Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
30 KASIM 2025 PAZAR
SAĞLIK 3
Zehirlenme vakalarında doğru bilinen yanlışlar büyük tehlike oluşturuyor
Hafife alınmamalı
Acil tıp uzmanı Doç. Dr. Aydın, “Basit görünen bir Kusturmaya çalışmanın halk
arasında bilinen en yaygın
temizlik ürünü bile birkaç dakika içinde ağır tabloya 30 Kasım 2007
yanlışlardan biri olduğuna
dönüşebilir. Bulantı ve kusma gibi belirti olabilir” dedi.
elecek yıllarda adını sık sık anmak zorunda
değinen Aydın, “Özellikle
kalacağımız Prof. Dr. Engin Arık (14 Ekim
çamaşır suyu, tuz ruhu, tiner ve
G1948) 30 Kasım 2007 günü (nedeni kuşkulu)
benzeri maddelerde bu girişim,
bir uçak kazasında ekibiyle birlikte aramızdan
ayrılmıştı. Bugün hakkında, bir uyarı niyetine, bir
maddenin akciğere kaçmasına
anma yazısı yazacaktım. İşim rast gitti sanki. 26
ve çok daha ağır sonuçlara
Kasım 2025 tarihli bir haber şöyle: “Eskişehir’den
on haftalarda hastanelere
yol açabilir” dedi. Toplumda
sonra bir şehirde daha büyük rezerv heyecanı!
başvuran zehirlenme
sık görülen bir diğer yanlışın
Dünya peşinde. Çin’den sonra dünyanın en
Svakalarında dikkat çekici
ise su içirerek rahatlatma
büyük ikinci nadir toprak elementi rezervinin
bir artış yaşanıyor. Son bir
çabası olduğuna dikkat çeken Eskişehir’de olduğunun açıklanmasının ardından
haftada Türkiye genelinde gözler Malatya’ya çevrildi. Jeoloji Mühendisleri
Aydın, asit veya baz içeren
Odası Malatya İl Temsilcisi Mehmet Yunus
en az 450 kişi zehirlenme
maddelerin küçük yudumlarla
Gülmez, Kuluncak ilçesinde önemli büyüklükte
şüphesiyle hastaneye başvurdu.
vakalarla sık karşılaştıklarını kusma, baş dönmesi, halsizlik
suyla seyreltilmesinin yalnızca
nadir toprak elementleri rezervinin bulunduğunu
Bu vakaların büyük kısmı
belirterek “Basit görünen bir ve bilinç değişikliği.”
yanma hissini azaltabileceğini
söyledi.”
gıda kaynaklı olup özellikle
temizlik ürünü bile birkaç Gıda zehirlenmelerinde
ancak “bol suyla zehri
Önemli bir olaydan sonra hep böyle söylerler ama
öğrenci yurtları ve toplu
dakika içinde ağır tabloya mide-bağırsak yakınmalarının
temizleme” düşüncesinin daha gün batıp doğmadan unuturlar. Jeoloji Odası
yemek verilen kurumlarda Malatya İl Temsilcisi Mehmet Yusuf Gülmez’in adını
dönüşebilir. Zehirlenmeler asla öne çıktığını belirten Aydın,
tamamen hatalı olduğunu
aha buraya yazıyorum. Bu konuda bir tek olumlu
yoğunlaştı. Uzmanlar,
hafife alınmamalı” uyarısında temizlik kimyasallarında
belirtti. Süt, yoğurt, ayran,
somut adım atsınlar ben emirlerine amadeyim.
zehirlenme belirtilerinin
bulundu. ağızda yanma ve nefes darlığı
soda ve sirkeli karışımlar gibi
Şimdi Engin Arık Hanım’ın özyaşamöyküsünü
hızla fark edilmesinin ve
görüldüğünü söyledi. Aydın
kulaktan dolma yöntemlerin
okuyalım ve unutmayalım:
Belirtilere dikkat
doğru ilk müdahalenin hayati
ilaç kaynaklı zehirlenmelerde
de bilimsel hiçbir dayanağı
Engin Arık (14 Ekim 1948-30 Kasım
Zehirlenme belirtilerinin
önem taşıdığını vurguluyor.
