Katalog

17 ARALIK 2025 ÇARŞAMBA 8 İNCELEME/YORUM nsanlık iki hafta sonra yeni bir yıla giriyor. ket yönetmekten farksız olduğu- Kaldı ki hiçbir çağdaş cumhuriyetin Zamanı adlandırmamız, sayılarla ni- nu açıkça dile getirerek bu konudaki yakın geçmişinde, Osmanlı’nın yıkıntıla- İtelememiz ne kadar görece olsa da tavır ve kimliklerini ortaya koydular. rından kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde yeni bir yıl yeniliklerin, iyiliklerin beklen- Bu nedenle onların bugün yaşan- olduğu gibi, birbiri içinde, dil, alfabe, diği bir yıldır ne de olsa... makta olanlardan kaygı duymala- ulusal kimlik ve modernleşme sorunla- Ya da hiç değilse ümit etttiğimiz... rı söz konusu olmadığı gibi zaten rı yaşanmadı. Şairin dediği gibi, ümit fakirin ekme- olumsuzlukların çoğunun nedeni ve Türkiye Cumhuriyeti, Mustafa Kemal ği olsa da... tarafıdırlar. Atatürk’ün dehasının ürünü yepyeni bir Söz, bugün artık neredeyse tümüyle Beni asıl kaygılandıran, ekonomik modern ulus devlettir. unutulmuş, şair, yazar, bir dönem mizah sorunlar dışında bir kaygısı yokmuş Yepyenidir. Bu nedenle de yara alma- Yeni bir yıla doğru İsteyenin bir yazarı, gazeteci, siyasetçi Orhan Seyfi gibi görünen halkımızın ve ne yazık ya daha açıktır ve dışarıdan emperyaliz- Orhon’unmuş (1890-1972). Bu vesile ile ri değil, kendisi böylesine küçümsenip ki yine büyük çoğunluğuyla gençli- min, içeriden cumhuriyet ve çağdaşlaş- onu da anmış olalım. saldırıya uğramamıştı. ğimizin ve aydın demeye dilim varmayan ma karşıtlarının haince saldırılarına kar- yüzü mü kara? Bizim adlandırmamızla 2025 sona eri- okumuş yazmışlarımızın kuzuların sessiz- Ve hukuk... 80 darbesi ve Ergenekon şı daha bilinçli, daha kararlılık ve kuvvet- steyenin bir yüzü kara” diye başlayan yor, 2026’ya giriyoruz. liğini andıran vurdumduymaz sessizliğidir. dönemleri dışında hiçbir zaman bu ölçü- le korunup savunulması gerekir. bir atasözü vardır, mecazda kusur ol- 2025 denince Gazze’deki vahşet, Bir yerde topluca duran, sakince otu- de siyasal iktidarın infaz kurumuna dö- Sözünü ettiğim öteki modern ulus “İmaz derler. Gelgelim, DEM’in terör- Ukrayna’da sona ermeyen savaş ve ran insanlar gördüğümde “Ülkemiz el- devletlerin böyle bir sorunu yoktur. Tür- nüşmemişti. süz Türkiye sürecine ilişkin kamuoyuna sı- Ortadoğu’da Suriye odaklı emperyalizm Bir yılı geride bırakırken ülkemiz bakı- den gidiyor haberiz var mı? Yakında Tür- kiye ise elbette üstesinden gelinmesi zan raporunun bir yüzü değil, tamamı kap- oyunları anımsanacak. mından özellikle bu sorunları ve neden- kiye diye bir şey kalmayabilir, ekonomik gereken ekonomik sorunların çok üstün- kara! Şakası bile yapılmayacak maddeler Ve tabii, bizim bakımımızdan, Ortado- lerinin neler olabileceğini düşünüyorum. sorunlarımızdan da çok daha vahim bir de ve ötesinde, genç bir ulus devlet ola- var! Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu felse- ğu’daki emperyalist oyunların tam oda- HHH gerçektir bu!” diye haykırasım geliyor. rak böyle bir var olma yok olma ikilemi- fesine, varlığına aykırı bir bildirge. “Aldım ğındaki kendi ülkemiz... Sanırım başlıca neden, bugün siyasal Kuşkusuz “Kaçık bu” diyecek, gülüp nin tam kavşağındadır. elime kalemi, yazdım aklıma geleni” türü bir Çatırdamakta olan Cumhuriyet değerleri... iktidarı elinde tutan başlıca kişi ve çev- geçeceklerdir. Bu gerçeği öncelikle aydınlarımızın kavra- karalama metni! Hafifçe de olsa uyanmaya başlar gibi relerin, en hafif deyimiyle, Cumhuriye- HHH ması ve halkımızın özellikle bu yönde bilinç- DEM, köklü değişiklik istiyor yazılanlar doğ- olan halkımız vb. ti ve değerlerini yeterince içselleştireme- Ortalık yerde bağırmıyorum fakat zih- lendirilip örgütlenmeye çalışılması gerekir. ruysa. Ulus devlet kimliğine saldırıyorlar. Eği- HHH miş olmalarıdır. nim çığlık çığlığa bu düşüncelerle do- HHH timin altı boşaltılıyor, yerel yönetimler aracılı- 2025’le ve kendimizle sürdürelim... Türkiye Cumhuriyeti hangi koşullar- lup taşıyor. Yeni bir yıla bu kaygılarla ve yüreğim ğıyla özerklik altyapısı oluşturuluyor. Ve çoklu Ben ülkemiz için hiçbir zaman bu ka- da, hangi olumsuz etkenlere karşı, hangi Türkiye Cumhuriyeti modern anlam- cezaevlerindeki arkadaşlar için çarpa- anadil temelli eğitim modellerinden söz edili- dar kaygı duymamıştım. güçlükler aşılarak kuruldu? da ulus devlet oluşturan cumhuriyetlerin rak yaklaşırken bütün kötülüklere kar- yor Türk dili ve kültürü hedef alınıp! En kötü zamanlarımızda bile, başta sı- Sadece iktidar çevreleri değil, büyük en gencidir. şın insana daha yaraşır bir dünyaya ve Kürtçe eğitim şart koşulmuş, rapora im- nırlarımız olmak üzere bir ülkeyi o ül- çoğunluğuyla halkımız ve korkarım ay- Avrupa cumhuriyetlerinin uluslaşma sü- Türkiye’ye umudumu korumak istiyo- za atanlar sanırım Kürtçenin farklı lehçe ya- ke yapan değerler tartışma konusu ol- dınlarımızın pek çoğu, ezbere bilgiler dı- reçlerinin 300, 500 yıllık geçmişleri var. rum. pısından habersiz. Öncelikle Hint-Avrupa mamıştı. Okurlarımın yeni yılını şimdiden kutlar- şında bunun tam olarak bilincinde değil. Balkanlar’daki bağımsızık savaşlarının dil ailesinden İrani diller grubuna ait- Cumhuriyetimizin sadece değerle- İktidar çevreleri ülke yönetmenin şir- ken iki hafta dinlenme izni istiyorum. tarihi bile 200 yıla yaklaşıyor. tir Kürtçe. Kuzey Kürtçesi denen Kurman- çi Türkiye’nin büyük bölümünde, Suriye ve Ermenistan’da; güney Kürtçesi Pehlewa- ni Irak ve İran; akademi çevrelerinde Zaza- ki adı verilen Zazaca da Erzincan, Tunce- li, Bingöl hattında görülen lehçelerdir. Kır- manşahi, Bahtiyari, Mukri lehçeleri de var- LOZAN ANTLAŞMASI VE ABD dır. (Bkz. Prof. Dr. Ludwig Paul.) Ve bu leh- çeleri konuşanların birbirleriyle anlaşması zordur çünkü İrani karaktere dayalı gramer- “Bugün Türk Delegasyonu ile imzaladığımız dostluk ve ticaret antlaşması, benim elde etmek deki dönüşümler, ses değişiklikleri ve alın- SINAN MEYDAN istediğimden çok uzaktır. Bu anlaşma, Türklerden koparmak istediğimizden çok fazla imtiyazı tı varlıklar merkez dil özelliğini deforme et- miştir. Diyelim ki Kürtçe anadil eğitimi baş- Tarihten (ayrıcalığı) bizim Türklere verdiğimizin belgesidir.” (J. Grev, 6 Ağustos 1923, Lozan) ladı, bu lehçe çeşitliliğine hâkim akademis- Günümüze lar, kapitülasyonlar, Anadolu’da Türk Devleti’nin ayakta durmayı yen-öğretmen ve kaynakça var mıdır? Yok- bir Ermeni yurdu gibi konular- başaramayarak parçalanacağı- sa İsveç ya da Irak’taki enstitülere mi güve- da İtilaf Devletlerini destekleye- nı” ileri sürüyordu.