Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 23 ARALIK 2025 SALI 2 olaylar ve görüşler bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ni Menemen Devrim Şehitleri bir türlü “hazmedemeyen” Emperyalistler. 2) Emperyalizmin Anıtı ve Cumhuriyet desteğindeki Orta Çağ kalıntısı Dinci CHP’nin Otoriter Devletler, Ahmet Gürel ‘İnandılar, dövüştüler, Siyasal İslamcılar, ADD Genel BAşkAn BAşDAnışmAnı ‘süreç’ açmazı öldüler’ Tarikatlar, Cemaatler. 3) Emperyalizmin İzmir’in kız ve erkek liseleri, mralı Heyeti olan DEM unus Nadi: “Kubilay İsrail’i korumaya ve petrol muallim mektepleri, muallimle- İParti yöneticileri, İmralı Ytimsalini taziz için ne bölgelerini denetlemeye ri ve izcileri ile gruplar oluştu- temaslarını anlatmak ve yönelik olan Ortadoğu yapsak yerinde olacağına rulmuş, askeri ve halkevi ban- yeniden oraya gitmeden projesinde önemli bir rol şüphe yoktur. Bu hakikat ve doları milli marşlar çalmışlar- önce CHP’nin görüşlerini sahibi verilmiş olan Kürtlerin kanaate karşın ki Cumhuriyet almak için Özgür Özel’le dı. CHF Genel Sekreteri Recep temsilcisi olduğunu iddia gazetesinin ileri attığı Kubilay görüştü. Peker ile Kütahya Mebusu Na- eden PKK ve DEM Parti. Abidesi fikrinin gerçekleşme Görüşme sonrası, Özel’in Ve bu üç grup, ittifak şit Hakkı, Muş Mebusu Hasan Leyla Zana’ya yapılan sözlü işini idare etmek üzere teşekkül halinde, Ortadoğu savaşı Reşit ve İstanbul parti örgütün- saldırıları kınamaya ilişkin eden komitemiz, büyük bağlamında, Saddam’dan den İsmet Halim Oğuz Hanıme- sözlerinden başka ciddi bir sonra Esad’ı da devirerek milletimizin göstereceği uyanık fendi ve Galip Bey, Cumhuri- açıklama yapılmadı. bölgemizde hâkimiyet ve civanmert iştirak sayesinde yet gazetesi yazarlarından Me- Her iki taraf da herkesin kurmuş, üstelik iktidarla da bu teşebbüsün pek az bir kabul edebileceği, pek köşeli ki Salt, Vali Kazım Dirik, par- anlaşmış görünüyor. zamanda tahakkuk edeceğine olmayan “Hem Türkiye’de ti reisi Avni Doğan, müstahkem HHH emin olarak faaliyete başlamış hem Suriye’de Türkler için Nadir, Cumhuriyet gazetesinin Paris’e gönderilen ilk gençler CHP’nin iktidar olmak için mevki kumandanı vekili Rasim de Kürtler için de Dürziler bulunuyor ve ilk iş olarak oylarını istediği “Seçmen sahibi Yunus (Nadi) Bey’in takımının tek heykeltıraşıdır. Bey, vilayet belediye reisi Beh- için de, Aleviler için de Kitlesi” içinde, “Emperyalist bu beyanname ile maksadını Viyana’da eğitim gören oğludur. Almanya’da Blecker ile çalışmış çet Uz otomobillerle Menemen’e Türkmenler için de...” gibi, uzantıları”, “Siyasal millete arz ediyor.” Menemen’deki bu olaya bir ve Fransa’da Bourdelle’nin gelmişti. “Münazara değil, müzakere” İslamcılar” (Dindarlar değil, Menemen’de meydana gelen tepki olarak babasına bir atölyesinde dersler almıştır. Menemenlilerin yanında, çev- gibi, genel açıklamalarla Dinciler, Müslümanlar değil, ve Yedeksubay Kubilay ile