ise davranışlarda yavaşlama 2007), Türk parçacık fizikçisi ve Boğaziçi
olmadığını söyleyen Aydın, bazı
çoğu zaman masum başladığına Üniversitesi Fizik Bölümü’nün eski
Cumhuriyet’e konuşan acil
ve uyku eğiliminin en önemli
maddelerin bu karışımlarla
profesörüdür. Toryum madeninin enerji sorununa
dikkat çeken Aydın, belirtileri
tıp uzmanı Doç. Dr. Ömerul
sinyaller arasında olduğunu
reaksiyona girip zararı
temiz ve ekonomik bir çözüm olabileceği yolundaki
şu şekilde sıraladı: “Ani bulantı,
Faruk Aydın, acil servislerde bu
ifade etti.
artırabileceğini vurguladı.
görüşleri ile tanındı.
14 Ekim 1948’de İstanbul’da doğdu. Şimdiki
adı Beşiktaş Atatürk Anadolu Lisesi olan, Atatürk
Kız Lisesi’ni 1965 yılında bitirdi. Engin Arık
Ekonomi sağlıklı
Ekran kullanımı gelişimi etkileyebiliyor
1969’da İstanbul Üniversitesi’nden matematik ve fizik
diploması aldıktan sonra, aynı üniversitenin kuramsal
beslenmeyi fizik kürsüsünde öğrenci asistanı olarak çalışmaya
Ekran kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte
başladı.
çocukların geçirdikleri süre de hızla artıyor.
Engin Arık, deneysel yüksek enerji
engelliyor
Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Pediatri
fiziği alanında Pittsburgh Üniversitesi’nde 1971’de
Akademisi ve Kanada Pediatri Derneği gibi
master (MS) 1976’da doktor (PhD) unvanı aldı.
HAVAl Ar In hızla soğumasıyla
uluslararası kuruluşlar, iki yaşından
Doktora çalışmasının ana temasını değişik
birlikte yurttaşların bağışıklık
küçük çocukların ekranla tanıştırılmaması,
elementler üzerine hyperon demeti yollanarak
sistemi de tehditle karşı karşıya.
okulöncesi çocukların ise günde en fazla
gözlenen rezonansları oluşturuyordu.
Artan sebze ve meyve fiyatları
bir saat ekran süresiyle sınırlandırılması
1976-1979 doktora sonrası araştırmacı
ise sağlıklı beslenmeyi her
gerektiğini vurguluyor.
olarak Londra Üniversitesi ve Rutherford
zamankinden zor hale getiriyor.
Çocuk gelişim uzmanı Hümeyra Özsoy,
Laboratuvarları’nda hidrojen hedef üzerine
Türkiye İstatistik Kurumu’nun
ailelerin ekran kullanımını yönetebilmesi için
yollanan pion demeti ile exotic delta oluşumlarını
(TÜİK) 2025 tahminlerine
şu önerilerde bulundu:
inceleyen deneylerde yer aldı.
göre meyve üretimi yüzde 24.4
l Ekran kullanımını yaşa göre sınırlandırın.
1979’da Türkiye’ye dönerek Boğaziçi
oranında düşerken fiyat artışları
0-2 yaş sıfır ekran. (yaş x 10 dk) Üniversitesi Fizik Bölümü’ne girdi. Deneysel
nedeniyle ailelerin meyveye l Mümkün oldukça ekranı birlikte yüksek enerji fiziği alanında yaptığı çalışmalarla
1981 yılında doçent oldu. 1983’te, Control Data
erişimi de zorlaştı. Birçok aile, aktif kullanın.
Corporation’da iki yıl çalışmak üzere üniversiteyi
l Kaliteli, yaşa uygun içerikleri tercih edin.