(12) nilmektedir? Bölgesel dil farklılığı nasıl aşı- cek, ancak ekonomik konularda lacaktır? Örneğin Tuncelili ve Hataylı Kürt nasıl anlaşacak? Kaynak olarak kabul edi- da Türk heyetiyle iletişim içinde Senato antlaşmayı len Vajename-i Gürgani’nin Farsça sözlük olacaktı.(3) BD’nin Ankara Büyü- reddetti olduğu biliniyor mu? Kürtçe diye Farsça- Türkiye, Lozan Konferansı ke- kelçisi Thomas Jo- ABD Senatosu’nda 18 Ocak ya mı yönlenecek Türkiye? O yüzden anadil sildiği sırada, Amerikan Ches- Aseph Barrack, Türkiye 1927 tarihindeki gizli oturumda Türkçeyi gözden düşürmek bir fanteziden ter şirketiyle 9 Nisan 1923’te Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefe- yapılan oylamada 6 Ağustos 1923 bir antlaşma imzaladı. Böylece öte, Türk kültürünün yok edilme sürecinin sine saldırırken Lozan’ı da hedef tarihli Türk-Amerikan (Lozan) Amerikan “Chester Projesi”ni ilk adımıdır! Unutulmasın ki Atatürk ortak tahtasına oturtuyor. Antlaşması, 50’ye karşı 34 oyla onaylayan Türkiye, Lozan’ın dilde ısrar etmese Türkiye-Yugoslavya gibi Peki ama ABD Lozan’ın nere- reddedildi. Amerikan Anayasası- ikinci döneminde ABD’nin, ba- (çok dilli yapısı yüzünden) dağılmıştı birbirini sindedir? ABD’de Lozan karşıtlı- na göre antlaşmanın onaylanabil- zı kritik konularda İngiltere ve anlamayan gruplar nedeniyle! ğının temelinde ne vardır? mesi için 6 evet oyu daha gereki- Konuyu 1990’lardan bir örnekle kaptalım: Fransa’yı desteklemesinin önüne yordu.(13) ASAL’ın tuş hatasıyla Ankara’daki ihtisas geçti.(Bu proje daha sonra çeşit- Türkiye’nin işgal Lavrence Evans, “Türkiye’nin Antlaşması ilkelerine uygun ki Amerikan çıkarlarının güvence- birliğine sadece Zazaca konuşan yağız bir li gerekçelerle reddedilerek uy- Paylaşılması” adlı kitabında Türk- biçimde siyasal, oturma, ticaret, siz kalması, Hıristiyan azınlıkları Anadolu genci geldi. Konuştuğu dil Kürtçe- planında ABD parmağı gulanmayacaktı). Amerikan Lozan Antlaşması’nın ortaklıklar vb. konularda “karşı- koruyacak garantilerin yetersizli- ye benziyordu ama kimseyle anlaşamıyor- 24 Temmuz 1923’te Lo- Osmanlı Devleti ile ABD ara- Senato’da reddedilmesinin gerek- lıklılık” ve “eşitlik” ilkeleri esas ği ve Ermeni yurduna izin verilme- du. Hem Zazaca hem Kürtçe bilen bir as- zan Barış Antlaşması imzalan- sındaki 1832’de yürürlüğe giren çelerini şöyle sıralıyor: “Kapitü- alınarak hazırlanan antlaşmaya mesi gibi gerekçelerle Senato ve ker bulunana kadar kimseye derdini anlata- dı. Lozan Konferansı’na sadece “Dostluk ve Seyrüsefayin Ant- lasyonları geri getirmeyen, Hı- Amerika’daki Türk karşıtı lobiler, göre kapitülasyonlar kaldırılı- madı. Tam da bu nedenle 15 Aralık Dünya gözlemci olarak katılan ABD’nin laşması” ile başlayan diploma- ristiyanlara cömertçe imtiyaz- özellikle de Ermeni lobisi bu ant- yordu. Antlaşmaya