mektup yazar ve bu mektubun Kazandığı tecrübelerini yetindi, soru filan da re ilçelerden gelen halkın da ka- Siyasal İslamcılar), Tarikatlar Menemenli bekçiler Hasan ve alınmadı. gazetede yayımlanmasını Kubilay Abidesi’nin yapımında tılımı ile tören heyeti tamamlan- ve Cemaatler ve PKK ile Çünkü: Şevki beylerin şehit edilmesiyle dilediğini bildirir. Mektup, kullanarak en güzel DEM de var elbette! mış ve Yıldıztepe’ye doğru yü- 1) PKK’nin Cumhuriyet sonuçlanan “irtica ayaklanması” Bu gruplar kendi “Sevgili Babacığım” diye çalışmalarından birini meydana rüyüş başlamıştı. Yıldıztepe’ye Rejimi’ne ilişkin kabul kimliklerini ve düşmanlıklarını basında geniş şekilde yer başlamaktadır. Ancak getirir. gelindiğinde abide üzerinde- edilemez tarihsel görüşleri öne çıkartarak “Türkiye almıştır. devamında Kubilay olayının Nadir Bey tarafından 1931 ki; “İnandılar, dövüştüler, öldü- ve güncel istekleri var Cumhuriyeti”nin “Ulus Cumhuriyet için ne kadar yılı başlarında ortaya atılan ler. Bıraktıkları emanetin bekçi- ve seçmen genel olarak Devlet Bağımsızlığı”nı ve Viyana’dan gelen mektup büyük bir tehlike olduğundan, Menemen’e Kubilay Abidesi siyiz” sözü dikkat çekiciydi. Bu bunlara karşı. “Demokratik Laik ve Sosyal Genç Türkiye 2) CHP “iktidar adayı” irticacıların ayaklanmasının yapılması fikri, nihayet dört yıl yazının altında ise başka bir ya- Hukuk Devleti” niteliğini Cumhuriyeti’nin yükselmeye bir “Kitle Partisi” olarak ne boyutlara varabileceğinden sonra sonuca ulaşır ve seçilen reddediyorlar. zı Kubilay, Hasan ve Şevki bey- Kürt seçmenleri de başladığı 1930 yılı sonlarında, İşte tam bu noktada, söz edilmektedir. Son derece Yıldıztepe üzerine büyük bir lerin adları, doğum ve ölüm ta- yabancılaştırmak istemiyor. Menemen’deki askeri bir Kitle Partisi olan CHP, sert bir eleştiri ile yazılan bu abide inşa edilir. Abidenin rihleri vardır. Ve tam bu noktada bu grupların da oylarını birliğinde görev yapan mektup, “Ellerinizden öperim” açılışı 26 Aralık 1934 gününe Etrafı kurdelelerle çevrilen CHP’nin de “AÇMAZI” almak için onları utangaç Yedeksubay Mustafa Fehmi cümlesi ile bitmektedir. denk getirilir. O gün Kubilay’ın abidenin açılış töreni askeri gündeme geliyor. bir biçimde destekler bir Kubilay’ın esrarkeş isyancılar Yunus Bey, Viyana’daki katledilişinin dördüncü yılıdır. bandonun çaldığı İstiklal Marşı HHH konumda davranınca, tarafından başının kesilip oğlundan gelen bu mektubu Bu nedenle de Cumhuriyet Halk Atatürk’ün Cumhuriyeti ile başlamıştı. kuruluş amaçlarına ve sokaklarda gezdirildiği ilan etmek için kurduğu okuduktan sonra onun niyetini Fırkası (CHF) Vilayet İdare var oluşuna aykırı bir Cumhuriyet ordusu, tarihi- parti CHP bugün iktidar haberleri Avusturya’nın Viyana izlenim veriyor ve kendi anlamıştır. Bu mektuptan Heyeti’nce açılış için program mizde dış düşmanlara ve içte adayı: çekirdek seçmenini bile kentindeki bir öğrenciyi hazırlanır. Bu