özellikle kış aylarında olmazsa
bıraktı ve ardından Boğaziçi Üniversitesi’ne dönerek
l Ekranı ödül, ceza veya sakinleştirme
olmaz kabul edilen C ve D
1988’de profesör oldu.
aracı olarak kullanmayın.
vitamini gibi mikro besinlere nasıl
Arık 1997 ve 2000 arasında Viyana’da Birleşmiş
l Açık hava oyunlarını ve fiziksel
ulaşacağını düşünürken uzmanlar
Milletler’in bir kuruluşu olan Comprehensive Test Ban
aktiviteleri günlük
hem beslenme hem de takviye
Treaty Organization’da radionuclide görevlisi olarak
rutine ekleyin.
kullanımında dikkat edilmesi
çalıştı.
l Ev içinde ekran
gereken noktalar konusunda
1990’dan sonra CERN’deki çalışmalara
kullanımına dair net
uyarıyor.
katıldı. ATLAS ve CAST deneylerine katılan Türk bilim
kurallar oluşturun.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile insanlarına liderlik yaptı. Arık deneysel yüksek enerji
fiziği alanında yüzün üzerinde makale yayımlamış,
Hekimliği Kolu Yürütme Kurulu
yüzlerce atıf almıştır. Aynı zamanda Türk Ulusal
Üyesi Dr. Emrah Kırımlı, C ve D
Hızlandırıcı Projesi’nin de yürütücülüğünü yapan
Türkiye’de dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanıları artıyor:
vitamini gibi temel besin öğelerinin
Arık, 30 Kasım 2007 tarihinde Isparta’daki uçak
erişilebilirliğinin azalmasının
kazasında öldü. Edirnekapı Şehitliği’ne defnedildi.
bağışıklık sistemini olumsuz
2014 yılında yayımlanan Webometrics raporunda
etkilediğini belirtti. Kırımlı, “Gıda
yer alan h-index’i sıralamasına göre, Türkiye’deki
enflasyonunun en yüksek olduğu
bilim insanları içerisinde halen ilk sırada yer
Yaşam boyu sürebilir
ülkelerden biriyiz. Büyük bir
almaktadır.
kesim temel gıdalara ulaşamıyor.
Engin Arık’ın ölümü hakkında çeşitli suikast iddiaları
ikkat eksikliği ve hiperaktivite
Ucuz olduğu için denetimsiz vardır, Arık uçak kazasında öldükten sonra bazı
Dbozukluğu (DEHB), yalnızca
gruplar bunun suikast olduğunu, kazanın önceden
ve sağlıksız ürünlere yönelmek
çocukluk dönemine özgü bir
planlandığını öne sürmüşlerdir. Bu konu hakkında
zorunda kalınıyor. Bu ürünler hem
gelişimsel farklılık değil, yaşam boyu soruşturma bile açılmıştır, günümüzde soruşturma
bağışıklığı desteklemiyor hem de
sürebilen ve bireyin eğitim, iş yaşamı, hâlâ devam etmektedir.
hastalık riskini artırıyor” dedi.
HHH
sosyal ilişkiler gibi pek çok alanda
Prof. Dr. Engin Arık’ın ölümünün üzerinden 18 yıl
zorluk yaşamasına neden olabilen
geçti. Türkiye’nin zengin toryum yatakları oldukları
bir nörogelişimsel bozukluk. Ancak
yerde uyumaya devam ediyor ama çekik gözlü Çin
Türkiye’de bu durum hâlâ yeterince
boş durmuyor: Toryumla çalışan dünyanın en büyük
tanınmıyor. Özellikle erişkinlerde
nükleer kargo gemisini tezgâha koymak üzere.
tanı oranı oldukça düşük. Dünya
İnternette yer alan haber şöyle:
genelinde olduğu gibi Türkiye’de de
Çin, geliştirilme aşamasında olan nükleer enerjili
tanı sayıları artarken uzmanlar bu
dünyanın en büyük kargo gemisine dair teknik
Çoğu erişkinin “hiperaktivite” bırakır. Erişkin DEHB tedavisi asla
artışın yalnızca tanı olanaklarının
ayrıntıları açıkladı. Buna göre gemi, 200 megavat
göstermediği için kendilerinde DEHB yalnızca ilaçtan ibaret değildir” dedi.