göre Türkiye Türk Dili Ailesi Günü haftasında Atatürk’ün Lozan Antlaşması’nda imzası tik ilişkiler, 20 Nisan 1917 tari- lar vermeyen ve Anadolu’da ba- sadece 3 Ekim 1914 öncesinde laşmadan rahatsızdı. yücelttiği, kökü Sümerlere dayanan binlerce yoktur. Bununla birlikte Türkiye hinde kesilmişti. ABD, I. Dünya ğımsız bir Ermenistan yaratıl- Türk yönetimince tanınmış Tür- Antlaşma imzalandıktan hemen yıllık ana ve ortak dilimize sahip çıkalım. ile ABD yine Lozan’da, 6 Ağus- Savaşı’nda, Osmanlı Devleti’ne masını önleyen bir Türkiye ant- kiye’deki Amerikan hayır, eğitim sonra, bazı Amerikan gazetele- Çözüm süreci raporlarına dönersek bu tos 1923 tarihinde başka ant- savaş ilan etmemekle birlik- laşmasına razı olunamazdı.”(14) ve din kurumlarını tanıyordu. Ay- ri antlaşmaya karşı propaganda- metinler sonuç bildirgesi değil. MHP sı- laşma imzalayacaktı. te I. Dünya Savaşı sonunda İti- ABD’nin onaylamadığı bu ant- rıca bu ABD kurumları, Türk ku- ya başladılar. 1918 yılında Vahan cak bakmıyor Türklük tanımı ve dil konu- laf Devletlerinin Türkiye’yi işgal laşmayı doğal olarak Türkiye de rumlarıyla eşit işlem görecek- Kardaşyan ile James W. Gerard suna, eminiz ki Özgür Özel liderliğindeki planında yer almıştı. Plana gö- Lozan’da imzalanan onaylamadı. ler ve Türk kanun ve düzeni- tarafından kurulan “American Atatürk’ün partisi CHP de Türk milleti çatı- re ABD, geçici bir süre İstanbul, İki ülke arasındaki diploma- Türk-Amerikan ne uyacaklardı. Bu antlaşmanın Committee for the Independen- sından geri adım atmaz! Çünkü Türkünden Boğazlar ve Ermenistan manda- tik ilişkiler 24 Aralık 1923 ve 20 ce of Armenia (ACIA) - Amerika onaylanıp yürürlüğe girmesiyle Kürt’üne, Çerkesinden Arnavutuna, Arap’ı- Antlaşması sını üzerine alacaktı.(1) Temmuz 1926 tarihli karşılıklı no- Ermenistan’ın Bağımsızlığı Ko- Osmanlı ile ABD arasında imza- na kadar tüm Anadolu’yu birbirine ulus dev- Daha Lozan Barış Antlaşması taların verilmesiyle yürütülüyor- mitesi, 1923 yılında “The Ameri- lanmış tüm antlaşmalar da orta- let tutkalı ile mühürlemiştir büyük Atatürk. imzalanmadan önce Lozan’daki Lozan’da ABD du. Ancak bunlar yetersizdi. Bu- can Committee Opposed to the DEM raporunun diğer maddelerine bakarsak dan kalkacaktı.(5) Türk ve Amerikan heyetleri, Ma- ABD, Türklerin Avrupa top- nun üzerine 17 Şubat 1927 tari- Lozan’daki ABD heyeti- Lausanne Treaty” (ACOLT) -Lo- rasyonel istekler de terörsüz Türkiye sürecine yıs 1923’te Türkiye ve ABD ara- raklarından (Doğu Trakya ve hinde Ankara’da, Türkiye ve ABD nin başkanı Grev, ABD Dışiş- zan Antlaşması’na Karşı Ameri- katkıdan uzak. 50 bini aşkın can kaybından sında ayrı bir antlaşma imzala- İstanbul’un Avrupa yakasından) arasında kapsamlı bir nota veri- leri Bakanı’na yazdığı 6 Ağus- kan Komitesi adını aldı. Komite, pişmanlık duyan yok, silah bırakmaya niyet- mak için görüşmelere başlamıştı. tamamen atılmasını, İstanbul’un şimi gerçekleşti. Bu nota verişi- tos 1923 tarihli mektubun- Lozan Antlaşması’na karşı ger- li değiller. Terörist başı Abdullah Öcalan’ın Amerika’nın, Türkiye’deki ha- Türklerden alınıp