programa göre alıntılar yaparak yazdığı ayaklanan mürteci asilere karşı İktidar olmak için: uzaklaştırıyor. derinden etkilemiştir. başyazısını kendi imzasıyla partililer, çarşamba günü benzersiz yiğitlik, cesaret, kah- Türkiye’nin artık HHH 22 yaşındaki bu genç yayımlamıştır. saat 08.30’da, 14 otobüsle ramanlık ve şeref imtihanları egemenliğini yitirmiş olan Emperyalizm, dincilik ve öğrencinin adı Nadir’dir (Nadi). Ratip Aşir, 1925 yılında Menemen’e hareket edecektir. vermiştir. Din/Tarım Toplumu etnikçilik ittifakı, gücünü kalıntılarını da... yitirmekte olan İktidarla da 2) En kalabalık kesimini sanki ona güç veriyormuş (çoğunluğu) oluşturan gibi onu da aldatarak Endüstri Toplumu ürünü anlaşıp Türkiye Cumhuriyeti Kubilay olayının anlattıkları olan halkı da... seçmeninin önüne, kabul 3) Dördüncü Devrimin edemeyeceği bir hedef öncüleri olan Bilişim koydu ve gizli/açık temaslarla Kubilay’ı görevlendirmiş, o da bir silen Kubilay’ın kafasında sana tev- de hoşt deyip kovalamışsınız, hepsi Osman selim KOcahanOğlu Toplumu seçmenlerini de... onu zorluyor! manga askerle meydana gelmişti. cih edilen akıbeti seyredebilirsin... bundan ibaret...” ArAştırmAcı, YAzAr Kapsamaya çalışan bir İktidar adayı CHP de Mangasını bir yana koyarak tekbir Türkiye’nin nüfus kütüklerindeki Hurma kültüründen beslenen ta- “Kitle Partisi”: bu oyun içinde tasfiye getiren Derviş Mehmet’in yakasına softa ve mürtecilerin yeşil kanını ku- rikatlar Kubilay’ın kesik başını hiç Aralık 1930 salı günü, Bu niteliğini, “Cumhuriyet edilmeye çalışılıyor. yapıştı, “Siz kimsiniz? Haydi dağılın rutacaksın; işte bu kadar” diyordu. üzerlerine almazlar. Halbuki sinsi ir- 23Menemen ’de insanlık tarihi- Değerleri” ve “Demokratik, Varlığını korumak için bakalım!” dedi. Yanıt “Ben Mehdi Necip Fazıl yıllar sonra kimlik ve tica yılanı Menemen’de bir öğret- nin en hunhar cinayetlerinden bi- Laik ve Sosyal Hukuk “Üçlü İttifaka” ve “İktidara” Mehmet’im be adam, sen kim olu- kişiliğini inkâr ederek “süper mür- menin başını keserek intikam almış- ri işlendi. Sekiz yıl önce Yunan işga- Devleti İlkeleri” bağlamında, verdiği her ödün, her boyun yorsun?” oldu. şit” olunca bizzat kendisi mürteci tı. Derviş Mehmet, kavradığı taas- linden kurtulan Menemen’de öğ- Mustafa Kemal Atatürk’ün eğiş, onu tabanından bile Ardından kalabalıktan ateş açıl- olacak, bu yazıları çöpe atacaktır. sup bıçağı ile tekbir getire getire sal- retmen ve Asteğmen Mustafa Feh- “Akıl ve Bilim Yolu” olarak kopararak yok olmaya biraz dı; Kubilay yaralandı, sürüne sürüne Abdülbaki Gölpınarlı ise tari- dırırken, Cumhuriyetin de boğazına mi Kubilay başı kesilerek şehit edil- tanımladığı “Atatürkçülük” daha yaklaştırıyor! Müftü Camisi önündeki merdiven- kat taassubunun irrasyonel yüzü- sarılıyordu. di. Kubilay da başını kesen Derviş ve “Aydınlanma Devrimi” Çok yetenekli ve zeki lere gelebildi. Kubilay’ın yerde gö- nü Nakşilerde görüyordu: “Tarikat Mehmet de Girit göçmeni, yoksul yöntemleriyle sürdürmesi bir hatip olan CHP Genel Tarikat kültürünün devamı ren Derviş Mehmet, Kubilay’ın başı- yobazı, her şeyi Tanrı tecellisi görür, aile çocuklarıydı. Kubilay 24, Der- beklenen ve bu beklentiyi Başkanı Özgür Özel ile nı kesti. Kesik başı yeşil sancağa ta- fakat kendine uymayanları Yezit di- Menemen olayı ardından bir viş Mehmet 34 yaşındaydı. Birbirle- karşılamadığı zaman başarılı bir belediye başkanı karak tekbir getirdiler. ye dışlar. Şeriat yobazına göre Müs- Divanı Harp kurulup soruştur- rini tanımazlardı. Derviş Mehmet eleştirilen bir “Kitle Partisi”. olan hapisteki Ekrem lüman yalnız kendisidir; kendine uy- ma başlatıldı. Bazı müritlerin Esat Bu “Kitle Partisi”nin köylerde amelelik yapardı. Çatışma- İmamoğlu ikilisinin ve Olayın arka planında ne var? mayanlar dinsizdir. Başını ustura Efendi’nin köşkünde konuk edildi- iktidar yürüyüşünün çevresindeki arkadaşların, bu da öldürüldüğü için bir fotoğrafı bi- Menemen olayını anlamak için ile kestirmeyen, sakalını çemberva- ği ortaya çıktı. Yargılanan 105 sanık- önünde üç büyük engel var açmazı aşıp aşamayacakları, le yok. Yalnızca yakasına iğnelen- gibi görünüyor: halkla, seçmenle, öteki Derviş Mehmet ve beş meczup ara- ri bırakmayan, başına bere giyme- tan çoğu beraat etti, 37 kişiye idam miş Şeyh Hafız Ahmet’in üç köşe- 1) Büyük bir iştiha ile partilerle kuracakları ilişki, sından suçlu aramak yetmez; onları yeni gâvur sayar; her yeniliğe düş- kararı verildi. Esat Efendi dahil 6 ki- li “Mehdiye kurşun işlemez” muska- paylaştıkları Osmanlı Türkiye’nin geleceğini mehdilik hezeyanına sürükleyen zi- mandır...” şinin cezası yaş haddinden hapse sı bulunmuştu. Derviş Mehmet’i bu topraklarının çekirdeğini, belirleyecek. hinsel serüven bilinmelidir. Saltanat Tarikatlar kapatıldığında (1925) çevrildi. 31 idam kararı infaz edildi. yola sürükleyen, tarikat kültürünün Dilerim tarih, Türkiye Anadolu ve Trakya’yı, kaldırılmış, Cumhuriyet ilan edil- İstanbul’da 16 tarikat ve 438 tekke Cumhuriyetin 1925’te yasakladığı mehdilik hezeyanlarıydı... Tarihte savaşarak ellerinden Cumhuriyeti’ni kuran miş, hilafet kalkmış, 1925’de tari- faaldi. Sadece İstanbul’da Nakşiliğin tarikatları, iktidar günümüzde ade- sahte peygamberler, sahte mesih ve kurtaran Mustafa Kemal partinin, onun yıkılışına da katlar kapatılmıştı. Medrese ve tari- 60’dan fazla tekkesi vardı, Allah’a ta serbest bırakmıştır. Medrese ve mehdiler, başı kesilen şeyhler görül- Atatürk’ü ve onun kurduğu destek verdiğini yazmaz! katlar işlevsiz kalmıştı. Şirke bulaş- ulaşma ayinleri yapılırdı. Tekkeler tarikatların Cumhuriyete duydukla- müş ama böylesi bir olay yaşanma- mış yapılar Cumhuriyete nefret ku- kapatılınca Kutbü’l aktab denen Er- rı nefret güçlü, dinle kin yan yana- mıştı. Kubilay Cumhuriyetin, Derviş suyordu. billi Esat Efendi de Erenköy köşküne dır. Medrese ve tarikat öğretisinin