gelişmesiyle değil, aynı zamanda
termal güç üreten devrim niteliğinde bir toryum bazlı
olabileceğini düşünmediğine değinen
toplumsal farkındalığın artmasıyla eriyik tuz reaktörüyle (TMSR) donatılacak ve 14 bin
Büyük şehirlerde
Duran, “Oysa erişkinlerde tablo ‘Sistem kaynaklı’
standart konteyner taşıma kapasitesine sahip olacak.
da ilişkili olduğunu belirtiyor.
daha çok dikkatsizlik, organizasyon 200 MW’lik bu termal güç, ABD donanmasının
DEHB’li bireyler için yaşamsal
Psikiyatrist Şahut Duran, Türkiye’de
gelişmiş Seawolf sınıfı nükleer denizaltılarında
güçlüğü, erteleme, unutkanlık ve
kirlilik riski yapılan çalışmaların erişkinlerde zorlukların önemli bir bölümünün
kullanılan S6W reaktörleriyle aynı seviyede.
zihinsel huzursuzluk şeklinde ortaya
DEHB’nin önemli bir halk sağlığı sistem kaynaklı olduğuna dikkat
Büyük şehirlerde yaşayan
Reaktörün ürettiği ısı doğrudan tahrik için değil,
çıkar” diye konuştu. Çocuklukta
problemi olduğunu doğruladına çeken Duran, “Eğitim sistemi uzun
milyonlarca kişi, farkında olmadan
süper kritik karbondioksit (sCO2) çevrimini kullanan
DEHB tanısı alan bireylerin yaklaşık
dikkat çekerek “Özellikle psikiyatri süreli dikkat, hızlı işlem kapasitesi
her gün çeşitli kanserojen bir Brayton jeneratörünü çalıştırmak için kullanılacak.
yarısının belirtilerinin erişkinlikte
polikliniklerine başvuran erişkinlerde ve çok adımlı görevleri ödüllendiren
Bu sistem, gemiyi yıllarca yakıt ikmali yapmadan
maddelere maruz kalıyor.
dikkate değer oranlarda DEHB de devam ettiğini ifade eden
bir yapıya sahip olduğu için, DEHB’li
hareket ettirmeye yetecek kadar 50 MW elektrik
Uzmanlar, hava kirliliğinden trafik
görülüyor. Bu nedenle tanının sadece Duran, “Ancak belirtilerin şekli
öğrenciler çoğu zaman erken yaşta
gücü üretecek. Bu gelişmiş sCO2 çevriminin ısıdan
kaynaklı partiküllere, eski yapı
çocuk psikiyatrisi alanıyla sınırlı değişir: çocuklukta aşırı hareketlilik
“dalgın”, “tembel” veya “kopuk”
elektriğe dönüşümde yüzde 45-50 verime sahip
malzemelerinden ev içi kimyasal
görülmesi hem gecikmiş başvurulara baskınken, erişkinlikte yerini
olarak etiketlenir. Damgalanma olduğu belirtiliyor. Bu oran, geleneksel buhar çevrimli
ürünlere kadar pek çok unsurun
hem de yanlış tedavi planlamalarına dikkatsizlik, dağınıklık, dürtüsel karar reaktörlerin yaklaşık yüzde 33’lük verimliliğine kıyasla
akademik özgüveni ve motivasyonu
kent yaşamında görünmez bir
büyük bir sıçrama anlamına geliyor.
yol açabiliyor” diye konuştu. alma ve duygusal dalgalanmalara
zedeler” ifadelerini kullandı.
risk oluşturduğunu belirtiyor.
Yeni tasarımın en önemli avantajlarından biri,
European Environment Agency’ye
geleneksel uranyum yerine toryum kullanılmasından
(EEA) göre, hava kirliliği ve benzeri
kaynaklanan doğal güvenlik özellikleri. Toryum daha
çevresel kirleticilere maruz kalmak bol bulunuyor ve reaktörün suyla soğutulmasına
‘HIV’de erken tanı hayat kurtarıcı’
gerek kalmadığından sistem hem daha küçük hem
tüm kanser vakalarının yaklaşık
de daha sessiz ve güvenli hale geliyor.
yüzde 10’una yol açabiliyor.