uluslararası bir mi üzerine J. Grev, ABD’nin ilk da, Lozan’da imzalanan Türk- çekleri çarpıtan iki kitap yayımla- serbest bırakılması önkoşul. Suç işleyen-iş- yır, eğitim ve dini kurumlarının şehir olmasını, Boğazlarda ulus- Türkiye Cumhuriyeti Büyükel- Amerikan Antlaşması hakkında yarak kamuoyunu etkilemeye ça- lemeyen ayrımına karşılar. Mehmetçiğe kur- korunması, kapitülasyonların ye- lararası bir yönetim kurulmasını, çisi oldu. Buna karşılık Türkiye şu değerlendirmeyi yapıyordu: lıştı. Gerard, “Hıristiyan Medeni- şun sıkanların hiçbir şey olmamışçasına sos- rine geçmek üzere yeni gümrük Türkiye’deki Amerikan çıkarları- Cumhuriyeti’nin ilk ABD Büyü- yetinin Lozan’da çarmıha geril- “Bugün Türk Delegasyonu ile yal yaşama entegreleri isteniyor yüzsüzce. Bir vergilerinin konulması, kişi gü- nın korunmasını, bunun için ka- kelçisi de Ahmet Muhtar (Mol- diğini” bile söyledi.(7) imzaladığımız dostluk ve ticaret de terörist başının elektrik ve petrol gelirlerin- venliği ve adalet reformu, Bo- pitülasyonların devam etmesini laoğlu) oldu. (1927) ABD’de Türkiye karşıtı Ermeni lo- den pay istemesi var ki gülünç ötesi! antlaşması, benim elde etmek ğazlardan serbest geçiş, savaş ve Anadolu’da bir Ermeni Dev- İki ülke arasında 1929 yılında ti- bilerinin Kongre’deki sözcülüğünü Dipnot: Sürecin yavaşlamasının nedeni istediğimden çok uzaktır. Bu an- sırasındaki zararların ödenme- leti kurulmasını istiyordu.(2) Bu caret ve denizcilik antlaşması ya- Demokrat Partili Utah Senatörü Suriye’deki kaos ve Kandil kadrolarının si- laşma, Türklerden koparmak is- si, azınlığın korunması, arkeoloji nedenle Sevr Antlaşması hazır- pıldı. 1931 yılında yapılan oturma tediğimizden çok fazla imtiyazı William H. King yapıyordu.(8) Se- lahlarıyla Ayn el Arab’a geçişi. TSK dikkat- araştırmalarının kolaylaştırılma- lanırken ABD Başkanı W. Wil- antlaşması ise 1933 yılında yürür- (ayrıcalığı) bizim Türklere ver- natör King, Aralık 1923’te Dış İlişki- li olmalı. sı, yurttaşlığa kabul yöntemleri- son da seferber olmuş; hatta lüğe girdi. Böylece 1927 nota ve- diğimizin belgesidir. Öbür im- ler Komitesi’ne bir önerge vererek nin düzenlenmesi, Türkiye’deki Sevr Antlaşması’na göre Doğu rişimi sona erdi. tiyazlar arasında biz, yurttaşlı- “Sevr Antlaşması ile Ermenistan’a Örgütün gözyaşları Amerikalıların yalnızca büyükşe- Anadolu’da kurulması planlanan 1923’te Lozan’da ABD ile Tür- ğa kabul ve istekler maddele- bırakılan topraklar Türkiye tara- Her ölüm erkendir ancak Şehzadeler Be- hir mahkemelerinde yargılanma- Ermenistan’ın sınırlarını bizzat kiye arasında imzalanan ancak fından geri verilmedikçe Lozan’da rinde, adli deklarasyonda yap- lediye Başkanı Gülşah Durbay’ın ölümü sı gibi istekleri vardı. Buna kar- Wilson çizmişti. Senato’dan geçmeyen suçluların imzalanan antlaşmanın onaylan- tırmak istediğimiz değişiklikle- gerçekten çok iç acıtıcı. CHP için önemli bir şın Türkiye’nin temel şartı kayıt- Türkiye, Kurtuluş Savaşı’nı geri verilmesi anlaşması ise ancak mamasını” istedi. Önerge üzerine rin elde edilmesinde, azınlıklar karakterdi. Gençlik kollarında pankart asa- sız şartsız biçimde kapitülas- kazanarak Sevr Antlaşması’nı 1934 yılında yürürlüğe girdi.