tercih ülkeye bakarak tahmin fabrikanın içinde saklanmaktadır. Ticaret Anlaşması”nı geçen yüzünde şu sözler yanıp sönmektedir: özellikle otomotiv alanında en etmeliydi. Dışarıda siren sesleri yankılanıyor. etmek mümkün. Jingoistik ay itibarıyla rafa kaldıran bir İktidar yozlaşır ve yozlaştırır: yoğun gözlendiği Ontario’nun Telefonu çalar, arayan eski bir İşler ve kafalar karışık: söylemlerle Meksika’ya karar aldı. Kanada’dan ve Mutlak iktidar, mutlaka ve mutlak müttefik, LUCA. başbakanı Doug Ford oldu. Kanada etinden hamburger betondan sınır duvarı örmeyi, Meksika’dan ithal ürünlere olarak yozlaşır ve yozlaştırır! LUCA (telefonda, panikle): Kanadalıları Amerikan yeseniz yanında ABD malı bunun bedelini de karşı tarafa yüzde 25, enerji alımına ise HHH “Arturo, her şey bitti! Bankalar ürünlerini boykota çağırarak bir kola şişesi! Her ne kadar fatura edeceğini söyleyen yüzde 10 oranında gümrük Bu senaryoda, Arturo Ui’nin hesapları dondurdu, gazeteler manşet “Bir kürdan bile alacak olsanız, Kanada’da şişelendiyse bile emlak baronu Trump şimdi vergisi uygulayacağını duyurdu. düşüşü önlenemez bir süreç olarak attı. Kaçsan bile kurtulman imkânsız!” hiç fark etmez, Kanada sonuçta Amerikan malı, Kanada’da en sevilmeyen Gerekçe olarak Kanada’nın ele alınmıştır. ARTURO (bağırarak): ağacından yapılmış kürdanı tüketici ne yapsın! adam olarak liste başına adını sosyal devlet anlayışıyla yüksek Her otoriter adımda çöküş daha da “Ben Arturo Ui’yim! Bu şehir benim almamız gerek” diye ısrar Bilindik bir patates cipsi yazdırmış bulunuyor. oranda kamu harcamaları, kaçınılmaz hale gelir: malım!” ediyordu. aslında tamamen Kanada Türkiye’den yaklaşık 10 misli mali destekler dağıtması ve Arturo’nun ne kurnazlığı ve öfkesi Telefon kapanır. Arturo’nun Kanada’da tüketicinin ABD malı. Ancak marka Amerikan. büyük dev ülkede, “Yerli malı yeterince askeri harcama ne planları ne satın aldığı adamlar adamlarından biri, sessizce kapıya mallarını satın alması bir Burada da kafa karışıklığı Kanadalının malı, herkes onu yapmayıp sırtını ABD’ye ne de yalaka medyası toplumdaki yönelir, kaçmak ister. Arturo bunu fark yana kendi ürettikleri içinde ortaya çıkıyor. kullanmalı!” sloganlarına dayamasını gösterdi. Trump, özgürlük umudunun yarattığı değişimi eder, silahını çeker ve adamı vurur. Amerikan girdileri var mı Öte yandan tamamen yakında tanık olursak tarihi böylece ABD’deki yerli üretime durdurabilir. Kan zemine yayılır. Ama kalanlar da fırsat kapıları açacağını diye sormaya başladığını da Kanada’ya ait olan yerli marka yinelemiş, hatta İzmir Milli Brecht’in “önlenebilir yükseliş” sessizce kaçmaya çalışmaktadırlar. eklemeliyiz. Şimdi marketlerde belirtiyordu. Eğer Kanada, bu “Real Canadian Superstore” İktisat Kongresi’nden 100 yıl SAHNE 3: YALNIZLIK VE KİBİR (İÇ teması, burada Diktatörlüğün, vergiden kurtulmak isterse herkes raftan aldığı ürünün mağazalarının ülkedeki sonra bir başka coğrafyada MEKÂN-ESKİ BİR DAİRE, GECE) Faşizmin “zorunlu ve önlenemez arkasındaki menşei açıklayan Arturo, harap bir dairede tek çöküşü” olarak vurgulanır. ABD’nin 51. eyaleti olmalıydı; sayısı 120 şubeye ulaşmışken tekrar etmiş olacağız. bu apaçık hükümranlık yazıları sökmeye çalışıyor. ABD kökenli Walmart senolasenola@gmail.com İsveç kapıları kapatıyor arım ve sanayi göçmenlerin toplumla uyum Tgelişmemişti. Uçsuz sağlamasında güçlükler bucaksız topraklara eli kırbaçlı yaşanıyor. Göçmenler toprak ağaları egemendi. arasındaki yüksek işsizlik Bir değeri olmayan kadına oranı nedeniyle ülkenin ikinci sınıf yurttaş gözüyle gelir dağılımında ve sosyal bakılıyordu. İşsiz, güçsüz güvenlik sisteminde aksamalar İsveç Başbakanı Kristersson insanlar sokaklarda yatıyor, yaşanıyor. yiyecek ekmek bulamıyordu. O Ukrayna’ya yapılan askeri Palme, emperyalist güçlerin yıllarda 5-6 milyon olan İsveç yardımlar ve NATO için ve İsveç’teki silah