Mehmet mehdiliik hezeyanın sem- Hâkimiyet-i Milliye olayın arkasını çekilmişti. Geleni gideni eksik olmu- bilinçaltı sosyo-kültürel bir labora- bolüydü. işaret ediyordu: “Tekkeleri kapadık, yordu. Divanı Harp sorgulamasında tuvardır. Tarih boyunca bu öğretinin Mustafa Fehmi Kubilay Girit’ten fakat dervişler yaşıyor! Medresele- eylemcilerin 15 gün köşkünde kaldı- karşı çıkmadığı, tek bir yenilik yok- İzmir’e göçen yoksul bir aile çocu- ri kapadık, halifeliği kovduk, fakat ğı ortaya çıkmıştı. tur. Katip Çelebi’nin “ümmet-i bü- ğu idi. Bursa Muallim Mektebi’ni bi- saltanatın nimetleri hala zihinlerin- Erbilli Esat Efendi gaipten ha- laha” nitelemesi, Kadızadeliler ve tirip (1926) öğretmen olmuştu. Türk de... Şapkayı giydirdik, fakat hala bi- ber verir, şeytan ve cinlere hükme- Sivasiler kavgasından beri devam Ocaklıydı, Kubilay adını kendi almış- zi tekfir ediyorlar.” der, kızdığı adamı bin yıllık mesafe- ediyor. Doğa nasıl evcilleşemiyorsa tı. Menemen’de yedek subaydı. Hilmi Ziya Ülken, Yunus Nadi ve lere fırlattır, felçli hastaları nefesle bu kültür de normalleşemiyor. Ba- 23 Aralık 1930 Salı. Derviş Meh- Hamdullah Suphi, olayı milli bir iyileştirir, yılana ruh verip zikir yap- tı kilisesi dünya yaşamını akıl ve bi- met ve üç arkadaşı Bozalan köyün- Kerbela görüyor, Necip Fazıl 5 Ocak tırırdı(!) lime terkedip kendi alanına çekil- de esrar kullanmış, dört arkadaşıy- 1930 tarihli Hâkimiyet-i Milliye’de Kubilay’ın olayı sıradan bir gösteri diği halde bizimkiler ortaçağ çuku- la Menemen’de bir “Mehdilik göste- “ ... İrtica buz dağları gibi suyun yü- mantığı ile açıklanamazdı. Ortaça- rundalar. risi” planlamıştı. Müftü Camisi’nde züne sivri bir uç çıkardı. Mesul bu uç ğın düşünce mezarlığında gezinen, Tarikat ve medrese kültürü- az sayıda cemaat vardı. Derviş Meh- değil, buz dağının heyet-i mecmua- Cumhuriyete karşı histeri nöbeti- nün, sosyal yaşama düzen ver- met, “Aziz cemaat ben mehdiyim, sıdır. Bu ucu tepelemekle, hiçbir ni- ne girerek, olguları hipnotize edip me, ileriyi geride arama, gerekir- dinimizi korumak için buraya gel- şane bırakmamakla dağı kaldırmış hurafeye güncellik veren tarikatlar, se kan dökme anlayışı değişme- dim” diyerek mihrabın yanındaki olmayız. O dağı tuzla buz etmek la- Kurtuluş Savaşı’nı şöyle yorumlar- miştir. Menemen’den 63 yıl son- sancağı alıp dışarı çıktı. Tekbir ses- zım(...) Eğer inkılabı zayıf tutarsan, dı: “.... Büyük Zafer, Yunan hezime- ra Madımak’ta, 33 aydının yakılma- leriyle cemaati ve toplanan kalaba- eğer inkılabın yüreğini, hassasiyetini ti diyorlar. Bunların hepsi uydurma- sı, Kerbela’dan farksızdır. 5 Temmuz lığı sancağın altına davet ediyordu. ve sinirlerini temsil etmezsen, bıça- dır. Onların yaptığı nedir bilir misi- FETÖ kalkışması da aynı kültürün Durumu öğrenen Menemen’deki ğın ters tarafı ile yirmi dakikada ke- niz? Avlunuza bir köpek gelmiş, siz devamıdır. alay komutanı, olayı dağıtmak için