(15) Senato bu yönde bir tavsiye kara- konusunda alınacak tedbirlerde rak CHP’de başladığı siyasi yürüyüşünü ilçe yonların kaldırılmasıydı. Türki- yırttığı için 1922 yılı sonun- Sonuç olarak ABD, Türk- rı aldı.(9) başarılı olamadık. Öte yandan, kadın kolları başkanlığıyla sürdürmüş. Ma- da İtilaf Devletleri ile Türkiye, ye ayrıca savaş sırasında Ame- Amerikan (Lozan) Antlaşması’nı ABD’nin İstanbul Eski Büyü - orijinal planı ilk defa biz Türkle- nisa kadın kolları başkanlığı sonrası örgü- rikan mallarına zarar verilme- Lozan’da yeni bir barış antlaş- onaylamadı. ABD, Türkiye’nin İti- rin önüne koymuştuk. Fakat on- kelçisi Henry Morgenthau da tün “öz evladı” olarak belediye başkanlığı- si şeklinde bir isteği de kabul et- ması imzalamak için toplandı. Lo- laf Devletleriyle imzaladığı ların kendi planlarını bizimkinin Lozan’da imzalanan Türk-Amerikan na aday gösterilip rekor oyla ilçesini kazan- medi. Amerikalıların yalnızca bü- I. Dünya Savaşı’nı bitire- zan Barış Antlaşması’nı da ge- yerine geçirivermiş bulduk ve Antlaşması’nın onaylanmasına kar- mış. Atama veya delege pazarlığı üzerinden yükşehir mahkemelerinde yargı- cek Lozan Konferansı’na nel olarak benimsemedi. Çün- böylece ana fedakârlıklar, şüp- şıydı. Ona göre “bu antlaşmanın aday gösterilen biri değil, tırnaklarıyla kazı- lanması isteğini de egemenliğe ABD taraf olarak değil, göz- kü dönemin ABD Başkanı W. onaylanması ABD için onursuzluk hesiz sütunun karşı yanına, yani ya kazıya başkanlığa yürümüş. Üzerinde de aykırı bularak reddetti. Türkiye, lemci olarak katıldı. ABD’yi Wilson’un Türkiye ile ilgili ne- anlamına gelecekti.”(10) bize düştü. Bizim ‘en çok izin- kir-pas-iftira tutmayacak kadar şeffaf. Siya- tam bağımsız, eşit, egemen bir Lozan’da ABD Roma Büyükel- redeyse tüm hayalleri (Türkle- Buna karşın ABD Dışişleri Ba- li ulus’ işlemi görmek hakkını setle ağır bir üniversite eğitimini (Hacettepe devlet olarak antlaşmada “eşit- çisi Child, İstanbul’daki ABD ri Avrupa’dan atmak, İstanbul’u kanı Hughes; “Türk-Amerikan elde etmemiz, belki de başlıca Üniversitesi) bir arada yürüten, sonrasında lik” ve “karşılıklılık” ilkelerinin Yüksek Komiseri Amiral Bris- Türklerden alıp uluslararası bir ilişkilerini anlatarak antlaşma- en önemli kazancımız oldu.”(6) da staj ve iş dünyasında birilerinin desteği- esas alınmasını istedi.(4) tol ve ABD’nin Bern Büyükelçisi şehir yapmak, kapitülasyonla- nın onaylanmasını” isterken, İs- ni almaksızın ekmek parasını kendi kazanan Yapılan görüşmeler sonun- Grev temsil edecekti. Lozan’da- rın devam etmesi, Anadolu’da tanbul’daki Amerikan temsil- bir Türk kadını, çok yazık oldu! Türkiye karşıtı da 6 Ağustos 1923 tarihinde bir Ermeni yurdu kurulması vb.) ki ABD heyeti konferansta her- ci Amiral Bristol da Türkiye’de- CHP lideri Özgür Özel için bir paran- Lozan’da, 32 maddelik Türk- lobilerin çalışmaları Lozan’da yerle bir oldu. hangi bir görev üslenmeyecek, ki Amerikan çıkarlarının koruna- tez açmak gerek. Herkes üzgün, CHP yas- Amerikan İkili Antlaşma- HHH toplantılarda oy kullanamaya- Lozan’da imzalanan bilmesi için antlaşmanın onay- ta ancak Manisalı Özgür başkan için du- sı (Treaty) ve Savaş Suçluları- 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan caktı, ama konferansın tüm ge- Türk-Amerikan (Lozan) lanması gerektiğini bildirdi. Tür- rum farklı. 