Reaktör atmosferik basınçta çalıştığı için patlayıcı
1 Ar Al IK Dünya AIDS Günü modern korunma yaklaşımlarıdır”
Türk Tabipleri Birliği Halk Sağlığı
basınç birikimi riski bulunmuyor. Reaktör ayrıca güçlü
dolayısıyla HIV konusunda diye konuştu. Güneydoğu Nöroloji
Kolu Başkanı Uzm. Dr. Nasır
bir negatif sıcaklık katsayısına sahip olduğundan,
farkındalık yaratmak amacıyla İnfeksiyon Derneği’nden Prof. Dr.
Nesanır, büyük şehirlerde hava
sıcaklıklar arttıkça nükleer reaksiyon doğal olarak
uzman hekimler ve sivil toplum Yeşim Taşova ise “HIV tüm kişileri
kirliliği, trafik yoğunluğu, sanayi
yavaşlıyor ve kontrolden çıkma riski ortadan kalkıyor.
temsilcilerinin bir araya gelerek etkileyebilir ancak toplumsal cinsiyet
tesisleri ve eski yapı stokunun
Tasarımda iki pasif artık ısı giderme sistemi
erken tanının kritik rolüne vurgu eşitsizlikleri ve bilgiye erişimdeki
kansere yol açan riskleri artırdığını
bulunuyor. En kötü senaryoda, erimiş tuz yakıtı
yaptı. sınırlılıklar kadınları daha kırılgan
belirterek şehir kanserojenlerine
güvenlik odasına akıyor ve katılaşıyor, böylece
HIV enfeksiyonunun, tıptaki hale getiriyor. Gebelikte HIV
karşı uyardı. Nesanır’ın aktarımı radyoaktif maddeler hapsoluyor. Modüler ve
gelişmeler sayesinde bugün doğru yönetildiğinde bebeğe bulaş tamamen kapalı bir yapıda tasarlanan reaktörün her
doğrultusunda Türkiye’de hava
modülünün 10 yıl ömre sahip olduğu belirtiliyor. Bu
yönetilebilir hale geldiğine işaret neredeyse tamamen önlenebilir.
kirliliği ve çevresel riskleri yıllık
Derneği’nden Prof. Dr. Hüsnü
sürenin sonunda reaktör yeniden yakıt doldurulmak
edildi. Gilead Türkiye’nin ev Erken tanı hem kadınlar hem
olarak ortaya koyan, şehirlerin ne
Pullukçu, “Toplumda HIV
yerine komple değiştiriliyor, bu da sızıntı ve insan
sahipliğinde “HIV Zor Değil / HİÇ çocuklar için hayat kurtarıcıdır” dedi.
kadar kirli havaya maruz kaldığını
konusunda halen çok sayıda yanlış
hatası riskini ciddi biçimde azaltıyor. Ayrıca acil
Zor Değil” temalı toplantıda HIV
bilimsel verilerle açıklayan
bilgi bulunuyor. HIV gündelik
durumlar için 10 MW’lik dizel jeneratör de gemiye
testine erişimin kolaylaştırılması, Ücretsiz test
kapsamlı bir değerlendirme
temasla, sarılmakla, aynı ortamı
entegre edilecek.
damgalamanın azaltılması
raporu olan “Kara Rapor” HIV testinin ülkemizde tüm
paylaşmakla ya da ortak eşya
HHH
ve toplumda açık diyaloğun
verilerine göre Türkiye’de hava sağlık kuruluşlarında genel
kullanımıyla bulaşmaz. En etkili
Sağlamcı çalışan Çin bu işe soyunduysa Jeoloji
güçlendirilmesi gerektiği belirtildi.
kirliliği neredeyse tüm şehir sağlık sigortası kapsamında olan
korunma yöntemleri düzenli Mühendisleri Odası Malatya İl Temsilcisi Sayın
Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları
nüfusunu etkiliyor ve her yıl on kişiler için ücretsiz ve güvenle
kondom kullanımı, düzenli test Mehmet Yusuf Gülmez şimdi artık sıra sizde.
ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık
binlerce erken ölüme yol açıyor. yapılabildiğine dikkat çekildi.
ve temas öncesi profilaksi gibi