tekelleri ile nüfusunun 1.5 milyonu iş ve savunma harcamalarına büyük çıkar gruplarına karşı ekmek bulabilmek için ABD’ye katkı yükümlülüğü İsveç çıktığı için 28 Şubat 1986’da göç etti. ekonomisini zora sokuyor. suikastla öldürüldü. Türkiye’de İsveç’te iktidarda bulunan Olof Palme’nin öldürülmesi, cumhuriyetin kurulup sağ koalisyonunun başbakanı İsveç’in sosyal yükselmeye Ulf Kristersson, göçmen ve ekonomik başladığı yıllarda politikasında paradigma yaşamında bir İsveç de 1889’da değişikliğine gidileceğini dönüm noktası kurulan Sosyal ve göçmenlere karşı sert ali haydar oldu. Sosyal ve Demokrat Partisi önlemlerin alınacağını nergis ekonomik gelişme önderliğinde açıkladı. alanında tersine bir dönüşüm Sosyal ve ekonomik sıkıntılar bir gidiş başladı. Sonraki geçirdi. 2. Dünya Savaşı’nda nedeniyle şiddet arttı. Malmö, liderler, Sosyal Demokrat tarafsızlık politikası izleyen İsveç’in en güvensiz kenti Parti’nin yakaladığı ivmeyi sosyal demokratlar, Tage haline geldi. sürdüremediler. Erlander başbakanlığında Hükümet, devlete karşı suç 1946’dan 1969’a dek kesintisiz Güvenli liman işleyen çifte vatandaşların olarak iktidarda kaldılar. Ekonomi bozulurken ülkeye İsveç vatandaşlığını iptal Sanayi ve tarım alanında göç akışı sürdü. 1973’te Şili’de, etmek için anayasada geliştirilen reformlarla sosyalist lider Salvador değişiklik hazırlıkları yapıyor. bugünkü modern ve kalkınmış Allende’nin ABD destekli İsveç pasaportunu yasal ülkenin temellerini attılar. bir askeri darbe sonucu yollardan elde etmeyen ya da ABD’de yaşayan İsveçliler öldürülmesinden sonra Latin uluslararası güvenliği tehdit de yaptıkları yatırımlarla Amerikalılar da İsveç’e göç eden suçlar işleyen kişilerinse ülkenin kalkınmasına katkıda etmeye başladı. çifte vatandaşlıkları ellerinden bulundular. 1980’de başlayan İran-Irak alınacak. İsveç yurttaşlığına Tarım ve sanayi alanında Savaşı’ndan sonra İran ve geçmek için 5 yıl olan bekleme işgücüne gereksinme duyan Iraklılar sığındı İsveç’e. Körfez süresinin de 8 yıla çıkarılacak. İsveç, göçmenlere kapılarını Savaşı sürerken Ortadoğu’dan Oturma ve çalışma izni için açtı. Ülkeye tersine bir gelen yoğun göç dalgası uzun karar bekleyen sığınmacılar göç başladı. Önce Sovyet yıllar devam etti. için koşullar da zorlaştırılıyor. Devrimi’ni onaylamayan Son olarak da bu göç 10 yıl önce sığınmacılara Balkan ülkelerindeki dalgasına iç savaştan kaçan ve yakınlarına yılda 86 bin göçmenler geldi. Rahat Suriyeliler eklendi. Bunun oturma izni verilirken bu koşullarda yüksek ücretlerle iş üstüne başka ülkelerdeki sayı geçen sene 6 bin 250’ye buldular. 1960’lı yıllarda başta göçmen ve sığınmacılar, geriledi. Oturma ve çalışma Konya’dan Kulu’dan olmak daha rahat bir yaşam ve iş izni bekleyen sığınmacılardan üzere Türkler gelmeye başladı. koşullarına sahip olmak için ülkesine dönmek isteyenlere Takvimler 1969’u İsveç’e geldiler. 350 bin İsveç Kronu (31 bin 700 gösterdiğinde Finlandiyalı bir Malmö kentinde, Avro) ödeme yapılacak. göçmen ailenin çocuğu olan yabancıların sayısı İsveçlileri Hükümet, göçmen akışını sosyal demokratlardan Olof geçti. 370 bin nüfuslu durdurmak için komşu Palme başbakanlık görevini Malmö’de yaklaşık 200 ülkeler Danimarka, Norveç devraldı. Demokrasi ve insan bin yabancı yaşıyor. Kimi ve Finlandiya ile yapılan haklarına öncelik tanıyan tahminlere göre böyle giderse işbirliğini artıracak. Sağcı Palme, Filistin halkının 2050’de İsveç genelinde hükümet, ülkenin ırkçı partisi mücadelesini destekledi. yabancı kökenli nüfus sayısı Yeni Demokratlar’ın desteğiyle ABD’nin Vietnam Savaşı’na İsveçlileri geçecek. yapılacak düzenlemeleri bir karşı protestolarında en önde anayasa değişikliği önerisiyle Paradigma değişikliği yürüdü. Ülkeye Filistinliler meclise sunacak. ve Vietnamlılar, Çinliler geldi Yabancı nüfusun hızla daha sonra. artmasından dolayı alihaydarnergis@gmail.com