6 ay önce “yol arkadaşı” Ferdi nın İadesi Antlaşması imzalan- Barış Antlaşması İngiltere, Fransa nel oturumlarına katılacak ve di- Antlaşması’nın yürürlüğe gir- kiye’deki Amerikan kurumları da Zeyrek’i kaybetti. Şimdi, evladı gibi sevdiği ğer devletlerle eşit düzeyde gö- dı. Antlaşmaya Türkiye adına İs- gibi Avrupalı emperyalist ülkelerce mesi için ABD Senatosu’nda ve antlaşmanın onaylanmasını is- Manisalı Gülşah’ı toprağa verdi. “6 ayda bir rüşünü açıklayacaktı. Lozan’da- met (İnönü), Dr. Rıza Nur ve Ha- TBMM’de onaylanması gereki- birçok yönden ulusal çıkarlara ay- tiyordu. Antlaşmanın onaylan- tabut bayraklıyoruz” sözü 86 milyonun yü- ki ABD heyeti, ABD karşıtı ka- san (Saka), ABD adına Joseph yordu. Fakat özellikle kapitülas- kırı görülmüş ve bu nedenle onay- masından yana olanlar 1926’da reğini yaktı. Herkes üzgün ama unutulmasın rarlara karşı çıkarak, Boğaz- Grev imza koydu. Lozan Barış yonların kaldırılması, Türkiye’de- lanması geciktirilmişti. 6 Ağustos “onay komitesi” adıyla örgütlen- ki yağmur yağdığı kadar değil, sana değdiği 1923 tarihli Türk-Amerikan (Lo- diler.(11) kadar ıslatır ve Özel sırılsıklam! zan) Antlaşması ise Amerikan ulu- Bu arada ABD antlaşmayı sal çıkarlarına ve Amerika’daki Tür- onaylamadığı sürece Türkiye de ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com kiye karşıtı lobilerin çıkarlarına aykırı onaylamayacağını duyurdu. 1865 - Franz Schubert’in, Bitmemiş görüldüğü için sadece onaylanma- 1924 yılı sonuna gelindiğinde Senfonisi ilk kez seslendirildi. sı geciktirilmekle kalmadı, sonunda henüz hem Amerika hem de İtilaf 1903 - Wright Kardeşler, benzin mo- ABD Senatosu tarafından reddedildi. Devletleri Türkiye Cumhuriyeti’nin torlu uçaklarıyla ilk uçuşu yaptı. Lozan Barış Antlaşması; Başkenti Ankara’ya resmen el- 1998 - Safranbolu, kültürel varlık olarak Dün- tam bağımsız, üniter, laik Türki- çi ya da büyükelçi atamamış- ya Mirası listesine alındı. ye Cumhuriyeti’nin uluslarara- lardı. İstanbul’da büyükelçi un- 2010 - Google, insan vücudunun tamamının sı dayanağıdır. Bu nedenle dün vanına sahip olmayan temsil- haritasını çıkaran “Google Body” adını verdiği ve bugün Lozan’ı hedef alanların ciler bulunduruyorlardı. Çünkü tam bağımsız, üniter, laik Türkiye yeni bir ağ tarayıcısı geliştirdi. Türkiye’de bir iç savaş ya da Cumhuriyeti’ni hedef aldıkları bi- karışıklık çıkması halinde Tür- linmelidir. NAMAZ VAKİTLERİ kiye Cumhuriyeti’nin yıkılacağı- İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı nı düşünüyorlardı. Nitekim Ge- İstanbul 06:44 08:16 13:05 15:23 17:44 19:11 rard ve Kardaşyan, “Mustafa Ke- Kaynaklar-dipnotlar Ankara 06:27 07:57 12:50 15:11 17:32 18:57 mal ile bir antlaşma imzalama- İzmir 06:47 08:16 13:12 15:39 17:59 19:22 cumhuriyet.com.tr’de nın lüzumsuz olduğunu çünkü